장음표시 사용
991쪽
Damnum ergo est maleficiit quo quis dolo, en' veliniuria seruum aut qua impedem at
terius,quae numeropecudum continetur .qua
gregatimpas itur, occiderit, aut alioquin res alienas Nulnerauerit,fregerit,mperi Nel - j. .capite tertio. hoc tit. Iniuriam autem hic nos accipere oportet,non quemadmodum circa iniuriarsi Actionem, contumeliam quandam, sed pro dam no culpa dato, etia ab eo qui nocere noluit:ut si quis canem aut aduers rium saxo petens alium praetereunte laeserit:clim imperitia medicus, aut obstetrix, vel ignoratia quis hominem interficit. l. sed &si quemcunque. β.qui cum a liter. l.idem iuris a. item . si obstetrix.& l. putator. ff. hoc tit. . Nam siquis dolo malo hominem occidat, non modo ciuiliter lege Aquilia,versim etiam crimina li legis Corneliae iudicio tenetur. l. inde Neratius. q. si dolo. ff.eod. Quoddam insertur hominibus,& animalibus,quae inter pecudes recensentur. & id morte complectitur: & pri-υ mum caput legis Aquit. t Quoddam vero aliis brutis animatibus non comprehensis sub pecudibus, item rebus inanimatis accidere solet:& laesionem, ut corruptione tantum
992쪽
com p lecti tur, tertium que caput legis
Aquiliae. β.j.&β.capite tertio. hoc tit. Damnum, quod inde nomen habet, quasi sit adeptio vel diminutio patrimonii. l. 3 . dedam. insect.djuiditur in Iniuria, quae est damnum per culpam datum. vi in s. tit. de iniur. l.j. si quadrup. pavp.se-cis. dic.& Pauperiem, quae est damnum sine iniuria facientis datum. Iniuriam, ergo pr ter damnii comittere dicitur inter occidendum,qui nullo iure occidat. hinc monuit Iurecons. l.sed &si. ff. ad leg. Aquil . quod i in eo tit .iniuriam nos accipere oporteat, non ut circa iniuriarum actionem,contumeliam quanda: sed quod non in re factu est, hoc est si contra ius,& culpa quis occiderit. Et ideo interdum concurrit actio legis Aquiliae,& iniuriarum: sed duae erunt testimationes, alia damni,alia contumeliae. igitur iniuriam merito hic accipiemus damnuculpa datum etia ab eo, tui nocere noluit.
Legis Aquilis actio ab ipsius Aquia
iij nomine, tui illam introduxit. Damni iniuria actio,quia non co- petit nisi damuli detur cum iniuria. Hic ite iniuria pro culpa lata, leui, leuissima,quq n 6 in negligedo sed in faciendo consistit.
993쪽
Si is, qui damnum dedit, alia quod lucrum est consequutus, sed ipse alia a ctione obligatur. Si vel casu sortuito, vel ob
Qui transeuntem telo occidit dum se alibi quam in Ioc.
consueto exercer ei. vi I. ini ria. hic.
Qui ex arbore deiecto ramo transeuntem per viam publi- , et cam occidit, si non proclamabat, quo casus euit retur. g. item si putator. Qui serui, quem secuerat, curationem reliquit, ae ita sit
Qui aliquem mala curauit, ob idque est mortuus.Vt fprat: - . terea.hic. Qui propter impetum, vel imperitiam equos vel isulas et retinere non potuit. nam i netur ex j. cap. legis Aquit. J.b et hic. is Datur
994쪽
por occis Icriminaliter lege Cor-
.nelia agi potest. Si sit aliud animal, quanti plurimi fuit in
causa occisi corporis contigit. vid Aj. hyc. Pro omni damno, quod in re aliqua datum est,quanti plu- imi res fuit a triginta diebus.' Directa,cum quis corpore suo in aliud corpus damnum dedit. Vtilis,si quis aliter quam suo Est Q corpore aliquod corpus laesit.
Quod si damnum datum est aliter quam de corpore in cor- pus,actione in factum agendu
Actis directa legis Aquiliae,quae datur in eum,qui prscipue seu immediath corpore suo,& ut Vlpianus dicit, suis manibus d nanum dedit. iactis amissis,quq aduersus eum conceditur,qui aliquo medio causam dani prin
995쪽
178 GEORGII VIVI EN. ANT. N Actio in fami,quae tunc datus,si dath- ni dati causatam remota fuerit, ut quis suo corpore no videatur nocuisse. Tunc ei quia de tali specie non tracta lex A quilia, actio in sectu datur, quae ea ratio- ne subsidiaria vocatur, & huius in fictu, actionis sit mentio l. si seruum meliis. , in sin. ff. eo. & β. 6n .hoc tit.β. ex maleficiis.infide act. itaq; hoc casu, si quisl minem vel pecus alienum ita incluserit ut fame necatum sit, haec aerio in factum contra talem competit damnis to. utl.quemadmodu.β. magistra 'S.eod.tit. .
Actio quidem in factum, ni licet pru
toria, quae diuersia est ab utili Aquilia. nam haec in factum actio fit in subsidiu, deficientibus alijs actionibus: quR a ratione subsidiaria dicitur. Ius naturet,quo dicitum Quod tibi novis fieri alteri ne seceris:s echidii Caton. Desensio cum moderamine Jnculpatae tutelae: Vnde inuadentem se latronem interficies actione legis Aquiliae non tenetur. l.scientiam l de eod. . s.iniuria hic.
