장음표시 사용
131쪽
quam sere hiennali coarctans obsidione, ad deditionem defenSores Cogens, ex pugilavit, expugnatam landilus subvertit, ejusque subVersione pacem patriae, regislangens ossicio qui non sine catina gladium Porciati, gratantissime reformavit, et tam ipsum praelatumTliomam nequissimum quam suos dominio ejusdem civitatis perpetualiter exhaeredavit. XXl V. Ne igitur quacumque terrarum parte loc rum angustiis virtus regia coarctari videatur scitur Onim longas regibus esse manus , accelerat ad eum definibus Bituricensium vir peritus linguaeque Venalis,
Alardus Guillebaldi : qui satis rhetorice privigni sui querelam deponens, domino regi humillime supplicat,
rogans quatinus nobilem baronem 1 Ialmonent Domine, Variam Vaccam cognomine, Burbonensem dominum, justitiam recusantem, imperialiter in jus tua. heret ; nepotem majoris fratris, Erchembaldi scilicet
silium, exhaeredantem tam praesumptuosa audacia compesceret; et Francorum judicio, eorum quis quidhu here debeat, determinaret Rex itaque tam amore justitiae quam ecclesiarum et pauperum miseratione, ne hac occasione guerrarum malitia pullulante Pauperes devexati alienae superbiae luerent poenam, cum praefatum Halmonem frustra in causam vocari fecisset
recusabat enim, de justitiae diffidens , nulla remissus voluptate aut pigritia, ad partes Bituricensium cum exercitu multo tetendit, Germi Diacum ejusdem Haimo'. Pauli apost. ad B in ., XIII, 4. 2. I illebatili 32710. - Guile idi edd. Alardus uxorem duxerat viduam Erchembaldi tu, cuius filius Haimo II, a colore pillorum Varia I arca dictus, infra commemoratur.3. Ita 12710, 5925 ac edit. Benedici. - Cernιamaeum 543 et
132쪽
VIE DE LOVIS LE GROS. 97nis munitissinium castrum divertens, multo conflictu impugnare contendit. Videns autem praelatus Haimo nullo modo se posse resistere, jam et Personae et castri spe sublata, hanc solam Salutis Suae reperiens viam, pedibus domini regis prostratus et multorum admiratione saepius revolutus, ut in eum misericorditer ageret efflagitans, castrum reddit, Seipsum regiae majestatis arbitrio totum exponit, et quanto superbius se subduxerat tanto humilius, his edoctus, justitiae se reduxit. Rex vero retento castro, et eodem Halmone in Francia causae' reducto, Francorum judicio aut concordia, avunculi et nepotis litem tam justisssime quam piissime diremit, multorumque oppressiones et labores sumptuoso sudore Consumpsit. Haec et his similia in partibus illis crebro clementissime pro quiete ecclesiarum et pauperum patrare consuevit: quae, quia si stylo traderentur taedium generarent, superaedere dignum duximuS.
XXV. Habet effrenis elatio hoc amplius superbia, ut cum haec superioritatem, illa nihilominus dedignetur paritatem. Cui illud convenit poeticum :
Et quoniam Omnis potestas immitens consortu emi,
626N. - Ger nicvm l 35 et reliq. edd. - Nunc Germim Cheri. Hanc expeditionem ad an. 11 15 reserunt Guill . Nang., adan. 111T Benedict., sed hi errantes. l. In Franciam solus 6265. 2. Litis eatisa apud Freher. Caute forsan legendum. 3. Lucani Phars., lib. I, cujus initio prius leguntur :Nulla fides regni sociis; omnisque Poleua
133쪽
98OEUvRES COIIPLETES DE SUGER. rex Francorum Ludovicus, ea qua sui ereminebat regi Anglorum ducique Normannorum Henrico sublimitate, in eum semper tanquam in feodatum suum esserebatur. Rex vero Anglorum, et regni nobilitate et
divitiarum opulentia mirabili ita seriori talis impatiens, sustragio nepotis Τbeo haldi palatiiii comitis et multorum regni aemulorum, ut ejus dominio derogarei, regnum Commovere, regem turbare nitebatur. Reciprocatur igitur inter eos antiquarum guerrarum recidiva malitia, dum rex Angliae cum comite Theobaldo, quoniam eos dormannici et Carnotensis pagi concopulabat affinitas, proximam regis marchiam impugnare concertant; comitem Mori tollensem Steptianum , alterius fratrem, alterius nepotem, ad alias Partes, Videlicet Bri usiunt, cum exercitu transmittunt, formidantes ne absentia comitis terram illam Subito rex occuparet. Qui nec Normannis, nec Carnotensibus, nec eliam Briensibus parcere Sustinebat, cum in utrorumque medio tanquam in circino Positus, modo in istos, modo in illos terrarum dissipatione, crebro etiam conflictu, regiae majestatis animositatem declaraverit . Verum quia Normannorum marchia, tam regum Anglorum quam Normannorum ducum nobili providentia, et novorum positione CaStrorum, et invadabilium ' fluminum decursu, extra alias cingebatur, rex, quia his callebat, transitum in Normanniam sibi assectans, cum pauca militum manu,
1. Stephanuni, tertium filium Stepliani, sexti comitis Blesensis,
comitein Moretoniensetii Mortain et posteli Boloniensem. 2. Dcclamiserat l35, atque edd. Germ. et Chesn. 3. ulabilium cod. a ecentior 626. 3, atque edd. Chesn. et Bene- ilici. - madalium qua l. codd. ac edit. Germ.
