장음표시 사용
661쪽
go. Illico ce) Mercurii tridactylum tolle Q florens virenti aetate. Pentapetes e) procurante Mercurio omnibus auxilio est. Vocatur etiam onetrodotium, somnia injiciens) quoniam juxta vatum effata, mortalibus hominibus jucunda ostendit somnia. Omnem dolorem superabis corpori alligatum ferens.4s. Oculorum vero omnem V expelles dolorem:
strumas, la) tonsillarum affectiones, uvam jacentem, i & quae sub lingua sunt: articulorum & nervorum dolores atque dentes dolentes
Scabiem etiam sanabis homines ob malignitatem corrumpentem sEt puerperarum purgamenta suppressa, s O. In aqua tepida cum proluta fuerit manibus. Terroribus, fascinationibus& malis geniis inimicum est. Medicamentum plane optimum, inde & accipe herbam crescente luna, lole, hominibus qui lucem administrat, oriente ac rubrum jubar mittente in terram.
Pro Plinio stat Brasivo Ius asserens, in Veronensi agro nasci fragariam quinis soliis quae fraga gignit. Harduinus ad Plin. L. c. qui quinquefolium fragii eruma Clusio depictum a se in horto regio vi sum amrmat. o Mercurii herbam Ebμου βοτάνυ etiam Aetius vocat. In Noth.Dioscor. p ψερμοδακτυλ dicit r. - d virens, florens viribus. signi f. juxta Nicandri interpretem, καλως αυξεδεαι - Θλαςάν. ν ,.quod & homini & herbis redie convenit. Inde pue Ili paeli que virenti florentes aetatula Apiit. dicuntur. Si ad tri dactylri placet referre vertendum tridactylum tolle virentem,Υiridem. ς Πενταπετες leg. pro πανταετες. Hanc correctionem firmant Plia. Apul. & interpolatores Dioscor. Sic autem dicitur a soliorum numero in quo te expandit &eXtendit, inταζε ν enim significat extendere. Certum igitur est, quinque solium a Graecis pentapetes live pentadae lon vocari. An vero cum Plinio quem aperte sequitur Marcell. herbam fraga serentem, an vero pentaphyllum esui quidem a commodaturn, at nullum producentem fructum, int lexerint , , QD
662쪽
fra Haec iactantia juxta S. Hieronymum imperitiam medici sapit. Imperὰν me ait ille Epist. 61. ad omnes otulorum LIores uuo ut ratur cosi Nooem. in Epist. ad Ephes . T. IX p. go 3. Enomodo B. Fannes in 'oca UUθα aae 69tem scribens, Ecessas, in unaquaque eisrum Fecratia vel vit ri reprehenait Uvirtutes probat: ita 2 S. Apostolus Paulus per singuias ecclesias Uulneribus medetur illatis : nec ad instar imper t. me ci uno cossyrio omnιum oculoδ vult cura-
Chaera id est situmst, dicitur glandula indurata, in cexvj pq alii & inge GR
V iEstinet.VI. N. Actuarium de modo medendi, Il. it. qui χο αδοπ Vult oictas, quod scrophae eo malo infestari soleant, vel quod prolificae videantur, ab unico Quippe tumore etiam plures quandoqUe enascuntur ut& CellUS V, Zῖ. p. 3 3. niam Ore aperto ἀλλήλαις -rίι , sibi invicem opposita:, praesiertim quum n
G Uvae nomine accipienda est quaedam in gurgulione, quae & columella dicitur , Graea. κ β ν γα ν, das Sali' in) affecti O, quum scit. UVae a cino sim ite iriminum 'urgulionis apparet, uti docet Aetius retrab. ll. Serm. q. V. & Kuffum Ephes I. g. qui ςαψυλ- affectum columellae re te nominari monet. Sunt tamen qui uvam cum columella confundunt, & Archigenem promiscue accepisses h) eyκ - ιδόντων septum dentium , i. e. dentes. Sic. Homer. II. . V. 83. ubi Schol. iΦρασικωζτους οδ dentes autem pro dolore denritam sumi, frequenseti Addentium dolorem prodesse, colluere os frequenter radice he Ibze quin questitiae incoctae in vino, testatur Scribon. I Zyg ψ0mp -p'ες
663쪽
RECTA.D. Ad res almae deae Cythereae Veneris facit in
trygonium, sic Omnes terrestres vocant. Alii marem nuncupant, quam alii verbenam rectam ,
supinam co) vero , quam alii humilem, super terram operis
