장음표시 사용
21쪽
sicut Aethiopiae.homines calidi sunt, apti nati ad frigiditatem interio
rum: nec est aliqua uia reotiscatoribus, id est, curatoribus, ad auerten odum eos ab illa natura, nec hyems ipserum habet potentiam permutans di eos ab illa natura: unde cibum calidum recipiunt loco medicinae in eos rum stomacho. Et etiam ad mundificandum stomachum ipsoru . Scia ρui recipiunt res calidas in cibis: eo quod similes sunt in eorum comple s
quintus, De naturis Asiatorum,& Elixato
Ad Tacuinum a. . N AssATO duplex est modus considerationis. Unus incompoitione serjpsius. & huiusmodi Assiim nutrit nutrimento tarti, & tardo. Alius modus est in comparatione ad Elixatum. ct secundum hunc mos dum est humidius elixato. quia elixaudi sibi uta est humiditas naturalis in brodio: et illud cuius humiditas naturalis est distatuta. est siccum: AD satorum uero in igne humiditas, non potcst dissolui, spissitudine supersi ciei suae: & illud cuius humiditas remanet, magis est humidum, V illud cuius humiditas resoluitur. Vnde si duo membra inter se similia tollano tur quom unum existens elixum , et illud eadem hora sublatum de bro dio et aliud etiam assatum illa eadem hora sublatum ab igne, reponantur ambo noste una: mane sequenti inuenies colorem assati splendidu: cuius splendor est ex superfluitate caliditatis & humiditatis, Zc aerei tatis. scutaccidit iuuenibus in comparatione decrepitoru. Saporem cuius etia assa' ti reperies delectabiliorem: delectatio enim in sensu gustus est ab humi udo et elixatum inuenies desiccatum,& deniῆratum et diminutu a sapore, suo delecitabili:eo quod in eo non existit sua humiditas naturalis: et bros dium ipsus et ex quo fit res se habet in eis. Assiim ergo humidius est Eli xo. Dixit. Pp. Medicus. Pulli assati ethicis largiuntur, ut conseruetur ipsorum humiditas. cum superflua humiditate pullorum ipsorum. Nee est dicendum ab aliquo Q elixata habent humiditatem ab humiditate aφquae, loco naturalis humiditatis, ab eo per elixaturam sublatae: quia cum sit accidentalis, non debet denominari ab ea: illa uero, humiditas quae est ab ea per clixaturam sublata, est sua serma. Et nullus debet credere, v serina elixatorum si brodium: imobrodium est sorma elixationis, &non clixatorum .scut sunt carnes. Diuiso enim est inter elixum, et elixa' turam et Asianim & A flaturam et hoc propter diuersitatem simplicium ipsarum: quarum nou ,in tertio Canone est,quem diximus.
CANON VICESIM Vs , sextus, De Chalde cibo dulci, simplici & rem
A L D n est cibus seu materia dulcis:&mundiscatos a ciborum unctuositate:& recipitur ab hepate & uisceribus. 8c per membra ditano datur, quae multum nutrit, opilationem faciens. Et Chalde huiusmodi di/
22쪽
s Ex τ A DECIMA. a erit ira sunt non iuuatiua: eo quod dentes mobilitant, δέ aetates minuunt. Ad abstergendu uero unditiositates ciborum, necessariae sunt res absterssonem habentes. sicut sunt usiten Taccharum, et fabar. Horobi uero farisna est multii iuuatiua ad abscindendum horribilem odorem piscium sa' litorum.&s bis milia. Et lac dulce abscindit odorem, qui fit ex cibo, qui dicitur Daherirata.&sibi similibus. Et haec omnia obsunt dentibus. &lax aut gingiuas: nisi abscidatur eorum nocumentum cum rebus aromati Geis & ilipticis .sicut sunt ciperi .et sandali. Et operatio cum oleis: sicut laua tio tacita cum eis quae sunt boni odoris, prodest ante cibu: quia non permittit res mali odoris poros subintrare. quos ia impleuit. Et lauatio post eibu cum aliquo oleo, sicut amigdalarii. prodest eo quod ipsum oleu poρ ros subintrat. & superfluitates contentas expellit. 8c aer circumstans dis seluit horribilem odorem factum ex putredine corruptionis.
