De partium corporis humani praecipuarum fabrica et functionibus. Opus quinquaginta annorum ...

31쪽

Ω9. L HUMORIS ALIENA COLA. 2I& cellulosam telam. Ρuero , qui intra II dies urinam non reddiderat, perpetua interim diarrhaea fuit X. I11 ischuria vera per alvum urina decessit, quae odore suo & tenuitate se proderet F. In eodem morbo lotium per alvum felicem exitum reperit et. Cum duodecimo die suppressae urinae jam gravis lethargus ingrueret, multa per alvum urina cum levamine egesta est a Et alioquin diarrhina lolii copiam minuit Eadem, quae per alvum , urinae Via etiam ad ventriculum ducit. Celebris olim Chirurgus Lanfrancus ipse , cum calculo laboraret, lotium vomuit b. Laiseria illa , Olim per suum morbum notissima, aliquoties urinam Vomitu reddidit c. Aquosus in ischuria vomitus d. In

femina , cui vulnus naturam clauserat , lotium per OS regurgitavit e, inque puero, cui peniS conferbuerat. Die decimo suppressa urina suo con

spicuo sapore per os egesta est f. Clausa urethra vomitus aquosus urinae similis successit g. Cum lotium suas per vias non posset emuere, salivae loco faetidissima urina reddita est, fausto

32쪽

22 LIB. VIL SECRETIO. quidem eventu h. Sputa & mictus alterne se exceperunt , & diabetes demum sputum destru

In nares urina se convertit, raro in exemplo, cum in paralysi vesica ossicio non fungeretur :arenosae enim glebulae naribus adhaeserunt h. In cerebri ventriculis, post symptomata affectiencephali, aqua urinae faetore vitiata reperta est LΡer mammas , lotium Virgo reddidit , quae absque natura alvive ostio nata , pubertatis

annos tamen adtigerat m.

In cellulosae telae cavernulas lotium decessit in exemplo , in quo aedem a urinosum ischuriae supervenit ua Vir nobilis , ex militibus Caroli XIΙ , quem in perniciosis expeditionibus Nor--egicis secutus fuerat, idem elegantissime doctus, magnus Humeri admirator , meus in primis amicus , cum ad beatum senium perveni det, subito diro morbo suffocatus est, cum urina suppressa in cellulosam linguae telam se effudisset, ut ea momstros e tumens spiritum interciperet. Frequentius per sudoris vias aversus a sua sede obscoenus liquor exiit , multis in exemplis. Transpiratio faetida in urinae suppressione o. Sudor flavus, cum aquoso vomitu conjunctis in eodem malo , Aretaeo jam dictus est Cum

o Idem ibid.

33쪽

urina a calculo suppressa esset, sudor urinosus q. Per cutis poros ab axillis ad inguina uritia prodidit r. Quae undecim hebdomadibus lotium nullum reddiderat, ei per totam cutem capitis suppressus

humor exsudavit, eademque demum ejectis calculis convaluit s. Femina , quae totis 2 a mensibus urinam non reddidit , obscoeno odore indusium totumque cubiculum replevit t. Urina retenta per cutem ab axillis ad inguina sudavit,

cum Viae naturales clausae essent i . Omnino monere oportet, hanc, adeo Varias

per Vias, eXpulsam urinam ejusmodi fuisse, quae cum sanguine nondum in renibus secreta circumivit. In ejusmodi enim malis , paucissima& crassissima urina in vesica urinaria reperitur, de qua si aqvulam resorberi ponaS , non tamen ejusmodi copia resorberi fateberis , quae ad dia rhodam & ad salivationem sussiceret. Sed etiam corruptis cum renibus, & obstructis, ut in eXemplis ostendimus , ureteribus , cum nihil alve sicam veniret , tamen urinosa naturn alieno

loco apparuit. Cum renum fabrica destructa esset, urina tamen per superstites papillas salve similis deces it v. In mucosa classe si miles humorum conVersones fiunt. Muci enim loco aqua pura frequentissime aut per nareS in coryga , aut per pulmo-

