장음표시 사용
101쪽
ei undique circummissis per omnem Europam legationibus, graue bellum concitabant, Roberto praesertim Caesare in Italiam excito ,& Gallis duce Armeniaco cis Alpes perductis. Sed eos externarum gentium conatus ita sustinuit, ut Gallos virtute Iacobi Uermii ad Alexandriam ingenti pugna superatos, interfecto duce deleue rit, Caesaremque a Brixianis alpisus se demittere ausum , opposito Facinio Cane, primas Germanorum alas profligante, in Germaniam retruserit. Exinde ad vindicandas iniurias pergens, Franciscum Gon Tagam, Mantuar obsessum , derivatis Pado atque Athesi peremissarios, ct pene summersa urbe, pacis condiciones, accipere coegit. Nouissime ad Casilectum iuxta Bononiam Pontificis, Florentinorum , & Bononiensum ingentem exercitum, Bernardone Aquitano fortissimo duce capto, collata acie profligauit; ab eaque uatim victoria urbe Bononia potitus est, pro qua ab excessu Ioannis Antistitis per quinquaginta fere annos tu erat dimicatum . Nec multo post victricibus copiis in Etruriam per Apenninum, tantum terrorem Florentinis intulit, ut demisti animo ciues, nequaquam in domesticis praesidiis, sed in una tantum impotentis atque irati hostis morte, salutem reponerent. Nec eorum votis sortuna defuit; in arce enim Mellenniani, Romana via supra Lambrum, pestilenti febre correptus, excessit c vita, pridie Nonas Septembris, anno a partu
Virginis supra Millesimum Quadringentesmo secundo, quum aetatis annum Quinquagesimum quintum attingeret, imperasset autem annis viginti quatuor. Duos ex Catharina Barnabae lilia impuberes filios Ioannem & Philippum reliquit; quum autem ex Isabella Caroli Galliae regis filia, priore uxore, nullam prolem suscepisset; ad imstaurandam cum Gallo rege propinquitatem , Valentinam ex eadem Catharina primo partu genitam, Ludovico Aurelianorum Principi regis filio , nuptui dederat. Quo coniugio Asta Colonia dotis nomine Valentinae obuenit, ad liberos verb eius haereditatis titulo. Mediolanensis Imperii iura transierunt, quod Valentinae fratres s-
ne legitima prole decessissent, s mstro quidem omine insignique is
trimento Italiae Galliaeque; quod in repetenda ea haereditate, diuturnum & atrox bellum sit exortum , cuius ad huc nullum omni no certum finem videmus . Arsi per aliquos dies ante eius mortem cometes ingens, lurida & fimebri oblongsque cauda, versus eam coeli plagam, quae in corum ventum obvertitur . Nec
eo coelesti prodigio indignus videri potuit, quum nemo principum
in Italia a Gothicis usque temporibus repetita memoria , Impe rii magnitudine & vitae splendore, eo clarior atque potentior extiterit ; quod si victorias inter fortunae munera numeremus; nemo
certe ei vel innatae grauitatis atque prudentiae opinione , vel ipsi
102쪽
9ἶoris ac corporis dignitate, vel exornandae virtutis studio, ad censum verae gloriae comparandus est; quanquam tanti nominis famam praea grauasse videatur patruus Barnabas exutus Regno, in Tritian 6que demum carcere necatus; atque illa immensa proserendi Imperii cupiditas. Sed hanc quisque non iniquus neque immoderatus Tyrannus. C. Caesaris exemplo facile excusauerit, si regnandi causa iusiuran dum violandum este existimet, & ipse Ioannes Galeacius in exercen da saeuitia, tempestiuus Barnabam, pares atque immeritas struentem
inlidias, recte praeoccupasse censeatur. Contraxit tamen inuidiam . eius animo grauem,uti sxue rapax & immitis; at q. perpetuus urbiumst arum expilator, quum a subiectis Imperio concepta odia detegi exercerique nequirent. quae demum in morte eius per singulas urbes eruperunt. Neque enim perpetuo imperatae pecuniae onere sesiis, satis digna tolerandae iniuriae causa videbatur; accersita saepe. vltro ge
rendi belli necessitas, qubd nunqua m ex bello pacem expeteret; sed ex pace semper alia atque alia bella quaererentur. Nec mirum, quum serendis bellis, viginti milia equitum & totidem peditum, perpetuo
alenda suscepisset, nec ullis omnino sumptibus parcendum arbitrare tur, modo fortissimum quemque ex omni militari ordine inuitatum,
uberioribus stipendiis, ob idque facile detractum hosti, sibi adscisce iaret. Profiteri enim erat solitus,nihil esse ea mercatura nobilius, ua viri insignes pararentur. Obiectauit S ei probrosas libidines in historiis
Antoninus Florentinorum Antistes, inepto & improbo maledicendi penere; in hostem patriae insolenter inuectus. Nullum autem eius aedificium paulo luculentius extat,quum maiores eius usque ad insaniam domi & foris,curias,arces,praetoria sumptuosissime condidissent. Singulari tamen pietatis & magnificentiae studio, Carthusiae templum construxit ad quartum lapidem X Ticinens paterna arce,vbi ferarum saepta terminantur, addictis in alimenta sacerdotum latifundiis . In eo templo humari voluit, spe -ctaturque post aram maximam,caelati operis, admirabile sepulchrum subscriptis ad historias rerum gestarum, quae marmoreis imaginibus de, centissime figurantur, .Υ his carminibus, non omni vim i,
indignis, ut alibi quam Carthusae perlegantur.