CANON VICESIMUS octauus, De Aquarii delectu & frugi potu. Ad Tae. xj.
V AE sunt delatrices ciborum: eo quod per eas seruntur cibi per extrema corporis. Meliores tamen ex eis sunt,quae fluunt uehemeter uersiis austrum in oppositum septentrionis, super lapillos, non incedentes per loca plana, & sunt dulces, lucidar, clarae, & leues pondere, nullum habentes Odorem nec saporem.&calefiunt uelociter oriente sole. 8c infimo dantur uelociter occidente sole. Descendetes ad stomachii uelociter leuiogant gros Ios cibos in stomacho: dc quantitas moderata ex eis cibum subtiliat, deserens ipsum per membra: Per quam aquam coseruatur humidiotas membrorum radicalium.&acquisita, seu rationalis:&Gseruatur etiαam caliditas innata. 3c acquisita, seu influens. Nimiu potata corporis putredinem esticit.&carnis molliciem.& teneritatem: dg multiplicatus postus ipsus. facit tremorem stuporem & obliuionem et stis debilitat appetitum.& corpus desiccat, uisum obtenebrat. Aquae vcro diuidune. Qitaedam est frigida:que appeis tum confortat coloris pulchritudinem est cit: digerit accidentaliter: quia aggregat partem stomachi supra digestionem cibi: modicii tamen ex ea susticit ad stim sedandam: prohibet sanguinem a corpore,&uapores adscendere ad cerebrum ianitate conseruat.&praeseruat a febribus, maxime in corporibus & complexionibus calidis :&obest catarris .reumatibus & apostematbus non digestis. Quarta est e lida: quae sitim non mitigat, nec a membris recipitur: propter quod non oportet, ut multoties utantur potu . nam iniimpta multoties complexio nem corrumpit molles inflatiota essicien S: cerebrum uaporibus implet. qui fluentes ad stomachu mediantibus neruis . laxant eum, propter quod non digerit . Unde plures uidimus degentibus aquam bibentibus eali odam, colorem habentes compositum ex uiridi 8c citrino. 8c splenem. &hepar habentes inflata, et lepram patientes . Nec cadit in nos reprehen sim super eo. q, Christiani utentes ea, non ostenduntur ab ea, nec accidui
eis incomoda super dicta: cum ipsi bibant eam uino commixtam. & tune
23쪽
Viniuirrus. Vinum ru heum. Vinum clarum
non operatur in membris, nisi infrigidationem. &humediationem. A qua salsa sitim prouocat, calefacit, & desiccat. Aufertur uero selsedo ipsius per sublimationem cum cucurbitis, S aliis uass conuenientibus . uelut cum fit uas caereum , 8c ponitur in aqua selia. & per subtiliatio onem. 8c resudationem aqua subintrat ab exteriori, & esticitur dulcis: dc
aquae bullire debent, usque ad consumationem tertiae partis: deinde post tentur. Nec sit aqua in uasis orificiorum stridiorum . nam haec aqua. restplet corpus uentositatabus cum sugitur . sicut est operatio uaseruin, in quibus reponitur sora. Nam haec uasa quando cum eis bibitur, replcnt corpus uentositate. Et de melioribus uasis ad bi hcndum . sunt uas decorio Tays. Et aqua naui admixta, creditur inducere stim : eo quod cum maxima auiditate recipitur, propter frigiditatem ipsius,*maxiρ me habentibus complexiones calidas . Et quando aquam bibere uoluestris, bibas medietatem quantitatis totius quam existimas sufficere ad si olim mitigandam, quam habes. Nam ex hoc aqua efficitur magis sena
corpori. & sortior stomacho, & urinam non multiplicat, & est magis cibi digestiua .
nonus, De vini natura, quae meliora, quomodo, &quibus - - COmOde bibenda. Ad Tacuinum , s.
