장음표시 사용
11쪽
dum N peior ad descendendum. Alius est. cui admiscetur papauer: qui
ualet ad prouocanduin somnum. Alius est, cui admiscetur ciminum masgnum.& ei minum comune: ad remouendurn uentostarem ipsius. Et ex
eo alius est, qui comeditur ualde calidus: cuius digestio est ualde ueloci Or.descensio tardior.&nutrimentum amplius. Et ex eo alius est . qui seisidus comeditur: cuius digestio est tardior, nutrimen tu modicum, transiotus uelocior: propterea, quia su perficies eius in frigidatur & spissatur. Sca profundo caliditate sua dis loluitur uapor qui dum mouetur uersus λε perficiem, non inueniens trans tum, reuotitur: & obuiando atri uapori. cum eo reuertitur: & crit de ipso ratio ut de primo: & sic reuertendo in incedentes.accidit huiusmodi motu uis sitas & inflatio, prohibentes humectationem. nec stomachus poterit ipsum superare. Io. 8c Ra. uide runt conti arium huius, laudantes quod comedebatur in fine secundae diei postquam consectus fuerit S maxinie sermentatus. Et noticia eius habetur ex hoc: quia cum ponitur in aquam . quod descendit in serius. est inimus: & econtrario sermentatus: & si in medio natauerit, erit modium inter mimum 8c sermcntatum. Et caussa in hoc est: quia sermen tum est subtile: in quo est acetositas corrupta, quae induxit in eo parum caliditatis. 8c multum aci citatis : propter quod panis sadius est sponogiosus. & supernatans, cum non habeat in se uerberationes, motus, confricationes, & uiscositates. CANON DUODECIMUS.
De Oleribus. Ad Tacuinum a. s.
AVSSA QUA RE praemittantur Olera iii comestioni bus .est quia sunt subtiliativa. sicut silictus: 8c generant omnia uentosta tem,& inflationem. R decrepitis colicam . & malam digestionem. Nisi sit aliquod acutum ex eis. sicut Origanum recens, δέ Nasturtium , quae desciunt ab hac operatione. Et sunt iuuatiua illis quibus dantur pro ci Φbis. Et plurimum ex eis, nutrit nutrimento modico. Sed sanguis. qui generatur ex eis omnibus. est modicus, subtilis, A aquosus. & malus. Et quidam ex antiquis dixerunt, quod ex centum drachmis Olerum. generatur minus decem drachmis satagninis & carnis : 8c econuerso. Et trigida &humida ex eis conserunt iuuenibus.& complexionem habens tibus calidam . sicut Lactucae, Scariolae hortulanae . Item ex oleribus. sylvestria sunt sortioris siccitatis. & peioris nutrimenti. Et minus mast
ia inter haec sunt Lactucae . deinde Molachiae. & postmodum Atripli sces. 8c de hinc Portulacae.& Bletones. Et de quibusdam oleribus plus
nutrimenti est in solias . scut Lactucae. Et dc quibusdam in radicibus. sicut Radices, seu Raphani. Rapae. & Bletae. Et cuiustibet terraenas scentis, cuius comeditur radix, semen eius impossibile est quod sine pe/riculo comedatur . sicut Lassitu . Et econuerso : sicut Citrulli, Cu scum res. Et plures ROMANI comedunt Olera , seu herbas
12쪽
crudas post cibum,&non nocet eis:&hoc aut propter malam consuetudinem in ordinatione ciborum: uel quia sundus stomachi sua caliditate comburit ipsa.& orificium sua infrigidatione digerit.
De uariis Speciebus,dc earum praeparatione ad decoctionem.
