[De materia medica libri V. Ad fidem codicum manuscriptorum ... textum recensuit varias addidit lectiones interpretationem emendavit commentario illustravit Curtius Sprendel]

61쪽

flore copioso, quique dum scinditur et purpurascit et albescit , manibus tritus odorem rosaecum emittit, multoquo cum fervore linguam mordet. Usus est noris, culmorum radicisque. Vim habet urinas mensesque ciendi, natus discutiendi; caput stamen) gravat, modico astringit, quinet nutrit, coctioni favet, vasorumque oscula aperit. Flos eius in potiones adhibitus utilis ad sanguinis reiectiones et ad dolores stomachi, pulmonum, hepatis renumque. Additur et antidotis. Radix magis astringit, ideo in fastidiis sto machi exhibetur, hydropicis etiam et convulsis ad drach mam Unam curn pari piperis pondere per aliquot dies. Decoctum eius vero confert insessu ad uteriri inflamma

C a p. XVII. O De talamo OromctfiOO. Calamus aro maticus nascitur in India. Est vero optimus fulvus, Crebro geniculatus, quique confractus in assulas multas dissilit, plenam habens araneorum fistulam, Subalbidus, in com

62쪽

manducando viscidus, astringens et subacris. Potus ad urinam Clondam valet. Quare cum gramine aut apii se mine decoctus et bibitus convenit hydropicis, renum vitio laborantibus, iis qui urinae dissicultate laborant, aut qui bus aliquid ruptum est. Menses quoque et Potu Et appositu trahit. Tussi sussitu medetur tum per So tum Cum resina terebinthina, ore nimirum hausto per fistulam fumo. Decoquitur etiam ad muliebres insessus. Miscetur denique malagmatis et Sustitibus ad conciliandam odoris

gratiam.

Cap. XVIII. ODe Actistimo. Balsamum. Est autem arbuscula lycii aut pyra canthae statura, solia habet rutae similia, sed multo albidiora et magis Sempervirentia. Nascitur in Sola Iudaea, in convalle quadam , et in Ae-g3 pto. Dissert a se ipsum asperitate, longitudine et gra cilitate. Quod igitur in frutice tenue est et capillaCEUm, dicitur demessum , probabiliter quia ob gracilitatem facito demetiendum CSt. Quod vero opobalsamum di Cunt, excipitur ac3tivo sub ortu Canis ardore, incisa forreis ungui-

63쪽

bus arbore. Sed tam patieum exstillat, ut Codem tempore vix plures quam sex aut Septem congii Colligantur. Venditur autem in loco natali duplo argento. Est vero bonus succus qui recenS Ost, validi Odoris et Sinoerus, acidulus, dilutu facilis, Iacuis, astringens, modiceque linguam mordens. Vario modo adulleratur. Alii unguina admiscent, quale est terebinthinum, Cyprinum, lentiscinum, liliaco iam, balaninum ac metopium, tum Ct mel et Ceratum myrtinum aut cyprinum liquidissimum. Probatio autem facilis. Genuinus enim Succus Ianeae telae instillaestus, Si dein eluitur, neque maculam facit neque notam ullam linquit: adulteratus vero inhaeret. Lacti dein in stillatus id coagulat, quod adulterinus haudquaquam facit. Quin ut sincerus lacti aut aquae infusus celeriter disrunditur ae Iactescit, adulterinus Contra olei ad instar innatat, circumactus aut Stellae in modum Expansus. Attamon εincerus etiam vetustate spissescens se ipso deterior evadit.

