장음표시 사용
671쪽
DE VIRIBUS HERBARUM. Lib. VI. e. XXVI. σεν io. daturque ad hydropem & ischiadicos cm affectius nandum
Hanc herbam multa nomina qui habet cu) invenit Neptunus, Egyptiae terrae praesidens aut Canopo, cujus ολ virtute quendatu virum cp primarium sanitati restituit.
Sacram hanc valde manifestam r) edisseram,ris. Centauri Saturni filii inventum, a quo& congruenter nomen deductum habet, radicem: Chironis validi quam in Parnasso frondosas arbores habente Pelio nivoso s) inveniens, intenta cervice animadvertit ;quam Achelous profunde fluens genuit, & omnibus edixit,
comedisse s hanc herbam 9 Paeanem t) Asclepium Epidau
malo non resistunt, omnibus benefacere student. Tertuli. EXhori. castit. IE.
Puto nobis non magis lycere nascentem nec e quam natum.
rin. Gall. Sabine Sc bavinier. Ital. Savina, Duorum est generum, unum foliis cupresii ssimile, alterum in ricae seu tamaricis folio. Vid. Dioscor. I IO4. p. s s. Oribas. Med. Collect XI. AetiMm, Te tr. I. S. I. De Sabina Apul. C. g s. sic scribit: Graeci eam nerion forte ab inventore hoc nomen adepta) dicunt, alii brathy. alii barython: Itali herbam sabinam atque favi nam , alii sabinam cupressum. Cupre so simi lis, H. J. Herbae nomen ei videtur inditum . quod respectu procerarum arborum cupressi, cedri, humilis admodum siti, ac herba videatur. V.& Bod. a Stapet ad Theophrast. p 373. seq. 0 Κj;ον αγκυλομητης dicitur Hesiod. Theog. V. IC S. & Homer Iliad. B. U. Zos. Δ. V. 1 9. ubi Schol. brevia : Aγκυλα σκολια βουλευόμενο . - ό πιροῦ των δόσαρέτων κω σκολιων ευχερως βουλ ευσα συνετος, - ischiadicum affectum nonnulli lumborum dolorem interpretantur ; lumborum dolores, Scrib. Larg. Comp. 79. dixit. Festus: Lumbaro Iliam, due is lytas iamborum. Glosi lumbago, ἰσχίων νοσήματα, lumborum morbi , sic enim ibi legend. non Dχυπρο αμματα recte monet CL. Dacerius ad Fest. p. 3O8. Hippocrat.& ἰjχιά dicit & ισχιαδας, sic & Dioscor passim. ob varia L multa Neptuni nomina recenset Gyraldus Hist. deorum, Syntagm. V. Tom. I. Oper c. Is 8 seq. edit. Censit.
ο)- ήτης potest & ad Neptunum referri hoc sensu, eum ob virtutem Kgypto praesedisse
672쪽
disse, Magis tamen placet ut virtutem sabinae respiciat , alias sententia e stet
O ημέριο, ut & εψημγι sunt homines , qui & hμόμοι, a brevitate vitae sic appellati, quod crastiniana sibi polliceri non p'striat. IV D ἐφημερ/οo homines mortales,
in Inscrip t. veteri. V. CL. Octav.' Falconerium , Not. ad Inscrip t. Athleticas, T. Vill Graec. antiquit. insert. C. 23s Z. Centaurium majus, Centauria major. German rosita insendgult en id rast. dicitur &chironium, ab inventore Chirone Centauro, qui has herbas duas, centauriam Maj. & minorem, invenisse de eas Asclepio dedisse feriesr. ut auctor Apul. C. 3 s. V. Schol. Nicandr. f 4r. 2 'qui centauriam & χειρωνόιαν & πανοίκειαν fuisse VO-catam docet. Itali juxta Apul. C. 34. fel terrae vocant. Sed centaurium minus est non majus, quod ita dicitur propter summam amaritudinem , iat notat Plin. XXV. s. in minori enim tantum, non in majori, amaritudo deprehenditur, ut Matthiol. in Dioscor. p. 447. obserVat. H δαλ' ἀριφραδες VOX Homero usitata, V. Iliad. V. 32 6. sic Od. vi. V. 73. Uba σημαάν, Φήιδεὲς signum permanifestum interpretatur. . , i) Leg. 6 νιροεντι κιχων ε ίσσατο δωρη. sic Nicand. Ther. V. sty Ορει νιφοgντι εοι- κως, Homer. Sic Cretae montes Ida &Did te albi & nivosi Homer. Od. I . V. 333. Kρητης ορεχ νιφίεντα ) appellati a nive, quae nunquam juga eorum deserit. o Paean h. l. est Esulapius Eundem esse cum Paeone docet Nicandr. Schol. Artemido- TIαιέων γαρ ο ἁσκληπyιος λέγετα . V. quae erudite de A sculap ut & Chirone affert ad Antholog. I p. 86. Joan. Brocidus. In vet Inscrip t. extat T. Vili. Thes.