V INVM CALEFACIT corpus, digestionem meliorat, membra humectat. syncopim Sc sitim aufert, quando lymphatum me Grit, urinam Provocat, uentrem laxat, animum istificat, solatium , ita bertatem.& prudentiam esticit, maxime corporibus temperatis . Et hae sunt operationes suae, quando bibitur moderate. C um uero immodera stte bibitur, uigilias lacit. & inflationes hepatis: appetitum coitum & nu'
trimentum minuit. Lethargiam, malum odorem OriS, tremorem corpo
his , agitationem, epilepsiam , debilitatem neruorum , & uisus inducit: febres efficit, & sensus permixtionem, malum intelle sitim, paralysin oris. & subitaneam mortem inducit. eo quod uinum cerebrum replet. S calorem sustocat: scut oleum abundans, lucernae flammam extinguit.' Et si aliquis inquirere uoluerit, inueniet decem uini iuvamenta: quinqςeX parte corporis, & quinq; ex parte animae. Nam digestionem ei scit meliorem, prouocat urinam, pulchrum reddit colorem, bonum odorem Ascit roborat coitum, animum litiscat, bene sperare sedit. & audaciam reddit.& pulchrificat dispositiones corporis, ct auariciam compescit. Et melius inter uina ad generandum singuinein temperatu in complexioni'bus temperatis est uinum rubicundum, bene lymphatum, odoriserum. mediocre inter nouitatem et uetustatem. Et habentes complexiones cali das bibant uinum lymphatum, insundentes in eo panem similaceum.&frusta citoniorum. et poma. Quando* bibatur etiam post comestionem . amigdalinum. Quod si uinum clarum quis uoluerit facere, terat amis malas,&linguam bovinam misceasiet colat. Hoc etiam taliter p paras
24쪽
tum cor consertat. Recipiatur tame post hoc sorbitio una aquae frigida . Habentes uero complexiones frigidas non indigent. Vinum etiam non est bibendum a famelico. 8c repleto cibis salsis, acutis, & acetosis: nec post assumptionem lactis. nec post cibum: ne serte opilationem Sc hydropi sim incurrat : sed post duas foras uel tres bibendum est uinum. Ca uendum est etiam . ne in bibendo diuersa uina misceantur. Nec bibens dum est post balneum. nec post exercitium : nec per diuersas uices unius potus diuidatur in potionisiis. Conueniens est, suffumigationibus uti . A colloquio duro, uel taciturnitate est abstinendum, a sena no ebrietate,
8c a potu supra navim quae uelociter uehatur, a nimio motu,& ab aspesebi uini quod uasa continent:nam haec omnia potum minuunt, & ebriotatem faciunt. Si uero si numerus uaserum continentium libram unam, secundum numerum quatuor humorum. hoc appetitum inducit,&s ninum tranquillum facit, et cibi digestionem. A NON TRIC E SIM V
De Odoriseris, & eorum usu per singulos anni menses. Ad Tacuinum a G. s.
Vinum quomodo, α aquibus hibendum .
'κ o Μ Α τ I C A. Sc alia redolentia in cameris reposita, aerem rescii sicant et cerebrii cori reant, adeo, uapores uini non recipi ut, ipsum corrumpentes et hoc fit cum aromaticis si, dis. Faciunt etiam redolen ita praedicti a. delectationem sensus odoratus, et complent delecitationem sensuum reliquom. Et haec aromata diuersuituri secundum diuerstatemt poru . Nam quaedam reperiuntur mense Septembri: sicut sunt limosnes,lemoncelli. uiolae, narcisti, maiorana: in Nouembri, siciit aran a &sedula: in Decebri sicut residui fructus : in Ianuario. sculnabech: in Ee bruario incipiunt apparere rosae, & Omnes arborum flores: in Martio, scut Bahar. et eodem mense frondescunt arbores in Aprili. sicut ambus i. et flores mandragorae: in Maio sunt melones aliquantulum redolen φtes odore fructus.& nenii sar: in Iunio sunt mala. 8C melones bene redos lentes: in Iulio sunt cistonia, & persica: in Augusto sunt citra immatura.& omnes alii seudius. Verum omnes hi seuehas festinant in regionibus calidis, et retardant in m dis. Et sermo noster in hoc non est, ut comes dantur, sed ut odorentur. Caussa tamen diuersiacis inter colorem, & os dorem ipsorum, est propter diuersitatem complexionis ipsoruiri in calis do. Digido, siem. &humido. Et caussa quare quidam conseruant setiis, quos alii non conseruant, est assimilatio, quae est in complexione inter struetus , N illos qui ipsos conseruant: eo quod sinite delectetur smili: Sc ob hoc habentes temperatas complexiones, delectantur in ui oridi complexione: quia res uiridis coloris sunt temperatae: & habent melancholiam. libenter uolunt morari in locis obsciaris: 8c plures sunt qui gaudent in contrariis: eo quod coeperunt deviare a sanitate modi cum . sicut calelaeti gaudent in Digiditate. 8 habentes in cerebro grosses uapores, in odoribus calidis, sicut in naphta, opice. Nec est mirandum
Quibus aro mancis perfngulos memses utendum .
