장음표시 사용
111쪽
Conuentum interea, siue aliquot S. R. E. Cardinalium Congregationem viris pcritissimis in ea adhibitis, ad P dum nauigabilem reddendum, di ad Valles exsiccandas Sanctissimus D. N. instituit. Padus nanque praeter aqvulas ac torrcntes, amnes varios circiter triginta, Solino toste, cui Plinius, Mela, & alij assentiuntur, in eum sese ex nerantes, colligit; hinc inusitatis interdum incrementis abundat &in tu inescit, ita vero, ut immensos agros summa finitimorum iactura inundet, ac vastet: nam supera ueum egressiis, agrum Ferrariensem adeo demergere non raro solet, ut plurimis in aruis non secus atque ipso in flumine ducatur nauigia, sicuti anno a Christo nato M. D. XXII. contigit, quo Padus pluuiarum magnitudine adeo excreuit & intumuit, agrumq. Ferrariensem ita demersit, ut in multis eiusdem Territorij partibus perinde atque ipso in Pado nauigia ducerentur,perq. Vrbem Ferrariam ad Fran- colinum usque perpetuo quasi stagno nauigaretur, ut F. Leander ad Lombardiae Cispadanae calcem narrat, ubi varias de harum inundationum causis opiniones videre licet. Quare sicut ex frequentibus Padi inundationibus Valles perpetuis fere paludosis aut stagnatibus aquis aspuunt, ita Ferrarienses & Padi Accolae, siue finitimi, perpetua fere damna pati solent. Si autem nauigabilis reddatur P dus, & Valles desiccentur sicuti hac in re Sanctissimus D. N Clemens omnes industris ac potentiae neruos colendit, quanta ij idem utilitas oritura sit, haud facile dici potest. Quod ad optimum Ferrariae regimen spectat, nouam Civitatis gubernandae normam Sanctissimus D. N. instituit, effecitq. ut Comitia, vel Conuentus, seu Consilia vulgo dicta, in quibus consultari ac deliberari solet, centum Viris, quos appellant Consiliarios, constarent. Ex his Consiliari s septem ac viginti Primari; a Romano Pontifice cooptantur . Ex alijs Ciuibus quinquaginta quinque a veteribus Consiliarijs crcantur. Duodeviginti I o ex
112쪽
ex Vnluerntatibus Artificu, qui vulgo Artissae nuncupantur, eligendi sunt: uniuersi nanque Consiliarij, qui sunt
centum Viri,tertio quoque anno immutantur.Singulo in- . terea quoque anno ex his Consiliarijs omnibus Magistratus, nomine Sapientum vocitatus, decem Sapientibus, unoq. Sapientum Iudice constans,creari solet. Iudex enim .i di ex septem ac viginti primarijs cooptatur: Sapientes octo -
ex quinquaginta quinque: duo l. resiqui Sahicntes ex de- cem & octo Artificibus, vel ut aiunt Artistis Consilia, rijs eliguntur. Haec de Centumuiratu Ferrariensi ac Magistratu, cuius tota vis est, ut pi sit, praescribatq. recta&utilia. Sicut autem Populo praeest Magistratus; ita Magi- Cic. ub 3. stratui praesunt leges,ut Cicero in libro de Legibus docet. βς i gib. Vijs hisce omnibus, idq. genus alijs, charitate , ac prudentia plenis, Sanctissimus D. N. Clemens perpetuam Ferrariensium obedientiam & fidelitatem cum amore coniunctam Sibi & S. R. E. comparauit. Quamuis autem haec a Sanctissimo D.N.Ferrariae gesta, Consisto- totum hominem, magnam q. temporis partem iure postu- ibi
larent ι Consistoria tamen tum publica,tum ea,quae secre- ta , .
ta dicuntur; Conuentusq. item varij ad Christianam Rempublicam gubernandam pertinentes, uti Romae fieri iselet, innumeris fere negotijs pertractatis, audientijs de- tanique tum publicis, tum priuatis praestitis, non defuerunt. i Sanctissimus D . N. Clemens aliquot interea Italiae, Principii aliarumq. Regionum Principes ad suos ipsius pedes ex sculandos recepit, & quidem splendidissime . Postre- cessus. mo autem Serenissimam Margaritam Austriae Archiducissam, Κ aroli Archi ducis statris Maximiliani Imperatoris filiam proneptem imperatoris perdinandi , con-.kbrinamq. Rodulphi Imperatoris , ac tandem Hispa- Hispanianiarunt Reginam ; necnon Serenissimum Albertum eius T sobrinum , & Austriae item Archiducem , Maximiliani chidux Imperatoris filium, Pei dinandi' Imperatoris nepotem , Auli .