673쪽
Libare ea ram. 6s II 2 O. Vocat panaceam quod omnes in hominibus quae oriuntur inflammationes levet ut & vulnera. u)Mulieribus utero laborantibus valde salutare est. Stillicidio urinam cum sanguine reddentem adjuvat atque calculo S.
Quam jubeo ut colligas circa solis, qui hominibus lucet,
I a s. exortum, rubrum fulgorem fundentis super omnem terram: Tempore verno, cum omnia implentur.
Omnes enim morbos sanat multis remediis praedita haec herba.
Buphthalmum cae) tollere cura crescente luna, hominibus lucem quae praestat, splendide puer. Is o. Ad terrores, fascinationes & inimicos 3 daemones fascinationes R ' & noxia medicamenta. Nnnia et Hanc
Thec Graec. antiqv. C. 2349. Παιανή 'λφxtis, Paean A sculapi e legitur. Alias Paean est Apollo, ut notum. Hunc versum porro distinctione facta & sic ut alium sensum admittat, interpretari licet: comedere, i. e. Ut comedant vel co in mederent hanc herbam, Paean JEsculapius Epidaurius. μ) Κρουσματα πληγο- crepitus plagarum, qs. plagas sonantis, ut est apud Ausonium, quas validae & violentae manus cum impetu infligunt Forte paulo concinnius videatur si pro κρύσματα leg. τραυMiκτὶ:MVulnera plagarum, i. e. Vulnera& pl-g S. Plutarcii. ου γενομέν, τραυματω ,αλλα πληγης μ ον, eX casu e lo co sublimi. Uides distinctionem vulneris a plaga. Vel si ςθυατα pro κ. ρουσμ . reponas, nam L haec vocula a vero non abludit, signi f. enim vulnera, plagas, Scnotas a plagis relictas. Quidquid sit de vera hujus vocis lectione , sensus est , centaur m. Vulnera curare, quod veteres concorditer ut & recentiores firmant. Apiat. C. 34. emcaciam ejus ad plagas glutinandas valde praedicat. Dioscor. lli. g. P. I Zs ideo eain vulnerariam 'δs κὶ τραυματικη ) vocat, siquidem recens tusa, ut ille addit, aut si arida fuerit, ante macerata, deindeque tusa , Vulnera colligat & conglutinat.
30 Concinnius videtur si te g. gχΘρ inimicum, ut supra in pentadact. scribitur. O Bασκοor. VOX. h. l. suspecta utpote sine causa repetita: 1Ω Medio Versus VOX Gλεπῶν ut ρυβερων videtur excidisse.
674쪽
IH Locus hic est mutilus. Ad si applendum hune versum varia quidem nomen hujm her-bM speetantia possimi asterri, sed meras, nullo praeΥio MS. conjecturas lectora proponere non placet. . Notat Galen. VI. simpl. bupthalm. a floribus sic nuncupari, quod figura quidem boum oculis videantur adsimiles, codore autem anthemidis floribus simillimi sunt. sed multo illis tum majores tum acriores. Dioscor. lli. I p 6. pag. 2 36. de buphthal. quidam etiam cαυλαν vocant) floribus idem astarmat : μει να της άντεμι- δ' , οφθαλμοειδῆ. majores esse quam anthemidis oculorum similitudine, sic
675쪽
Hanc herbam i) μ aureum colorem habens fulget circumcirca bene orbiculata an
Hujus herbae radicem ouando dolet dens Is s. accipe solum&confestim mandens sine mora exspue: & fluxio foras exibit. Alvum si quis habet astrictam&siuppressam, sumtu purgat sine molestia b ac omni remota noxa.