134쪽
tores, loricati sub cappis et gladiis cincti, publica via descendentes, ad villam quae dicitur Vadum Nigasii ,
villam antiquam, patulum et gratum Francis praebere paratam ad Normannos accessum quae, Ettae fluvio circumfluente, cum in medio sui tutum praebeat, extra inserius et superius longe prohibet transitum), Suhito cappas deponunt, gladios exponunt, accolas animadvertentes et armis gravissime insistentes sortissime resistendo repellunt; cum subito rex jam pene lassatis, per declivum montis periculose accelerans, opem opportunam ferre praecipitat, tam villae atrium
quam munitam turre eccleSiam, Don Sine Suorum
damno, occupat . Cumque regem Angliae prope cum
exercitu multo, ut semper consuevit, Comperisset, barones suos agoiscit, adjurando ut se sequantur invitat. Adventare sestinant comes Flandriae Balduinus , apprime militaris, elegans juvenis et facetus, comes Andegavensis Fulco , multique regni optimates, qui, rupta Normanniae clausura, dum alii villam muniunt, alii terram, longa pace opimam, tam rapinis quam incendiis exponimi, et, quod insolitum fuerat, praesente rege Anglorum, circumquaque devastantes intolerabiliter confundunt. Interea idem rex Angliae castelli apparatum mutui instantia praeparat, operosos sollicitat, et dum rex
et XII. 2. oceumbat 12 10.3. Balduinus VII, e moniliae A in hacho seu Huphin. 4. Fulco V, liostea rex Hierosolyinitanus.
135쪽
ν 100 CEUVRES COMPLETES DE SUGER. suum privsidio militum munitum relinquit, ipso suum proximo monte erigit castrum, ut exinde militari copia, halislariorum et sagittariorum repulsione, et cibaria terrae eis excuteret, et pro his terram suam jugi neces.si late confundere coarctaret. Cui rex Francorum jaculata retorquens, absque mora vicem reddit; cum subito collecto exercitu, sicut qui tesseris ludit, in aurora remeans, novum illud castrum, quod vulgo Dominabatur Malefessum , virtuose aggreditur, multo conatu, multa gravissimorum ictuum donatione et receptione stati enim soro tale vulgo solvitur theloneum) viriliter suppeditat, diripit et pessundat, et ad regni excellentiam et oppositi contumeliam qui γquid machinatum inde suerat vera virtute dissolvit. Et quoniam nulli fortuna aliquando parcit potestativa, cum dicatur:
Si sortuna volet, fies de rhetore consul; Si volet haec eadem, fies de consule rhetor 3;
rex Angliae, post longos et mirabiles placidissimae prosperitatis SuccesSus, quasi de summo rotae descendens, mutabili' et infausto rerum angariatur EVentu, cum ex hac parte rex Franciae, ex parte Pontivorum Flandriae affinitate comes Flandrensis, ex parte Cino- mannorum' comes Fulco Andegavensis, Omnino eum
1. Nuntium, perperam, edd. Germ. et Chesn. 2. Vulgo Malassis. CL Order. Vit., lib. XII. 3. Iuvenalis, Sat. VII. 4. Mirabili edd. , contra quinque codd. 5. Sic qua l. codices et edit. Benedici. - Normannorum edd. Germ. et Chesn. - ' Parte Cinomannorum comes Falco A Ua- Mensis desunt in 12710.