25쪽
alias, grana mellis lixa. meliora se cundae meta. Musicae ope
1s T A C. DOMUS de hac diuersitate: quia plures sunt qui gaudentes submittunt se musicae melodijs, & plures alii, qui recedunt ab ea audire nolentes: et simile his repetitur in saporibus . nam quidam appetunt aliquem saporem, quem alii abhorrent. CANON TRICE sIMVss
primus, Quae secundae mensae conueniant, ues discon ueniant. Ad Taetanum 3..
PPARATIONES rerum, quae ueniunt in secunda mensa, idii fine prandii. uel coenae, sunt uel ad reprimendu, uel ad sedandum Dapores ex uino, & mitigandum abominationes: scut operatur calefa diis rabes, mala, laetiam, papauera . Vel ad prohibendum anxietates, quae accidunt ex potu uini: scut operantur limoncelli, cum suguntur post uinum. & caules praeparati cum speciebus. Vel ad conseruandum uocem: sicut Canna mellis,uel Candi. Vel propter fastidium stomachi: scut cum recipitur bolus. & res salitae . Vel propter Digiditatem. 8c de εbilitatem stomachi: sicut Ciperi, teneritates palmarum ,id est, Cephalisones palmarum. Vel propter coitum: scut decrepiti, cum assumunt Tinziber, seu citrum conditum, & cannam mellis elixam. Uel pro Φpter stomachu dis spante caliditate sua in eo contenta: scut cum assumi turbismagnard. &ra malae faustae cum carnibus. Ista tamen prohibeno tur habentibus stomachum sei dum. Et de melioribus secundar menφει, sunt illae, quarum assumptione non fatigatur anhelitus, nec stoma chus disssensionem sentit ipsarum: contrariae uero corrumperent cibos prius assumptos, δέ exirent indigesti cum uino tunc assumpto: propter quod assumentes hare & bibentes, efficiuntur propinquiores ebrietare, iam antes diu in anxietatibus 8c stupore ipsius ebrietatis: & essciunt lassitudinem. & turbationem insensibus. Et de deterioribus secundae mensae est comedere insta potus, 3c maxime Chalde. Nec debet quis decipi super consuetudine, quod non ostendatur ab his, qui usus sue rit praedictis. Nam uirtus prohibet quidem quantum potest aliquo tempore, uel aetate, demum autem desistet, seu fatigabitur aliquo tempore, dc apparebit postmodum nocumentum, consuetudine non obstante. Et de melioribus rebus secundae mensae, sunt omnes res mundificantes,&uelociter transeuntes, & quae uapores ascendentes prohibent: scut Papauera,& Taccharum cum aqua rosarum,et sorbere aquam filidam, sicut fit in secunda mensa. e CANON TRICE sIMVSφ
secundus, in musicae usu & operatione, animae aceidentibus. Ad Tacuinum D.
