장음표시 사용
41쪽
Primum eos fasti, qui rentur metasiorumspecies mutari non posse, dedisse que illis Aristoteli, quod Avicenae
dandum erat: deinde u eod myulindicatum mutationem referendam esse in primam materiam metasiorum,quae artis adiumento reduceretur in diuersam speciem. Demum colligit Albertus longo satisprogrcssu,meta scae peritos artis medicorum inuar progredi, quorum probabilior illa semita, cuius dudia surgat subpiar f, argentum uiuum , riteque illorum fremimtio paratur , quorum virtutibus , ut eius utar pro pruys verbis , omnis metalli species inducitur , dedicique domum fritis etruum argentum ad duritiem , deinde diuersas formas metasioruin . Santitus Thomas in summae theologicae ecunda parte, secunditioluminis, asirmat chcmicae veritatem , quam no asperuerat in secundo , in sententias theologicas commentario: propterea varius lac in re multis visis es, et i suo loco manfestius apparebit , cum aperte finien tiam ipsius interpretabimur. Euantum adprscns attrnet sediator Thomae Siluester eius m est sintcntiae , ziferi aurum per artem queat, in quasientcntia Ioa nes non permansit; t Caietanus Thomas sua in
summula censet , art m ipsam dummodo fine fraude fiat ex se se illicitam non habendam , nec in peccatis ntimerandam venditionem rei per artem es
ciae si pro eadem , quae est, proprie sat uenditio rin
42쪽
eommentariis vero fher S. Thomae ηῖmma theologi- scribit artem quidem po sibilem ,sid aut non sum mnam, a ut principum esse , postquam sapientes consiῖ- luerint , de artis potestate nil disperit, ut alijs tuo quaestionibus acute flet ; ctua in re illud nonnulli
demirantur , qui ubi artis veritatem oe auctoritate , cr ratione diui Thomae consi mauit, sigi
co homini decreueris p sibilem : Id m ea ipso Thomς ratio conuincit, quod si admittit cur no fumanata si principes m ab eis consulti sapientes eam queunt exercere , cur super homineη quasi non siint m principes , O 'sapientes inter so
mines recensendi . Quos tamen CPlato modis omnibus expetiuit ad R. publicarum flicitatem , hoc es, ut aut principes operam darent philosephiae , aut philosopsi R. P. administrarent. Verum ea posset ratione Caietanus a calumnia defendi, quod oerari sunt principes , qui percaleant res naturae , myopibus principum indiget magna pars eorum qui et cant chemita et propterea nequeunt nisi principum mirorum opes assuerint experimentis uti, que m gnas requirunt impenses . hanc autem calumniam
ess erat aute fo: Pici patrui mei responsim, dum enim eum consideret Antonius frater , feri ne posset aurum ex arte , respondit considenti, feri quidem
p sp sd dis cillime . Nulli autem dubium sancium C ij Thomam
43쪽
Thomam in sua theologica, quam morte preventus non potuit affluere, artcm faciendi auri tanto ma gis admittendam decreuisse , quanto maiora per a tem feri queant quam aurum ut disturi sumus , procedente opere, eumimque decreuisse in comment pist super Seuerint libro de trinitate editu, legitimam esse artem, , naturali philosephiaevii iuniores loquuntur subaltematam, legi praeter id librum S. Ti Ompde arte ipsa metallica ,si non mintitur aut orem tumius, qui legitimus videtur eo comprobari, qui Asierti si in eo mentio , ut praeceptoris quod Z mnaldo mititur, adquem alia etiam misisse Thomam sim pia ne constat: legi quoque in ymiones Thomae de auro, a gentoquefaciendi commentaria multi vero chemitae nominis non satis gnari, ut misi quidem videtur, ali num quiddam ex absunt, aut potius ex parnasu satis ne instructa usio dcprem runt , quo nomen alchymiae defugerunt vili plebecuti fili tum a attribui , ne de ea re fripturis ingereretur contumelia , quod ante Jbindicauimus es Euodueros, ipsis Erasimus esse capitale , si quis eius i ius verba ropono at misticam exerceat absilue Principis sese missis plurimi non ferunt ei arti nimio plus addidit , multoque minus qui eius faciti sint compotes diuturnis experimentis: exigunt enim primum
