Tractatus iuridicopoliticus de rebuspublicis turbidis in tranquillum statum reducendis, in eoque conservandis. Autore Philippo Andrea Oldenburgero ..

201쪽

Legem sine executione campam in sine pistillo appellare solitus est.

Alstedius f in Encyclopoedia sua l. 18. c. 2 i. Aphor. I. J executionem Legum lata- .rum vallum dc fossam Reipublice recte appellat ; Leges enim non in scriniis,& tabulis , sed in moribus civium esse oportet. Hinc sine vi coactiva lex inutilis erit, ad instar legum quas olim lepores praescribebant Leonibus in fabula Anthistenis Arist. l. 3. Pol. c. s. J indeque hodie mandatis Principum fere semper adiici solet clausula comminatoria

Nam inter homines poenas luit,& apud Deum sortem non habebit , qui hoc facere noluit, quod ei per cor Regis ipsa veritas jussit C. Imperatores Caus. II. qu. 3.) Hinc porro ob violationem legis positivae, potest circumspectis rebus omnibus, rationibusqtie subductis summo supplicio transgressor assici vid. Epilog. Nov. Ι36. J Nam ipsa legis contemptioti offensio aliorum per se mortiseram con tinet

202쪽

etoo R E B V s P. turbido tinet culpam. Arorius pari. I. Instit. Moral. l. s. c. 6. qu. 6 . & seqq. J Ita Adam tenebatur servare legem naturae demoralem ; Vnicam legem positivam de non comedendo fluctu vetitae arboris tantum adjecit Dominus ; quam cum violasset Adam, se & totam posteritatem in mortis periculum abduxit 18.19. J Mors itaque est poena peccati; uti etiam in civilibus ac mundanis Rebusipp. Metus est Lictor Legum , ut pulcherrime Strada appellatur Γ de Bello Belg. Decad. I. lib. 2, pag. J7-J

203쪽

X L V. Mens , anima, & consilium Civitatis posita sunt in Legibus, quae vinculum re coagulum sunt Reipublicae:

Haec ergo vivant semper, si Ratio Status eas non cogat ad mortem, ac Bonus Strtista hic non claudat oculos , ne in perniciem adducat Rempublicam. Augustus

Caesar ita apud Dionem Cassium L lib. 13. eadem semper manent, essint nonnihil vitiosa civiliter scilicet non moraliter Jutiliora tamen sunt his, quas inde, etiamsi

melius, innovamur. Durities tamen Ve

terum legum in melius & laetius mutanda, horridaque antiquitas e praesenti statu summovenda, & quidem non vi & impetu, sed leniter, ut sine strepitu & minimo quasi nitu Orbis Reipublicae convol-Vatur ; ad imitationem naturae, quae in vere nos paulatim disponit & assuefacit adiscrendam aestatem , is autumno ad sustinendam hiemem,ne pratcres mutatio corporibus humanis noceat. tadd. Gest. l. a c. I. Tacu. l. 3. Anta c. l. 14. Ann.

204쪽

2o2 De REB v s p. turbidis c. 43. Vid. Artaxerxis Epist.in lib. Θtua

in c. I 6. l. 9. Bodin. de Repub. l. I. c. 8.) Eadem natura mirabiliter ab hyeme citra veris interpositionem ad aestatem non transit, & ad evitandam repentinam mutationem inter diem & noctem auroram & crepusculum interponit. In summa, quemadmodum Deus O. M. gubernatione ac providentia sua communem ordinem & naturae seriem saepius tanquam

autor naturae negligit , & pro sapienti ac benigna sua Omnipotentia , quicquid lubet, miraculose sistit ac efficit, quandoque etiam non secundum modum , quem ipse promissis suis determinavit, agit: Ita pariter quoque saepe contingit in Republica& Imperiis summis quae sunt imago Mexemplar Dei in terris J ut quoties populi

salus, publica utilitas, necessitas , justitiae ratio, aut alia similis postulat egregia causa, ut extraordinaria sublimior1que aliqua potestatis plenitudine cunctis sit consiu-lendum, ab ipsis etiam legibus, quamvis

fundamentalibus, ex parte recedatur , ac

dispensetur, quandoque etiam, necessitate

205쪽

Sedandis.' ita ferente , illae penitus abrogentur. laenim salus Imperii ac populi una illa , ac immutabilis lex est , cujus

Causa mutationi omnes leges aliae subib. Ciuntur; pariter ut nauclero certae leges dari nequeunt , quibus temperet maris impetum ac procellas. Atque hoc est, qtiod alii dicunt: Leges fundamentia subjacere Rationi Staim, id est , Saluti Reipshlicae. vid. D. In not. ad A. B. in fin. pag. Ia . Casus eveniat, ut aut ruina Reipublicae, aut legum mutatio admittenda sit , & aliud remedium non supersit , potius pro salute Imperii destruendum est, quod Majores aedificarunt , exemplo Theramenis apud Listam l. 34 Histor I . , X L V I. ' num Politicum rem dium tranquillitatis , Politicae est Subditorum Privilegiorum conservatis , eorumque

benigna interpretatio, sive status Rerump. sir vel Monarchicus , vel PolyarchicuS. Decet enim concessum a Principe vel Magistratu beneficium esse mansurum

