장음표시 사용
221쪽
CArv XII. dinem vero seu gradum qualitatis non
pliunde facilius compla hendes, i Uarac maiore riuioreque qualitatis, lin
sis medicamelum quod uis suam in linguasam exerit, eo magis qualitate pri maria, quam vis illa denotat, intensiorC, quo vero minus, hoc remistiore mearii ipsum habere rectisti me iudicabi Atque de medicamentis, quae primis qualitatibus Operantur, haec fortasse cutis essent, nisi qui adu ista declaramus, haec medicamenta diximus, est ei Orestate tantum talia, qualia nuncupantur, nec re prius ipsa suas obire functiones, quam ad ruina deducantur, videretur propterea rationi cossentaneum, Itantequam hinc abeamus, assignemus mP-dum,quo potentialis ista vis, in actocile transit, hoc est ostendimus, per tali nactum deducantu aut quid sit illud, quod facit ut medicamentorum isto si Potestas in actum exeat. Quare ne quid an discussum relin uamus, huius et Maa
222쪽
bie dubitationis solutione adferemu3. Et ad calida quidem medicam eta quod pttinet, Galenus, 3. simpl. 2 o. dicit,abalia re nulla delitescentem iiij vim calorificana excitari, quam a calore nostro. Nam is etsi teperatus existat, propter dispositionem tamen, iro pensionem, quam habet medicamentum, quodvis,ad hoc, tactu magis, aut minus incalescat, illud facit, vehemzntio
rem, hoc, mitiorem, ex se calorem emittere: non aliterquam unus ridem is nis , in diuersas materias diuersimode dispositas incidens, effectum producit nunc validiorem nunc debiliorem, modo maximam conflagrationem modo lammam exiguam efficit, quandoquidem veluti dicunt philosophi quicquid recipitur pro modo seu modulo recipientis recipiatur. Hinc inquit G lenus euphorbi calor contactu corporis nostri maximus euaditiquonia apti- rudinem habet, ut ubi colunctus fuerit cu calore pabuo,tali euadat:alioru v
223쪽
rotator quamuis aeque cum calore cor- POribinnaco coniungatur, contactu tamen corporistatus haud evadit ac ille, quia minorem habet ut incalescat aptitudinem Frigida medicamenta Galenus ait tribus indigere, quibus in acturn deducatur,calore videlicet nostro co- minutione tractione que Quod calore nostro sit opus, inde cognoscimus, quoniam in corporibus calidis medicamenta frigida citriis ac fortius operari
conspicimus, quam in frigidis: immo si1l frigidioribus Orserantur, alimenta potius euadere quam medicam eta. Legimus enim,vetulae cuidam Atticae, cicutam haud aliter quam sturnis qui frigidam habent corporis constitutionem. cibu extitisseno alia de causa, nisi quias mile, simile namq; veteri prouerbio simili delectatur, , secundum vulgatum medicorum , axioma nutritura simili Per comminutionem intelligimus hic intrinsecam quadam inpa tesminutissimas ac tenuissimas attritic-
224쪽
n emanat hira factam, nam eXtrinseca qui
quae quidem est apparatus, a medicoruministris factus, requiritur etiam ad calid rum ut ita dicam actitationem . . Vnde Galenus primi simpluia crassorum inquit nullum prius, quam ad unguem comminuatur extenueturq;, vel a corpore nostro perpeti, vel in ipsum rursus agere posse, siue calida sint, ut pi-Per, napy, canchry, siue frigida , veluti sunt, madragorae radix, papauerisvi ci. :
cutae semen, ac similia de comminutione loquens extrinseca, de comminutione vero loquens extrinseca, . simpl. zo dicio, quod, quae potestate calidalsunt, alterentur duntaxat, quoniam incalestunt a nobis:at, quae natura sunt frigida, tum quia comminutantia , tum quia motum accipiunt asci titium, nam citra comminutioneri hanc intrinsecam, medicamenta frigida, quatum uis
sint in tenuissimum pollinem exquisi-xissime trita, nunquam in actum dedu- ρες tur. Etenim cum naturasta crassarni habeant
225쪽
cΑpvT XII et 1 liabeant essentiam, tum nisi substantia
ri enuitatem aliunde nanciscantur, acta M efrigerare, prout decet, neque tanta. Nanciscuntur autem tenuitate resistam
calore nostro, si validus sit, solo, siti mi
nus, adiuto, qua plam calefacie te quo fit, ut Galenus citato iam proxime . simpl. o. vinum ad hanc rem laudet Vetus ac generosum, quoniam, id quo que sic enim ille loquitur)magis calefa sit. Quod tractio requiratur, praeter Ga- , leni testimonium superitis allaturnis, quo motus asci titius dicitur medica-
entis frigidis actuandis necessarius, - 4 psa ratio suadet, quandoquidem frigi- aquaritis, cum segnia sint ad motui inepta, debeant ad assectam partem du- nec possint prius ipsam alterare, quais ad contactum cum ipse mutuum adducantur. Fit autem tractio, vi caloris&arteriarum, conferente nonnihil ad eam meatuum ac pororum amplitudine, Galenus enim , ut arterijs r. simpl.
