장음표시 사용
71쪽
4 C. B A R L AE INumine, magnanimo sese submisit amanti , Robustumque latus tetigit. mihi , Cyrrha, profanas
Claude domos. nec enim me sacrosancta moventem
' Sollicitare Deos, Pataraque avertere Phoebum Fas erit; ite Deae Libethrides , ite Camoenae , Et toties nobis faciles Heliconis alumnae. Nunc vobis ignota loquar, tripodumque ministris Non audita prius . non iam levis ungula colles Percutiat, Pimplamque mihi& Parnassia fundat Flumina, non solitis me proluat Hippocrene , Non Pallas, non Ρhocis aquis. mea largius , Heden , Labra riga , fontesque tuis extrude disertos
Collibus, & medio demerge in Tigride vatem, Assyriosque mihi latices, vallesque reclude
Fortunatorum nemorum, laetisque repone
Sedibus. ad viles dudum demisia labores,
Tota salutares mens imbibit enthea curas ;Cultoresque tuos binisque habitata colonis Rura canit, lectique decus venerabile coelo Imputat, & dulcem terris impertit amorem. Dispulerat deforme Nihil, mersiamque tenebris Congeriem, formasque rudes distinxerat autor, Et facies nova rebus erat. flammantia mundi
Moenia, sidereasque domos, expansaque vastis Atria fornicibus, dictinctosque orbibus orbes Volvebat proprios vis indefessa per axes. Ibat, & insolitos lampas Phoebeia currus Raptabat per signa ; aiemque opponere nocti Coeperat, & gratas populis promittere luces. Cui comes instabiles velox Dictynna quadrigas Nocturnis flectebat equis; sed lumine nondum orba suo, nec passa vagi discrimina vultus, Intrepidum sulcabat iter. radiantibus astris
Hic madidas Hyades, illic sicci ora Leonis,
72쪽
Hic Cancri chelas & tardi plaustra Bootae Addiderat, propiusque polo suspenderat Arcton Maiestas augusta Dei. Depressior illis
Ignea securam radebat machina Phoeben. Quam subter gremio immani circumfluus aer Ampla procellosi lambebat tergora honti, Inque cavis passim captivum anfractibus aequor. Vltima concreto sublidens pondere tellus Stabat mole sua, &, nullo tibicine fulta, Librabat vastos solidis compagibus artus. Cernere erat tumidos sinuosis flexibus amnes
Fastidire sinus magni Tritonis, & ipsa
Terrarum per operta rapi, rursusque vagantes Reddere & immensis effundere faucibus undas. Tunc visae patulo volucres erumpere coelo,
Squamigerumque genus pelago: per inhospita saxa
Et saltus errare ferae: atque ignara laborum Agmina quadrupedum laxis discurrere campiS, Et nullo ductore regi. De pulvere vili Factus Homo, colophon operis, grandisque theatri Arbiter, & mundi melior nascentis origo, Mirandum lustrabat opus, causasque Deumque Mente sequebatur tacitus. Quae maxima postquam Fecerat excellens Genitor, solumque deesset Sponsa viro & tantis decoranda penatibus uXOr, Ingentes illis praeclari Orientis honores Destinat, & latos Asiae praedivitis hortos, Quosque colit nunc Assur agros . Hic area mundi Pulchra patet, Superum labor, & secreta voluptas, Deliciae bumani generis, domus hospita patrum, Orbis amor. qualem non unquam Thessala Tempe Non Baiae videre locum, non florida tellus Phaeacum , aut Afris exculta sororibus arva
Hesperidum: vel quae suspendit in aere fruges
73쪽
6 C. B A R L AE IAlta suas Babylon , rarisque Semiramis aKsis.
Hic Uer purpureum caput inviolabile nimbis Exerit, & flores ultro protrudit apricos . Improba nubiferae procul inconstantia Brumae Et peccans Autumnus allest . se longius AElias Explicat & culmis turgens Cerealibus usque
Luxuriat , totusque fluit sub messibus annus. Non rigidis armenta iugis, non tauruS aratro Ingemit, aut sulco attritus splendescere vomer
Suevit & iratae dentem defigere ter . Non invita gravi purgatur vinea rastro sConvellitque labor oebam . se sponte relaXat Vis geniusque loci; &, duros exosa labores, Vesta sinus faciles aperit. non incubat herbis Tem pestas Boreaeque furor, sed amoenior aura Per nova lascivo dilcurrit prata volatu, Cunctaque mulcenti foecundat gramina flatu. Omne solo lolium sterili' ie abscedit avena, Nec vitium natura facit, sed provida casus Praevenit, & nullo foetum deformat abortu . Non glaciem, gelidasque nives, frigusque minatur Sarmaticum trux Vrsa satis, teneramque pruinae Exurunt acres Cererem: non diluit illam Imber, & infesto truculentior amat Orion Sidere , vel rabido pertorret Sirius astro.
