Medicamentorum oeconomia nova, seu, quod idem est, nova medicamentorum, in classes, sedes, atque familias, distribuendorum ratio ... / [Edmund Hollings]

271쪽

Capuae XIV.

tibus,quae cum non tantum id quod in Pori scutaneis continetur, verum illud etiam, quod intrinsecus consistit digerere nata sunt, tum rarefacietibus, quorum actio non ulterius tendit, quam ad Partes exteriores, eo debet esse calidiora, quo longius illis est iter peragendu, tenuitate partium ab aperientibus separantur, quandoquidem aperientia, veluti paulo a antea monuimus crassam habere debeant substantiam, quia deniq; minime sunt siccantia, segregatura detergentibus, etenim videtergamus inquit Montanus 3 nec refrigeratione, nec calefactione indigem us, sed exiccatione. Frigida naq;quq abstergunt, sunt, sciat hordeum, farina fabaria, furfures, succus limonum; omphaciu, id est, suc-Cus uae immaturae,exiccando idem potest,licet ob multam obstructionem n5 adeo penetret ad profundu sed superficiem latum abstersat. Calida vero abstergentia sunt,sicuti nitru,amara quae-

uis& salsa, ae nonnulla quae moderatet 4 acria

272쪽

as MEDICAM. ECONO M. acria sunt dulcedine admixta, sicut mel ω accharum, talia enim exiccant, sine attractione. Sunt tame&quaedam quae improprie abstergentia vocanturam O

nullis,4 qua abluut, veluti sunt omnia

liquida quea, quae si dulcia quoq; sint, habet ex dulcedine substatiam quanda

terrestiem, siccam moderate excocta, cuius ratione vera abstersione participam Vnde talia media quodammodo sunt inter ea quae proprie&improprie abstergunt, talis est succus caro peponu ac melo peponum. Adhuc alia sunt, quae asperitate substanti et suae partes extimas abradunt quae improprie Vocantur etiam abstergentia, sicut est parietaria,lupulus, cauda equina, vitrum contritum, margaritae & reliqua eiusmodi. Haec Montanus, ex quibus ut siccitas ad detersionem inprimis esse necessaria declaratur, ita facile colligitur tota detersorioru quorum alibi naturas haud explicauimus, ratio nunc igitur de rarefacientibus quod restat absoluamus,

273쪽

Capv XIV. 26s exempla quidem eorum dicites

Galenus Althaeam, Chamaemetum .&quod ex ijs praeparatur oleum, nec minus quod ex agrestibus conficitur cucumeribus,quinin oleum vetus,&cicinum,&raphaninum ex eadem inquit sunt nota. Quasi dicat per moderate calida non extatum intelligo, quae primo

sunt Ordine calida, veluti sunt, chamae melum,&althaea: veru metiam ea qua . quamuis secundum aut tertium ordine

attingunt, respectu tamen corporis durioris ac densoris,haud immoderatam habent, vel calefaciendi,vel rarefaciendi, potestatem, ut oleum vetus,in cicinum,&raphaninum , nam cista comporibus quibusdam haud erunt improportionata nimisve calida,medicum enim cotemplari decet, non tam, ut percotraria,quam, Ut per ea, quae pari proportione sunt contraria, curatio qua uis instituatur,&c.

274쪽

2ς MEDICAM OECONO XL sunt expraecedente diuisone, disserentiarum explicati'.

CAPUT XV.

Vae materiam contenta ex suo loco dimouent medicamenta, partim ex modo quo mouent, partem ex loco per quem mouent,par sim ex materia quam mouent denominationes suas sortiuntur. Primi generis sunt, quae trahunt ac repellunt, secundi quae per nares, palatum, asperam arteriam, aluum vel Oesophagum,quippia educuli tertii, quae sudorem, serosos hu-

mores aquas, menses,Vrinam,auteal

culii prolectant, quorum singula sunt a nobis in hoc capite breuiter explicada. Per attrahentia medicamentato intelligimus hic alia quam quae trahut ex alto, quorum naturam Galenus .smp. v. naturam sic expressio Attrahentia calida sunt inquiens in tenuium par

tium quod ruim cum caliditate coluna na

275쪽

ctam habet partium tenuitatem trahit vehementius '. Et haec eorum essentia nunc sponte nascitur, nunc ex acescente putrefactione generatione sortitur . Sponte nascitur, ut dictamni essentiata.

propoleos, O thapsiae, sagapeni,

succorum cyrenaici ac medici,&squabis similis extiterio Ex putrefactione, qualis est fermenti, pirici quod vocant. Quod si fimis quoque ex putrefactione generatio constat, utiquὰ Omnes attrahendi facultate pollebunt, sed non parua illis inest diuersi eas, nam columbinus admodum attrahit ex aequo autem utrinque ab hoc recesserunt, ad calidius quidem anserinus, ad frigidius vero gallinaceuis. Secundum igitur Galeni sententiam attrahentia debent etis calida sicca, cum tenuitate substatiae, sed quo gradu, non declarati Montanus autem aie, quod quae moderatein trahuncalida sintvi sicca secundo gradu, quae magis, tertio,quee maxim quarto. e