sPECIE BUs qusdam sunt de Terraenascentibus:qusdam
ex Animalibus. De terraenascentibus quaeda sunt fructus, sicut piper, o Φlitia: quaedam flores sicut crocus. Quaedam sunt semina, sicut ciminii &coriandrum. Et quaedam olera sicut Bleta. R Spinachia. Et quaedam ras dices sicut rapae, et pastinacae. Et quaedam olea sicut sesaminum. Et quae: dam sunt succus, sicut acetum, Sc succus agrestae. Et quaedam ligna scutcinnamomii.&etinetiber. Et quaeda sunt desuperfluitatib. animaliis. sicut mei: - &quaedaalia eius generis multa, De istis plurimum dicemus intra statu fruestuum olerum, & consectorum. cum acetosis et speciebus claborum secundς Mense. et Chalde.& huiusmodi:&quando dicemus de caseo qui sit ex lacte . dicemus de oliuis: Sc quando dicemus de carnibus salitis siccis, in secundo capitulo Carnium, dicemus de fale:& quando discemus de acetosis dicemus de aceto :&haec omia ordinata sunt loco suo. quorum partitio uel capitulatio manifeste adparet. Canon in praeparatisone spectatorum , & adpositione rerum Sc siccorum fructuum de terraesia ascentibus ponantur in demistione prius cp dantur, sicut radices. Desiis de quae sunt leuis decoctionis sicut olera. Et de semini b. aromaticis. quod est ex eis freti ponitur in principio decocionis: Neconuerso . Nec mulstiplicetur in cibis qui comeduntur in frigidantibus: quia exinde corrum puntur. Et ex succis fructuum praecedant acetosa in decoctione. Dulcia uero Sc stiptica postponanturine cibi amari fiant. Iudicatur enim quod libet a re uincente in ipso, cum remissione quadani propter res alias quae miscentur in ipso.sicut . Athipitium per acetu.&cibus praeparatus cum muri. ubi ferculum fuerit diuersamina naturam temperate compositum, scut zin ziber dulce. Et s serculum fuerit diuersarum naturam, erit tem speratit, sicut . Tiberii recens. id est cibus, qui fit cum carnibus 8c melle. Et hoc totum ordinatum est in Canone Quarto. Et diuiditur. Quia quoddam fit ex aqua piscium. quod inducit humores . Et quoddam sit ex farina similae, quod sit modicae caliditatis, bonum cssciens saporem in cibis. Et quoddam sit ex farina ordei, quod est calidum in primo, siccum
in secundo, laxatiuum uentris. CANON QUARTUS DEO
cimus,de proprie Acemss. Ad Tacuinum io.
A C E T A T A generaliter obsunt neruis . peetori, intestinis Acoisini R extinguunt choleram. &sanguinem. R inducunt Regma. &consserunt habentibus complexiones calidas . in temporibus. & regionibus
ealidis. Et caliditatem eorum cum aceto praeparatorum, minuit acetum,
Rhumidorum minuit humiditatem,&grostarum grossiciem. Et grossa
Specierum species. Alias Et quaedam ratus, ut sisteti speciatorum admisiratio.
Forte Assi pitium. alias, Athi I heri. pra
13쪽
soricli, & colustra. sunt uniuersaliter multi nutrimenti. 8 auserunt pru ritum.&scabiem sceam,& impinguant corpus,& conserui pectori. Busityrii in crudum,i inoris est caliditatis in butyrum coestu. C Olustra uero humidior est florico, uel oleo receii. Lac coagulatu acetosum.& lac simγPliciter preparatum cum speciebus & oleribus, remittuntur a natura sita.& melius est lac quod est intensae albedinis.boni odoris et boni saporis. de quocu stillatur gutta aliqua, remanet integra comprehensa, riccspargitur in eo. Et causta est in hoc quia lac est temperatu in caliditate, & huγmiditate quia est sanguis completae maturitatis: eo quod mammillae conuertunt ipsum ad nataria suam: sicut conuertit cerebrum spiritu uitalem,& testiculi spermatis substantia. Quia natura quado in facit calidum fan*guinem in frigidum conuerti, ut fiat nutrimentum cerebri. Et quandoq; cibum subtilis substantiae. facit conuerti. ut si nutrimen tu corporis grosssi. sicut si operatio cum ladie Asinino. Et caussa subtilitatis lactis asinini est quia asina laetans, propter suam grossiciem. grossum ipsius retinet ad sui nutrimentum: quia conuenicias est naturae tuae, grossio cibo nutriri, sicut asini. 8c qui nutriuntur ex eo. Lac autem diuersatur secundum
