Schematismorum seu Tabularum institutoriam in quatuor libros Institutionum iuris ciuilis D. Iustiniani imperatoris pars prima secunda. Inuentore Georgio Viuiennio Antuerpiano ..

1021쪽

Villis deniq; actio commodati

copetit, ubi non est vere commodatum, sed interpretatiue, aut si is commodauit,qui commodare, aut commodato accipere nop

test. exempla patent apud Vlp.&

Depositi actis datur contra deposit rium,id est,eum apud quem res est dep . sita, ut rem restituat in die. Contraria depositi actio, copetit depostario simul& narredi eius . in eum qui depositit, nomine impendiorum in rem depositam factorum. Et actio depositi ad duplum, datur ei qui in quatuorcasibus aliquid

deposuit,ex imminente periculo: Vt tu multus, ruinar, naufragii, incendii. Zas. eod. g. sequens. haec ergo actio depositi aut est directa,aut contraria. Pignoratilia actio locum sibi vendicat, ubi creditor pecunium pro re Oppigia rata datam a debitore recipit. Ex patim actis nascitur, cum aliquid in specie incertum stipulatur. ut de is bor. obligatio, stup. in princ. certum t emen in genere. nam si resesset simpliei-' ter incerta, stipulatio non valeret. Leo. it.l.ita stipulatus.in princ. .

1022쪽

titerarum obligatio. satis dilucide licet iocomper diosἡ,siip.tractatur. Empii actio siue ex empto competit stemptori ad rem repetendam quam em rat,inquam venit commodum quod accessit. Et si quid in speciali pacto comprehensium fuerit, in hac actione attenditur, prout quisque sibi paciscitur.l. exempto. sLdeact.emp.in prin.&de empl.& vendit.=.sed. nostra. lup. in sin.Huius contraria est actio venditi siue ex vendito, quq com petit venditori ad petendum pretium,& intereste, & sumptus,& vsuras tem pore mors,prout inter partes conuentum & contractum sit. de ista habetur l. Iulianus I. ex vendito.eod. titu.&m p. le em p.&vendit.in I.sed nostra. Locati actis, si ue ex l ocato com petit lacatori. I videamus. i I. T locati .quid in hac reserat, habent l. legem. & l.praeses.

conducti competit ei qui conduxit

a locante, vel a locatore fundum,vel prq-dium, vel domum.& competit ei ad noc, quod liceat ei inhabitare, vel in usu habere rem conductam. Vip. l.ex conducto.Qlo't.competit etiam contra locatore, si aliquas expensas utiles, vernecessarias ibi fecerit. Paulo l. dominus. J.β.j.sLeod. vel

1023쪽

ros GEORGi I v I v I EN. AN T. vel eas in mercede computabit Scaeuolsi. colonus. 6 I. sfeod.

3 Pro focio actio dicitur, quae datur Ocio contra ocium, si quid perperam cir sub dole in cο-

munionem admisit. Alex. Neapoli. nimirualtercatione Doctor si e nomine Acti

. . . i

nis ingrati motus, quam tamen contem nendam motus recte iubet IC.nullo iure

ciuili,aut plebiscito, pro ingrato dari actionem existimat, sed bonis moribus conuenire, ut ad similitudinem actionis pro socio iure naturae, si quis eum,qui de se bene meritus suit, illiberali animo, a lio officio non demeretur, neque illud grate acceptum seri,quippe qui nihil ad iumenti, nihil opis confert: is piosecto tanqua violator humani iuris, ita de os ficio decedit, ut omni ope indignus, in grati,criminos&mali hominis suspicionem non euadat, simulque famae iacti ram sacere certum sit.

3s Manitati actio dicitur munus quo quisgratuito quid amici nominefarie tu ibi mitti

quae duplex est, directa, Z contraria. E t d recta quidem competit mandatori & eius haeredi. l. si mandauero.st mandat. . sicut.& I. si mandatu.3. resp. . i. & cpntra mandatar una vel procuratorem post mandatum susceptum. I. si vero non . T.