1 a tertio j sinapi is sic calori passim, O ue vina
226쪽
--, MEDica M. OECONO M. vim tractricem tributo, usus declaras, per meatus ampliores facilius quidpiam ferri, quam per angustiore ' Vt igitur medicamenta frigida deducan-
radactum opus habent alteratione, quam per calorem denotauimus, ait Ia Uallon a quam comminutio significat, attraction , qua parti laborant vicinentur , actio namque physica fit per contacturri , Et calor quid ei ruta, quamuis Conciliator aliter senserio,
non ideo requiritur, ut ei lacope , m
dicamenta frigida magis a nobis refri
gerentur a sed ut agant maiori cum amolumento, nam nisi, Vis ipsorum refrangeretur agerent nonnia quam cum nocumento, venenorumque potiu quam Dedicamentorum rationernis obtinereno. De medicamentis potestate tam humidis, quam siccus, eadem est omnino cum frigidis ratio, nam cillata, tum alterari, tum attenua-xi, tum moueri debent ad affectamia γῆς ara quo fit, ut ars, quae natura a
227쪽
ΣΙ' aemulari soletin adiuuar , cum vi- ea a facultatibus corporis nostri nauratibus is vix omnia praestari pos ' tum ijs solis vel nunquam vel ratus utatur, sed ipsis adiungat ea, quae, i partim tenuitat , faciunt, Vt alius penetrent, partim familiaritate luam habent cum partibus', ad quasi eberent pertinger , veluti vehicuo sunt ipsis ut ad eas aptius perueniis revaleano Et deprimis medicamentorum , qualitati
228쪽
rro MEDICAM OECONOM CE MEDICAMENTIS hus, in corpur humam ,secunda oua Oualitas inprimi ur.
Valitates seesidas hi eas voca E quae sunt a primis ori
N TI praecipue vero duritiem, O litiem, alberitatem, laeuitatem,crassiti ac tenuitatem iam etsi plurcs ab alii numerentur, hae tamen primi prox miores videntur, desillas immediati ut ita dicam)sequi quam aliae Pro diliant autem a primis, non primaria ratione, qua, vides icet, calefaciunt, refrigR. rani,humectant,4 exiccant sed secundaria, qua, nimirum emolliunta, indurant,exasperant leniunt, incrassiant,aul attenuant,& inde fit, ut medicamenta .
quibus in primu tur in corpus humanuli no dicantur calefacietia refrigerantia cisiccantia, vel humectantia se sed, ve cmol
229쪽
ollientia,vel indurantia, Vel exaspetra, vel lenietia, vel in crassantia, velen Uantia, impertientibus scilicet ij si mina, facultatibus, a quibus formate anta, non a quibus vii tu aliter produuntur Agendum igitur a nobis est, inc capi cc,oc existis medicamentoruembus in de singulis ea dicenda ,
uae videbuntur instituto nostro maxi-e consentaneau
Medicamentum emolliens, cum du-itiei depellendae proprie dicatum sit, ec depellatur durities, nisi causa debel
tur, a qua fieri fouerique consueuit: m inde necessario conficitur, tam essua ultipliceim emollientis medicamenti naturana, quam est multiplex causa , ute duritiem facit ac fouet, ac pro indaerperam eos procedere, qui medicamentorum emollentium omnium maeriam omne ni in unum quasi cumu- tum coni j cientes, haud distincte docet, uae cuiuis duritiei cauta remotiendae hiateria conueniat, di qua ratione, mc
230쪽
111 MEDICAM OECONO M. dicamentum Quod uis emolliens, hane aut illam duritiei speciem moliatur. Hinc Galenus . simpl. .cu varie quid que durum inquit c liciatur, nimirU,
aut sacestens, aut concrescens, aut nimia repletione distentum , aut coniugatione quapiam, sequi tun , ut pro pria, suaque cui que sit emolliendi ratio, nam quod induratum est a siccitate, postulat humectari, quod congelatio noconcreuit, ex calefieri, quod repletum est naniri, quod coniugatione siccita tis&congelationis induruit, humectari simul ac concales ere, quod coniugata congelatione pariter repletione duritiem acquisiuit,calefieri pariter&euacuari, quae sane distinguedorum emollientium ratio cognitu perquam est ideo necessiaria, quoniam si quid in ijs pecce tuta, ingens aegrotis damnum malumq; proueni . Ex quibus Galeni verbis', ut euadit manifesta peculiaris medicamentorum omnium emolliem cium natura, planeq; constat, cui duria