diuersitates, ex natura animalium, ditatum, temporum amat, Pascuorum.& appropiationis, seu elongationis a partu . Et lac pascentium in cam Pis, melius est lacte nutritorum in domo: Sc melius est lac Animalium pascentium herbam Scamonear.Glandes 8c Sumach. Et lae Ueris post Partum animalium, mundi ficatione completa. est subtile: & in Aestate mediocre: deinde ingrossatur usq; ad tempora impregnationis : quibus& deficit lac. Et lac iuuenum animalium. est melius lacte senum. Et lac Vaccarum est grossius.& dissicilioris descensionis.et magis natura strinugit. 8c est nutribilius quolibet lacte. Lac uero Camelarum econtrario se habet. Sed lae Caprarum est mediocre inter utrunci . Et lac Pecudum est medium inter lac Uaccinum.& Asininum. Et lae Asininum et Equa rum est mediocre inter lac Camelarum, dc Caprarum. Lac uero mulie bre.est temperatius quolibet alio lacte: eo quod est superfluitas temperascoris animalis inter caetera. Oua uero recipiunt in se quaedam anima lia quorum aliqua uolumus recitare delectationis causis. Quaeritur ciri. Quare ex omnibus Ouis, quae uicissitudinarie mas Scscemina cubant,
cum pulli sunt ex eis, non incontinenti cibum ex se recipiunt, sed a pasti e . 8c matre cibantur c sicut pulli columbini: 8c ex omnibus ali js ouis. quae solui tamina cubat. licet si ipsa debilis. 8c diminutae caliditatis, pulli ex eis nascentes, incontinenti comedere incipiunt ex se sicut pulli galli nacei, & phasianorum. Et quare mares non soli cubant oua scut so mi εnae solarinueniuntur cubantes. .Et quare omne animal, non habens ausres extra eminentes.ouat: & econtrario. Item Isaac dixit, in libro suo de Animalibus, ex uerbo Aristotelis,w oua habentia duo uitella, geminos pulli sicant. Et dixit uerum : attamen unusint m aior altero. D ixerunt eu
am quidam, i oua non pullificantia,sunt illa,qus fiunt ex combinatione
14쪽
alias, tempe ratiores.stomachi caliditas. Lege DomInis remos . Carnes porcinae.
quia accidinint tonitrua tempore cubationis. Et oua habentia duo uitelata .sunt uix pulli sicantia, Sc quae fiunt in desedita lunae. Etalla sunt ut plurimum pulli sicantia, quae carent praedictis impedimentis. CANON DECI Μ Vs SEPT t/
nius, De Carnium natura in genere, & Stomaehi caliditate, 3 Carnibus porcinis. Ad Tac. h. .
x , ARNES sunt cibi multi nutrimcci, generantes sanguineum hios sum. & sunt de cibis exercitantiu et u irorum fortiti, et fallorum. Quae dis uersficantur secundu diuositatem animalium aetatibus, & temporibus, quibus reperiuntur locis &corii pascuis, modis de filonum & assationum ipsarit post interse stione,&repositioncm ipiarii. Nam propinquis
ores infantiae sunt humidiores senibus. & domestice sunt humidiores syl
vestribus.&uernales h umidiores autumnalibus,&camota sunt pluris nutrimenti. S tardioris descensionis pinguibus et pingvcs meliores mascitentis. & castratae non castratis sunt . meliores. Et cuiuslibet animalis humidi. mascultis est melior cp foemina: et econtrario. Et animalis cuiuslibet sicci .quanto iuniores, tanto . meliores. sicut uituli: & ecotrario. sicut arietis. Et carnes, quae non diu steteriit post interfecitione. Et illae quae au seruntur ex aquis de piscibus, quae non perueneriit ad ultimii senectutis, uel corruptionis corporis sunt meliosis digestionis. i; recentes, in stomachis praeparatis. Et animaliu statim intersectorii carares, sunt magis coumnietes stomachis calidis, sicut Turcaru et Sclauoru. Et caliditas stomachi. aut est per natura, aut secundum natura: ut stomachis inflamatis. Aut est secunda accidens. sicut accidit, quado foramen surculi uenietis a felle ad stomachv. est amplius illo quod incedit ad intestinu duodenu, propter quod cholera cibu comburit. Aut ex operatione exteriori. sicut accidit itali, qui imponit stomacho suo, praue inquietans uentre. Aut ex profundatione caliditatis. sicut accidit stomachis in hyeme. Aut propter filia dii stomachi, qui est multae carnositatis,& seriis caliditatis. Rasis dicit quod teperatiores ex carnib. si esset a Lege statutu sunt carnes porcine. Et Gai narrauit, sunt sinitiores humanis: eo qd quibusda ministratae suem ni carnes humanae, nec poterunt dis ernere inter eas. 5 porcinas diuersitatθin odore, seu sapore: propter ipsaru similitudine. Et ex hoc Canone dicismus, inestores ex carraibus sunt, non propinquae natiuitati: co id sunt multarum humiditatu Sc musci laginu: nec longinquae anatiuitate: quia sunt multae fccitatis &gros Iae. Nam illae sunt non bonae propter ueloci tate descensionis, et modicu nutrimenti ipsant:et istae, propter tarditate. et residentia ipsarum . Sed debent esse mediocres inter has &maxime cum . ipsaru animal est sanu in tempore teperato.& pascius affluentibus ,& do. mesticu urens motu teperato et moni a loco pascuom suoin per seipsum reuertatur ad eunde. Ex quo Quincitur.', non sint herbae illic necantes.