1024쪽

cod.I.j.& in quantum interest id factum esse,quod mandaui: puta madaui ut fundu emeres, si mea intererat em si tenebe ris post mandatum sus eptum, tamen si eund sundum ego ipse emo, vel alius mihi, neque interest aliud, cessabit haec' actio,secun d. AZon l. si procuratorem.β. mandati actio. ff. eod. Actio denique mandati contraria competit m an datario. T. eod.tit. l. si vero non re mune rad j .contrario. vel procuratori ad expesias adue sus mandatorem, quatenus fines non est

egressias. Si vero aliquid erogauerit uti liter, in eo non habet madati iudicium: sed tantum negociorum gestorum. secund. Mar. licet Ioan. & Accur.contra, prout legi, & not. in Instit.hisce eod.tit. . is qui. quo rium sententia vera est Cato& Paulo testibus. sin eod. l. si pro te .cum t. seq.in princ.& Imp. C. de negoc. gest.l. fin. in glos .vit.Si vero mandauerim tibi, ut fundum mihi emeres, etiai si. non dum pretium solueris, ages mecum man 'dati,ut suscipiam obligationem, qua te

neris venditori. Nam &e ' agere pos

sum, ut cedas mihi actionem empti. E. eodem titul. l. si mandato meo. i. re

1025쪽

ria atque frequentata actionum nomina deficiunt.& descendit quidem haec actio ex contractibus in nominatis, ubi scilicet ciuilis causa subest sufficies ad actionem introducendam, &cum negociu a non cadit in certum & speciale nomen contractus. Non causa huius iodi actionis exprimitur, sed ii ractiones exprimutur sic: Do ut des, Facio ut facias, Do ut fa

quibus nascitur actio praescriptis verbis nominata, alias ci uilis, quando m illi ali quid adest, vel abest, vel absuturum est, nec tibi adest, nec adfuturu est, aut mihino abest, nec tibi adest, aut si nec tibi adsit, nec mihi absit , & cesses implere quod conuenit inter nos:ego autem si seci, in subsidium, intentatur actio de dolo. Nam ubi unus cessat implere quod in se est, quod promisit alteri in tere, lo- cum habet haec actio.d. l.naturalis. Doctum actis, d olo & furto eoru, . qui sunt in ministerio cauponum, stabularioru,vel nauem exercentis, datur aduersus cau nes, stabularios & nauta qui quando officio malorum hominum utuntur, in duplum tenetur, quo dolus, vel surtum commissumest in his rebus, quas saluas sore receperint.lή. & l. s. q.ex

. - hoc.

1026쪽

hoc.ff. naut.caup.stab. Actio in factum etiam datur contra eum qui in ius vocatum vi exemit. Ulp. l. penult. . penuit. T.

ne quis eum,qui in ius voc.uti actionis in factu variae sunt species, quarum mentio est in tit. de praescript. verbis. & in facit. . actionib his locum esse Papin .scribit. l.j. U.de praescr i pl. verb. cessantibus iudiciis proditis & vulgaribus actionibus, cum proprium nomen inuenire non possumus: eas ideo desiderari Pona pon. l. quia actionum. et I .sLeod. quia actionum non est plenus numerus. & haec actio nil me dii habet concludendi , quam ipsum fa-

Actis ues ex quasi contra sunt de actis- rubus i upersonam. vi su p. h.hic.cu ibi not. quae neque ex pacto, neque ex malefieio oriuntur,sed tamen maiore habent conuenientiam & adfinitatem cum pactis, quam cuna maleficiis. Has recensent Iust., Theoph. sue. desbligat. quaesx quasi

Actis tutela datur contra tutarem, si lam- θ' 'nisiceipupillum. . actio pro tutela dieitur, quando albuis gerit tutelampupilli tanquam tutor, . in raerita:e non est tutor: eontra quem ea actio competit. Zas. f. actionum.

1027쪽

ho Negociorum gessorum amo datur ex quasi contractu. ut si tu gessisti negocia fmea sine mandato meo, cum essem ab sens, colui sti sorte vineam meam : iam nullus intercessit contractus inter teti me, nihilominus teneor tibi actione negoci gest. si aliquἴd expendisti sumptus

fecisti.Zas. hic.&locu habet haec acti ocu quis negocia aliena gessit citra mandatu is eius cuius negocia sunt. . Funeraria actio, qua persequimur,ut soluantur sumptus sqneris , hoc est, quic- quid corporis causa, antequam 1 elir tur,consumptum est. l. funeris. in princ. iss de sunt pt. stiner. Et est priuilegiaria, quia omnibus creditoribus praefertur. ολ Ex testamento actio,quam nonnulli appellant Corneliam , quae irrogare Poena. conatur et,qui falso testamentum vel a- ' liud in strv mentum signauerit, scripse-nt,vel recitarit. . im condis Itonis actio, certi specialis, nasci