Duo haec genera foliis nascuntur simillima.so. Recta quidam solvit potenter corpora in Venerem, Supina sopit: virtus utrique maxima inest. Si tibi animus est oculorum morbis bene mederi, ad corpus annectens verbenacam rectam , sole mundum infinitum cingente, Mm miri 6s
0 verbena, Verbenaca, columbaris; latinis dici tui herba quae peristereon, aristereon, hierabo tane Graecis. German. ssis lifrauit Taub trulli. άριςερσωνα dictam esse verbenacam, ex Pausania monet Eustath. Od sic & in MSS. Codd. apud Plin. XXV. Io. &XXVll. s. aristereon in edit. est peristereon, & peristereos. ut primo loco legitur in edit. Venet. 1496.) haberi testatur Commentator Plinii Hard Minus, p. FO4. & sos. Apul c. 3. peristereona h. e. columbinam laseption etiam aristere ora vocat: & C. 6s. Graeci, inquit, peristereon orthion. alii trigonion alii hieran botanen : Itali i. e. Latini cristam gallinaceam , alii Columbinam. alii terrariam vorarunt. Sunt autem eae supina & recta ) co- Iumbis esca admodum jucunda & familiaris , unde & hoc nomen Graec. columba) habent. & columbinae αεριςερα ut h. l. dicuntur. Periste reos. inquit Plinius, columbis admodum familiaris, unde & nomen. m) Venus dicitur Cytheris. Cytherea quoniam etπροσεκυρσε Κυθήροις, Hes Od. Theog. V. I92. appulit Cytheris. Ea autem urbs & mons est in Creta, de hac voce vid. Etymol. M. C. S 3. V. κυθερεια. Veneris herbam etiam agnoscit Aetius, Tetrab. I. Ser m. I. Tρυγωνιον , trygoni Um quod sit turturibus τρυγων turtur pabulo. Ald. τριγόνιον, forsan auctor τρυγονιον scripsit, apud Apul. trigonium. Ob Supinam feminam vocant, quod semper humi procumbat. Peristereon, scribit Aetius l.c. capitis dolorem egregie tollit, coronae modo imposita, trita quoque cum aceto & rosaceo illita, & cocta cum oleo, indeque rigato capite, omnem veterem Capitis dolorem sanat. Coronam verbenacae capiti impositam, dolorem testere, tradunt etiam Apul. C. S. S 6. & Macer, c. II.
664쪽
Veteres buglossam vino admiscuisse, & verbenarum adiantoriamque diluto solum Aigasse, convivis hilaritatem aliquam ut pararent. testatur Plutarcii, O mpo. I, 3 p. IO9 I. T. 2. edit Stephan. in S. cujus haec sunt verba : οἱ μων Ουντα ηου γλωσσα καΤαμιγνυντες εις τον ο ηον, συς τοῖς ἀποβρεγμα Π των Π -ςεζεωνωνα ἁλάντων ται εδάΦη ραίνοντες, ως τουτων τινα τοῖς εΠωμενοις α θυμιαν φιλ φροσυν έ δόντων. Macer quoque idem affirmat. Κοπον igitur n. L poteli Verti molestiam , nam κόπω. praeter lassitudinem , laborem & mo elisam
Haec vana & superstiosa sunt, & resutatione plane indigna. Hinc Plinius XXV. .
magos circalanc in nire, recte scribit. haec persinctos petrare qua Felint, se bres abigere, amic/Das conciliare, is que non morbo mederi, & alia eX mago
rum disciplina desumpta, ineptias aniles redolentia. Maces eadem commemoratu rejicit & improbat, sic scribens:
665쪽
os . essicies ut acies oculorum non sit amplius hebes & tenebrosa. Capitis dolor ρθ hujus virtute statim minuitur. Abigit omnem lassitudinem q) herba haec aceto trita. Strumas, omnes tonsillarum affectus subito tollit. Si ambis gratiam fi k mpo. Ac vis captare amicitiam, r9 haec vires praestat. Quando quis febre laborat , ιθ herbae hujus sumeramulos, ac ex adverso aegroti sta solus, Ilatimque avertes dirum illud malum, ne mitra veniat.
Dictamnum su) herbam tollere sit tibi curae, puer, s. Phronti di x) immortali sacram quam oracula nobis exhibent
ut scientem vim & utilitatem herbarum. Dictamnum enim siccum si manibus conterens instar farinae instillaveris Bacchum vinum Curetes beatos decenter protegentem: Mmmm 2 SO.
Et quoaequἰsque cupit hac impetrare erunctum. Sse amicitias cis tari osse potentum,
pessi febres cs plurima talia Agunt:
Quae quamvis natura potens concedere posse, vana tamen nobis,qanillagure Uidentur.