VsICAE INSTRV MENTA sunt iuuatiua ad conseratiandam sanitatem.&restituendam amissam, iuxta diuerstates compleφxionum hominum. Nam & antiquitus ordinata erat haec ars, ad retras
hendum animos ad saluuseros mores: & deinde medici exercitati, uel
26쪽
s B XTA DECI. MA 2 sciscitati sunt ad curandii per ea corpora aegra. Igitur sic se habent toni ad aegros, sicut medicinae ad corpora aegra. Et operatio muscae ad animos, ei manifesta in incessu camelorum, quando duc iores ducunt eos oneratos,& cantant quia confortantur ex hoc: et in pueris. qui etiam delectantur in cantu. Et cantus etiam habilitatem operatur Sc dele statione et conΦsert ad orationes prorogandas et locutiones: 8c medici utuntur eo ad mitiganda dolores: eo se modo iaciunt serentes grauia onera, qui ut iacilia. 8c leuia uideantur, cantant. Et de Cantibus melior est qui se habet in aes quali proportione, ad sonos instrumentoru, ad chordas, Sc ipsorum instensiones.& ad sonitum sillulae aptatum, iuxta ordinationem proportiφonis uocis . Unde pulsatio. est motus uocis temporibus pro porcionatis. Et inelior inter ipses, magis adaequata in se ipsa: & si egredietur ab haeuia ordinandu est, quod iterum redeat ad eam: 8c si naturaliter non postest ad uiam ipsam redire ingeniandum est ut redeat. Et accidentium Asnimae sunt quinq; ordines. scilicet Ira Gaudium, Verecundia. Angustia, Timor. Et caussa in hoc est: quia cor aut mouetur uersus partes pectos 'ris aut uersus partes dorsi, aut utrobiq;. In quolibet istorum modorum mouetur cor, uel impetuose, 6crepente. uel paulatim,&successive . Sit inpetuose, uersus pectus operatur iram: si paulatim Gaudium. Si imp tuose uersus dorsum. Timore operatur: si paulatim, Angustiam . si utro γhicy . operatur Uerecundiam. 8c Tristiciam. Et haec uocantur accidentia Ammae. Sunt 8c uitales caussae deserentes. qui sunt Sensus. 8c Cogitatio. Sensus uidelicet deserunt ad cor delectabilia. 8c non delectabilia: 8c Cossitatio etiam eodem modo. Et Angustiae sunt de rebus praeterius,et Trisulciae de rebus compositis ex spe 8c desperatione . C A NON TRICE s ro
mustertius, De Somni operationibus de caussis. Ad Taevinum 3 .
X o M N v s NATU R A Lis, sit ex uaporibus humidis resiρ
lutis ex cibis, cerebrum ascendentibus. 8c replentibus, laciens quiesces re sensus ab exercitio uigiliarum :&sicit etiam corpus quiescere a labost. o. 8c sollicitudinibus, praeparans cogitationes Sc rationes, humectans
corpus, cibum digerens, ex reditu caloris naturalis ad interiora. exte γ Hora tamen corporis in frigidat, propter quod dormientes cdoperimens' io indigent: 5c ideo digestiones quae sunt in hyeme , sunt meliores. quamuis cibus sit multus: eo quod caliditas . adurat interius , 8c no octes sunt prolixiores Sc frigidiores. Et s serie cibus digeri non ualeat.
sed corrumpitur, uapores calidi ab eo re luti, cerebrum ascendunt. Propter quod uigiliae accidunt. Indiget enim propter hoc confabulati Nonibus, quibus somnus prouocetur . eo quod non dormire, corpus des siccat. membris 5c cerebro nocet, sensus Permiscet, acutas aegritudines
Ommouet: qua de causia praecipiunt Medici, habentibus corda se is coram eis, historias iracundiam prouocantes :&habenuo
27쪽
3o T A C. bus corda calida, historias misericordiam continentes: ut obtemperen otur complexiones ipsorum. Et caussa in hoc est, quod confabulationes somnum prouocant: eo quod auditus recipit absci' motu naturali quali tates sensibilium 8c quia auditus recipit delectabilius ipsorum , uel eo orum quae audit, Zc imaginationi transmittit: imaginatio uero rationi: ratio uero admiratur de praesentatis, donec fatigetur ex admiratione prae φdicta, ita quod ex multiplicata admiratione imaginabilium receptorum, quibus intenta est, uirtus ipsa audibilis, audibilia non praesentat: pro φpter quod quiescit instrumetum auditus ab apprehensione sensibilium, cum aliis sensibus: unde prouocatur somnus, ipsis sensibus quiescenti φhus ab apprehensionibus in uigilus saestis: licet cogitatio seu ratio rema sneat. distinguens sensus a sensibus praesentatis eidem: propter quod ac cidit, quod plurimi dormientium uident in somnis, quae in uigiliis uide
bant. Sermones ergo qui recitantur, delectabiles debent esse ornatu ueroborum , ut somni prolixi fiant.& dormientes non uideant somnia timo: rosa. Nam timorosa semi se male digerere iaciunt, conturbant sensus, spiritus S sanguinem. Somnus uero sit, quando cerebrum repletur umporibus resolutis ex cibis. Fit etiam ex diminutione spirituum, sacta ex nutrimenti desecitu: quod mediantibus sensibus percipitur. Fit etiam ex motu: eo quod per ipsum motum uapores humiditatu cerebrum ascenodunt, somnum prouocantes. sicut accidit infantibus cum nauiculis dea ducuntur. Et aliquoties ex motu uapores calidi ascendunt, umores facisentes. sicut accidit decrepitis a somno expergesaetis. Et consilium est ad
hoc, ut somnus prouocetur. & deambuletur post comestionem aliqui φhus passibus, ut cibus descendat ad fundum stomachi. Deinde . quod dormire studeat, primo super latus dextrum, ultimo super sinistrum.