omnium plantarum reginam quaerendo investiga puer. I O. Sirio exorto quando catulus ille velox oritur: noctivaga astris dea luna plena conspicitur tunc quando soli coniungenda ;Pasitheam quam omnes nomine donarunt principes. Latona vero Paeani deo in magno olympo, a I. dedit Paeoniam vocans super universam e) terram: permitto filio paeoniam ut habeat mortales sanantem florem , quam olim pentoboron f vocarunt: canitiem etiam Rheae, Cymbala cgb & Phrygiae reginae matris deorum. Cretes qui sunt ultimi & sero nati ISO. Curetum ch vocant congruo nomine utpote immortale terrae
dam ealchan vocant. V. Salmas. Exercit. Plin. p. 817. qui non ambigit quin caltham multi 8κφθάλμου & χρυσανθs 9 nominibus appellarunt a similitudine coloris & floris. Multis praeterea aliis floribus colore luteo appellationem Graecos tribuisse, recte monet. 0 έλυπως. Galen. hac Voce saepe utitur. Ul. Simpl. T. 2. p. 78. ρήσσειν ἀλυπως παντάποςηματα. p sqq. φερου γαρ ἁλυπως τηνι σαμυ Φαρμάκου ci I lς stiam pharmaci vim tolerant. si Paeonia. German. Geonien/ vfingstro sen/ 2bnigsbluni / quasi regius flos. e Homer Ili ad. H. V. 246. &Od. T. V. Iop. sar απείρονα γαιαν. Vert. super immensam terram, in infinita terr . . /
676쪽
edidit Aldina edit. etiam adigero Oyc iis . exhibet. Πεντόρο ν Galen. VI Simpl. T. 2 p 8 o. & quidem reditus, vocat, ut & Apul. C. 6φ qtia si quintupleXervi granUm. a granorum numero, quae ervum imitantur. Quibus & Plin. XXV. . adde: quidam pentosobon appellant. I 0 Cymbala. De paeonia hoc nomen quemquem usurpasse non memini me in Veterum monumentis legisse. De umbilico veneris, ut vulgo vocant, Graeci S κοτυλη δω ν dicitur, constatκυ ίλιον appellari , quia folium ejus concavum instar cymbali. Similia folia cymbalis habet, inquit Scrib. Larg. comp ad quem V.CL. Rhodium,p. 98. ut Sc Salmas. Exerc. Plin. p. 496. Frid. Adolphum Lampede cymbalis veterum II. a. 00
677쪽
DE VIRIBUS HERBARUM. Li . LV. e. xx L. 6sr
Quam omnes dii beati nuncupant gly cisidem: si
immortale germen ac suave utrinque.AEgyptium solem qui circum habitant, Aglaophot in ) omnes vocant & Vulgant, I s F. ob splendorem fulgentis ignis quem flos accendit: Quam canicula oriente tolle puer si sapis, antequam magnus sol infinitum circulum pervadat: ne dii te laedant, mente & prudenti consilio praediti
tempus utpote praetermittentem quod observari jubeo. I so. R ' Α ' oris Quapropter & vocant canis thalamum ad Olympum. Immortales dii ephialtiam nuncupant. Suspensa so) collo) ad avertendas malignitates valet, veneficorum terribilium & fascina hominum. Iis Contra terrores emcax est ac daemones, ut & ad pompas. Idem adversus febrem odiosam horroribus incipientem, nocturnam atque diurnam: ut & quartanam molestam. p
Hanc herbam sermo est olim in montibus radices agentem, fugasse illinc daemones qui in loco illo habitabant.