ab homine docto, quis illi sit Princeps: Nam multi Princ P
44쪽
pHηcipes siue supremo , multi sui regiἷus quorum
plerique fibesse ipsi Romano Principi minime volunt, deinde quaerunt voluerit ne princeps ille quisquis se rit priorum Caesarum leges iam tot seculis publicatas cum de metalarist decernitur edicto suo priuato demoliri es Demum subdidere edicitum per omne prouincias promulgari oportuisse, m promulgatum recipi consuetudine atque confirmari, alioqui computaretur inter antiquata oe irrita : migunt , quoque facitam secretionem eius chemicae , qme eterumomentitur aurum argentumque, cuius meminit Ioan. Pontifex eius nominis fecunduN . Ap. XX. GVeminit etiam ol erim AEtruscas , lilius item qua quaeriatur ab Heruditis illiteratisque mutatio metalgorum atque eius demum, quae uel eximia docibilia , et eicem ris experimentis,argentum aurumque uel ex eorumprincipist, teleta metallis imperfecitioribus plane conficit, quam iuste vetari nonposse tam dodiores theologiae, qua interpretes canonam, eae iustae legis definitione contenderent , cum eo haberi debeat inilla lex, qua id quod alienum es, abripitur, qua, id quod Nurimisprodest prohibetur , uetatur , a stitur e quid enim praetendi poterit aut iustitia fretum , aut honestate , ut manus in propria simia atque aliena commoda paratas instructabque cohibeas,u rossit,ut iuuet,ut esserat commoda hominilus, in homines pote las data Hi diuinae
45쪽
rum peritis litterarum extra omnem controuersiamod finitur, ut mittam mentionem non esseseritam eorum qui ius habent ipses in legre ciuiles, nec nis pnescruptis conditionibus uoluerunt esse subieriti. haec ab Erasimo desiderabantur, exigebanturq;, nisi extimatum fuisset illum ioco iduerius quam serioprotulisse Oxyspeque
eti nomina complura ita ut fatulam qua rideret auidos auri consciendi, nimisque credulos, impostoribus, quorum magna turba est, eoque maior, quod in ipsos oe Flere , dormire leges exstimantur, expectara quoque potuisset ab eo trafitatam quoquomodo quaestioncm uti dissolueret aliena saltem auctoritate, quandoquidem libro eo, cuiglossiacis cursius apposuit , criptum reperitur publicς dandum commoditati principes Ti r fiant confectores auri, qui nam ni , privatae vero renitentibus etiam 'sis ut peragant, quod nouere modo caute negotium prosequantur; Editum mero Zoannis xxj eius generis est, quod quia inter legitim epteno
et lumina tangstam membrum iuridici corporis non
es receptum,sed oris mansit extrau agari dicitur , sed nec ipsum reluctatur arti: nam qui eo i mere zii pro argumento volunt, my resipis ant, moneri poterunt in ipso limine, hoc est in i didit rubrica, prascribitur in m de crimine falsi, at nos de vera loquimur arte . ,
46쪽
quae falsitatis nomine laxari nonpotes, ne dum ad triabunaalia trahi, ut apud Accursium , apud Gule mum m alios , qui eos rite sequuti , decernitur, eo max e loco ubi agitur de crimine falsi r nisi Gnim vel in materia vel in forma deprehendatur fias itas ,paenae nomine nihil instigi potent a mi Ra dus aduolauit in usibus fudorum dum habetor de regalibus mentis e manifestius vero ipse in progressu deprehendi datur aduersis mendaces impo-sores falsi lue artifices dirigi flcnti icium sermonem, dum scribitur pauperes alchimistas stondere ,
quas non exsibent dimitias, eosdem item dissimul re falsiitatem ut tandem quod non est in rerum natura, esse verum aurum uel argentum Ahistica transmuta- . tione confingant. Proindeque tantum uera auri uelargenti publicos in us pauperum coguntur reponere quan tumfalsi cliue, aut uendiderint, aut dederint in flu- tum , qui uero monetam adulterinam ex auro i ,uo ner Usophistico,quod dicitur,procminierint, ipse- non etiam deferri bona, carceri subinde mancipari iubentur. ἔ.ec illius edicti simma de falsis , non ueris artifcibus promulgati, quam i ismet etiam prascriptis et ei bi eme reposuimus.
47쪽
QUID DE AURO PER ARTEM CONFICIEN
do sentiendum sit, ex philosophia natus,lid pendere. Cap. IIII.