Inconcussa salus habitat, nec lurida morbi ' . . Corpora, & occultae vexant animalia flammae,
Et lethi genus omne, & fracta aetate senectus. Ρ urior invisis purgatur sordibus aer, Et propria bonitate nitet. non squallidus humor Pallenti livescit aqua, nec fulmina sparso
Igne nocent, tonitruque boant convexa severo, Aut trepidans vibratur humus . tumet omnis in herbam ,
Et sibimet blanditur ager , nec triste venenum
74쪽
PARADISUS. 7 Parturit & pravis stillantia toxica ramis. Non virosa truces lambunt aconita dracones, Non clam puniceis usquam permixta virescit Dira cicuta rosis. spinis paliurus acutis Exulat & pungens tribulus. non vipera morsu
Enecat, & saevo metuendus scorpius ictu, Aut medica gaudens aeger plantagine bufo. Nulla sibi coeci sodere cubilia talpae, Nulla trahunt lento cochleae vestigia gressit, Nulla ruinosos intexit aranea postes, Aut malus horrificis immugit bubo tenebris . Cymbia lacte fluunt. sudant opobalsama frondes ,
Thuraque, tunc nondum sacris accensa Deorum. Spumant mella favis. crispantia vellera & armos Lanigerae mirantur oves. ros iugiter hortum
Irrigat, & nulla premitur caligine pulcher. Fertilis Euphrates sinuoso labitur amne ,
Et ripis non vile decus vernantibus adfert. Nec minus Armenii fontes & flumina currunt
I igridis , & sparsis recreant viridaria riviS. At qui se septem diffundit in ostia Ganges, Extremas lambit spatiis ingentibus oras, Qua Titan se tollit aquis. qua labitur idem Adspicias pleno surgentem gurgite Nilum occiduis pingues partiri finibus undas. Forma loci duplicat laudes. hic edita clivo
Surgit , & in tumulos modico curvata tum Ore
Tollitur, in valles illic diffunditur amplas . Planities alibi est. ramorum frigore silvae Castigant alto flagrantem vertice Solem . Is decor arbustis, ea passim gratia florum, Sic pubent virgulta, color sic discolor illis , Vt se, pulchra licet, vinci non abnuat Iris, Nec quae candidulis onerantur Parthica gemmis
75쪽
s C. B A R L AE ICingula , vel regum collis diademata fulgent.
Viscera parturiunt aurum, locuplesque metallum Vena vomit . multa durantur iaspide glebae, Et candens concurrit onyx, & bdellia manant.
Vos quoque flexibiles hederae crevistis & ulmi,
Et lauri virides & amantes littora myrti, Palmaque nunc cedro, nunc celsis iuncta cupressis. Arboreos inter scelus, frondosaque tesqua, Surgebat duplex arcani nominis arbor, Secretos agitans sensus, & numine quaeque Plena suo, forma, genio, molimine dispar. Prima senescentes poterat depellere vultus, Nec tremulo passa est incedere corpora gressh, Rugarum impatiens languescentisque juventae. Vis olli vitalis erat, conferre labanti Robur, & amictis solatia reddere membris, Nativos reparare focos, arcessere letho Semianimes, querulis hominum succurrere morbis, Exhaustosque fovere sinus ; contraria morti, Atque obitus ignara sui, sine fine virescens, Umbrosisque erecta comis, nec stondibus unquam
Denudata i uis, non laeso cernua trunco, Aut curvata latus, nusquam non integra stabat,
Et Datrio soliorum apices aptabat Olympo. Posterior vires animo roburque sciendi Sufficit, ingenio recti pravique magistra. Haec fructu nos scire facit, qua deviu error Pectus agat, vel certa premant vestigia callem. Nec minus innocuas inter formosa sorores Emicat, & nitido pendentia palmite poma ostentat, magnoque sui succendit amore Proclives oculos, vetitosque invitat ad usus. Ne mihi Phocaeos colles, Heliconaque sacrum, Aut Aganippaeas obiectet Graecia ripas.
