Medicamentorum oeconomia nova, seu, quod idem est, nova medicamentorum, in classes, sedes, atque familias, distribuendorum ratio ... / [Edmund Hollings]

201쪽

quam rigidum,vel magis sit humidum

quam siccum Ac, siquidem mediur . plane sit in utro is contrarioruna gener . ita, ut non magis sit calidum tiarn frigidum, authurni dum quum siccum, temperatu domitino dicetur si in alterum contrarioriani stiperet, aue iri altera opposition risiue in utraque id sit noetiam dicetur temperatum Ae scalidum magis si si quam frigidiari , quod magis est,id appellabitur idem statuer- dum de siccoin humido ad eundem

modum si frigidum magis satinoinina-hitur frigidum: at, si in utraque oppomtione alterum superet, sue calidumv-na cum humido, siue calidum simul ea sicco lue frigidum simul cum humido, siue frigidum una cum sicco,Vtiqii provincenti sortietur ideorpus appellatio . nem. Haec Galenus, quae nisi quis recipiat,doctrinam inprimis Galeni de numero temperamentorurria reijciat est necesso, deinde non poterit medicarimentumvllum assisnare Quod qualita . - tem

202쪽

tem aliquam simplicem immoderatam obtinet, qua denominetur vel calic ita nilim,aut frigidum vel humidum tutum,aut siccum Temperato succeduc intemperata,quorum, ab illo, quaedam

simplici, quaedam duplici qualitate receduno. At vero, quia paucissima sunt medicamentata, quae implicem nacta sunt intemperantiam , ac vix fortasse Plura, quam ea, quae, quia medioc intem obtinent in una qualitate, non ah- solute temperata dicta fuere superius ab alijs a nobis propter vincentem in ij qualitatem alteram, vel calida tantsina, aut frigida , vel humida similiter tant im, aut sicca dicenda potius videbantur,de quorum etiam aliquibus dubitari potest, an talia sint, necne raroque cotingit ut corpus intemperie simplici, quae simplici pariter aduersia qualitate tollenda sit, labore , ideo ne cessarium non eri , ut istorum medicamentorum. vel naturas fusilis explicemus' , vel materias conquir

203쪽

aeus, &in unum quas cumulum , , hic

congeramus,cum privsertim , talis corum enumeratio rudioribus magis obesset quam prodesse ,- magnam illis molestiam , ac solicitudinem pareret, dum una medicamenti cuiuspiam qualitate cognita, si nesciat alteram .mO bis ' labin temperie composita prouenientibus qui cane sunt omnium frequentissimi, ne dicam solio quae medicamenta conueniant, ignoraret . Omissis igitur medicamentis ijs ' quae combinatis qualitatibus haud aguno. commodiorem Mutiliorem medicamentorum iillorurria,quae duplici qualitate sunt intemperata, suntque Vel calida simul&humida , vel calida simul&sicca, vel frigida simul dc humida, vel frigida simul: sicca, doctrinam ita

tradam , ut medicamentorui I L, quae compositae cuiuis corporis intemperiei tollendae sunt oportuna , notiotii neminervia , ingenio saltei No ς

204쪽

ry MEDICAM OECONO M. inediocri praeditum, latere queat. Verum illud hic prius admonere deceta, quod ni imirum, cum medicamelorum intemperatorum genus Onan magis

ac minus ut loquuntur philosuphi u cipiat tum in ipsi cuiusque generis latitudine , reperiantur quatuor excessuum gradus,secuduim quos, hoc aut iblud medicamentum,sive calidunia sit, siue frigidum, siue humidunici,siue si cum primo, secundo, tertio, quartouo gradu vel calidum, vel frigidum, vel humidum, vel siccum dicitusta, prout eo rum, quae sunt in eodem genere,quodvis, plus minusve, vel calefacere, vel rofrigerare, vel humecta r , vel exiccara natum est, quam aliud Graduum isto rum prinuas author&obseruator fuisso perhibetur Galenus, qui . simpl. 27, totam ipsorum naturam his fere verbis eomplexus videtur . Porro per exces.sum numquemque, quatuor ordines

posuisse,quod ad usum spectat, sussicit, calidum quidem nominates primio diuisa

205쪽

dinis, quod nos excalfacit, non tamen euidenter, verum ut opus sit insuper aliqua de monstratione rationali sic frigidum, humidum,&siccum, quod demonstrationem requirat etiamis, nondum actionem valentem neque euide- terni adeptu. Quae vero manifeste aut calefacer aut frigefacer , aut humectare, alude siccare possvno, ea sequndi Iste ordinis dicentur. At quae iam vehementer quidem, non tamen sum me,

terti j. Que autem adeo excalfacere ponsiunt, ' escharam moliantur iram, quarti sic quoque quq vehementius refrigerant, adeo ut extinguano, ripa quarti sunt ordinis. Caeterum nullum inuenire est, quod ordine quarto descise quod non etiam urat,na quod summe desiccat, id omninoetiad risi M. Montanus, medicamentorum, quibus

isti gradus debetur, effecta paulo latius inhunc modum est prosequutus,dices, medicinam calidam in primo graditi vim habere augendi caloreminnatum.

