Schematismorum seu Tabularum institutoriam in quatuor libros Institutionum iuris ciuilis D. Iustiniani imperatoris pars prima secunda. Inuentore Georgio Viuiennio Antuerpiano ..

591쪽

C Vel est iubata,& tum filii nulluhabent remediu contra testam e-tum. Vt β. exhaeredatos. in auth.

36 Et istud intelligitur de praeteritione& exhaeredatione patris vel aliorum ascendentium in linea paterna.Nam prq- teritio matris habetur pro ex haredatione, ut in I. mater.hoc tit.& ergo illa prε- teritione sic distinguendu est. Quia vel causa non est inserta, non valet testamentum. vel est inserta, & non probata, &tunc rumpitur si querela in officiosi. ut in guthent. non licet. C.de l l . praeter ' it.Et sicut distinctio facta est in praeteritione vel exhaeredatione in testamentis ascendentium respectu descendentiuum, sic similiter distinguendum est intestamentis descendentium respectu a- seendentium reddedo singula singulis. vi l.j.sssi quis a paren .suer. manumis.

'Vel est in

592쪽

TITULUS XIIII.

De haeredibus Instituendis.

Itulo praesenti Iust. tractat per modum amplificatio is, Ut finis quos non ta cogamur quam possimus haeredes institue re: liberos puta vel seruos, plures vel pauciores, purὸ vel sub cond itione, non ta

men ex certo tempore, aut ad certum te

pus) etiam illos, quos nunqua vidimus testatores. Quod si plures velimus inaequabilibus partibus instituere,necesse erit in partes assis diuidere haereditatem, ibi si quq partes superfuerint,reliquis tacite accesserit,si aliqua desuerint,aliis tacitὶ decrescet. Et quidem haec iusto ordine : post tradita nem po tit. praeceden. de singulari liberorum ex haeredatione& institutione.vide Harme. lib. . ti. 8. &Vlp.infrag. tit. ro. & 22. Ergo agit hic Imp. de totius testamenti capite atq; fundamento,ut β. ante. in s. de legatis. Est autem haeredis iussitatio ordinatio, iqua quis post mortem suam velit quem subintrare locum, succedereq;. Nam instituere est quasi haeredes domini intus statuere. Et Budaro est, autorem quasiq;

593쪽

conditorem alicuius rei fieri, exe plumque posteritati relinquere, & non tantuinstituere haeredem, sed etiam creare &sac re dicimus. Nihil enim reseri, quiabus verbis designetur institutio, utrum di catu r haeredem facio, vel volo, vel mando, vel cupio: an haeresso, Vel erit. l.quonia indignum. C. detesta. Qi inim d&pare

tes si dicant: Relinquo liberis meis ora bona mea, satis esse videtur ad institutionem,qui nisi hoc titulo relinquant liberis legiti mam,adeo corruit testamen tu, Vt non sit opus expugnare per querelam

inofficiosi. ad haec aliud cap. Nouel.Vt cum de appel.cognosinam hoc tit.& honestilis & com modius tribui solent ii reditates : quippe quod magis honorari censentur instituti, quam legatarii. l. filium. .sed etsi portio .st. de legat praest.' Porro insiituere & inu Zire iuxta traditionem Feudistarum , idem sonant,

nisi quod quis institui dicitur praesentialiter, investiri autem etiam absens:

hoc est in possessionem statui, vel poni. Vnde institui dicuntur haeredes, ab aliquo in haereditatem ducti,& hoc in primo gradu. fide vulg.substit. I. i.in prin.

b litui vero, qui in loco institutorum deficiei -

594쪽

deficientium, id est morientium ad haereditatem instituuntur, ut in substitutione pupillari. ut de pupilar. substi iocIib. in princ.tit. Propria:quam articulo seu nu. supr primo huius tit. definiui

mus.