Homo em nouit quae sunt couenientes antalibus herbae. Et possibile est.
15쪽
oe alicuius natura alterius naturi coueniat.&alterius si probatrix. Sicut Elleborus est conueniens coturnici. Iusquianus passerib. crocus botius, 8c hominibus teperatus panis.& carnes bene codiae. Nili famescat in 1 tomacho iptam: quibus tunc couenientes cames Camelinae, &panis mismus et hoc propter uehementia caliditatis ipsus. Quod si acescant in eo. erit propter debilitatem. et Digiditate ipsus. Sicut accidit Praedicatori cuidam .de quo narrauit G. Ego tamen dico. π hoc accidit, quod orificium stomachi si uehementis frigiditatis.&fundus ipsius in ultimo caliditatis naturalis inducit appetitum magnum,&digestionem bonam . remisistme cum appetitiva. 8c digestitia tartes fuerint, dc corpus magnum, reserculorum taramina inter ipsum 8c set exeuntia. Herint larga et tempus hyemese, S regio septentrionalis:& econuer . CANON DECIMUS O C T As
uus in Carnibus sylvestrium animalium, grossis, S btilibus. Ad Tacuinum ις.
IJ n C A N ibus uenationa quadrupedu. sylvestres sunt grossae
in tu et sunt de cibis utentium exercitio. De carnibus uero auium, subtiles ex eis sunt, scut phasianorum, & sunt de cibis conualescentium requiescentium. Nec sunt couenientes utentibus exercitio, neq; sanis, essetiam habentibus stomachum calidum .& maxime habentibus corpora rara. eo quod corpra rara indigent cibo ad densandum: dc denta econ
cibis subtilibus ad transeundum: et stomachi calidi indigent grosla sutis stantia, ut non conbinetur in ipsis. Et cxussis quare stomachus cum desbilitate caliditatis. digerit corpora. quae mollis digerere non Poteit,licutos 4 Sc cartilagines est: quia illa non habent digestiuae proprietate, cuius caussa corpus cibi per grossitiem eius subiaciatur corpori stomachi . clobiliς 5c bumidi existentis. Sicut corpus hois sub icit uelocius puneturae scorpionis. ii subtilib. perseratoriis :&sicut sub iciunt corpora animaθlia puncturae vespam muscasu et cimicu cum nutriunt ex eis: sicut locuostae seu talli operant ,ut cauda lapide pertarent, ubi semen initiatu comseruandu sit a frigore. Et huius uirtutis nutritiuae reperitur Instrumetum
in quibusdam bene completu. taliter, unus potest digerere quantum olures non possunt comedere. sicut dicitur de filio Alleph.&alus. quonis mactus subiicie cibis.& mollescit in eis: sicut mollescit Adamas plumbo mediante sub mortello. Et operatur istom nutritiua in cibis multum. sicut operatur ignis ex lignis multis. modicii cinerem, quia digerit uelos citer. Et quaedam partes in uapores soluuntur, exeuntes per mediu pororum Sc partes aliae eduiuntur per alique modum altu purgationis. CANON DECIM Vs Nost
. nus, De Piscium natura,& digestione. Ad Tac. ari
A L E N v s dicit. q, Pisces sunt generaliter dissicilis digestionis, venerantes plurimum Regmatis. 8c sanguinem malum 8c maxime illis. qui eis non utuntur nisi calefactus , dc illis qui uino non semper utuntur.