113쪽
Rodulphiq. Imperatoris fratrem, Philippi II. ex sor re nepotem& Philippi III . patruum , Idibus N
uembris, die scilicet xiij. regio sane apparatu excepit. Hinc Illustrissimi ac Reuerendissimi DD. Cardinatev eg xi & sinisti Clementis, & Bandinus, Sanctissimi D. N. Le stiri, ob -a hilete ad Insulam usque tribus milliarijs a Ferr uiam pro- ria distantem ; ceteri vero Cardinales ad Portam Ang 4ςη ς - lorum usque, Reginae obuiam prodiere : omnesq. deinde Reginam, & cius Matrem, Archi ducemq. comitati sunt ad Palatium usque, ubi Sanctissimus D. N. in pu- Consisto- blico Consistorio, Reginam, eiusq. Matrem & Archidu-bi duri' cem, primum ad pedem, deinde ad manum exosculan- - .. dam admisit; Archiduccm vero sinu etiam & complexu recepit . Postridie, honoris causa visitationibus opera data est, verbis ultro citroq. habitis , omni humanit te plenis : Cardinales interea etiam a Regin ipsa illustriis mi nominis titulo cohonestati fuere, Archi ducisqui serenissimi ac religiosissimi Principis dextram ubique
Decimoseptimo Kalendas Decembris, hoc est xv. No- C ppellδ uembris die, Sanctissimus D. N. Missam de Spiritu sanctois, ν 6 praesentibus S. R. E. Cardinalibus,solemnissimo ritu can- matrimo- tauit, in qua tam Philippi III. Hispaniarum Regis,& Ma b i garitae Reginae, quam Alberti Archiducis Austriae, & Isa- -'- β bellae Hispaniarum Infantis Matrimonia Symbolo iam in Musa, in qua sacrosanctum Euangelium illustrissimus ae Matrimo, Reuerendissimus D. Cardinalis Caesius decantauit, ex ' pleto ; lectoq. Offertorio λ celebrauit . Margarita enim per procuraFrem Albertum Archiducem Austriae, Philippo III. Hispaniarum Regi absenti in matrimonium col- locata fuit : Isabella vero Philippi Il. Filia, & Hispaniarum Insans, etiam absens, per Procuratorem D. Antonium de Cordo ua & Cardona, Sessa: Ducem, Serenis. i, simo Archiduci Austriae praesenti nupta est. Post-
114쪽
Diaconus, & Subdiaconus Apostolicus sanctissimam. Comm Communionem sub utraque specie sumpsere; Reginata, R ' 'etiam, eiusq. Mater, necnon Archidux Albeitus, ac Sessae Dux, sacratissimum Christi Corpus e manibus summi Pontificis susceperunt. Missa denique completa, Sanctissimus D. N. auream Rosam, in quarta Dominicatas Rosa au-
Quadragesimae benedici solitam, Reginae dono dedit,c remon ijs praestitis in ea tradenda: fieri consuetis. Splendidissimum, vereq. legium apparatum,quo Ser nissimi Principes Ferrariam ingressi sunt,&a Sanctissimo D. N. Clem. VIII. excepti, in matrimoniumq. collocati , alijs describendum reliqui. Si enim apparatum ipsum& in Ciuitatem Ferrariam eorundem Principum ingressum, nobilissimumq. Comitatum, agoediamq. de Apparanis Iudith&Holoferne ex Scripturae sacrae Historia delumptam, & coram Serenissimis Principibus actam, necnon ' dona ipsi Reginae a Clemente VIII. data vellem enarrare, sermonem nimis longum texerem, vel potius Iibrum conficerem, a nostro sane instituto alienum. His de causis hanc scribendi prouinciam alijs relinquendam dijudic ui. Hoc tamen loco tres tantum apponam Inscriptiones, ad Reginae aduentum pertinentes , quarum prima ad Portam , Angelorum nuncupatam, ingredientibus sese osserebat in hanc verborum formam et .