996쪽
Bligationis ex deli isto quarta
speciem hoc tit. explanat Iustin. utpote Iniuriam:cuius etiam meminit Paul. lib. .sen
quae variae significationis est. nam generaliter pro eo accipitur, quod nisi iure fit, quasi non iuria, siue verbis. Vt convicio: liue re, victim manu inser tur. & sic velut genus com prehedit surtum, rapi nam, damnum, adulterium, homicidium,& quicquid tandem non iure. fit.Specialiter vero iniuria, alias contumelia a contemnendo dicta est, sicut hoc loco,& l.j.hoc tit.& L .adleg. Aquil.quet maximὰ committitur verbis, scriptis, faet ,&c neς in eos solii quibus infertur,
sed & illos d quos spectat, ut per filium
pater per uxorem maritus iniuria afficitur. Nam hic definitur quando quis dolo malo liberi hominis eorpus, suntatem pisamam tialias autem des ni tur,ene damnum culpa datum, ut in le- ge Aquilia dicimusdam num iniuria da tum: alias iniquitatem iniuriam vocit i mus: quoniam dum iudex iniquὸ vel in- iuste dixerit sententiam litigatorem in- M a iuria R
997쪽
iuriam accepisse, id est, passum esse dicimus. l. si per. de euict. Et iniuriam quis eit,offendere: & iniuriam quipro Mat,de-sendere dicitur.Vid.Salomon. Vulgata l. ut vim. nec ineleganter interdum pro- molestia sumitur & offensa.Vnde & cc li aerisue dicimus iniuriam.
In me manum inseritit O corpus Matur δε-s Re, id en, Realis. i. I stibus,pugnis, verbel factust, misi quis vel a ribi seue. I.iniuria eos.l Bona me sciens me Aibit debere, possidet. Verbis, id eΠ venalis: ut eum quis eo nuisia aliquod mihi dicit in mei eontumeliam Cr ignaminiam: vel pudicitia alicuius tentetur. Scriptis ,seu literis, aut quibuscunque sum ilibellis, picturis,aesrimatione alicusius laedit. quοι feri dicitur perpe aliter, quia ste an ius non trausit. d. s. iniuria. σ cum quis albuid inmoam infamiam fribit. . GHlu: visi quo viatur Hsti Aqualidis vellu stubri ad iniuriam. V Direno, ut eum se seriat nos i iniuria afficimur: quo casu Iagimus in eu, qui vita fecit iniuriam: Liberi mari
Iniuria asciat wr: Sed probis a mus
998쪽
Civiliter Crimina. 4 sed una acriaue electa alia talsiter ad a. btere. Vtraq; vero extinguitur perpactuseu tranyamone satisfactionemve, : disimulatios,nem: morte iniuriamis: anni lapsum. D hoc caseu vitin ad interesia quod aestimatur ex qualitata, ad conde, i persona, loci, vulneris, remo mn tione I lom, . m.
Poena itaque iniuriarum est, quanti isterit per iudicem a stimatio, crescit,vel diminuitur, procoditione personarum& iniuriae. Sunt enim alis leues,aliet atro
' Damnum:quod hoc vita vel res alterius laeditur, aut pericli- Coue- tatur saltem,& quidem culpassiniunt qui seruum .ff. de act.&oblig. in hoc Iniuria: quod in hac fama,dignitas,& aestimatio principali-- aer pericliteturivi & haec ex aDiue u fit. Damnu:quia in damni acti Distis- ne, seu legis Aquiliae etiam lerunt ta- l uisii maculpa susscit:&hac amen in etione agitur gd emendati
999쪽
Iniuria: in hac autem non culpa, sed dolus &affectus iniuriadi requiritur. & per hanc fit persecutio vindictae ut videas inadd. gloss. g. iniuria. in verb. 'iniuria.siip. te leg.Aquit. Iniuria diuiditur ergo in furtum, rapinam, damnum, adulterium, homici- dium, d quicquid tandem hon iure fit: atque in iniuriam,hoc est,contumeliam,l.j. in princ.de iniur. Sic enim,ut tae admonuit,praeualuit hodie, ut haec species priuati delicti, iniuria potius quam contumelia appelletur.
De Obligationibus, quae quali m
Vadripartiis diuisoriis obligationis quia ultimum restabat hoc membrum: absolutis tribus prioribus obligationum speciebus nempe ijsqqae ex contra ctu, vel quasi ex contractu, aut ex delicto proficiscuntur auspicatur Imp. tractare luc quatuor species obligationis ex quasi
delicto:puta,Iudicis imprudentiam, qui malaiudic d. litem suam facit: Secun- ru dam,
1000쪽
dam, si quid ex alicuius coenaculo deie-s ctum estusumque sit: Tertiam, si quid in
publico loco,& frequenti suspensum no- , ceat. Quarta, si quod per eos, quorum o pera utimur,damnum illatum sit. Obligationes autem ex quasi delicto, seu maleficio , dicuntur in quibus quis non ex dolo, aut propria culpa, seu lata, sed magis ex imperitia siue negligentia sya,alienorumve Videtur peccare,conuenirique potest.& condemnatus poenam Iudicis superioris arbitrio sibi impositam, sustinere cogitur. β.j.hic.&l. si iudex. ff. devar.& extraordin. cognit. Ac cap. si quis absentis. s. . si iudex. E. de act.
Si iudex per imperitiam mali in icarat, i rem facit iam, G parti laesa in quantum tia
erius Iudicis religioni habita tamen erro ris & imperitiae ratione ) a quum asti detur, tenetur. ut his, & l. si iudex. ff. de var. &extraord .cognit. Si vero dolo malo, vel amore, vel odio, iniustam sententiam tulit , tunc quia n nn ex quasi maleficio, sed ex vero delicto ob scientiami e εσα ob igatur,in causa ciuili, ignominia notatus, triplum litis rependere cogitur : in hausa vero criminali o Ahibus, bonis con fiscatis in exilium mittitur. LAuthent. nouo iur.C. de poena iu-