16쪽
Diuersantur tamen secundu ipsorum genera,loca, quantitatem &ipsoru cibum,& praeparationem ipsorum:& plurimum de his diximus in ipsos
Pinium do rum T acuitioru capitulis. meliores uero ex piscibus sunt saporosiores, is & boni odoris.et modicae uiscositatis, nutrimenti boni, pulchri coloris et de quibus pluries reperiuntur in aquis currentibus supra terram lapidossam, quarum motus sunt uersus septentrionem: peiores uero econtra Grio. Et melius est, non potens eos digcrere, ut quo comeduntur die, proscuretur uomitus: & peius . cum comeduntur, & deinde potatur aqua
nivosa. Et utilius quod si, ad sitim mitigandam ex ipsorum comestione inductam . quae sit ex eorum unditiositate uiscosa poris stomachi inui sola, hoc est . quod studeat bibere antea modicum uinum purum: ut ad fundum stomachi descendant: deinde multoties utatur potu ipsius. ut uelox sit eorum descenso. Et illis qui non adhaerent huic curae, est . utile peludith mellitum : post quorum comestionem non debet dormis
re, nisi digerantur. Et dixerunt quidam, V caussa. quare pisces stim fasciant, est . quia si idi sunt & humidi: & omne simile. smile adpetit: &Propter hoc aquam adpetit. unde prouenit sitis. Quia si res taliter se hasbet.cp scilicet frigidum 8c humidum appetunt sibi sinite .scut aqua ni
Mem, & lactuca res abscindentes naturaliter sitim, erunt naturaliter pro/uocantes sum, nulli erit in hoc appetitus stomacha ratio, nec prodeseset uinum in huiusmodi siti mitiganda.
. . De Camnibus membrorum Animalium, exteriorum 3c interiorum . Ad Taevinum i a.
M n Μ n R A Animalium, assimilantur animalibus, quorum sunt
membra & diuersantur iuxta diuersitates animalium ipsorum,& species rum eam. Et propterea capita arietum, humidiora sunt capitibus capra rum:& capita caprarum. humidiora sunt cerebris capreolorum. Et sic diuersant, secundu plus & minus. unu quod* tamen conuenit suo generi. Quia etia corda diuersantur:que generaliter calida sunt & sccareo quod membrorum sunt radix caloris naturalis in animalibus. Propter quod omnia membra' ' propinqua cordi, sunt temperatiora. leuiora, digestibiliora aliis quae eslongantur ab eo:quia nutriunt sanguine quem cor & hepar decoxerunt. Et econuerso, membra quae sunt a medietate umbilica, usP ad caudam. Et secundum hoc proportio erit. Quia membra quae sunt dextri lateris. sunt meliora sinistris eo quod sunt propinquiora sepasi. Et mebra quae sunt propinquiora dorso, per ipsorum motum sunt meliora propinquis uentri, propter quictem ipsorum. Et membra quae sunt propinquiora superficiei corporis, quia proxima sunt aperturae pororum, meliora sunt propinquis parti interioris corporis. Et carnes quae adhaerent ossibus. sunt saporosores carnibus elongatis ab eis. Et medietas cartilaginum,
melior est ipsarum intremitatibus. Russus dixit. Laudo sanitatem illius
17쪽
corporis, cuius sensus nouit discernere inter haec membra bonii a malo. Coci distinguunt inter haec membra licet ignorent caput esse locatum ad hoe,ut si custos corporis: eo quod in ipso sunt quini sensus quibus per intellei tam deliberatur inter bonum & malum. Et eor locatum est
in medio corporis,ut aerem adtrahat s bi propinquiorem, obtemperans
stigiditate ipsius caliditatem propriam, faciens eius subtilem spiritum. Per quem distinguat quinq; sensus, & ex eius grosso aetiis loquelae , 8c uocis . histrumenta uero nutrimenti locata sunt sub eo, ut sua caliditate iuuet ea ad digerendum. 5c festinet digestionem, & adiuuet gigniti suam, & ad educendum socium. & ad expellendum superfluitates. Masnus autem & pedes sunt instrumenta ad adquirendum, & ad sugiens