Γλα ηνων VOX merito suspecta pro ea Curetum in versione reposui. Curetes deorum ministri, Cretensibus peculiariter culti. Sunt qui eosdem fuisse credant Curetes, Cabiros, Telchines, Corybantes, & Idaeos dactylos. V. Gyral-dum, Hist. D. Synt. i. Col. 23 T. i Telchines ex Creta primum in Cyprum veni Cse, Strabo tradit. Creta ipsa I elchiona, & Telchines Cretenses dicti sunt. Γλυκυ Paeonia dicitur, qui d acinos non absimiles mali punici proferat, est enim sAn malum punicum. Glyci fida nigra, Scrib. Larg. com p. I 66. p s I. Gly cysis Apule jo vocatur, glycysides Plin. U. Harduin Comment. ad Plin. P 38 I. Dulcitida Theophr. interpreti Theod. GaZae, non rite & proprie , cum p Onia ex se sit amara, ut notat Rhodius ad Sarib. Laro p 248. VOX Graeca retinenda& origo vocis scholiis explicanda. Galen. Ul. sirnpl. γλυκυα ν vocat, & desiccandi ejus vim valde praedicat. bic&Aetius , Tetrab. I. S. I. Oribas II
678쪽
Plin. l. e. Praecipiunt eruere noctu. . m) Locus est mutilus & hiulcus & via conjecturis supplendus , ideoque Line interpretatione relictus . . Ezιαλτίαν legendum : ἐγαλτta dicitur & Aetio, quod ephialtem live incubum curet. ἐφώ sive i-λτει malum est . ubi aliquis noctu se gravi mole opprimi invadique ab alio credit: & crapula vel indigestione jugi laborantes assicere i let. Faunorum in quiete ludibria Plin. vocat. De ephi alte V. Coelium Aurel. ill 3. tardar. Macrob. in somn. Scip. I. s. Paul. Fg in . sil .is. L3O. edit.Graec Ald. ο) suspensa collo, morbo comitiali correptis prodest. Paul. IEgineta ili. 13 3 o. οβα ποτε παιδλον, φησον ο Γαληνος έδ ολως ερογλη Θεν-ου της ρ ι ς της γλ κυροεφόρει, λέγῶ δε την παιονων, μεγα s πρόσφατον eX Galen VOXμερο h. l. inserenda , & ex Egin. πρόσφατον apud Galen, non προσφατου legend.
ἐξαψ ιαων τω τραχηλμ. NOVi, inquit Galenus, puerum quendam , qui omnino non correptus fuit morbo caduco, ex quo radicis glyoysidis, paeoniam intelligit,) gestabat magnam ac recentem partem de collo suspensam. Locus ille Galen.VI. simpl. ubi de glycysside agit, lectione dignus est, eumque versibus Latinis exhibet Macer. C 48. Vide & Aetium Tetrab. I. Serm. I. Oribas. II. Simpl Hunc& seq. versum άνερμηνευτον reliqui, quoniam ex neutro, utpote mutilo & corrupto, commodum tensum elicere potui. De angelis g6O. quorum h l. mentio fit, varia possunt afferri Decanorum sacras herbas Galeno Vl. Simpl. memora-- tas illustrantia: sed non est h. l. haec pluribus persequi. Breviter, dividebant veteres Zodiacum in let. partes, quarum singulas ruisus in 3 ob subdi videntes particulas, h. e. tres decurias : unicuique decuriae de canum. h e. daemonem vel angelum praeficiebant. V. Scalig. ad Manil. Salmas. de annis climacter: & Petr. Petitum Misceli. II. 16. pag 13 i. I 33. Praeter hos decanos & alias singebant
679쪽
XII. DE POLIO. lDebes & ad corpus serre polii corymbum,
ad morbum ') a coelo immissum, quem vocanti7s. homines gravem, sacrum ei morbum, errantem. Alii vero lunarem, su) corporis jactationem. Et lassitudinem potenter exigit trita in aceto
herba ipsa, summis pedibus affusa.