0 Locus hie mutilus est ut legenti Graeca patet. Supplendum p to, το υτης κλωνία λα-8ων, ut integrum sensum, si non veram lectionem habeas. v Dictamnum, dicitur & diciamus ut & didiamum. Gi ae eis kκταμνον , neutro Sc se min. genere, Sc οίκτοιμον, a monte Cretae Dicta seu Dictaeo: est enim ίλον τις Κρητης φυτο ut Theophrast. scribit, hinc ποα κρητικη Dioscor. III. 37. VOzatur, Sc lin. XXV. R. non esse alibi quam in Creta aifirmat. Idem una cum Dioscor . negat florem serre. Ad Virgil. IZn XII U. 413, & alii florum meminerunt. Theophrast. H. H. IX. I s. diserte scribit, foliis tantum, non ramulis aut fructu medicos uti: unde colligitur & florem habere: si quidem & fructum gerit. V. Salmas. de homonym. Hyl. Jatr. C. 38 p. 4 r. qui mors suo, quod dici potest, D, fert, & confidenter eXponit. κγ
666쪽
φροντις, ωίντιδ ess nomen proprium Homero, apud quem IIia I. P. V. 4o. φρονέι δίη, legitur ubi Schol. ονοαα κυοιον της Πανέλου γυν κος η Φροντις. p pQuativeti, si placet sumere, vertendum: cura, vel solicit dine immortali, quam vates nobis praedicant, cum scias vim herbarum S cIel, utpote icien tac. O , κνίδαλα tam bestias terrestres quam marinas, item reptilium genus & τα μικραι ζα, ut & insecta noxia, denotat. Nicand Ther. V. 739 βραζε Aγυarτοιο τἀτετζεφει Ουλοος αια κνωδαλα, φαλαίνη εναλίγκια. ubi schol intelligit in- se istum volucre, simile τω κρανοκολαπύη observat. G Dictamnum Creticum in serulis Sc arundinibus asservatum , scribit Tlieophrari. ne odorem sui exspiraret. & Isic vires amitteret. NOMOh sunt ulcera serperatia quae carnem depascunt.
Eslphrasis in Mediobrum libris frequens. ciuis. v. i . p. 247. carnem alunt & ulcus im-
667쪽
go. Et pelle hinnuli indutus fueris, habebis ad corpus annexum medicamentum inimitabile contra omnia sy noxia insecta. Medici vero stimul omnes qui medicamento hoc salutariter utunturi
hanc ferunt in vase e) ad humida ulcera ac putres nomas, a quas implet b) purgans. I s. Surculi si vestigiis aut corpori sint impacti, locum affectum obline , & sponte proveniet quidquid erit infixum. Et lienis morbus hujus virtute confestim minuitur, arida contusa quando instar farinae oblinitur. Praeterea in occultis obscaenisque locis,so. linflammationes superposito hoc medicamento sanabis. Vere vero lege hanc herbam, aestate & autumno.
Resion omnes in terra habitantes homines vocant et elispha cum: O alii vero theton. ae)Solvit enim frigidos affectus ei graviter amigentes tussimque
plent. C. zq. p et 77. ἔγχρισα proponit ad ulcera purganda & impIenda. V. Ne
C. 26. p. 298. seq. Dioicor. I. I. ειραι δὲ π ληξου νελκη-ἀνακαθαίρουσι. Plir XXVlL 8. eXplet vel implet sinus ulcerum Apul. C. 6 r. Herba dictamnus imposita, ulcera & putres nomas, in purgare & explere dicitur. Scribon. Comp. 6s. p. expurgat enim & explet. scit. Ulcus. EIelisphacus est salvia. German. e albem eat p. Gall. La Sauge. At non solum salvia hoc nomine Graecis Gota, sed & tussi Iago , ελελωφακ dicta. αφοερ ιον, herbam quam herbarii gratiam Dei vocant, a quibusdam dictam esse έλελοσφα ν sunt qui docent. Dioscor. Ill. 4o p. x 89. Salvia , quam Gra C eIelisphacon . alii elaphoboscon , alii denique sphagnon nominant. Ut ergo ipse: elelisphacum etiam elaphoscum vocatum dicit , sic alios vice versa elaphobos cum vocasse elelispha cum constat. Hinc magna herbarum ccnsusio vix unquam tollenda eXOrta est. Nempe ομωνυ- μων & συνωνύμων multitudo dissicillimam fecit herbariam scientiam, ac innomcros in eam ut & medicam artem induait erro Ies, bimilitudo nominis et z-
668쪽
lisphaei non unum peperit errorem, & herbas inter se dissimiles confudit. Apul.
