Medicamentorum oeconomia nova, seu, quod idem est, nova medicamentorum, in classes, sedes, atque familias, distribuendorum ratio ... / [Edmund Hollings]

241쪽

, fuit, ut postqnam emollientium pro- prie dictorum naturam tradidisset, in durantium quoque genus illud pertractaret, quod maxime proprie tale cum sit,&superiori contrari ur , frigidum ab eo constitui debebatin humidum, hoc est, qualitatibus', quae prioribus sunt aduersae, praeditum. Est enim huius induratium generis quam aliorum usus frequentior, iotio generat or unde Galenus, loco superius citato dicit, se generales duntaxat facultates

leuiter definire, non autem ad particularem materiam sermonem deducere.

Quod autem Galeno c5 tradicat Aue rhoes,inquiens humiditatem humectare, non indurare, meliusq; poni potuis. se cum frigiditate siccitatem, non recte facit, utpote qui Galeni mentem non

est assecutuset Galenus namque perhumiditatem, non eam prorsus ab luta

intelligit, sed terrenam simul&aquea, ex pugnantibus facultatibus compositam exiccante videlicet &humetiante,

242쪽

13 MEDICAM OECONO M.

qua ratione sic refrangitur humiditas a siccitate vel aque potius humiditas a partibus terrestribus, sic enim ille loquitur ut adeo vel emollire, vel hume Oar , prout alias facere debereo, non

possit. Sub emollientibus: indurantibus

compraehenduntur ea, qua laxant,az tendusiillorum velut species quaedam: quae namque tenduntur duriora seipsis evadunt,quq laxantur, molliora, lue tedunt, rem etiam quamuis duriorem, qua laxant molliorem reddunt, ac laxa demum omnia , mollia, tensa dura sunt, non econtra, quodque sentetiam hanc maxime confirmata, durities ac mollities tam carnosis quam neruosis ςque partibus adueniunt laxitas autem

tenso solis quodammodo neruosis. Quo fit ut seperata tractatione non in-etigeant, cumquς ea de mollientibus&mdurantibus dicta sunt, possint ad ipsi non incommode secundum proporti- cin quandam accommodari,

243쪽

Lenientia vocatur hic a nobis eam dicamenta, no quae vulgo sic dicuntur, hoc est, quae vetrem Maluum solii ut ac lubricant: sed quae, veluti dicit Galenus in arte medicinali ca. 9 s morbo sunt in asperitate cotraria, quaeq; , prout ipse sim p. testatur, epicerastica seu tem perantia propterea dici solet, quia dum

exasperationem emendant partem co-

temperant ac sui similem ubiq; reddu &faciunt, ut, quae prius erat inaequalis, aspera, rugosa, nunc plana, polita, tersaque superficie tenus appareat. Vocantur haec eadem ab alijsheuigantia, quod laeuorem inducant subsidentias eminent ijs adaequent, ne quid ex inaequalitate veniat inc si modi, nequeantq; propter ipsam, res huc illuc facile ferri fluere que pro naturae modo. Prouenit inaequalitas asperitas comuniter, vel abero sone, vel a desiccatione, di plaxq; proinde laevigantiu seu lenieti ucisorugen'c5stituitur:vnu eoru, quae debetur erosioni, sub quo glutinantia, sarcotica

244쪽

a; vix DICAM OECON M. cicatricemq; gignentia continentutia,

alterum, eorum quae siccitatemvicorrugationem tollunt, cui subiecta sunt humectantia , non quidem omnia sed aliqua, de quibus silis nam de prioribus, in capite de medicamentis subst

tiam continentem generantibus abun

de dictum est hoc loco dicere debe

mus. Itaque quae siccitatem tollunt, humida sint oporteta, non prorsus tamen aquea, ne protinus di siluant, sed visci-da,corpulentiae nonnihil habentia, sic enim per uniuersam superficiem'qualiter extendi, partes depressiores ac po- ros implere, diutiusque firmari possitne in exiccata vel exasperata parte, nam affectio sicca cum contumax si non facile cedat medicamentis opus habet humectantibus , quae parti laboranti diutius adhaerescant. An autem ea frigida debeant esse vel calida certo definiri nequiti quoniam cum humiditate nunc caliditas nunc frigiditas haud tamen vehemens coniuncta requiritu , Pro ut

245쪽

u rout ex exemplis cerni potest axem- la sunt, Album enoui, vel ouum integrum, Althaea Amygdalae dulces commanducatae cum salu Iapertarissae, butyrum, cassiae medulla,ficus, glycirrhiza, jura pingui ,lac, lini sementa, medulla pinguium animalium, mucillago, tum psiliij, tum cydoneorum,oleumAmygdalarii dulcium, oleu vulgare, pinguG-do suilla, pruna plisiana Saccharu praesertim penidia tu, sesamum, lebeste, spinachia, Tragacanthum, uae passa ma-πeratae, vinum duic necnon alia,quorum,ad arteri tracheae,Ventriculi,faucium ac aliarum partium asperitates leniendas ' frequentissimus esse leo

Exasperantia medicamenta sunt ea. quae summam partis alicuius superficiem nimio Leuore complanatam , de proinde nimis lubricarris, eminentijs quibusdam ac depressionibus inaequalem ita reddunt, ut peream haud ita facilis rei cuipiam praebeatur transitus,