postmodum uero assurgere a somno ipso. Levitas uero, alacritas. 8c masgnanimitas, quae accidit in expergefactis, accidit ex bona digestione, &mundiscatione spirituum .a uaporibus malis:& econuerso.
quartus, De uariis Purgationibus, de Coitu. Ad Tae. M.
lv R G A T r O est uaria. Nam quaedam est per Minutionem :&
c steri debet, quando leuitas corporis est diminuta, & multiplicatur constipatio, seu extenso corporis , cum rubescit sicies, urina 8c pulsus magnificabitur.5 uenae ingrossabuntur: 5c possibile est, quod sentiatur aliquis pruritus in loco minutionis. & dolor in renibus: uel sentiatur iaspor sanguinis in gustu eius: quando haec signa apparuerint, in phlebo stomatione uenae Cephalicae trahatur sanguis ex capite. 8c collo. Et phles botomatio Basilicae.& Titillaris est conueniens aegritudinibus quae accistdunt a renibus usin ad pedes:phlebotomatio uero sit perioris sit ad opus uentris & hepatis. Et vena Mediana seu Purpurea,seu Antimonialis. MPeritur generaliter ad totius corporis opus. Aperiatur attamen uena ieru
phlebotomi iacientis foramen amplum, a quo sanguis cum intermissio;
28쪽
s EXTA DECIM R. 33nibus permittatur exire, multoties digitum superponendo loco minusto, conjderantes, aetatem, uirtutem, consuetudinem. 8c aeris compleoxionem. Et quaedam per Purgationem uentris, seu membrorum urinast
Iium. Quod si medicinae beneficio fieri debeat, fiat. cum signa repletiosnis humorum apparuerunt: quod si non appareant fgna praedicta, in φueas. ne laxes, seu constipes fano sc corpore existente: eo quod ex puregatione tali accidit dysenteria. Et ex retentione superfluitatis accidit ruo plura ,-colica: ex urinae retentione, accidit apostem a. 8c syncopis: exurinae fluxu.stis accidit Sc desiccatio:& ex longa mora & premitu in celsia, accidunt hemorrhoide. Si uero purgatio beneficio Medicinae fieri des at decem attendenda sunt praecepta. Nam fieri debet ante somnum.