- 1 Actiones ex maleficio , funt actiones in personam, quibus deum hominum coercetur, 'quod publics utilitatis interest.l. si areo. si n. d e fideiuss. & l. ita vulneratus. U. ρd l eg. A qui l . et t. lib. 6. ap.Iq. H au tem actiones γε quale sue sint docet I stinia

1028쪽

stinianus Imp. sub titu. de obligat. quae ex delict. nasse. su p. & 3. seqq. res actio, iure stripto est pecuniaria, supto aut quadruplo, iuxta differentias furti compensanda. Idem in j. ex maleficiis. eod. & est manifesti, & nec manifesti , itςm sub hac reputes actionem arborum furtim caesarum . de quibus singulis nos enchiridio nostro aliud Ioan . Gym. Coloniae impresso, de legib. xij.

Vibonorum raptorum actio datur in quadruplum, quodsiirtum sit imanifestum. de rebus mobilibus quidem datur ei raptis, cui re mobiles per violentiam sunt ablatae, & competit restitutio intra annum, ita ut in quadruplo cotineatur rei restiuitio. l.j.& ij.ffvi bonor. rapi. Primum de seruis occisis, vel quadrupedibus, quae numero pecudum continentur. l. legeAquilia sLeod. Secundum non est in usu. l. si seruus seruum. F. adleg. Aquit. siis .eod. Tertium caput suius legis est, deseruis vulneratis, seris bestiis vulneratis aut occisis,caeterisque rebus ruptis fractis,ustis,quo ca-O i Iu

Legis qui

1029쪽

rapi- su quis condemnatur, qui dam-ra, Ictinum iniuria dedit, quanti res fuit licet, xxx. diebus proximis, rei preciu

actione siquis damnum se dedis . se inficiabitur, condemnatur in

Aquilius Tribunus plebis rogauit vel Vlpiano teste l. i. F. eod. Vnde plebi scitum p tius appel- Mari potuisset.

Iniuriam actio, est competens ei qui iniuriampasser est.J. i. ff. de ini ui. contra eum qui intulit iniuriam, vel inferri procurauit.sup.eod. tit.β. non solum. & pulsauit,vel verberauit, vel famosum carmen ad alterius columeliam scripsit,uel qu quo modo iniuria aliquem assecit. sup.β. iniuria, eod. In qua iudex eondemnabit quanti actor iurauerit se nolle illam in iuriam sustinuisse, facienda i men iudicis aestimatione. su p. eod. tit. . poena, &sLeod. l.constitui sonibus. Interim actio is haec iniuriarum ergo, non ius possessio- iis assequitur,sed dolorem libertatis imminuis,iudicio,poenaque mitigat.autor est Cic.pro A. Cecin. De

1030쪽

De Glo actio maioribus hoc praestat, quod minoribus restitutio in integrum. Et plerunque datur, ubi ex dieto vel facto alia non nascitur actio. Vlp. l. quod venditor.F. de dol. mal. Haec ergo actio

competit mihi quando damnum dolo malo a quouis est mihi datum,vel si quis

aduersus me versetur dolose consulendo, vel malitiose negocia mea admini

strando l.j.ff. dedol mal. idque ad hoc tiam ut restituatur, alioqui quanti ea res erit. l. arbitrio. T. eod. & datur usque ad duos aureos. l.id est. U.eod.& vid. l. ij.C. eod. Hsc autem non datur liberis contra parentis cum sit famosa,nec libertis contra patronos, nec sumili aduersus eum qui dignitate excellit, puta plebeio tvl- uersiis consularem feceptae autoritatis. l. non debet. T.eod.& de his varie discept mustam in nostris Ethepoliticoru centonibus, quam Oeconomicorum libris. Intra biennium cstntinuum moueri debet. l. sn.C.eod. Estque poenalis, & arbitraria. . praeterei. hoc.tit. deas h. hic

. In facitam aritio dicitur , qua simpliciter feritatur id quo quilibet fecit sine certa ne-νcij forma. Vnae & plures aequὸ tenet. Vlp. l.penuit.=.Vlt.ff. nequis eum qui inius voc. vi exim. Haec actio nihil medii