Schematismorum seu Tabularum institutoriam in quatuor libros Institutionum iuris ciuilis D. Iustiniani imperatoris pars prima secunda. Inuentore Georgio Viuiennio Antuerpiano ..

581쪽

ios GEORGII VIVIEN. ANTmus .ff. de eo, quod mei .caus &c. Ergo circa parentes maior ingratitudo sue iniuria committitur:& per consequens,

plurib. de causis parentibus licitum est exhaeredare filios, quam filiis parentes. Sed hic posset oriri dubitatio, an etiadum filius repertus fuerit in vita patris ingratus:'bq; id exheredatus testamento:an,inqua, postmodum, ubi pater fuerit vita desunctus, talis filius privabitur suo succedendi iure. dicetur quod sic: nisi appareat vel de Poenitentia,filium fuisse correptum vivente patre. yt Alex.deImol. l.i. s. sol. mair. vel de Pacto patris, quo remittit filio ingratitudinem. authent. non licet.& ibi Ias. nu. 3. C. de liber. praeterit. vel de Reconciliatione si iij,cum patre. quς, quia odiosa est exhar-xedatio, facile praesumitur. argumento I. in ipsius. C. fami l. erciscundae. Si enim

si ii is post conditum testamentum, quo

erat exhaeredatus, ita Vivat, Vt spem meliorem de se patri faciat , ideoq; eum pa- . ter rursus indulgentius tractet: tunc ce

te quemadmodum familiaritate atque mutuis officiis aboletur inimicitia, teste Accursβ. fin. in f de iniur.&Alex.l. filio. sf. hoc tit. sic quoque his rebus pater cum

filio in gratiam redijsse,& exhaeredatio-

582쪽

nem tacitd reuocasse censetur. argumen. d. l. in ipsius.

Erater tamen indistincte potest praeterire ii

fratrem,ni si nistituat turpem per nam. quia in hoc casu tenetur frater fratrem instituere vel exhaeredare. Et sunt ad hoc tres causae, quae habentur l. fratris. C. te in ossic. testam.& in Auth. de nuptis f. considerandum. collat. iiij. Prima, si frater procurauit mortem fratris. Secu da, si induxit criminalem accusationem contra fratrem. Tertia, si secit graue damnum bonis fratris.i. secit iacturam patrimonii Tunc enim haereditas non debetur fratri tali, quamuis turpis persena sit instit ita, sed vadit ad alias personas, 'seu fratres, eu proximiores venientes ab intestato.

Et in omnibus istis causis intelligen-22 dum est,qudd istae sunt iustae causa qui-.bus quis ex haeredatur inuitus, quia sine istis causis potest quisque volens eX haeredari. unde si filius meus non velit esse haeres, sufficit pro causa,vi dicam in te-- 'amento meoinius meus exhaeres esto quia noluit em haeres. vi l. illud. β. de generaliter. C. dein ossic testament'. 'ipaenitere dicimuricti m quae ipsi seci m iis, ea nobis post displicere incipiunt,& molesta

583쪽

Iesta esse: inde recte sumitur paenitentia, pro resipiscentia.ut apud Iustinian .LImperialis.C.de nupt. & Poenitentiasuprema quae sit,vide T de donat.inter vir.& vx. I.clim hic status.β. poenitentiam. Pactum est consensus duorum vel plurium in re quae utrique parti placet.POL Eeitatio vero, cum consensus amborum non iungitur:ut sit polliceri, quasi posse Iiceri. Alcia.in prooem. C. de pact- Vndepamon conuentionem significat. Cic. de Inuent.Pactum 68,quod inter aliquos conuenit,quod iam ita iustum putatur, ut iure praestari dicatur. Vip. de pollicitat. l. pactum. Et diuiditur pactu in tracactionem & pactu: rursus in reale & personale. l. iurisgetium.I. pactoru .de pact. imo quamuis pater antea pactum ex- haeredationis iniisset cum filio: posteriore pacto filius ab exhaeredatione liberabitur. nam Paul. l.si unus ex argentariis.

posterius elidi. PMωnciliatio est noua conuelio, ut docet Donatus.omnis enim conuentio conciliatio appellatur. Conciliatus tamen aliquando pro empto accipitur. Vt apud Teren .in Eunucla. Prodi male concilia-.:tὶ pr magno empte.