non post, Rante exercitium, coitum,er balneum, ante minutionem ante
scarificationem , ante cibum , & potum. ante nauigationem, & equitas
tionem. Quod si purgatio per Coitum fieri debeat, uel sibi sinite, sicut Cottiis. :
diximus in libro nostro de coitu. uel per res multiplicantes spe a ab insterioribus sumptas: uel per res eXteriores . sicut per rem conuenien φtem,& appetitum , itum prouocaritem. Sperma enim multiplica tur, aut natura, aut arte. Medicinae uero Coitus sunt duorum modo orum. Aliae sunt calidae, & humidae, spe a generantes, siciit Oua. mediocriter semiassa. & sorbilia. & Testiculi gallorum . Aut inflatio φnes generantes, & uirilia extendentes, sicut cepae, S erucae sylvestres. Et habentibus eo inplexiones calidas, & siccas, si coeant, nocet eis uisnum. 8c iuuantur per frigida & humida. scut pisces recentes . lae dul O. 8c lactucas. Et habentibus complexiones Digidas & humidas, eon serunt pisces, qui dicuntur sicca racori: & carnes assatae, cum synapio . I, supra tegulam : & secatia . 8c semina heleni. Non est tamen coeunφdum . nisi uentre levigato: nam hoc erit salubrius, & certius ad generan dum. Non etiam coeundum, nisi primo cum muliere ludatur.&ων cando plantas manus ipsus mulieris . 8c capiendo & stringendo leni
ter capita manam illarum: ut ambo prouocati, simul spermata emittant. ad hoc quod misceantur. Cognoscitur tamen appetitus mulieris in ocul lis ipsus. Et inclinetur ad Iatus dextrum, ut masculus generetur. Dein de post coitum bibatur Dauit prumae. Cavendum, ne masculus conuere . tatur ad iterum coeundum, nisi praecedat lauatio. 8c urinae emisso: eo quod nis talia observentur.oculi natorum erunt nisi coloris coelestis. . CANON TRICE sIMUS VIN s
tus, De Eoreitio & Motii emporis multiplici: de . Quiete. Ad Taminum ι .
Fr Nis EXERCITII est in principio lassitudinis. & Dequen
tia anhelitus.&sudor fluens . consiletis: & principium corporis exercis alias .eotiatii. est post digestionem completam, longum somnum .&u rinae tinctuo su u .ram. Et monis ante cibum est ualde utilis. S post cibum ualde nocivus.
Nis cibus propter delectationein stomachi, natet in orificio stomachi:&C A
29쪽
tunc utendum est exercitio moderato ad hoc. quod cibus descendens re/sdeat in stomachi lando ait quicun* a somno grauis Sc piscr surrex
rit. iterum ad semnum redeat. ciens tangi. N fricari corpus suum, quo=us in urina citrinetur. 8c egrediantur superfluitates secessus & urinae et alla leviabitur uenter. Deinde ocreitetur paululum ieiunus. Cauendum est etiam in utendo exercitio, ne membrum patiens exercitctur: sicut podaga laborantes insideant sellis equitando. & non laborando pedibus. xercitium autem diuiditur. Nam aliud est comouens totum corpus .Et huiusmodi. Aut conuenit corporibus sortibus . continentibus superstiti sttates. sicut exercitium luctationis Sc saltationis supra scaphas, et etiam si is pra pilas. Aut conuenit corporibus debilibus. sicut equitatio equorum. Aut partim corporibus mediocribus. sicut ambulatio. Aut est particula ris, pertinens particularibus membris. Si manibus: sicut plaudere cum eis. aut mouere chordaS lutinae. Si pedibus: sicut calcatio in torcularibus. Si in peelare: sicut cantus .et sistulatio. Et si est insimum, sicut pueri mos tu cunarum: 8c si adulescentum . sicut saltus in planicie, excrcitium cum instrumento pilae. Et haec diuersificantur ad se inuicem ratione quantita/tis: nam quaedam sunt diuturna.&quaedam breuia. Aut ratione qualitastis: nam aut sortia sunt, aut debilia aut mediocria. Aut ratione motus:&erunt, aut uelocia, aut tarda, aut mediocria. Et quando haec combinaues ris, sent. 17. combinationes. Et si bene imaginaueris . inuenies aliquod membrum praedicitae diuisionis aequi pollere ait cri: sicut motum uelocas operationis. et scit motus sortis. Et hae sunt diuisiones motus exercitatio onis. Et ex quiete superflua accidit opilatio.&repletio corporis . ex humoribus:cum corrupti silerint: propter quoru corruptionem febris accidit. CANON TRICE s I FI U
IvVA MnNTA Balnei sunt haec. Nam Balneum aperit poros, e ducit superfluitates. uentositates dilioluit. urina fluere facit. stringit uen φtrem ex indigestioe, et abstergit sordes sudoris, delet pruritu & scabiem.