64쪽

Falluntur autem qui gonuinum Inane aquae instillatum existimant Protinus fundum petere, Post vero, Cum facito diffundatur, sursum nutaro. Lignum, quod XJ Jobalsam iam appellatur, Probatur re Cens, Sarmentis tonuibus, rufum, odoratum, Per breve tompus opobal Sami odore. E fructus genere, nam et huius Decessarius CSt Usus, Oligito staVum, plenum, grandem, Pondorosum, gustu mordaCOm fCrVVntCm qu C, modice opobalsamum redolentem. Asportatur a Petra oppido semen hyperico Bimile, quo fructum adulterant: sed ex eo di gnosces, quod maius illud Sit, inane, ignavum, piperis que SAPOTU. Vim habet succus esicacissimam, ut qui maximo calefaciat, extergat quae pupillis caliginem ossundunt, ctiquo Cum Cerato TOSuceo appositus muliebribus frigore Correptis medeatur. MONSES qiaoquo, Secundas litus-

quo ducit, rigores illitu solvit, sordidaque ulcera Purgat.

65쪽

ἐρυσισκ πτρον, οἷ δὲ σφαγνον, οἷ δε φασγανον, Συροι δε

Quin et potus coctionem iuVat urinasque Ciet, aegro Spirantibus convenit, nec non cum lacte et iis, qui aconitum hauserunt, DCC non a vipera demorsis. MisCotur et acopis, malagmatis et antidotis . Ac in universum es cacissi-naam habet vim balsami liquor, proximam huic fructus, minimam lignum. Fructus potui datus convcnit pleuriti cis, peripneumonicis, tussientibus, ischi adicis, comiti litibus, vertiginosis, orthopnoicis, torminosis, dissiculter mingentibus Ct a vipera morsis: aptus etiam ad muliebres sussitus, itemque decoctus inse3su vulvam aperit, humiditate exhausta. Lignum easdem cum fructu vires habet, sed minores. Ex aqua Coctum et potum adminiculo est in mala digestione, torminibus, venenatorum morsibus, ConvUISio nibus. Lotium ducit et capitis vulneribus cum irido sicca Confert: SqNamas etiam ossium extrahit. Deniquo ad unguentorum Spissamenta additur

66쪽

xylon appellant, frutex est lignosus, spinis confertis prae ditus. Nascitur in Istro, Ni syro, Syria et Rhodo, eoque

unguentarii ad spissanda ungvcnta utuntur. Probatur Ponderosus, detracto cortice rubens aut in purpuram ver gens, densus, odoratus et gustu amaricans. Est et alterum

genus candidum, lignosum, in odorum, quod etiam deterius habetur. Vim habet calefacientem cum astrictione, unde Coctus cum vino et collutus ad aphthas expedit, atque adrodentia et impura genitalium ulcera. Pesso additus fetus detrahit. Decoctum ipsius alvum sistit Sanguinisque cur-Sus, Urinae quoque dissicultates et flatus pellit. Cap. XX. ODe Bidio. Bryum , quod nonnulli splach non dicunt, invenitur in arboribus Cedro aut populo aut quercui amnibus. Praestat autem cedrinum, inferius Populo iam . nonum est odoratius Ct candidum, nigricans vero deterius. Vim habet astringentem, in calido frigi

67쪽

σην θερμου καὶ ψυχρου , ποιουν προσ τα περὶ μήτραν ἐναφεψημασιν εἷσ ἐγκαθισμα ' μίγνυται δε καὶ μυροισ βαλαν

xx Haec desunt in cod. Par. et in Ald.

doque mediam; facit decoctus insessu ad assectus matricis. Admiscetur etiam unguentis balaninis et illitibus propter in spissandi vim, commodus quoquo ad Sumtuum et aco- Porum praeparation Em.

Cap. XXL ODO Agallooho. Agalloclium lignum est ex India et Arabia asportatum, thyino ligno simile, punctatum , odorat vim gustu Subastringoris Cum quadam ama ritudine, cortice tunicato et sub variegato. Facit autem commanducatum itemque dococto Collutum ad commen

dandum oris halitum et ad diapasma totius corporis. Ad summenta loco turis adhibetur. Radix vero drachmae unius pondere Pota stomachi colluviem, imbecillitatem ardoremque mitigat. Iis quoque, quos lateris et hepatis dolor male habet, aut qui intestinorum dissicultate torminibusque laborant, ex aqua pota opitulatur. Cap. XXII. ODe Nesso Athod Nascaphthon, aliis narcaphthon, pariter ex India defertur. Est vero corti co-εum, ei simile, quod o moro deglubitur, sumtur odoris

68쪽

gralia, additur etiam factitiis sussmentis. Iuvat quoque

sumtu matricem obstrUClam.