dum, & sunt arma ad pugnandum. Dentes uero deputati sunt ad in ridendum cibos, molares ad molandum, lingua ad loquendum, ita phagus ad descendenduin, uenter ad digerendum, intestina ad stercus. Ieser cae uero sunt uiae, ad deserendum hepati substantiam a stoma scho ad hepar. Postquam autem decoquitur, conuertitur in quatuor substantias . sataguinem uidelicet, hutnorem aquosum, cholcram.& melans choliam: ex qua Fel attrahit spumosum ipsius: Splen melancholiam resi/dentem: Renes trahunt aquositatem cum ea commixtam. Demum rea manet sanguis purus, qui reseruatur, ut corpus nutriat: cuius melius
Smilanti bi testiculi. Benedicatur ergo DBUS , qui glorificauit hos minem, statuens animalia uiua ad seruiendum ei, & mortua ad nutris mentum, Sc exaltavit illum inter alias creaturas, propter rationem ipsi sus: & ex pluribus non secuti sunt mandata DEI, nisi pauci, qui ius , slaicientes mundum nihil esse,dimiserunt ipsum,&secuti sunt alium . , , CANON VICESIMVS ε
primus, De officio Coci 5 ferculorum uaria praeparatione, totiusq; Culinae,cura. Ad Tacuinum a. .
O INATIO NE S, quas ordinauertit Coci. dixerunt, quod salita 5c stipum,debentprius elixari cum aqua dulci,&deinde pracparentur. Amara uero,& acuta praeparantur cum aceto:& acetosa cum salitis.&econuerso. Et inspida praeparentur cu speciebus calidis & sale. Et caranes macrae cum uncstuosis:quae carnes macrae debis prius elixari, ψ praeparari ad usum. Et assandas carnes ungere debes prius:quibus in assatios Assua. ne submitti debet uas,continens aqua recentem. Et si humidae fuerint carnes, sic assentur Φ humiditates propriae remaneant in eis: q, si siccae fue/rint, tamdiu assentur donec defccentur. Sit tame cautela, quod uiui nonc operiantur, quibus praeparatur carnes sylvestres. Nec occidenda sunt
animalia ipso die. quo comederint allia sue cepas: 8c si ferculum praepa'
partim seruari debet in olla.lutetur creta coopertorium eum orificio ollar. Debent etiamundis cari carnes a suis superfluitatibus antequa coquam
18쪽
fiant minuta: parui uero aetrii esse. ut incidendo carnes non deuasteritur Tabulae uero ubi carnes & herbae inciduntur, bene radantur. Habeatur Hiam cultellus singularis, quo cepae incidantur: nec cum cultello ipso.
quo cepae inciduntur, sed cum alio pulchro , 8c mundo panem incidaqminutim, qui ponendus est in brodium. Quaelibet etiam olla habere de bet suum coclear. & coopertorium suum: 8c spumetur olla iugiter. mundi ficentur labia seu latera ollae ipsius, nec in eis sat aliqua combu ostio: & si aliquid in eadem olla com Sustiam appareat, charta bombicitii madefaeta applicetur loco priodicto . Et si oportuerit aquam addere. iii ipsam olla aspergatur. & non subito infundatur. Mades ant etia labia ol lae assidue . Species. & Amigdalae non pitantur in mortario unestuoso. Herbae etiam non pistentur in rugi nosse mortario, a quibus debet habe ri succus: & non ponantur in scutella. Fercula. nisi postquam sedabitur seruor ebullitionis ipsorum. Et lauet minister manus suas, priusqua se teli et cibum ipsum, sumigans manus suas post ablutionem cum fumo
sandalorum: ut remoueatur odor ceparum. Nec obliviscatur, ante de .
cossitionem ferculorum sus xare carnes, cum speciebus SO cepis. Et in hoc est totum negocium coquin s. Dimittas etiam carnes grossas una no rite manere ante decoctionem: deinde elixa eas cum aqua & sale. ad subtiliandum eas. Nec decoquas carnes post occisionem statim. nisi prius in frigidentur. Prohibetur etiam serculorum decinctio cum lignis uiridishus:& est conueniens ignem emcere ex lignis, quae non sunt malae qua litatis. Et si uolueris celeriter excoqui carnes, Boracem in carum cocti φram apponas, & in illis cera mittatur: ponantur in haec uirgae ficuum.
cundus, Qua cura cibus sumendus , & quae fercula. quibus de caussas fugienda. Ad Tacuinum Q.