34쪽

24 LIB. VII. S E C R ε T I O. nes in convulsiva tussi excernitur. Uicissim . si mucosa organa majori aliquo stimulo sollicitaveris, pro muco eadem cola lympham flavam , etiam sanguinolentam eXcernent, ut in urethra

vidi , quae acriori aliquo liquore injecto irritabatur , R in narium calidiori catarrho. Sed etiam intestinorum mucus in alvi fluxu aquosus prodit. pluor albus sponte subnata salivatione solutus V . Ex classe coagulabili alias ostendimus X, nullum alicujus in animali corpore liquoris colum esse , quod sanguinem aliquando non transmiserit, etiam per integra organa , facile ad legitimum munus reditura. Lympha per cuti S porOS pro perspirabili sanctoriano in limbustis, in vesicis ab acri veneno excitatis excernitur ; eadem

in locum lactis uterini , post partum succedit per plures dies & emuit ; & in cellulas adi posses 3,

medullaeque et cavernulas ; & per pulmones, vaporis vias secuta exscreatur, & quae alia hujus generis frequentia alias repetentur. Ex oleos a classe ostendimus , in cellulosam subculaneam telam pro adipe aquam essundi ar& vicissim oleum per aquosos mucososVe intestinorum villos egestum , per alvum descendere , aut Vaporis modo exhalare , aut cum lotio egeri c. Ρus, de olei genere, cum lympha

urinam redditum Mehel Otis. fur lepouis p. 6I.

35쪽

SH. I. HUMORIS ALIENA COLA. asmistum certa per eXempla de pulmone resorb- tum per urinze vias exiit e , & per alvum. Sic frequenter & salubriter pus variolosum vomiturejectum fuisse lego ; & ne quis vias novas &vitiosas huic metastasi apertas fuisse objiciat , in empyemate Verum pus de vena incisa fluxisse Bellasius testis est. Frequens malum est in conjunctivae tunicae palpebrarum glandulis pus deponi, ejus simillimum, quod ab impura

Venere per Urethram educitur. Ρer resecta

Vascula culanea , in Vulneribus, primis diebus tenue serum destillat, deinde sexto die , iisque qui sequuntur, crudus & dissolutus adeps, & denique pus f. Bilis , vulgatissimo experimento , quoties ab intestinis avertitur , in oculos g, in urinam , in salivam h denique transit.

Lac de mammis repercussum , per diabeten alias exit i, etiam per plusculos menses , frequenter alios per albam diarrhaeam h, per vomitum alias , ut etiam acescentem naturam retinuisset,

aliquando per vasa salivalia k : alias vaporis locum tenuit , inque abdominis caveam l suas per dotes notum , exhalavit, & intestina oblinivit. Idem in cellulosam telam effusum speciem abscessus fecit, in mesenterio , in inguine ,

foret.

36쪽

LIB. VIL SECRETIO. in musculorum artuum intervallis : idem in pulmones deposatum fuit, & demum per sudorein excretum. Per faciei pustulas eviuxit idem , neque ratissime I . Sed etiam per femoris pustulas m, perque vulvae labia veri lactis species eXsudavit. Lac lochiale n , suo cremore conspicuum , per alvum manavit. Vitiosum denique laxi uteri lac , quod albi fluoris nomine venit , & per pulmones, cum tussi o , & per pedis sudorem pita evacuatum est , ut alterne Veriori succo locum redderet. Magis paradoxa omitto , Ut calculosae materi ei a renibus ad dentes revolutionem q, y a curata podagra saccum a ortae adlizerentem , quem tophacea materies replebat. Quando haec exempla repetemuS , constabit, non ejusdem unice classis diversos humores sua inter se cola commutare , sed etiam per mUci organa Zquam , per muci , aquae & adipis cola

lympham & sanguinem, per aquae , muci , Sclymphae Vias adipem , bilem , sanguinemque

se Cerni , atque adeo omnino , nullum in animato corpore separatorium organum esse , quod non

omnium classiuna humores suis cum dotibus

Liceat artis conatus cum naturae moliminibus conjunxisse. Etiam anatomici manus facile obtinet , ut oleum, adepsque calidus per omnia

37쪽

Sect. I. II. HUMORIS ALIENA COLA. et aquae destinata cola , & per vascula gelatinoso vapori, & muco demum apta exeat: nam in ceu lutosam telam , renates tubulos , lymphaticarum glandularum interiorem fabricam , lacteaque Vasa oleum terebinthinae expedite transit. ViciΩsim gluten de pisce husone coctum , quod gelatinos e indolis est, in vias adipis , Urinae , muci, etiam facilius exit. De aqua non dubium est , quin per Omnia, omnium humorum cola, absque labore viam sibi aperiat. Sed etiam argentum Vivum penetrabili vi sua per aquei humoris in oculo Vascula, perque vulnuscula exigua a phoeni P mis excitata essluxit r. Ita, ut utilem observationem repetam , in plantis per eadem vascula aqua primo , deinde gelatinosus mucus , porro Ut adolescunt, lac aut terebinthina fluit. Iterum adparet, nullam adeo ineluctabilem necessitatem esse , quae ad suum unice colum suum humorem

constanter revinciat.