Cap. XXIII. O De Conocinio. Cancamon est Iacrimaarabici ligni, myrrham quadantenus referens, virosi gum Stus, qua tanquam Sussi mento utuntur. Sussumigant et ve- Stes, additis myrria a et styrace. Vim ipsi tribuunt ni mis obesos emaciandi, si torritim obolorum pondere ex aceto aiat aceto mulso per Plusculos dies bibatur. Datur et Iienosis, comitialibus et qui spirituum dissicultate Iaborant. MenSEs ex aqua mulsa prolicit. Oculorum cicatrices Consostim exterit, hebetudini visus mcdetur, vino dilutum. Quin ot adversus gingivas humore Praegnantos dontiumque dolores est si quid aliud efficax. Cap. XXIV. O De O Phi. Cyphi est ausi menti compositio Diis accepta, qua Aegyptii Saeordotes abunde utuntur. Additur et antidotis, et iis, qui spiritus dissicultate Cxercentur, Pottim Exhibetur. Plures Circumferuntur praeparationes, in quibus una haec eSt: Sumito Cyperi sexta-

69쪽

ασθενεστεροι μεν εἰσι τῆ δυνάμει, πολυχυλοι δε καὶ ευθλαστοι,

rium dimidium, baccarum iuniperi crassiorum tantumdem; DVarum Passarum Pinguium acinia exportium minas duo decim ; resinae purgatae minas quinque; caIami aromatici, aspalathi, schoeni, Singulorum minam unam: myrrhao drachmas duodecim ; vini vetusti Sextarios novem ; mellis minas duas. Uvam Passam, Oxemtis acinis, tundito et Cum vino ac myrrha subigito, cetera lusa cribrataque his admiscolo, sinito quo combibero diem unum. Tum mello cocto ad glutinis molem, resinam Oliquatam curioso admisce, ac tum demum etiam reliqua, diligenter simul eon trita, tandem vaso sictili recondito.Cap. XXV. ODε Croco. Crocus salii castor, alii

Cynomorphon, Prophetae Sanguinem Herculis vocant . Optimus est corycius e Cilicia, a Coryco' secundum Io- cum obtinet lycius, qui in Olympo Lyciae nascitur; tertius ex Aegis Aeolidis provenit. Cyrenaicus ac Siculus vi infirmiorOA sunt, licet succulenti ac expressu facilCs: idooctiam multos decipiunt. Ad medicum usum optimus est

70쪽

go Codd. habent ἀλήτηβ , ἀλιπ=ic , ἀνελλιπή:.recens ac probe coloratus, albedinis nonnihil admixtum gerens, longiusculus, integer, Plenus, dum teritur suaviter spirans, humectus manus tingens, Situ haud corruptus, si1hacris. Qui talis non est, vel immaturus habetur, vel vetustate exoletus, vel humore depravatus. Adultera tur vero admixto Crocomagmate aut sapa sublita, Simul tritis etiam, ut ponduS increscat, lithargyro aut mol3 bdaena. Probatur autem eo, quod Pulveris quicquam Superest aut sapae odor, aut Si humectatur, quod Sinceram odoris suavitatem non prodit. Thessalus quidem bene olentem eum duntaxat dixit; alii et Ietalo eius venenum exhiberi asseruerunt ad drachmas tres cum aqua. Si res ad verum exigitur, urinam movendi et leniter astringendi vim habet. Hinc facit ex aqua illitus ad erysipelata et ud rheumatismos oculorum auriumque. Cum Iacto Comprehenditur collyriis ad aurium orisque assectus. Cras