584쪽

Si pater faciat codicillo usficit filio relinquere legitimam quocunq; titulo, sed si faciat testamentum, tunc debet eam relinquere iure institutionis , ut in Auth. Vt cum de appel. cognoscβ. aliud. collat. 8. quia titulus institutionis est honorabilior'. l. filium. I. si portio. ff. de legati praestand. est etiam utilior propter ius accrescendi. ut C.de caduc.tollend. Lv-nica.β. his itaque. Susscit tamen diceret lego filio meo hoc iure institutionis, ut sit titulus institutionis. vi l. si habitatio.

m,quarta pars bonorum,ut C .dei nom. testa.l .cum quaeritur. Sed hodie est tri- . ens,id est tertia, vel semis, id est media. ut C.de inoffic.testa .auctent.nouissime.

Si eni in sunt . filii vel pauciores, legiti

ma est tertia. sed si sint quinque vel plures,legitima est semis,id est medietas.vo de accipias istos versus:

Quattuor vel intra dant natis iura trientem.

Semigem reddunt extant si quinq; vel vltra Arbitrium reliqua sequitarsubstantiapatris. Si tame pater filio aliquid relinquat minus quam legitimam estamentum non est propterea inualidu: sed agitur ad supplementum .vt l.omni modo.in princip. C. de inoffic. testam. Hoc

585쪽

sio GEORGII VIVI EN. AN T.

Hoc capite sistet quaeri,Quid si mulier pariat abortum, an valeat testamentul&sustinemus affirmative, qui an Oest animal vitium. vll. qui mortui. U.de ve

hor. signi f. Sed si partus ex secto ventre est editus, rumpitur testamentum, si habeat spiritum vitalem. l. quod dicitur. E. de liber.& posthum. Si tamen talis filius non implet conditionem positam in t stamento Si pepeririquia non dicitur munerpeperisse, quand lius exsectus est. vel

extractus ex ventre. ut est texi .l. annicu

lus amittitur.ff. de verbor. signifvbi dicitur quod false peperisse dicitur , cui mortuae extractus est filius. Sed si nasca tur monstrum, non rumpitur testamentum. vi. l. no sunt liberi. ff. de stat. ho m. Abortus cir Abortio/andem significationem obtinent.vide β. qui abortionis. ubi Dd. l. si quis aliquid.ff. de poenis. Et dicitur Abortus ab Aborsu. Aborsus qui in primis mensibus est, quum conceptui, exordium factum est: Abortus, prope te-pus pariendi, tunc enim moritur quod nascitur. Abortum grauidae mulieris dici, quod non sit tempestiue ortum, Sextus Pompeius autor est. Porrd procurare ab-orsium, homicidii species est, de quo Dd. inter quos fusὸ Albertc. l.qui in utero.F.

586쪽

de stat. ho m. censet aborti spartus ergo, si quis nascatur s. aut 6. mese: cum genuina,iusta & legitima aetas non sit recepta, nisi T. mense, & deinceps. l. septimo mense. E de stat.ho. Hinc Abortivi βλsantiae, qui aborsu nati sunt.Et Aborto, iaimmaturu scelum edo: usurpat sic Var. lib.iiij. Columellae vero abortio pro eodem est.& abortior deponens est. Monstrum est aliquid praeter naturam editum,aut procreatum. apud Iustin. vi Cantiuncula venuste explicat, supra de hadopti. I. minorem natu. instar monstri esse censuit, si natu maiores a minorib. adoptantur: quum adoptio naturam imitari debeat.

Quasiposthamus dicitur nepos vel neptis. si&disteri aposthumo 'vero , quiaj eoon

rumpit testamentum post mortem testatoris.exempli gratia:Si pater instituit filium nepote proterito,tuc si pater moriatur ante filium, firmum est testamentum . quamuis filius postea moriatur statim, & nepos veniat in locum eius. secus est in vero posthumo, quia ille rumpit 'testamentum etiam post mortem test toris. ut ride iniust.rupi .irrit. testa. l. si

quis filius. a. i . si

Actus

587쪽

Actus hic est duplex,

tio non dependet a futuro:& de illo procedit argu

mentum.