76쪽
Hic nemus Elysium est, statio gratissima vitae,
Plena voluptatum domus, opportuna bonorum Regia , tuta quies, nullus pavor, optima rerum Et mundi facies, & pleno copia cornu . Non livor, non ira ferox, non turpis egestas
Qua grassetur, habet . favor & clementia coeli , Et voti stat summa Deus. Pomoeria noster Ista pater coluit, tali spatiatus in horto Ibat, & imperio terrasque undasque tenebat Solus & ignotum flectebat fascibus orbem. Agnovere ferae Dominum, rabiemque leones Submisere viro. maculatus tergora panther Paruit, & longe iaculantes lumina lynces, Et rapidae tigres & raucis vocibus ursi, Et lupus & torvis elephas barritibus horrens. Quadrupedum quodcunque fuit, quodcunque vel aether Edidit, aut patulum squamis armaverat aequor , Urius mandata ferunt. uon abnuit illa, Qui Pelusiacis vivit crocodilus in oris, Qui fluctus delphines arant, serrataq rostra Protendunt pelago. non physeteres anheli, Non aquila altivolans, quamvis Iovis armiger ales Et Latiis victrix servanda insignibus esset.
Viderat ex alto rerum Pater omnia nutu
Ire suo, formasq. sibi causasq; probari,
Et plausum meruisse Boni; cum talia fatur Providus & dictis regalibus ora resolvit: Condidimus coelum & terras, & proxima terris aequora, quiq; illis sublimior imminet aer, Athereas fluxis distinguens sedibus arces. Cuncta vigent, gaudetq; ferax natura vocari,
Atq; aliud genuisse sibi. dum plurima fatum
Exlpectant peritura suum, senioq; fatiscunt, Damna novis reparant studiis, mortiq; priorum
77쪽
ro C. B A R L IE I Vita subit , servantq; suas in semine causas. At mea , cui prono famulantur sidera vultu , Progenies, speciesq; Dei , quae subdita nobis Mundi sceptra tenet , mentemq; erectior astris Et superis inferre potest , ac conspicit in se , Quae spectat diffina foris: sine compare sola Ambulat,& nullo solatur pignore vitam . Unus homo est , uno nostrum sub corpore spirat Despositum ; similemq; sui quem voce salutet , Non habet. occursat coelo sociabile coelum, Et stellis it stella comes . cum Sole vagatur Luna soror, iunguntque suum cum lumine lumen. Cur homini seposta quies cur coniugis exorSVita fluit qua terra patet, cum coniuge coniuXQuisq; sua est, fundunt: alios viventia foetus Omnia, & in plures abeunt primordia partus, Et consors sua cuiq; vacat ; genitumq; vocatur Quodlibet, aut gignens animal; proleiq; parenti Succedit non una suo; mas, femina partes Coniugii blandas faciunt. cum turture turtur Ludit, in admissis lascivit passere passer , Et gallo gallina coit, cum vulture vultur, Accipitre accipiter. socia veniente maritus Clangit olor, pennisque suos testatur amores. Capra marem sequitur, generosa leaena leoni Accubat, adsuescitq ; cani sermosa catella . Hic ululant serventq; lupi. tot matribus illic Dux aries permixtus abit , multaque nepotum Spe tumet. egregios taurus bibit ossibus ignes, Et pater est. etiam furor est insignis equarum, Est insignis equis, cum gramina saeta pererrant
Et rapidos tranant amnes, labiemque medullis Altius admittunt . steriles uruntur arenaes
Et cervi leporesque calent, damacque fugaces,
78쪽
Et sortes bubali. sunt & sua gaudia stagnis,
Illecebraeque mari. miscent se grandia cete, Et molles phocae sobolem per secta propagant. Omnibus accendi tacitam sub pectore flammam.