principum, nona b interpretibus i gum 6 9 canonum, non ab ist,qui de alio, tim dis iis siuas exaraueruntpaginas, m de moribus fumanis de Creuerunt ,sed a naturalis philoso-lhiae principist in uniue sim fieri ne aliquid arte fat, quod alioqui promittit natura, hoc est, num ean misformam, subnantia messentiam,diuersis exprimordistorix fierique contingat 'I nauit item qugulo mutam Ze formae ab ipsis plurimum philosophis ambigentibus, vertine speties, promiscue possint mutari . TV ta vero particulatim conjiciendi auri disceptatio de metheorologicis voluminibus Ari Hottas , quae quiden varie pertractata sunt , nec adeo sese praebent ad liquidum perspicacibus ingenist .ectimanda , τι certa inde m biconcussa dogmata pertrahi queant :proinde fuere qui artem impugnauerint , quibus, uicenna res ictit aperti me , resiuit Ieberus alijque permulti, quanquam speciem ea integro mutari negatae Penua , sed in communem materiam confitetur formas
48쪽
formas inducie verum quod attinet ad Arinotelemo Iraeterquam, φ huius rei non fecis exactam mentionem eis , videlicet in voluminibus , quae legitima iliis esse putantur et nam ex imunt quidam nonnulti , quae' arti fauent ab ordine Aratiotelico, praeter hoc inquam certum illud H, quod de metallis non nisi generatim disseruit in metheoris, asserens easic ex humidis pluriamum oriri vaporibus , Tt ex plurimum siccis lapides. sulphur , oe jandaraca generantur, habita
quodammodo proportione ad ea, qtue non in terrae Ca- uernis ,sed aeris sunt regione sublimi proptereaque ab Ago graeca voce nuncupata metheora, Ibi enrm v Lit ex humido alitu concrefiere nubes pluuias, em Acco, igneoque uentos, fulgetras inulmina , oe id genus caetera coalefiere , quanquam non nihil inter e
positi discriminis , praeter haec nultam sane dedit mi dens indatium eis in libris exactam vitiis di plianam promendi, quando quidem inter exordia dia cis quaepiam se dubitaturum , ac Alexander eius interpres docet docilia esse cognitu , quae Aristoteles eo in opere pertractat s Olimpiodo rus etiam longe obfurissima, ut hinc facile queas virorumque volueris modo de Ariuoteleo dogmate persentire , . .i cultatem pariter deprehendere , chemicae facultatis :cum Aristoteles magnus vir in litteris dubitare sese
disserit, , quadam quasi Aperficie tractare , qua
49쪽
, EG pe, o pini Iesapte natura videbantur adstipulare, fida Theophrasto pertrahi potest, quod finiendae litiquadrare queat, 'Nam quansuam fribit in libro de lapidibu, s de metallis quidem disseruisse, idque totum quodcumque fuerit temporis edacitate perist , in aqua tamen dixit illa constare,sicuti lapides exterrα,, inde illa ipsim verba , υδατος μυ τω' μεταλλε γόωνα καταπεροῦγυνοργιαι πιοῦσος sebindeque satis indicauit solere per artificiesperitos aurum feri. Prodit enim mem
istae actam cina arim ab Atheniensi Castia, dum a rum faceresputauisset: Nam nisi denasset ex arena, Ea coccinea duci aurumpo se, non est cur insudasset opetri. Notum enim est arena , qt dicitur Cry amos sieaustum feri solitum ' ut solitum es illud ex fodinis retii, quod apud legas ciuiles si rite percipiant plane conspicuum. ua dere in in operis progressu minus peritos instructuri, quod si non aurum est assequutus
cinabarim Callias,initium tamen auri procultabis e lindeptus; Quandoquidem apud peritos artifices constat in cinabari, oe argenti , m auri latere principia, conticere quoque non nihilpossumus ex condi pulo Calgiashene, sim, m Theophrastum, sty Aristotilem
praeceptorem in ea fuisse sententia ii metallapossint inter se verti, cum znam tantum formam illis assignauerit ipse Calgisthenes, quam facile Galenus admisit, ea accidenti tantum d fieri e ilia, nonnullis rationibus
50쪽
argumentatus, si legitimus illi Galeni, non suppositiatius fiber laόendus es: Ego et ero ut assentiri hac in reduce ratione Calflcnipossem, essecit etiam multiplex perientia, qua sorsran aurum sorsinu argentum d uersisgranulis effici et no eodemque pharmacor itemquessimiam aurum, simuIMargentum cossim tempore, eodemquepsarmaco sepenumero sim intuitus siquando quod iacebat ab auro Vlusim liquore eo acti,
quem vulguspartientem aquam appelgat compereram, multum auri continer acto id periculo plane combat , sed de experimentissio loco diligentius agetur. Vim centius Burgundus illi qui maxima confecit omnis p ne rei litterariar uolumina, tum agit de natura, veram artem non tantum a se cognitam asserit quam aurum
fgregari, verius per eam, quat feri censet, motus misse forta sed rei experientia , Tt pote qui deprehenderit id caeteris in metallis latitare: G ij s plurimi quid mnon solum sigregari, quod negari non potest, dgigni etiam ferique contendunt , rationitus ex philos phiasippeisectiliplane depromptis,equidem is inter graecos, rictotelis interpretes fuisse Adichaelem Pssium,qui multis rationitus adductis asseruerit posse aurum per artem ex non auroferi, eis que reis mas I recte memiani , uias ostendit, iuniores fieri aurum posse quidem mserunt sedaba ratione, et ii paulo possis mus osten uri.