Prohibita ser- O D I N Ationes meliorii de meliorib. rebus, est non comisi rei' in T comestione unius dici duo fercula calida, sicut pullos colubinos assos.&allia. Nec duo fercula frigida sicut madira. i. carnes praeparatas cum lacte acetoso. S mastia. i. carnes pparatas cu sero. Nec ina duo fercula uiscosa.
sicut caseurn & pisces recentes. Nec duo cibaria eo uertibilia, sicut m mesa. 8c mesones. Nec duo cibaria insativa. sicut sunt olera Sc fructus. t Nee duo sercula stiptica sicut agrestia 5c fumachia. Nee duo cibaria grasa sicut carnes salitas, & caseum ueter . Nec etiam duo fluxibilia, licui pinguedinem &medullam. cuncta em quae diximus mala sunt, maxime quando non successive comedunt, eadem comestione. 8c simul miscenLNec acetu sumatur post cibaria consecta de granozizo. Nec lac cuni acesta, siue cum radicibuS. Nec cepae cum aliqs. Nec carnes gallinae p paratae cum lacie aceto so. Nec granata post frumentu paratum O carnibus.
Nec aqua dulcis seu calida sumenda est post stidibog, id est, carnes prae baratas cum ouis,speciebus & aqua, aut salsa cibaria. Nee aqua frigida.
19쪽
sENTA DECIMA. itpost Ductus. sed cibaria calida.& chalde nec carnes assais tu lignis lauae.& assatae cum lignis ficuum. & smilib. Prohibetur etiam comestio acetiues olei qus reposta fuerint in vase meo. Nec cibus calidus repositus nocte una sub vase aeneo comedendus est: nec in loco seu camera humecta: 8c praeeipue si sent pisces assati cum oleo, uel aliquod assum. & in manutili calidum inuolutu. Nec cibus nec uinum, in quibus ceciderint sermiscae, maltar, seu alii uermes. Abstinendu est etiam a corrupi is fructibus: Nec cibus qui amisit suu saporem & odore. comedendus est. Et uniuersaliter abstinendu est a quolibet cibo. in quo humanus non delectatur an is , .mus . nec sensus. Nec bibas in comestione, nec comedas supra potu. Coes , .na etia minuenda est. is leuis . mane consurgere. Dim Oueas etia menφ alias maturrisam appetitu remanente comedendi. Prohibeas etiam cibos stipticos coli eam patientibus N senibus:& coualescentibus grossias carnes quas cori .cedes iuuenibus 8c exercitantibus. Scire etia conuenit, Φ licet ex omnib. cibis praedictis protinus non sentiatur laesio, sentietur tamen in suturo tet
praecipue s senes aut at a frigidae complexionis existentes, utantur his cis bis sisgidis:&econuerso. Nam uidi quosdam, qui comederunt miscenotes duo diuersa stiptica , quibus accidit colica in hora comestionis. Et . Ra. dixit. quod uidit quosda comedentes allia. 8c cepas, & accidit in si is, Ru. oculis eorum debilitas ullus. Et alius dixit, quod inter nos sunt duo seracula,quibus utimur, quae non est hominum consuetudo miscere . nam .s miscerentur interficerem comedentes. Propter ipsa duo cibaria uoluit hoc docere filium suum. CANON VICERIMUS TER/
tius De Ciborsi diuersitate,&uaria eo in operatione. Ad Tae. iri
r n o R v Μ partitio diuersificatur. Aut ratione sui. Et hoc est aut ratione substantiae sit . quae est coueniens ad digerendum. sicut sunt cars nes agnotu animalidi. Aut in conueniens. ut fun*i. Et si ratione suae quan/titatis, non multu replet, et modicum desiccat. Et s ratione qualitatis, aut per oppositu ut si calidus si replet cerebrum uaporibus, & stomachum humiditatibus: si Digidus calorem extinguis. Aut per uirtutem,& operatione. ut sit cibus morbis contrarius, & sanitati consimilis. Si ratione temporis: ut tardetur ciborum assumptio, donec cholerar sundantur ad stos machum: nee sestinetur prius cli cibis stomachus mundisicetur, sed assa matur primo cibo digesto. 3c stomacho mudificato . Aut prolixitate temporis comestionis. et tunc primus cibus descendet primum prius in compleutur digestio. Et in his cibi stiplici primo sunt assii mendi. Aut ratione ordinis cum subtiles cibos. grossi praecedunt. Aut rone mixtionis ipso'rum. ut non sint diuersarum substantiarum et saporum tunc enim ab his stomachus fatigatur. Eis est ratione appetitus : appetitiuum magis est. delectabile non appetitiuo. Caeterum si sit non appetiuuu, minus iuuas xlias, diligutiua est,tanc ν abominabi te Ets fuerit ratione stomachi. sicut stomao b .chus prauus calias, paruus impotens erit in digestione:et fit dus Escie
20쪽
signa. Stomaehi Senum so tiri cano.