Alius est,cuiusc6firmatio dependet 1 futuro, ut testamentum,cuius confirmatio depedet a morte te statoris. utc. cum Marthae. extr. de celeb.misar. Et talis actus bene irritatur per superuenientem causam. Rursiis quaeras, An emancipatorum liberorum praeteritis inualidet iure ciuili te stamentum' dicendum quod non, quia non fiant sui hqredes. licet glos hic sit per verb. haeredes. dicit quod ista ratio non sit bona nisi suppleatur.quia scilicet deserunt esse sui haeredes . quia pater re spectu filii sui non est sidus haeres: & ta men filius tenetur patrem instituere vel exhaeredare. Sed quicquid dicat glos ratio text. d. si m plici ter est bona. quia ad validitatem no requiritur ut aliquis in stituatur, sed solum requiritur hoc si sit suus haeres. Et praesupponit glos. ut sic dicam) quod si filius non instituat pa trem, vel exhaeredet,testamentum filii eget nullum,quod non est verum secun-

588쪽

dum Ioan. Fabr. quia testamentum si ij in hoc casu sub si stit. sed potest im pugnari per contra tab. Vt l.j. U. si quis a paren. sit manumis. vel per querelam in ossi c. ut vult Bart. l. in suis. ff.de liber. & posthum. Et mancipati denique liberi de iure ciuili quo ad successionem erant incogniti, hodie tamen sunt cogniti, quia hodie sublata est differentia patriae potestatis & emancipationis.

qualite Uilb Adoptiui iussitueri verastat 33 vel exhareiadi:est quod haud ignoretur. Vel. Adoptiuus est in potestate patris adoptatis,

sicut quando adoptatur ab auo materno Ne a terno, qui non habuit eum inpotestate, ut d. est sup.de adopt.cir.I. sed hodie. Et tunci filius adoptiuus se habet ad patrem adoptantem, ac si esset filius suus naturalis & legitimus, id est pater tenetur eum instituere vel exhaeredare : Alias filius rumpit te metum patris adoptiui. Et tunc talis adoptatus habet se ad patrem naturalem sicut extraneus,id eis, no curatur de institutione vel exheredatione patris naturalis. quandoq; filius talis Adoptiuus es emancipatus a patre adoptante. Et tunc iure ciuili & praetorio potest eu pr terire, & recuperat iura patris naturalis, &non vocatur ad successionem patris ad

589쪽

optiui: unde tunc non est instituendus vel exhaeredandus a patre adoptiuo. Quandoque Nero filius Adoptiuus non trausia in potestatem adoptantis patris ut quando

adoptatur ab extraneo: Et tunc pater natu- ratis tenetur eum instituere vel e digre-

dare, & pater adoptiuus non tenetur: & tamen ab intestato succederet patri adoptiuo solum,& no alijs agnatis vel cognatis patris adoptantis. De quibus vide etiam suprii circa β. sed hodie. de adopt.& l. cum in adoptiuis. C. de adopti

deserunt.

Arrogatus filius aut retinet omnia i ra in bonis patris adrogantis, sicut situs haeres. de quo per Bart.l.si adrogator. ff. de adopt. Praedictis disserentiis inter masculos& sceminas,& inter suos e mancipatos, & inter iam natos post humos sublatis,hodie omnes similiter debent institui similiter haeredes,vel nominati m exhqred ri . & eundem effectum habet infirmandi testamenta parentum.

Omnes quidem habent eundem effectuma infirmandum te menta parentum. Sed δε- formitas eu in modo& in causa infirm di.

590쪽

Aut testator aliquid reliquit iure institutionis filijs suis. E t si si c, tunc reliquit vel legitimam, vel minus legitima. Si'primum, non habent filii remedium ad infir-

quod

mandum testamentum. vi in se, sin gutturtur. Si secundu ,tunc ag ut ad supplementum. v t. l.Οmni modo. C. dei notac.testa.

Praeteriti: qui aut sunti sui, qui tunc possunt dice

re testamentum nullum, Aut i ac rupere per cotra tabu non. I las. aut sunt emancipati q& tu i solum rumpunt P cotra sunt i tab.& non dicunt testa-

metum nullum. Vt l. maximum. I. sancimus.C.de lib.praeter.

'Vel non est inserta causa ex haeredatio is, & tum testametum ipso iure est nullum. ut in authent. Vt cum de appel.cognoscI.aliud.col

Velesti Exhe