angelos eoelorum praesides. Irenaeus I. 23. Nituntur ementitorum coelorum&nomina&principia &angelos & virtutes eXPonere. CCC. autem LX. quinque coelorum locales positiones distribuunt similiter ut mathematici. Illorum enim theoremata accipientes in suum characterem doctrinae transtulerunt: esse autem principem illorum 1 αξας, & propter hoc CCCLXV. numerum habere in se. H. J. De portis angelorum praesidum, per quas cultores eorum principatus credebantur ingredi. vid. Orige n. contr. Celsum. VI. p. 296. edit. Cantabrig. ρ Polii duo genera recenset Dioscor. lli. I 24. p. ras. Unum, montanum cst , τευθριον nomine, candidum, tenue, palmi altitudine, semine plenum, capitulum in iummo corymborum habens, canique hominis capillitium praeferens: odore gravi nec injucundo. Alterum est campestre, majus, odore viribusque infirmius. German. Sarten si h prs ij. De Polio Plin. XXI. 7. ubi inter alia ait: folia omishominis similia. folia polii canescere negat Salmas. amrmat ad Plin. Harduin. Qui polium, almasium non vidisse, Dodonaeum non legisse , Plinium erroris insimulando. suum prodidisse, sat confidenter, enuntiat. De Polio agit &Schol. Nicandri, in Vers. ἡ πύλαν βαρύοδμον quem Vide. 0 Corymbus proprie de hederis dicitur. κορυα ι κωσσου veri. racemi sive acini hederae . sed rectius fecerit qui ipsam Graecam vocem retinuerit , ut recte monet Stephantis These Graec. T. 2.C. 3 3 s. Virgil. id fecit Eclog. lli. U. 39. Diffusos hede ra vestit pallente corymbos. Transfertur & ad alias herbas , quarum fastigia
comani, ut & alias res quae prominent vel eminent.
/ Morbum comitialem, qui & caducus, ut & Herculeus Latinis dicitur, Graeci ἐπιλφίαν
vocant, variis nominibus describi a nostro poeta certum est, sed quid perάαααι- λισμον proprie h. l. intelligi Voluit, valde incertum επαυλι μος cubile denotat, Hesych. Lυλιν κοίτην, ε παυλισμὸh. cubile ab aethere vel coelo , morbum adeo immissum, qualis comitialis morbus est. inter predor ; quae Versio Variarum
linguarum usu confirmari potest. In sacris litteris loquendi modus non semel
680쪽
oecurrit idem, ut & profanis, nam cubare pro aegrotare Horatius dixi L Si quis Rutem απαυλισμον υ π άιθέρος pernodiationem ve i commorationem sub aere. velit interpretari, non puto a vero aberraret. Σεληνιαζομένους quorum men tio in Novo Foedere , Matth. IV. a , Syrus Paraphrastes transtulit. i. e. juxta Nic. Fulierum, Miscet. Theol. Il. II. p. 278. qui extra tecta degunt) loca vasta & deserta libenter qui incoliant, ab hominηm Consuetudine abhorrentes, & vitam sub aere non te dio degentes. Ut ergo p xaphrastes ille lunaticos i. e. epilepticos extra tecta collocavit, sic:& poeta no- ver sub aere ponere potuit morbumque ipsum commorationem sub aere no
o νοσοψ Aretaeo de caut ditit. assect. I. q. vel ob magnitudinem. vel qnod a Deo immisIus, & epilepticus daemone correptus esse videatur, vel quod non humana ope queat tolli. Graecos appellas . kρον quidquid ingens ac praeclarum ha- heri volebant , notat Fuolitas ad Nicol. Myrepsium de antidot. Sect. I. C. 2IG. εθ Σεληνιαζήμενο- est epilepticus, comitiali mcabo correptuia Certum est multos Veteres & recentiores auctores sic hanc vocem in teipretari. Vide Caesarium Dial. 2. Ubi quaerit. πως το ἐυαγγελιον σεληνιαζομένους λεγει τους ἐπιληπτικής Mich. Pselli opusculi me σεληνιασμου, cujus initium : Σεληνιαςμος φυ κον τι τυγχάνει &c. mentio sit apud Leon. Allatium. Σεληναῖον πάθος Josephas Episc. Methonensis dixit, uti citat Carolus da Fresne Glossar. col. 13 8.
in Moly Homericum nobis ut & veteribus quidquid dicant) ignotum. Rutam Silvestrem ad 2γανον άγριον ) quidam, teste Galeno moly vocarunt, alii Gμαλαν. P HI. aegineta αρμαναν habet) syri 8ωαθαν. Inde distinguunt inter mo- , C ppado eicum & Homericum sive Moadicum. Moly describit Thaophrast.