103쪽
IOANNES GALEA CIV s. Italiae serandas, et , Duce laetasub imEla sibi arui oui, iam promittebat honores Nanque ridebantur caelo demisus ad imum
Natus, ut indeptis componeret Murea terris
cola, assuio, tiliam iuret ocia mundo. 6 deus o siniae dederat quo vias agenti Transsula a veros, sine illo ornare beatos Angia sue horosvoluit, seu lumine tali
In Inam in ratus habam , mundumsue nocentem
fonsiliν ratis alta latens causesuper t. Sed nos o miseri quorum isse 'simus haeros Dessuit optatae, numquam vigilare aluti; Flete Ducem Ligures, talem lauri te tarentem Do ue urbes viduae, Princeps quin id ub altis Delicesceptri ues2is inmparefouebat. Aeternas oculis Lurmas Usunube vemis; me alias Meduanum patria inclyta magnum Frincipis atque caput tantae glionis; m Olim Longobardorum domus augussissima Regum , magnanimoque Duci nuper gratis asides Papia, id iris titulis quas fecerat urbes; fit vicina siquem matris vineta Laude is Pompeiam de Laude vocata triumphi; Frixia ciuili nec enervata Lego; Funde fures lachrymas quibus alta taerona ,sororque Ingemis ornata bonis Dicenti duris enita temporibus,saruae e in montibus urbes Altinum, Februmque adeant, oepulchrastrata Flanitie stemmaste ens, memores ue laborum Dorce ae, nitiquis telias agitata trocesiis, Et cum Derthona foecunda Nouaria pingui
Fergoma m occiduus quas nuncluam vore assivit, Nomen olexandri retinens urbs fertilis oris; uaeque tot egregios inpraelia mittit alumnos Farma fotens animos, oe opima Flacentia campis, Et Autum, vicina malis urbs tacta iussu Sub ducis Imperium, oe iuga non metuenda veniret. Te quoque Lucensis reris iret obruta Lunae aenia sint,resiquis plorantibus retibus Adascuas inter maeno es lacerara Bononiafetu
104쪽
Et cum vicino Turrita Perusia plorer sis , o ma Iasabant adstra voces. X anum gemat Imperium, Romanas angat Eoaesia, hi lach mens oculi duo lumina terrae raptus Ner pugil, Lat s quo maior in oris 'Non erat,ex halis Cermanos depulit hosses Finibus, O Vallis Llli confixit acerbo; Ante Quirinalem possit quam cernere Roma , illi quatercentum atque duos cum duceret annos Sol, hunc atra illis Septembris tertia ademit. IOANNEs
105쪽
ORIENS IOANNES GALLACI Vs ad Tella mentum antea rite conditum additis codicillis , Ioannem Mariam maximae partis
Imperii, novique tituli haeredem instituit; ea conditione, ut Philippus Papiam urbem obtineret, Nouaria, Alexandria, Asta, Vercellis atque Derthona adiunctis, Papiae comes appellaretur: Gabrieli autem ex Agnete Mantegati a spurio, qui erat legitimis aetate superior, Pisas, Cremamque legauit. atque ita Ioannes Maria desumpto Ducis nomine susceptisq. paternardignitatis ornamentis, ad Imperium euectus est; funestis utique auspicns; nam illico ciuile bellum exarsit, Gibellinis & Guelphis inter se
vecordi impetu concurrentibus. eae siquidem dirae sectiones contem pro adolescente principe, vetera ciuium odia refricarant, quae superiorum principum virtute, sublata videbantur. Is longe grauisiimus&summe lugubris tumultus, non urbibus modo atque oppidis; sed pagis agrestibu'. familiis, eodem insaniae morbo correptis, vastitatem attulit; quum caedibus incendiisque grassari, cognatis & affinibus vltimam vim asserre; sacra denique non secus ac profana violare fas putarent; virtutisque S gloriae loco ducerent. si ad ostendendum insisne sectionis studium, maxime crudeles evasissent. Sed dum Mediolani
per singulas regiones, cruentos euentus alternante Hrtuna certare.