ANGELI. GAvDENT. NORTALES . EXULTANT MARGARITAM AvGVSTI . SANGUINIS. PIETATIS. vIRTVTVMQE Obar IvM SPLENDORE. LUCIDIMIMAM SIMUL . LAETISsIME . EXCIPIUNT
115쪽
Altera ad anteriorem eiusdem Portae parietem in halel gebatur verba r
URBEM. ADVENTVS. TVI. LUMINE. ILLUSTRATAM '. REGINA REDDE. NUNC. HOSPITIO. GLORIOSAM
Tertia ad atrij Palatij arcum c regione Cathedralis Esciesiae hisce verbis r
PHILIPPO. ET . MARGARITAE. AUSTRIACIS AVITA. IMPERATORUM. GLORIA. SuAQAPIETATE. INCLYTIs VT. CATHOLICORUM. REGUM . SOBOLES. PBOPAGETvR MATRIMONIO . DIVINITUS. IUNCTISO ANNI. MULTI. LIBERORVM. COPIA. PERPETUA. FELICITAsHaec de Serenissimis Principibus a Sanctissimo D. N. Clem. VIII. regio apparatu exceptis, & in matrimonio coniunctis: His interea rebus omnibus peractis, xiv. KD lendas Decembris, hoc est, decima octaua Nouembris die, Serenissimi Principes e Ferraria discessere, Genuam versus, ubi triremes conscensuri erant, profecti. Nunc reliquum est, ut in Urbem Romam reditum aggrediamur. Vt autem Sanctissimus D. N. Clemens Ferrariam Nira Cle caelestibus item donis cumulatam redderet, VI. Kalendasmς Viii Decembris, hoc est, vigesima sexta Nouembris die, cum Fertation. de discessu iam cogitasset,Ferrarienses in Ecclesia Cath Da. drali, ab omni anathematis vinculo, siquod incurrissent, irretitos absoluit, eisdemq. omnem prosperitatem cum Dei gratia coniunctim precatus est , ut infra videre
116쪽
DE Vs misericordiarum , qui nihil odisti
forum , quae secisti, sed omnium misereris,
qui in toto corde suo ad te conuertuntur , re
spice propitius super Populum tuum , & se
per Ciuitatem istam nostram dilectam : & quod paternae charitatis affectu pro illius, & totius Ferrariensis Ducatus salute a nostra humilitate geritur , Tu caelesti tua benedictione confirma . Nos enim auctoritate tua ,& beatorum Apostolorum tuorum Petri & Pauli, & nostra , quam nobis immeritis tradidisti, absoluimus iterum atque iterum omnem populum Ciuitatis, & Ducatus Ferrariae ab omni vinculo excommunicationis, anathematis , suspensionis, & interdicti, omnibus'. Ecelesiasticis censetis, & poenis olim a nobis, aut alijs Summis Pontificibus, praedecetaribus nostris, quouis modo illatis, & ab eis incursis ; &tuam clementiam deprecamur, ut ab eis pestilentiam, sterilitatem & famem, & noxios spiritus procellarum, &tempestatis, & aquarum, ac suminum inundationes, S omnia iracundiae tuae flagella avertas ; dones'. eis aeris salubritatem,& fertilitatem frugum terrae, & abundantiam di- .
117쪽
uinae gratiae tuae , Ut in omni pace, concordia , &piet te Tibi,M Ecclesiae tuae sanctae serviant, in t q. a te perpetuo nedicti, quemadmodum Nos eos benedicimus se in nomine Tuo , & in nomi
ne Unigeniti Filij tui, & Spiritus sancti Amen.
Hac re statim consecta, In viam cum uniuerso Comiistatu Centum versus sese dedis , cum pridie illius diei Societas sanctissimi Sacramenti illuc aduenisset. Relia quum est itaque, ut reditum in Urbem Romam, sequenti Commentarii nostri Parte comprehendendum, destria
118쪽
PARS Q U ARTA. De Societatis sanctissimi Sacramenti Gementi VIII. Pont. Max. praeuniis in Urbem reditu .
N T E A quam Hispaniarum Regina Ferrariam aduentaret, Sanctissimus D. N. de reditu in Urbem cogitans, Anselmum Dandi num , Protonotarium Apostolicum,uiarum Curatorem seu Praefectum instituit, ut ias ob anni tempus supra quam cuique credibile sit, lutosas & abruptas; quin, ut uno verbo dicam , deterrimas, & in Romanulae praeserritim regione viatoribus pene in uias , complanandas ac purgandas, glareaq. siue terra lapidosa tegendas curaret. Hac re absoluta,Vij. Kalendas Decembris,hoc est,xxv. Die as. Nouembris die, S. atat in*cosecrata, Societas sanctissimi Wq- in Sacramenti, aliqua ex parte immutata, sed aucta Hieronymo ProuenZale Neapolitano, Archiepiscopo Surrenti- . no: Κarolo de Comitibus Romano, Episcopo Anconita-no: Alphonso Vicecomite Mediolanensi, Episcopo Cer- liensi, nunc vero S. R. E. Cardinale: Fratre Alexandro Romano,Episcopo Foroliuiensi,& F.Ioanne Maria Bresc-
gellensi, sacri Palatij Magistro: necnon Cubicularijs Papae , Gondis aluo de Campo, Hispano; Fuluio Vicedomino & Octauio Boiardo Regiensibus; Ludovico Comite
Anguissola Placentino;& Luca Caualcante Florentino; viae sese commisit e Ferraria decedens, in eam Equitatus Pag. s. de seriem & instructionem ac pompam, quam in Tertiae hu- 'Τ'
119쪽
iuste nostri Commentarij partis initio explicauimuI. Postridie vero Sanctissimus D. N. Societatem sancti sesimi Sacramenti itinere unius diei praeeuntem sequens, discessit iuxta institutum in egressu ab urbe Roma o seruatum,& loco nuper laudato conscriptum : Sanctissimuvero Sacramentu Bononiam usque delatu non fuit, pro terea quod Sanctissimus D.N. aduersa valetudine impeditus,immaculatam Hostiam Deo pro uniuersis Christifid libus offerre, sacratissimum q. Christi Corpus in Arculam reponere non valuit, sicut in discessu ab Urbe Roma factsi
esse constat. Bononia tamen magnificentissimum edidit apparatum, quem deinde conscriptum, typisq. aeneis repraesentatu Victorius Benaccius Bononiae in lucem emisit.