Hinc per me ruit in Venerem genus omne animai uum ,
Cum verni species patefacta est prima diei. Nascuntur violae violis, ex arbore surgit Arbor, & e platano platanus, de palmite palmes. Est hederae connatus amor; cum flexilis ulmo Nubit, in accensis spumant ipsa oscula conchis. Quin ubi temperies calidis humentia miscet , Concipit patri nascuntur corpora limo. Cur meus ignarus blandi dictator amoris Sempereat, longosi terat secretiora os Non soli fas es. homini, nec nobile patris Ignorasse decus , nec pondus amabile lecti. De thalamo iam cura mihi est, de coniuge , natis , Et, qui prqclara veniant de stirpe no potes. Hic vir hic est, cuius memorabunt nomina genteS, Quae medium adspicient Solem, quae signa Trionum , Quas oriens Titan, & quas declivis adibit. Ille per Europae tractus Asiamque patentem Et calidas multum Libyae sitientis arenas, Quemque procul reliquis secrevi partibus orbem , Extra anni Solisque vias Lunaeque meatus Differet imperium . cunctos a Gadibus usque Auroram populos isto de sanguine nasci Praescia fata volunt. & iam desi endere cerno , Nubila qui rumpet curru , celeresque beatus Flectet in astra rotas. sequitur sine patre sacerdos Et typicus sine matre senex. cui deinde subibunt , Iustitiae rectique tenax, trabibusque superstes
Et tumidis elapsus aquis, infractaque gestans Pectora Thartades ; gradie usque per .cquora vates
79쪽
2 C. A A R L IELegifer, & totas acies & castra ruenti Subducens ductor pelago. nec stemmate tanto Degener augustis aespecta mapalia sceptris Mutabit Iesiae soboles, clarusi; triumphis Regali victor iuvenis spectabitur ostro . Quin patri sese comitem felicior addet Filius, & quo non regum sapientior aster Jura dabit populis & belli nesciet iras. Ille piis nobis delubra ingentia coeptis,
Templaq; constituet cunctis celeberrima terris , Et famae devota meae. quin classibus ibit, Dives ubi assiduis torrebitur ignibus Afer, . Et timidum quaeret caecis in rupibus aurum. Hoc Ninos genitote suos deducet avosque Assur, inofrenso manantes ordine Cyros Persa sagax, Cecropas Graius, Romana Quirinos Gloria, regnante'; meo moderamine Jillos. Qui Iovis insanis turges natalibuS amen S, Hunc patrem dic , Pella , tuum . qui stulte Deorum , Caesar magne , tumes titulis, hinc prima reposce Semina nascendi & clari cunabula Flavi. Esse quoq; in fatis reminiscimur, amore tempus, Quo mala peccantem damnabunt crimina mundum, Et faciet se quisq; reum . tunc altera terriSProgenies istaq; potens ab origiue Princeps Surget, & errantes animas mersasq; tenebris Reddet perpetuae, post diruta tartara, Vitae. Dixerat Omnipotens ; cum membra rubentia solvi, Et vigor attentis coepit decedere nerviS, Et vires languore Homini, nebulaeque vaporque Erectum inclinare caput, collapsaque claudi
Lumina. sopitis subrepsit inertia mollis Sensibus. ignarusque sibi quid fata pararent,
t Puto Salomonem in Africam prosectum. Ophyr dc Aser unum cile videntur. Laia-
80쪽
P A RADIS V s. Languidulos artus viridi projecit in herba. Jamque illos tollens , iterumque iterumque relabens Saepius & prono feriens sua pectora mento, Defecit sibimet; donec demisius ab alto ,
Somnus adest, tinxitq suis cava tempora succis , Et gelido adspersit medicata papavera rore. Dormit , marcentiq; animae sopor altius infert Otia, componitq, virum . non flamine frondes , Non motae ventis segetes. siluitque sonorum Quicquid erat, quicquid lenem turbare quietem Obstreperum poterat . iussis coelestibus ales Conticuit, sueta argutis pretvertere lucem Cantibus. obticuere canes, & garrulus anser , Quiq, loquax sturnus clamore silentia rumpit. Solum murmur aquq & salientis leniter undae
Permissum & quodcunq; leve invitat ocellos. Ut iacuit, stupidum tetigit latus, ipsaq; costas
Concussit divina manus. sublataq; tanto De numero fuit una viro. quam maximus autor
Induit egregiae forma meliore puellae. Ostea quae primum fuerat, mollescere coepit interies, factumq; fuit tractabile corpus . Pars abit in spinam , variis quae flectitur apto Articulis , ut libret onus. de vertice summo Emersit geniale caput, vultusq; decora
Emgies ; simul impexi fluxere capilli ,
Inq; humeris lusere comae. nitidissima cervix Emicuit, facili manarunt brachia motu,
In digitos distincta suos: hinc pectus & ipsar .
Intumuere humero tenues sub utroq; papillae, Atq; habiles sponso mammae , venterque femurque Accepitq; pedes & eburnea crura virago. Sic quoties puppim ripa molitur in uda vita , protensae primum sua ligna carinae