Melius vero dicit medicam entum quod

276쪽

ag MI DICAM OECONO M. Ordine secundo completo calidum estactenu , trahere, quod iam tertiore- cessu consilit non attrahere modo,Verum etiam quod attractum est dissipa re, esseque meta syncriticum id est euocans ex alto&resbluens , quod denique haec tum calore turm tenuitat supera , resoluendo vesicas excitari, dicique vel rubrificans vel phoenigmurris. Fernelium sequitur Bertinus,&ipsius sententiam his pene verbis exprimit ac explicat Attrahunt natura calida, tenuium partium, Viplurimum gradu secundo, sicuti tertio aut quarto gradu attractum re tu ut dis cutiunt, cuius classsis sunt: anagallis, aristolochia, anacardus anemone, bryonia,cycla minus, calamintha, cardam V, abrotanum , asphodeli radix elleb rus,Dictamnum,euphorbium,genista, galbanum, fermentum, beris, hermo

da lus,lepidium, narcisci radix, prQ- polis, nigella, origanum, piper, pyre

thrum,assa aromatica,Orobus,resinae Omnes,

277쪽

nes, ruta, starchas, sesamum, sagape--num, stercus omne siccum,sulphur, sinapi, struthium,styrax, thiasipi, terebinthina,costus,tithymalus&urtica. Quinetiam,rubrificans, vel pustulas excitans calore&tenuitate aquosos humores elicit cuius familiae censentur cantharides, stercns caprillum,anagallis ephe, merum colchicu, at thymali omnes. Et istam sane trahe dirationem,qua scilicet aliquid extrahitur ex alio, medica- metis inesse,perq;calorem absolui, tota

Medicorum4 philoiphorum schola,

paucis exceptis semper existimauit Inter paucos stos,Bies sopinatur ad extrahendam rem aliquam parti corporis cuipiam infixam non tam requiri vim

quae medicamentis inest trahenterris, quam vim ac facultatem naturqpellentem.Trahuntur autem inquit ea maxime quae minus a natuta detinentu , qualia sunt ea quae maxime sunt molesta, natura tractionem pellendo iuuante omnibus enim est insita faculta qua

278쪽

qua quod alienum est expellantata duplex hic motus montaria consentit ex

trahendi scilicet expellendi. Quinricalorem existimat nihil aliud facere quam exugere siccos ibi proxii nos, quibus exuctis alij ne detur vacuia suc

cedunt his rursus ait quoad omnes j

exhauriatur,&sc,quod Avicennaseim

sisse dicitur tractionem quae sua cali i

do reducendam ad ea eue quae fit a va-Cuo. Quarii Opinionem ab eo sumpsi L. se, videntur alij qui dicunt, re quide vera nec humores allici nec alias res ex trahi per calorern, trahendo, sed humores attenuatos ad partem a calore farefactam ampliatamlponte confluere: spiculas, spinas&alias res inhaerentes, emollita dilatataque per calorem parte, partita sponte sequi, partim a natura A cilius pelli, metaphoriceq; potius: im proprie vocari tractionem, ea ii quae fiea calore succo rumin aliarum rerum eductioneri L, quam esse realiter siverὰ tractionem. Caeterum quicquid hac dore statuatur, certum nihilominus est,ci mnia

279쪽

CAp v et xv. a t

inia quaecunque trahere quoquom Ο-5 dicuntur,&in attrahentium exem-lla producuntur esse calida tenuium- uc partium, qualia, praeterea qua mo- diximus, sunt, alliun , Amaracus, immoniacum, apium, arsenicum,aum, asserui D, bdellium, bitum botris, cepa, calx vitia, centaurium utrumq;, halcanthum, Dracunculus, genitana,

ladiolus,haedera,helenium, cis, hue litium, laurus, lili radices, Mastix, ne

eta, nitrum,onosma, opopanax,pana- is radix, pix, porrum, ranunculus, ru-

ia, seseli, Thapsia, verbalaum viscum, cyris, ex quibus plurimae, non modo tuae prostant in pharmacopolijs, veru-tia ali si prout ait Elegantissimus Ferielius multo praestantiores composi-iones, in rem praesente parari possitnt.

iii attrahentium censu comptaehen-luntur etiadropaces, quae fiunt expicu

:um aliis permista, sinapismi, qui conidiuntur ex sinapi rebus alijs illi super-idditis ' necnon alia compositionum

280쪽

di i Munica M. OECONO M. genera, quae simul cum praedictis dicti

tur etiam reuellendia, quoniam si supra locum a Tectie parti contrarium ponatur, ab ea reuocant&retrahunt fluxionem sic si fluxio fiat ad brachia pedibus adhibita, qua trahendi facultatem

obtinent, medicarnemata, fluentem ad brachia materiana reuellenti&e contra.

Repellens inquit Galenus . simpl. I . vocatur illud, quod occurretes sibi succos, in altum repercutit,&est perpet: hi frigidum, atques cum frigiditate spartium crassitudinem coniunctam habeatis, veluti astringens violentius propellit. Ex quibus Galeni verbis medicamentorum repellentium, usum,&npturam,&differentias, colligere non est arduum. Est enim eorum usus, ut Occurretes illis succos, hoc est ad aliquam partem commeantes retrocedere re-n ea reque faciano, ad locum, a quo fluere caeperunt, eos refluere cdgano. Et quamuis, fieri possit, ut interdum in morborum qui fiunt a fluxione princi