136쪽
vIE DE LOUS LE GROS. olturbare, omnino eum aggredi, tota virtute contenderint . Qui nec exteriorum tantum, sed interiorum hominum suorum, Hugonis videlicet Gornacensis, comitis Oonsis, comitis Al mari ensis' et multorum aliorum lacessiehatur guerrarum injuriis. Qui etiam ad cumulum mali intestiuo malitiae devexabatur dispendio, cum et camerariorum et cubiculariorum , privata factione perterritus, saepe lectum mutaret, saepe nocturno timori vigiles armatos multiplicaret, ante Se dormientem scutum et gladium omni nocte constitui imperaret. Horum vero unus Henricus' nomine familiarium intimus, regis liberalitate dilatus, Potens et lamosus, famosior proditor, tam horribilisactione deprehensus, oculorum et genitalium amissione, cum laqueum susso talem meruisset, misericorditer est damnatus. His et talibus rex nusquam securus, nativae magnanimitatis strenuitate conspicuus,
in arto providus, etiam in ostio' gladio cingebatur, nec quos fidiores habebat extra domos gladiis se cingi', quacum lue mulctu tanquam ludo, impunitos
Qua tempestate quidam etiam Engerrannus de Calvo
1. Ita codd. Omnes. - contenderunt edd.
2. Hemici I, filii Guillelmi II, comitis Oensis Eu); Stephani.
Odonis Campaniensis silii, comitis Athemariensis Aumale . 3. Et eubi lariorum desunt in cod. 135, ac in edd. Germ.et Chesn. 4. Henricus 6265 ac edit. Bene lici. In aliis codd. et edd. , duntaxat littera H. I. ostio, pro homilio, αυ- , yciliatis. 6. Ita tres codd. et edit. Benedici. - cingi l 35. 12710, ac reliquae edd. De hiq regis Anglorum timoribus, es. Order. Vit., lib. XII.
137쪽
02 oEU RES COMPLETES DE SUGER. Morate vir Strenuus et cordatus, audacter militari manu progrediens, castellum cui nomen Andeliacum , piorumdam lactione clam munitis propugnaculis, strenue Occupavit, laetusque regis I raesidio, Occupatum audacissime munivit, quo terram usque ad fluvium qui dicitur Andella , a fluvio Etiae usque etiam ad Pontem -Sancti Petri omnino subiacere Cogehat. Qui multorum se etiam superiorum laetus comitatu, ipsi etiam regi in platio' occurrebat, redeuntem inreverenter' insequebatur, ejusque terra a termino supradicto pro sua utebatur'. Ex parte etiam Cinomannorum, cum idem rex obsessis in turre Alenciaci castri ' praesibilia ferre cum comite Theohaldo multa mora decrevisset, a comite Fulcone repulsam reserens, et multos Suorum et cum castello, eo ingloriuS facto, turrim amisit. Cumque his et talibus multo tempore anxiatus
tisne in imum ' declinasset, cum jam divina propitiatio dure flagellato et aliquantisper castigato erat
onim ecclesiarum liberalis dilator et eleemosyna rum dapsilis dispensator, sed lascivusὶ parcere et a tanta eum depressione misericorditer sublevare decrevisset, ex insperato inserioritatis ejus adversitas in
2. Hodie Les Andel . - 3. Andela 6265. 4. Nunc etiam Pont- in Pierre, prope eamdem urbem. I. In Palatio 6265. s. Iremerenter 135. - R erenter edd. Gemn. ac Chesn. I. Sic 135 et edd. - Terram lomino su adicto Pro sua utebatur 543, 12Tl0 et 5925. - Terra in termino supradicto sicut suatile tur 6265.8. Anno 1118. mense decembri, obsessum erat Menciacum. cf.
Orderiei Vitalis historiam, lib. XII.
9. In unum edd. Germ. et Chesn.
138쪽
summam rotae Prosperitatem subito reducitur; cum et altiores turhatores, potius manu divina quam Sua, aut
supreme declinant aut omnino deficiunt, sicut ipsa Divinitas consuevit jam pene desperatis et humano auxilio dostitutis misericordiae dexteram misericorditer extendere. Comes siquidem Flandrensis Balduinus, cujus gravissima infestatione graviter idern rex insestabatur, saepius in Normanniam irruens, cum ad debellandum Dense castellum et maritimam viciniam animo es enis militiae vacaret, subito, sed raro ictu, in lacio lancea percussus, dedignatus tantilla sibi pro fidere plaga, mori non dedignatus, non tantum regi Angliae, sed omnibus deinceps, sinem faciens, parcere elegit. Praefatus itaque Εngerrannus de Calvo Monte, vir audacissimus et eiusdem regis infestator Praesumptuosus, cum beatae uariae matris Domini Roniomagensis archiepiscopatus torram destructum iri non Obliorreret , gravissimo tactus morbo, post longam Sui exagitationem, post longam et intolerabilem proprii corporis meritam molestiam, quid reginae coelorum debeatur licet sero addiscens, vita decessit. Comes etiam Andegavensis Fulco, cum et proprio hominio et multis sacramentis, obsidum etiam multiplicitate regi Ludovico confoederatus esset, avaritiam si delitati praeponens, inconSulto rege, perfidia infamatus , siliam
suam regis Anglici filio Guillelmo nuptui tradidit, et
1. Eliam 32ζ10.2. Abhorreret 12710, 6265, atque ed. Germ. 3. Sic 543, 12710, 5925, et edit. Benedici. - νβammatus reliqui codd. et edd.