Impropriarcum si ius instituitur in legitima,vel in eo quod adlegitimam reducitur. Legitima enim abstracta ab omni aere alieno & funeris impensa est quota qui- bonorum, prout sentit Bart. l .ex demi l facto .l. ij. E. eod. nu. j. Impropriissima: quando haerede uniuersali instituto, alius

extraneus instituitur in re certa.

Huiusmodi enim institutio, si

haeres uniuersalis adierit,nec haereclitas nec bonorum quota cen-betur.d. l.ex facto. T. eodem. Nullus est certus numerus haeredum

instituedorum iure ciuili definitus, sed quotquot quis Velit, instituere potest: dummodo tamen nomina eorum liquido in testamento specificenturictim alioquin incerti haeredes pro non institutis habeantur. l. quoties. β. haeres. ff. hoc tit. cum similibus. Excepta tamen insti-

Kk tutione

595쪽

tutione ad pias causas, in qua religionis pauperumq; fauore talis institutio per-

miet

issa est. l. si quis ad declinandam. g. sed

uperes.& l. id quod pauperibus.C. de epist.&cleric. Pure,seu simpliciter,ui,Titius h res meus esto' nimirum abs que aliqua limitatione. Sub conditione: vi,Si Seia non conuolauerit ad secunda vota, e rit mihi haeres. Idq; vel sub una,

quae si sit impossibilis, reiicitur, Fit Insis & pura habetur institutior Vellio aut

sub pluribus, quae si sint copulatiuar, omnibus est parendum: si vero alternatiuae,iufficit uni

parere.

In diem certum: vel quo quis antea incapax erat haereditatis. Incertum seu ad tepus: ut qua-

do erit capaX.

Sed ex certo die, puta post pascha: vel ad certum diem,puta usque ad pascha,institui non potest, sed reiecto tempore dicitur pure institutus.I. haeres. hoc titulo. Estq; ratio, quia nemo paganus ex parte testatus, & ex parte intestatus decedere potest. per text. . haeres.hoc tit.

Haeres idem est quod dominus. ut infide

596쪽

TAB. INSTIT. LIB. II. Ius T. IMP.

de haered. qualit.& disser.I.j. ut & tradit Festus:quod sequitur Culac. & Contius, scribentes suis in com menta r. perpetuosne diphthongo. quod non usque adeo abhorret a veritate rationis: nam dicimus & herum adhuc hodie dominum. Licet Viglius neget ab eodem fonte derivari, quia illic prima corripiatur, hic diphthongus sit sua sentetia,quasi ab h redo dictus haeres : quia proximus testatori,vel desuncto in bonorum dominio haereat succedatq;,vel ab aere: adducendo in quantum pro ut practicὸ loquamur) quia & lex xi j. tabul. haereditatem nonnunqnam pecuniam vocet. Et haeres filius non idcirre institutus tensetur, quo minus testametum euertatur,quod eius p

ter illud testamentum condens Titium

haeredem instituit,si hic ipsius filius h res esse noluisset, sed perinde ac si huius

modi filius praeteritus omnino fuerit, quaecunque testamento clauduntur in ania sunt. Aretin .l4.col .ii l.sfide vulg. 3c pupit. Idem Aret.& Alex. ac Ias. l.Gallus. in princ. ff. de lib.& posthum. iidem l . si quis.β. vlt. ff. de vulga.& pupil. desissnon ideo instituti,aut vocati censentur, in conditione ponantur, Guillel. Pap. decis.xxxix. Curi.iun.cqncxcvj. num .i.

597쪽

si1 GEORGII VI VIEM AN T.

Et si aliqua in re filius certa tantum

instituatur, testametum validum ac ra- tuisi erit, ut Paulus nume.3. &nume. q. 1as nume. I . Fabian. nume. I 9. ac reliqui interpretes in authent. nouissima.C. de inofficioso testamento. Paulus Picus I. in quartam. nume. s.ff. adleg. Falcid.