Die itaque sanctis Κatarinae dicata, sine Sacramento Ferraria discessi iis, Rhenum supra Pontem ex nauigiorum connexione, tabularumq. desuper compagine constructum, transeuntes; deinde ad dextram fuminis ripam super aggerem progredientes venimus Centum , vel a centum piscatorum olim tugurijs, aut casis, Leandro toste; vel a Celtarum ut aiunt Colonia nuncupatum,Oppidum sane honestissit num ac stequentissimum, necnon peropulentum, agro Qecundo, frumento scilicet, praesertim vero canabe, cuius mercatura valde illic exercetur.
Sequenti nos die per oppidulum, muris tamen cinctu in , satisq. honestum, quod Plebem vocant ; deinde per Argiram, Castellum paruum, transeuntes, venimus Bononiam, Ciuitatem antiquam, religiosissimam & no bilissimam, necnon Apostolicae Sodi obsequentissimam, ei deniq. mirandum in modum addictam, a Felsine primum Rege Thusco conditore Felsinam, deinde a Bonos uccessore Bononiam, vel a Gallis Boijs post Thuscos ex
pulsos , Boloniam , postremoq. cuphoniae causa Mnoniam, ut aiunt, nuncupatam,Viris sanctitate ac dodirinis, necnon honestisaimis artibus,omni l. dignitate, ac tadcinis suprema
120쪽
suprema li iste in terris illa Pontificia insignitis ornatis
simam, agro fertili amoenoq. septam, cui totius Europae perpaucas, ut multa uno verbo complectar, Ciuitates comparari haudquaquam posse censeo. Postridie Sanctissimus D. N. solemni absque pompa Die αν. Bononiam ingreisus est, tres'. dies in hac Ciuitate So- li' incietas sanctissimi Sacramenti permansit.Tertio Kalendas Decembris,hoc est xxix. Nouembris die, quae fuit Domi- Die 1 .nica Aduentus prima, Ioannes Fontana, Episcopus Fer- VRψς rariensis ex Sanctissimi D. N. Assistentibus unus, in E clesia S. Petronii celeberrima, in qua habita est Cappella, coram Summo Pontifice annuatim fieri solita, Missam cantauit. Orationem habuit ordinis S. Dominici Procurator generalis ,F. Paulus inradulanus doctrina excultus. - Vltima vero die, sancto Andreae Apostolo consecrata, Die 3 o. sanctissimus D. N. eadem in Ecclesia sancti Petron ij, qui N*vum Bononiae patronus est,rem diuinam, praesente S.R. E.Ca dinalium Collegio, magnaq. Populorum frequentia a stante, faciens, ex sacratissimis Hostijs duabus, unam de more Numpsit: alteram vero, completa Missa, sacerdotalibus exutus indumentis , mor retia deinde ac stola indutus, intra vasculum crystallinum, quod custodiam sancti Dsimi Sacramenti appellant, repositam, in Capsula siue
Arcula suis manibus maxima cum veneratione colloca--uit. Clauiculam denique, qua suis item manibus Caps Iam obseravit, Apostolici Palatij Sacristae, cui sanctissi- mi Sacramenti cura ex officio Sacristatus demandari s let, assignauit. Hac re statim peracta, ijsdem caerem n ijs, quas in ipso a Basilica sancti Petri Romae, necnon a Par. 3. ab Urbe recessu obseruatas fuisse constat, Societas sanctissimi Sacramenti, a Magistratu Bononiensi ceteris'. Ciuitatis Nobilibus, omnium item ordinum Religiosis &Constatrijs, cerea funalia ardentia ad tria millia deferentibus, ad Portam usque Ciuitatis comitata, viae sese iso commisit,