zz T A C. n o M V Shumorem crudum t d c calidus stomachus cibum comburit. Et si ratio one potus: qui paulatim aliumendus sit: eo . multus potus cibum cru=dificat, & paruus comburit. Et si ratione comedentis: ante cibum conGsyderet ipsum ratione complexionis, curationis, aetatiS. fgurae, regio Gnis, ossici j, &consuetudinis. Nam cibi iuuenum habentium comples xiones calidas, habentium membra magna, & poros apertos aboriosi
ossi . in hyeme dc regionibus se idis omnes esse debent spissi 8c grossi:
& econuerso. Eis post cibum: s ratione motus comedentis. Qui mo sttus est duplcx. Aut uitalis. ut ira,& timor: quae duo cibum corii punia Vel animalis. scutobulatio maris & foeminae: unde accidit armetica. Et motus, Sc deambulatio post cibum, cibum crucificant,& descendere iaciunt. Quies uero, sicut est dormire super Iedium calidum carbunculos
accidere facit: & si in cameris calidis, sitim accidere facit: & si in locis a
ris,& malli odoris,&multi clamoris impedit dormitationem. CANON VICESIMUS
quartus, De signis Digessionis honi S malae, & Cibo
A Digestionis sunt. quando sentiuntur una latera leuia, Scumbilicus. Et quando dormitur supino corpore, stomachus manet destpositus, Sc eruetuatio accidit ab scp sapore,&appetitus cibi sestinat, et ars
dere non desinit.& pulsus minuitur, et urma citrinatur, & aromatizatur sensus odoratus, innus sedatur,saliua minuitur. et sitis Ascitur: et quando haec erunt, completae sunt digestiones tres. Et si haec memorata in
diebus aestiuis acciderint mane, & in hyemalibus diebus in meridie. erithonum. Alioqui ingenietur quod fit. Si uero hominis ingenio perinu αtatio haec ex toto fieri non possit. saltem fiat secundum similitudinem alia quam conuersio aestatis in hyemem, in seigidando locum. 8c alterando aerem, cum pannis raris &madefactis aqua frigida.& uentilatis uenotilando. &aliis similibus. Per haec enitia confortabitur stomachus num & dccrepitorum . in tantum, q, stet in digestione sinitis stomacho iuuenum: & cum huiusmodi rebus.& sibi similibus, poterunt senes diu gerere grossos cibos, in regionibus meridionalibus, & temporibus castidis. Et per Canonem patet. Φ cibi temperati sunt, in duobus tempoΦribus temperatis, hominibus temperatis. In hyeme sunt gmssi, pro pter occultationem caliditatis ipsius: et sunt calidi, propter giditatem contrariam temporis. Et in aestate sunt subtiles, propter debilitatem castiditatis: et sunt sei di, propter contrarietatem caliditatis temporis . eo quod aer dominans corpori teperato in hyeme, iacit quod digeritur uir tute caliditatis flematicum: et in aestate debilitate ipsius caliditatis. et infusione caloris exterius. iacit quod digeritur cholericu . Nam ais caliditate sua in aestate . non lassicit cor insei dare: nec aqua calida sussicitui sedare sitis. Et caussa in hoc est: Φ iuvamentum, quod in hoc adis praesistat, est ex ea moditate unde est sua substantia. Terrae enimcaliditate.