c. IOI. G ta, inquit, e Gobacon, atra bechion, Hirphaco si rvm avera. De eo Latin Ialinam, alii tu aginem , alii cors es m. Plinium vocabrilo. Tum cognatione deceptum credidisse magno errore elelisphacum en is p Ciem esse, monet Matthiolus in Dioscor. p. 478. & vii eum secuti ,ur' Stape/. ad Theophr. & Salmas. qui quavis fere occasione . arrepta Plinium Iellicare &eXagitare solet, Exercit Plin edit. Ultraj. p. 23 a φακος lens una littera solu na σφακος salvia differt , Plinium salviam cum lente confudisse volunt. o divinum, herbam sacram, quomodo ab Agrippa salviam fuisIe vocatam Aetius refert, interpretari licet. Pro θριον facile quis suspicaretur crψακον esse legendum : bene quidem, si MS. quo destituimur, praeiret, sed nunc nihil mutandum puto.
669쪽
Lib. IV c. XWI. 6 IOmnia vero mala ulcera in hominibus quae oriuntur, cum rosaceo pingui f) oleo mixtus ac paulula cera sanat. Curat lienis morbum & laevitatem intestinorum, potus cum Vino albo, aequalem molestiarim Sanguinem rejicientibus sane potus medetur. Ioo. Ad muliebres locos benefacit '& omnia puerperarum sumtus ) rapido igne si ex eo arido fiat, purgamenta chM educit. Detestabiles i) vero mulieres quotquot scelera machinantur, pessum facientes pessime praegnante fluxu fructum pulcre formatum aut foetum ejiciunt.
VIII. SABINA k CUPRESSUS.Ios. Expone nunc herbam Saturni versuti patris,
quam chamae cyparissum in terra Zeam largiente homines vocant: quia magnum & validum est remedium raucitati, aurium &tonsillarum assectibus.
Nam hanc herbam deus dedit hominibus ut sit saluti,
φὶ Ψυγμος, ut frigus, aliquando sumitur pro catarrho &affectu capitis a vitiosis humo TibUs dependente. V. Keuchen. ad Seren. p. Iro. 8c sic h. l. videtur sumi, ut haec sit sententia : salviam solvere catarrhum & omnes frigidos asse Stus. Praestat, inquit Matthio l. l. c. mirum in modum ad omnes capitis assectus frigidos ac pituitosos, valet ad pituitosas defluxiones, & ad pectoris vitia. Durantes Herb P. 6O9. idem assirmat: Uale la salvia mirabilmente a tuiti di felli frigidi & flemmatici dei capo. VOX κακοτέρμονα. quae sequitur, si non corrupta , est tam stramihi suspecta. debet verti, diutinum, veterem Forsan leg. κακοπραγμον frmale agentem, doloribus & molestiis aegrum assicientem, ut in vers. e X prerii mus. De tussi quod additur, salviam tussientibus valde prodesse, si rideβηχιον forsan di dia ) veterum &recentiorum confirmat eXperientia. D. Temple ad m, 'xabilem ejus vim in tussi depellenda his verbis,ut in ipsius Oper. posthum .p. 16 legitur. praedi cat LASave es admirabie psur os totix qui procedent dupoum
670쪽
hl. pro arυρι σμαλερωνlag. b Sensus est, purgat mulierem, si qua ex partu substiterunt, ut Scrib. Largus, Comp. 89. p. sp, loquitur. 0 Quod de nefando artificio in expellendis foetibus h l. traditur, potius ad sequens cap. ubi de Sabina agit, referendum videtur. Et forsan librariorum non auctoris vitio, salviae male anneXUm, quod sabinae rectius fuerat insertum. Neque hoc mirum, praesertim in hoc fragmento, ubi saepius litterarum& vocabulor m permutatio, sententiarum mutilatio & vocum integrarum omissio Occurrit, ut legenti Graeca abunde patet. De Sabina certum est vulgoque constat, eam partus perimere, idque veteres uno ore affirmant. Galen. quem Aetius Tetr. I. S. I. Oribas. Viri. simpl L. a.& alii sequuntur) simpl. Vl. T. 2. P. 78. de Sabina, τα ζωντα των ε φαλλει. Viventes scelus perimit, ac mortuos ejicit. De salvia nemo, quod sciam , id asserit. E contrario gravidis eam prodesse sunt qui docent. Commode, inquit Matthiol. in Dioscor. ab utero gerentibus devoratur salvia, quae abortiri ex levi causa solent. Conceptum enim continet, & vivificat Abominandum vero illud crimen detestati sunt prudentiores ethnici, ut ex libris illorum manifestum est. In Juramento Hippocratis sanctum est ne praegnanti medicameutum, quo conceptum e Xcutitur, aut detur, aut demonstretur a qnoquam medico . V. Scribon. Largum, Epist. dedi c. p. s. De Christianis,qui, praeeuute & docente magistro, nemini nocent,