206쪽

2Oq. De RE Bus p. turbidis f c. Decet. c. Indultum de R. 3. in s. Vnde Dd. nonnulli cum Baldo quamvis non ad meum palatum dicunt, quod Privilegii jus potentius sit, quam jus naturae

de Constitution. in s. Zoesim ad tit. D. de Legib. num. 37. 38. 32.9 Quantum mali inde obortatur,& quanta senestra seditionibus aperiatur, si Princeps Civibus privilegia ereptum eat, aut laedat ut reliqua exempla praetereamus) testatur Bellum inter Berthoidum Episcopum Hildesiensem, Wilhelmum Ducem Brunsvicensem, &Civitates Hildesiam, Brunsoigam , Golatingam &c. rempore Friderici III. Imp. Vid. Letoier, l. 2. Chronic. Daselens. c. 6.) Praeterea minus ex re Principis est, ut revocet privilegia, citra sub & obreptionem concessa; quia segnitires essiceret reliquos ad serviendum, tum quia fidem actis luis detrahet reliquis. Vid. A me. l. I. de Iur. Maj. c. 7. num. 8. Certe privilegia puerilibus crepuiHiis essent similia, si a magnis hominibus matutino tempOIe

207쪽

concederentur; vespertino vero revocarentur. Adjuvari enim, non decipi, beneficio nos oportet s L II. g. 3. D. Commodat. l. s. C. de revoc. donat. l. . C. de Donat. quae sub mod. Caeterum hactenus de privilegiorum conservatione dicta, ita

intelligenda sunt, nempe rebvi sic stantibin, ac subditu iis recte utentibi si publica necessitas,&Ratio Status inutile privile- legioru abusum deprehendit, si non aliter ferro& igni tolleda sent ejusinodi incivilia privilvia , praesertim si rebelles inde exiis stant. Vnde recte superioli seculo Burdigalensium seditiosorum Liter , quibus Reip immunitates atque privilegia continebantur, igni sum cremat Vid. Sisidan.

matris esset, infanti cultrum credere, aut cum per aetatem pedes nondum plene confirmati ambulationi impares sunt, liberum divagandi arbitrium committere. De Augusto vid. Sueton. c. . Non dissilendum sane nimiam antiquorum Regum MPrincipum in concedendis privilegiis facilitatem rebellionibus causam & originem dediste; quo respeci u Trajanus Boc

208쪽

catiniis immunitates, praerogativas privH llegia fontem rebellionum, semen Zizaniorum, & lapidem scandalorum Vocat. lLapis vero privilegiorum, justa de causa quadrata figura positus, non debet citra iu-liam status rationem in rotundum commutari. Vnde nullus bonus Christianus Statista approbabit docti inam Baldi docentis sin Comni Const. de Pac. Conm .sant. in voc. Successorum privilegia tan- ltisper valere, quamdiu succestar non contradixerit. Neque sequimur porro Bodini

aliorumque opinionem , qui asserunt Principem civilibus legibus & pactis initis cum subditis esse solutum. Lex enim divina, naturalis &' civilis Reges & Princia pes adleg. I. dc 7. D. de Pactis,adstringit, utpote cum ejusmodi compactata inter imperantes de parentes sint leges ad nor-nam juris divini exasciatς , & ad speciales

circumstantias tantummodo restrictae atque determinatae. In summa; Imperantes l& Legislatores leges ferunt, iisque prae- lsunt ; de vicissim I in liberioribus Re- lbuspp. J leges praesertim sundamentales,. letiam

209쪽

l. I. Illustr. controvers. c. 3. &Laurent. Kirchovius Cent. 3. Comm.

Opin. Concl. 88. J Naturaliter itaque de civiliter Princeps constitutiones particulares populo nullo jure cogente,& ex meritis indultas atque concessas, servare, ipsiusque successor, confirmare tenetur. Et generaliter, in alium tuerit, eur non ipse eodem jure utatur ' Accum Princeps per modum contractus subditis privilegia concedat s ubi ratione obligationis i non differunt imperans parens) qua ratione Princeps concedens, vel ipsius succestares pro lubitu iis eripere possent' f Vid. 'ist. Decis . I 18. Menoch.

Cons. II 2. Peregrin. l. I. de thir. Fisc. tit. 3.nu. 28. & seqq. J Rationem status f prout supra dixiJ hic tantum excipio, si scit. necessitas aut evidens Reip. utilitas hoc ip-siim urgeat. t Vid. Felin. in c. Quae in Eccles. num. 17. Ext. de Constit. J Privile gia enim rebus sic stantibus, & cuilibet ordini recte iis utenti salva esse expedit, si vero publica necessitas, mutatusve rein rum status in hoc vel illo casu aliquid mutandum

210쪽

landum iubeat aliud dicendum. De reli- quo cessante necessitate in suo permaneant vigore fVid. Schoori: l. 3. de Sedit. c. 4. JHincrcete Ludovicus Nivernensis Flandriae Comes , postquam multi tumultus gratia Dei extin isti, Brugensibiti innovavis privilegia, alia ex iis rescindens, alia vero adjiciens f Vid. Idejer lib. i 1. Ann. Flandr-J Vno verbo ; Privilegia, ad justam' & aequam amussim Politicam ponderata , ab initio aut nonsunt concedenda, aut nisi evidens Reipubl. utilitas aliter deposcat Jsantilissimesemper custodienda , & ab omnibus succellarib iis ex bono Politico animo confirmanda. Certe turbis civilibus non minimam ansam dat, experientia teste, quando privilegia, inscripturam redacta,

die inrteste siegen. Boni itaque

publici ratione exigente, interdum privilegia, vel populo vel collegiis & corpori

concesssa, ad examen Politicum revocari ab imperantibus debent, & merito expendendum , an praesentis status ratio exigat, ulteriorem eorum vigorem , necne - si