139쪽
104 in UVRES COMPLETES DE SUGER. compactas Sacramento inimicitias, tali cum eo amicitiae conjunctus copula, fraudulentus dissolvit. Rex itaque Ludovicus, cum terram Normanniae ea de parte in conspectu suo silere coegisset, modo multa, modo pauca manu, indisserenter rapinis eam exponebat, tam regem quam suos longa devexationis consuetudine omnino flocci faciens vilipendebat: cum subito quadam die rex Angliae, collectis multorum viribus, speculatus regis Francorum improvidam audaciam, ordinatas militum acies occulte in eum dirigit; incendia', ut in eum extraordinario insiliant, ponit ; milites armatos, ut sortius committant,
pedites deponit; quacumque belli cautela sibi provi
dere potest, sagaciter satagit. Rex autem cum Suis, nullum praelii constituere dignatus apparatum, in eos indiscrete sed audacissime evolat; cum priores qui dextras applicuerunt Vilcassinenses, cum Bucla ardo uon morericiacensi et Guidone' Claro montensi, primam Normannorum aciem sortissima ' manu caedentes, a campo marte mirabili fugaverunt, et priores equitum acies super armatos pedites validissima manu repulerunt. Verum qui eos sequi proposuerant Franci
. . Siluit terra in convectu ejus.. Lib. I Macch. , I, 3, et
2. Id est incentiva, aiunt Benedictini. 3. Sie 6265 et edit. Benedici. - ordin-ie alii codd. et edd. - redi te forsan, subjiciunt Benedict... Iudiscretus audacissime 12 10. - Hic narrat Sugerius praelium satis celebre, actum in planitie tunc Br mula dicta, nostris veri, errantibus Brenneor te, die vicesimst augusti, anno 111 9. Cf. Order. Vit., M. Le Prenost, IV, 356, in notis.. s. Burcardi, male, 12 10. - Buccardo 135. G. V idone 12710. - T. Fortissimam id. cod.
140쪽
vIE DE LOVIS LE GROS.105 incompositi, extraordinarie ordinatis ot compositis aciebus insistentes, sicut se res in talibus habet,
eorum compositam instantiam serre non valentes, cesserunt . Rex autem lapsum admiratus exercitum, ut consueverat in advenis, constantiam sui suorumque praesidio armis conSulens, quam decentius potest, non tamen sine magno erratici exercitus detrimento,
Andeliacum remeavit Quo subiti adventus insor. iunio aliquantisper levitate propria laesus, ne diutius hostes insultent, tanquam si ulterius Normanniam intrare non audeat, solito multo animosior in adversis, et, quod tantum virorum est, constantior, exercitum
re Vocat, absentes asciscit, optimates regni invitat, die
certa et terram intrare et certamen celeberrimum
inire regi Anglorum significat; et quod ei promittit
tanquam jurejurando pactum persolvere sestinat. Irruens siquidem in Normanniam, mirabili exercitu eam depopulando, cum castrum munitissimum Iuod dicitur ivriacum multo Congressu expugnatum, incendio conflari essecisset, Britollunt' usque pervenit. Qui aliquantisper in terra demoratus, nec regem Augiorum videre, nec in quem sufficiat illatam vindicare reporiens injuriam, ut etiam in comitem Τheobaldum redundaret Carnotum regressus, impetu validissimo urbem aggrediens, igne conflagrare' concertabat; cum subito tam cleri quam cives, heaue Dei genitricis ca-
. V. inis1, in Observation. 2. Prope Mit 135, et edd. Germ. ac Chesn. a. Io Euro. 4. Sic quat . codd. et edit. Chesn.- Conflagrari 6265 et aliae edd.
I. Hodie metevia. - s Teobmulum 5. 3.7. Sic codd. Omnes et edd.