Pilius ; sub conditione ex asie insiitutus, si

substitutum in conditionis desectu non habeat, expuncta statim conditione omnia bona consequitur: sed si vel substitutum, vel cohaeredem habeat, circum ducetur conditio, quo ad legitimam ipsius portionem, & quo ad reliqua alianaereditatis bona expectabitur,tandem que si conditio defecerit,bona c tera veIad substitutum insolidum peruenient, vel ad cohaeredem proparte ex iure accrescendi spectabunt : Dn conditio implebitur, bonis omnibus filius potietur, ut habet Anton. GomeZ. de testam. cap. ix. nume. 49. vers quod tamen limita.

Hodierno iure prosectb filii institutis

conditionibus Ξ casu tantum, vel a casu simul & potestate suspensis non offenditur,et si iure antiquo offenderetur,sed illis omnino deletis pure perstat. Paulus

Dec.

598쪽

in fit ad i. si pater. C. de condit. institui. Guillelmus in cap. Raynutius. Ver. reliquit. numero 28. de testament. Roderici SoareZl.quoniam in prioribus .ampliat.

j. C. de inofficioso testamento, &Ιulius Clarus detestament. q. 39. Viuius libroi.Opin. ros. at turpes conditiones perinde hodie atque olim filii: institutionem depopulantur , ac prorsus labefactant. Albericus i. si pater. numero I93. C. de conditio.instit.Guillelmus in cap. Ra nutius. ver. reliquit. nume.33. de testam. Emanuel Cost. d. l. Gallus. 6 dc quid. pari. iiJ. pagina III. nume.ao6.ff.de liber.

α posthum.

599쪽

ι --

net a Liber hamo. Seruus, vel in I rorius, siue eum libertate, siue sine libertate insit-tur, quia per institutionem, sit bberinis alienetur.

tes,quot te.

Alienus , qui dicitur etiam sin eo habeamus usum ructis, cr bie debet adire bareditate usu domini. Secundum parteis sibi adscriptas vernullis partibus expressis aequaliter. si tres instituantur ex partibus,pera. inde est ae siex tribus insiluerentur. Si quatuor instituantur ex tribus

nator ν 's partibus perinde est ac si ex quatuor par

luerit, Crbaredes Reliquum autem hereditatis libus instituerentur.

si instituantur aliqui cum partibus, reliquisiuepartibus instituti in i quod haereditatis es reliquum , s.ccedunt. s r rt i minores quam xi, exprimantur in institutιoe, reliquum eriti quod ita I seuperest Wque adxij. partes cognosci, i Partes plure sint quam xj. reliquum iur, si I sit usque ad xxi ij, partes,in quas haere lditus reis diuidenda. Illius

600쪽

Filius est, qui ex viro& uxore nascitur. I. filium . de his qui sunt sui vel alie n. tur. Quam tamen definitionem Alciat. li. Paradox. no admodum probat. Apellus putat Vlp. filium naturalem, non etiam ciuile, definire voluisse. Cum regularia ter,Lex sit naturaliter potius intellige-da, quam ciuiliter. l. fin. C. de his qui ve- niam artat. impetra. Porro filius esse ne gatur vulgatissimo tropo,qui degenerat S paternis moribus, qui meruit abdicari,& tamen manet naturae vinculum. Sic

Episeopu esse negamus, qui indignus est

hoc nomine,& tamen manet cosecratio.

Sic Christianum esse negamus, q mori diestim piis, & tamen non tollitur baptismus. Sic dicimus uxore eo desiisse, quae te miscuit alteri viro,matrimoni j ius adimes sibi. de quo nos in Oeconomicorum libro nostro quarto, cap. I9. 5 2 .item & alio in libello nostro,de officio probae matrisfamilias plurib. cap. quamuis nec id latius antea meminerimus explicare libro nostro de officio probi. patrisfami. etiam quarto, ubi inter alia facimus m&tionem dictos esse filios comuni nomine liberos,Vt parentes meminerint, se illis non perpetuo imperaturos. . Ita ut cum pater filiam natam xxv. annis negligae dare