206쪽

ici D mr Di CAM OECONO M. non igneum,unde sequuntur concorectiones, maturationes,&reliquae naturalium facultatum actiones. At quae ad secundum gradum acceduno, iam alicuius ignei caloris participes sunt,undo vim habent attenuandi, rarefaciendi,&aperiendi meatus. Aliae ad tertium gradum exiccant sitim excitanti incidunt, attrahunti inflammanr colli quant corpusq; tabefaciuta At quarto gradu caleta siecia medicam eta, vesica inductit,rubificant, c5burunt, mortificatac extin-Suut. Porro frigidς medicine, sicut&de kalidis diximus,in prim0 gradu c5siststes,calorem in natu ita restigerat, ut co- tiones .maturationes proprium finem exacte non attingant, sed quae adiecundum accesserint praetern0cumino,quae diximus,crassiefaciuiit, calorem naturalem manifestius obtundunt unde crudorum humorum multitudo generatur. Quae vero tertio gradu frigefaciunt, astringunt intrinsecos cprporis meatus succum exprimunt naturalam

207쪽

distributiones prohibent, stupefaciunt sensus, plumbeum colorem inducunt.

At quae ad quartum accesserint, congelari calorem naturalem extinguunt,4 tanquam venena interficiunt Medicinae humidae in primo gradu, leniunt&lubricant,quae in secundo, rela Xant, humores acres obtundunt, crassioresque reddunt, naturalium membrorum tonum imbecilliorem faciunt. Humidae in tertio gradu non relaxat tantum sed languidum reddunt,unde assiduae nauseae,&vomitus, fluores alui&lienteriei, corpus totum pigrum' torpidum e ficiunt,ac motus omnes&actiones manifestissime obtundunt Medicinae si cae, quae primo gradus ccant, reddune eorpora&membra validiora sensusq; vegetiores. Quae insecudo gradu sunt, iam manifeste astringsit, veluti ligat, quale ligamentum in acerbis piguctu depraehedimus.Siccq intertio, meatus omnes angustiores reddut humorutrasitus intercipisit, omnes expulsiones m natu

208쪽

1 apro A M. OECONO M. natura impediunt, succum e corpore exprimunt,&tabem inducunt. AtqUM ad quartum perueniuntius eant, spiritus intercipiunt &mortem inducunx.

Tale igitur ait sunt effectus Onanium

medicinarum, qui per primas qualitates, secundum omnes gradus a medicis obseruatos, inhumanis corporibη sim primunturia, quibu recte intellectis', haud aegre poterit, etiam mediocrisingenii vir iudicare, de compositis,videlicet quos essectus producat medicina, quae pariter calida sit&humida calida&sicca frigida& humidia, frigida &sicca . Cur autem haec Medicamentorum istorum inordines austributio sita medicisti obseruanda diligenter: v-surpanda, declarat Galenusa simplis 3. quia videlicet huius notitiae non paruus est ad medendi methodum usus: immo

nisi flais inquit hoc pacto definiationficiet magis legentibus quam proderit. Quid namque magis noxium esse potest, quam siquis in calidis anethum, m

209쪽

s. lanugraecii,&mys ac calcem dissere-ternumeret,in frigidis,rolaceu madragoram. cicutam,tanqua scilicet propinquum sit,aut calca faenugraecum,aut cicutae rosaceum,ac non multis mediatium medicamentorum ordinibus dici uncta,cum eorum pum in primo sev l calet acientium vel refrigerantium. Ordine ponenduim aliud in quarto' Si

quaeras quis ille sit usus de quo Galenus loquitur s. simpl. a . Respondet ipse

Galienus s. simpl. I a.dicens, quod morisbus in intemperie tollendus sit contrario, non quovis sed proportionato, sevi nisi proportio seruetur quoad ordinem gradum,inter intemperiem tollendam,&aduersam medicam et qualitatem, quae debet piam toller , neo tuto, nec iucunde procedat operatio. Qui vero medicamentorum alterantium ordines istos ignorauerit, is profecto non raro plurimum aberrabit astopo, medicamentum modo mitius. modo fortius usurpans, quam morbus exigit, eaque ration ,quam cum iuuari s mento

210쪽

dio a m g DICAM OECONO M. mento tollere debebat intemperier , aut omnino non tollet, aut cum nocu-

mento tollet, inducta videlicet intem- perie contraria, quam nisi rursus tollat medicamento, nec fortiori, nec mitiO- ri, quam par est, perpetuam necessario

passione essiciet,&'grum haud unqui

s liberabio Propter hanc eandem cau- sam monet Galenus, sub finem libr. s. simpl. v in singulis ordinibus triplices praeterea differentias constituamus,& . ordjnem quemvis in tres mansones ita partiamur, ut quod est in quovis gradu mitissim si in ipsius veluti principio,

dicatur in prima gradus illius mansiona consistere, i autem adhuc paulosertius

agit in eodem gradu,mediam gradus iblius partem occupans dicatur secunda mansionem possider , quod demum in eiusdem gradus aut ordinis fine corulocatur,&gradum ultimate completan tertia mansione gradus illius existere daeatur Exemplum sum ita ijs,quae gra

du tertio desiccant, in his inquies ipsis.