aufert lassitudinem. corpus humectat, uentris digestionem prouocat. rpus prsparat ad recipiendum iminimcntu, membra desiccata ex paralysi lenit,digerit reuma cerebri et catareum, coserens febri ephi merae.& ethicae, quartane ,et quotidianae, post digestionem. Et haec omnia probantura probis Medici), Nocumenta uero Balnei sunt haec. Nam ex eo leniterfluunt sirperfluitates ad membra debilia. corporis las studinem efficit,desbilitat calore naturalem, & mcmbra neruosa, ausere cibi appetitum . coisti tum minuit. Et tempus introitus ad balneum, est post exercitium modeo ratum, et ante cibum. Nisi corpora sint habentia poros apertos, aut laxa silerint, aut multoru cholericorum humorv. aut suerint impinguari uos lentia. Amplius, Balneum corpus permutat tribus de caussis, ratione aesii.,aqua et operatiora ipsius.Α uid licet iuxta cameram natur/m. AG
30쪽
SENT AD BCtMA. 3 qua uel dulcis, uel non dulcis. Et si dulcis, calida, uel frigidalnon dulci . salsa uel non salsa uel aluminosa. 8c ferrea, et similes. Similiter ab opera tione ipsius. Nam aut si balneatio cum fricatione. aut sine fricatione: Discatio uero, aut fit cum inunctio e olei, aut sine: et inuncto olei etia quans docν sit eum flamine, quando sine: et hae oes si rationes. aut leues sunt, aut sortes. Ie. dixit. Caucas ne ingrediaris balneu, et egrediaris calefactus, sed in unaquain camera modicum comoreris. Lava etia caput tuu, qualisbet septimana si uolueris .i pili barbar no cadant. Absterge etia capillosa sudore in eo, cum modico satis: et pestina multoties caput . quia uisoonem consortat corpus alleuiat. Faciem uero laua cu farina fabam septem diebus in uentre melonu, et sis pius pςrmutata per eos. Deinde reponatur in laete: quod sepius permutet quae farina se imbibita. postmodu desiercetur. 5c misceatur cu radicib. croci,alcannae, et horaginis. 8c de quolibet ana. parte unam. Deinde balneatus gradatim cameras egrediatur, et induat ramisiam suffumigata. Abstinens a mulieribus die una 8c nocte. CANON TRICESIMVSs
septimus, De lauris Balneorum . decli uaria Pilorum artificio. Ad Tacuinum
1 Nun Ni ANTUR in Balneo figurae, quae commoueant appeti tiuam. seu desyderativam ut mitem. sciat figuri conuiuri seu nuptiarum: at inurae quae comouent, uirtutem irascibilem, scut figurae praestorum. uel declarantes praelia, non inueniantur, sed figurae qus commouent ui tutem sensitivam sicut figura laudabilium philosophorum. Et haec cauosa est. quod appetitus. 8c ira sequuntur complexiones, quae sunt latrices uirtutum: δc cii in tales debilitentur in balneo, aspectus istarum duarum fgurarum, remouebit nocumentum p ductum. Et quando pulchrius egit humana discretio iuxta huiusmodi proportiones, inuenies artes sca/corum. 8c taxillorum: 5c facies has res similes euenientibus in hoc munudo, scilicet eucia tum, et praeuisionem. Nam Scaci assina itantur rebus. quae
sunt iuxta discretiuam pre uisionem: et Taxilli assimilantur rebus prouontentibus a casu, et fortuna. Et Alsarabius dicit. quod figura: & statuae suerunt magnae artis quibus non utuntur moderni. Iam locuti fuimus de diuisionibus Balneon1.remansi nobis loqui de Pilis. Augent pilos haeco Accipe emblici,& draganti. 8c guini, aequali pondere. uitrioli dimidiam partem boracis,& haec omnia misceantur,& informentur succo bletae et itale uno vaccino, S utatur. Et medicinae quae crescere faciunt Ipsos, ole um de Alchanna,&oleum de Myrtha. Secundo de his quae nigriscant. Accipe Lilargyrium asperii, aeris combusti. 5c partem calcis luci uiridis partes duas, oc formetur cum aqua saporis. 8c utatur. Aut nuces combu stae cum corticibus suis, tingunt ipsos per se. Papaueres rubet, quando imittutur in ampulla. et sub eis, Sc super eos aureum unii aeris combusti. dc deinde ponat sub fimo recenti. so. diebus, tingent eos eade hora. Aut
lima eos in solius indici, et post lima ne alchantis. Tertio de his qui uo