246쪽

ac faciunt, Vt qmorari deberennestiuius ut ita duae diutius in corposportunius ii n)elabi nequean si Cum autem laeuitas tres praecipue camsas agnoscat, humiditatem videlicet, letorem,&laxitatem, tum illa, quae fit ab humiditate siccatibus, ea qua humori lento profert detergentibus, ea demuquam laxitas producit, stringentibuslcurari debet. Vnde Galenus,artis Meicinalis c. 's. Quibuscunque uitas inquit praeternaturam inesst,asperitas est

reuocanda, medicamentis quae sumet: enter abstergunt parum stringunt

Horum autem medicamelorum quo- , nia iri eorum facultates ad hunc locunt

Proprie non pertinent exempla velis suis infra sedibus haurienda sint, vel ab lajs petenda qui desieriteria scripserunt nam huic uni morbo magis peculiariter deberi videntur haec medicamenta quam alijs quibuscumque reliquarum corporis partium medio nibus ' Attenuantium cincrassantiu ruta medica mentorum etsi varius sit usus, haud po

247쪽

Carvr XIII. 23'

emus tamen is est, quod humores ubisios in venis existentes, ad expulso-m disponant,&faciant, ne sua , vel actitie, subsistanti&expellenti facuuiti resistant, vel tenuitate, naturae mo-ania, ante Uertant, aut eludant, anteis

r tui, quando symptomatice fluunta, ludunt quoties naturae moliti OnerrL. D pressionem in impulsionem , ce-entia , declinanta Cum igitur hic st raecipuus amborum sus,in utraque ropterea dicantur praeparantiata, tum peraepretium est, ut, si velimus exem-uis ea, veluti decet illustrare, de succo una praeparatione pauca quaedam ad otemus. Et rursius cum ista succorum 3raeparatio nihil aliud sit quam eorunem concoctio, cuius frequentius est usitatius apud authoresnomem ponsintque, qua de praeparatione dici deberent omnia , sub concoctionis explicatione facillime comprςhedi, tum ab instituto nostro non erit magis ali num, immo masis illi fortasse consentaneum.

248쪽

a MEDICAM OECONO M.taneum, ut de concoctionis notione naturaque breuiter disseramus. Quare quod ad concoctionem seu coctionem attinet, ea duplex est, una proprie presseq; sic dicta, perquam cibus ac potus in chylum, chylus in sanguinem, sanguis in corporis nostri substantiam trast, ac proinde definitur alteratio nutrientis inpropriam qualitatem eius quod nutritur, hoc est, mutatio non accidentalis, sed specifica, qua scilicet per Omnia mutatur res ea quae nutriti in substatiam corporis nutriti, cui quamuis antea fuit dissimilis, nunc tamen non similis tantum post coctionem euasitverum etiam eadem cum ipsa, nec ab ea , vel nomine, vel nominis ratione dis lfert, de qua fusius hic dicendum non est alia, quae minus proprie lateq; sumpto coectionis vocabulo, sic dicitur, hoc est coctionis nomen, in uniuersaliora suo significato sumptum,sortituta, qua

ratione dixit Hyppocrates id omne coctum seu c5coctum, quod est quoquomodo

249쪽

odo victum a natura, licet, O ita plae sit ab ea subactum superatum, eebitam corporis nostri qualitatem re

cipere valea si&in ipsi'smnino subst

fiam mutari Galenus a de ratione vi ius in acutis dicit coctionis id vitia ei salius esse significatu, cu natura cauis morbum facientibus ac fouentibus

ortion, eas permutauerit pro suo ro-

ibore, veluti cultu mores inquit vitio-lsi quadam moderationem aut adaequa-ltionem adipiscuntur in morbis, quana biconsecuti fuerint facile postea pel- stilutur extra corpus ab expultrice facultate, qua nunquam nis peracta coctione salubriter munere suo fungi potest. Etenim omnis excretio, quam o prae- edit huiusmodi cococtio symptomatica censeri debet, non aliter quam cruda lentericorum deiectio. Quae sana Galeni verba non sic intelligenda sunt, inuasi sit alius isti quam priori coctioninis a natura per se primo prae stitutus nimiru expulsio Semper enim in hac, Q. quom α

250쪽

Fla,quae concoquitur,contendit in propriam orporis qualitatem tanquam in finem suum commutare, quem quido inc5coquendis cibis ustinuitur,inmor hi ficis humoribus concoquendis cosequi non potest. Nam cum putridi sint, ioca natura prorsus alieni talasnu mores, tum fieri nequit, ut corpori penitus assimilentur,in propterea quavis natura circa mutatione ipibrii alterationem versatur, idem ex ijs, quod ex optirnis alimentis consequi cupiens, suo tamen fine frustratur, propter materiqperuersitatem, quandoquidem eos omnino benignosissicere non valet,eam quam potest in ipsos benignitatem inducit,&facit vi,cu nutritioni sint in epi epositis saltem acrimonia, crassitie, tenuitate,caliditate, frigiditate uenimia, citra

patietis molestia expelli possint. Causa

coctione istaenacies,est calor teperatus seu naturalis,que ubiq; Galenus coctio

nis authore agnoscit na queadmodum frigus