COLORUM, FΛBRICA.f. Ι. Aquinus humor secernitur per vascula

uisus in colis , & qua cum fabrica, quiS-que humor de sanguine secedat , est ut inqui-

38쪽

xamus. Aquosi ergo humores , quorum s1mplicior natura est , non uno modo separantur. Multis omnino corporis animati locis simplicissima , minora tamen, rubris arteriis continuata , vasa ejusmodi aquam de sanguine destinatam ad sedem ducunt. Ita perspirabile illud, tum Sanctoriam vi , tum de pulmone halans alterum , certe de arteriis rubris , facili & co tinua via exit. Nam aqua colore aliquo tincta s , aut gluten piscium , aut Oleum etiam terebinthinae , tenerioris corpusculi arteriis injectum ,

in meis periculis , inque nonnullis felicioribus exemplis , ipsum solidius sebum t perpetuis guttulis de cute sudat , de qua epidermidem

tepida in aqua removimus , quo eXemplo non aliud naturam magis cominus imitatur. In pulmone perinde, aquam caeruleo colore tinctam, perque caVam Venam in praecipuam ejus visceris

arteriam inpulsam , cum plurima spuma de aspera arteria rediisse , saepe vidi υ. Sed etiam

in re ne cola arteriis continun aquam , aerem ,

sebum , in papillarum poros pel Vimque Ureteris ducunt x. Aqueum humorem oculi de arteriis perinde exhalare , olei terebinthinae 3 aliorumve pigmentorum , & vivi argenti iter persuadet, quod anatomica manu impulsum , aut omnino vivo in homine a consuetis naturae viribus eo deductum , in ejus humoris , quam VOCant ,

39쪽

II. R A QUA SECERN. PER VASA PER GLAND. 29 cameram depluit et. Ita etiam lacrumae de toto oculo,& de interiori palpebrarum facie halantis, iter aqua exprimit , quae arteriis injecta, de iis , quas nominavi partibus plurima exsudat a. Neque aut vitrei corporis , aut crystallinae lentis , purisiimus humor, aut corneae membranae aqvula alia

Via , aut per glandularum ambages , de arteriis sua ad loca decedit. f. II. Per glandulas. Earum fabrica. Diversum aliis in corporis regionibus naturae artificium est. Ρlurimi enim humores aquosi per vivi hominis glandulas utique percolantur, salivae exemplo , lacrumae glandulosae, pancreatici succi . Eae glandulae , quae aquam transmittunt, proprium genus constituunt. Laxas glandulas, in quas vasa sanguinea se inmittant , Marinus bdixit , ut a densis aliis glandulis , ad vasorum divisionem positis, eas distingueret. Ρaulo propiuS Galenus c a glandulis vasorum divisioni subjectis aliud genus secrevit, quod pituitosum aliquid generaret & exempla in larynge dedit ,

in faucibus , inque mesenterio. Demum Franciscus Bisius de te Boe d a conglobatis , lyna,

et Wootho e in collectione

a Praelecf. T. IV. p. 96.b Apud Galenum de femine L. ΙΙ. o Ibid. & methodi medendi L. XIV.d Dissipat. med V. Deinde dis cipuli Nicolatis Stenonis f. de glandulis oris n. 9. de glandulis V m cul. p. 32. Regne I de Grain de pan euix P. so.

40쪽

3o LIB. VII. SECRETII. phatico humori destinatis glandulis, has ex stetinis quasi in glomerem conjunctis compositas glandulas separavit , dixitque conglomeratas , &id quidem nomen retinuerunt.

Ergo ejus quidem generis glandulae passim

conglobatarum , quas descripsimus e , magnitudinem superant , non eaedem aut simplices, aut sibi continuae, sed ex lobulis compositae , quos laxior cellulosa tela revincit , & per quorum intervalla vasa sanguinea nervique repunt. EOS iobos aqua per arterias injecta ita laxat , ut facilius videas eos iterato ex minoribus lobulis constare , inter quos minora vascula intercedunt , donec repetita divisione , ad minimos , oculo tamen conspicuos , acinoS perventum sit , firmiores perpetuo , uti minores sunt , quia eorum particulae breviori cellulosa tela distin guuntur, firmiusque ab ea re Vinciuntur, quam quidem cum majoribus lobulis cohaerent. Caeterum in uini versum rotundi , pallidi fere acini sunt , & absque rectarum fibrarum consortio , qua nota a carne manifesto distinguuntur. Si eos acinos lente Vitrea , deinde acrius augente convexiori sphaerula contemplatus fueris, reperies , eos a lineolis cellulosis iterum in minores acinos dividi , quos brevior semper ceu lutosus textus conjungit , neque finem invenies divisionis, albidaque semper natura supererit, quam cellulosae & vasculos e lineae inter stinguunt. Ea cellulosa tela , inter minimos

e L. II. p. 34Q.