rur.eadem pestilentis mali lues, reliquas Imperii ciuitates, celeriter inuasit; insigni perfidia Praefectorum S Ducum, qui orientes tumultus quum facile opprimere possent, turbidis rebus magnopere gauderent.ii enim modo his, modo illis fauentes,altera partium expulsa altera vero attritis fessa viribus, subnixi validis praesidiis, urbium dominatus arripere e medio cogitarant; per hunc modum nullo pudore violati militaris sacramenti, Pandulplius Malalesia Brixiam & Bergomum occupauit,cuius factum infame scelestumq. subsecuti Gabrinus Fundulius Cremonae: Facinius Canis Papiae atq. Alexandriae; Ioannes Uineatus Laudi Pompeiae: Cremae Benzones; Placentiae Arcelli; Otho bonus Tertius Parmae; Franchinus Rusca Comi; Brusati,& Tormetili quondam exules, Vercellis atque Nouariae dominatum inuaserunt. Qua foeda & repentina ducum atque vrbium desectione consterna atus princeps, docente θ hortante matre, consilium suscepit de creando Gubernatore; qui militari cum Imperio urbem regeret, di salutem dignitatemque principis praesentibus armis tueretur. Veteres enim consiliaria amicique quos patcr in tutelam adole icentis reliquerat di -
106쪽
oerso aestu turbulentae tempestatis iactati, aut securi colla prebueranti aut exauctorati, aduersariis locum occupantibus , metu mortis dissu gerant. Itaque Mediolanum accersitur Carolus Malalesta. is introductis copiis factiosorum audaciam cohercet; praeclarum restituendi Imperii Sparandae quietis studium ostendit; Fratrisque filiam principi
in matrimonium collocat. Sed non multo post, quod Guelpharum partium nomen praeferret, urgentibus patritiis , Mediolano excedere
cogitur. Euocatus subinde est in eius locum Facinius Canis bello dux impiger, sed impense rapax & vehementer factiosus. Uerum is mul tis expeditionibus prospere c5sectis , quum parum aequus & reipublicae utilis foret,quod Gibellinarum partium se defensorem & ducem Irofiteretur; Guelphorum insidiis petitus, atque urbe usque adeo vioenter exactus est; ut cum circunfusis in eum coniuratis,ne caperetur
per auersam Actianae curiae portulam adacto equo in fugam se proriperet, contusa vehementer fronte in valvarum angustiis, relicto Coccineo capitis integumento, continenti cursu Rositum viq. percurreret.
Tum vero Guelphi Antonio Turriano cohortante, qui apud principem quanquam nomine familiae odiosus esse deberet, tamen plurimum gratia valebat; Ioannem Mariam perpulerunt, ut in Facinii locum , cum eadem Imperii potestate, Bucicaldum Gallum acciret. Is tum a rege Galliae deditis vltro Ligurib. praepositus Genuae praesidem agebat, vir corpore pariter & ingenio vastus. Itaque stipatus Gallis equitibus, quum Mediolanum venisset, ante omnia infido consilio, ut arce potiretur custodis animum , oblata pecunia tentauit. Id facinus maligne susceptum, quum minime ex sententia processit ut, cuncta ad superbum arbitrium reuocada ratus,edictis propostis & percussa sub
nomine suo moneta, ita impotentis animi libidinem nudavit, ut non
Ioanni Mariae modo, sed utriusq. etiam factionis ciuib. in suspicionem assectati principatus venerit. Sed dum Mediolani hac inani spe immodicos spiritus alit, atque odium sibi ingens parat; illudente Fortuna votis eius Gallica praesdia occiso Spinulis Serratone praefecto, Genua
pelluntur, Theodorusque Montisterrati Marchio, strenue operam nauante Facinio, Genuae Princeps acclamatur. quo nuncio perterritus nec ab re sibi timens, priusquam tanti accepti incomodi fama vulgaretur, simulata expeditione in Ticinenses, copias Mediolano eduxit. quem Facinius euadentem ad Nouium oppidum adortus, adeo o
portune commissa pugna profligauit, ut Bucicaldus amissis copiis Genuae & Mediolani praesectura,vno tempore exutus, per asperos Alpiutramites in ulterirem Galliam peritigerit. Hic est ille Bucicaldus qui Gabrielem Ioannis Galeacii filium, auaro truculentoque iudicio Genuae securi percussit, ut praegrandi ea pecunia potiretur quae illi obuenerat . quum Pisas Florentino senatui vendidistet. Per id tempus Ioannes matrem amisit, tanIis curis, ut erat corpore imbecillo, facile su cumbentem;
107쪽
cumbentem; cuius peruerso consilio, non multo ante, ut propinquasvrbes facilius tueretur, aut occupantibus Tyranni S eriperet, c rteras quae remotae ditionis erant, Bonifacio pontifici tradendas censuerat, scilicet ut eo insigni munere inanem promereretur amicitiam, δ tutelare Redus amictis & plane perditis rebus impetraret. Per liunc mo dum Bononia tantis impensis atque laboribus parta itemque Assi sumat l. Perus a Umbriae urbes, Mediolanens Imperio adiectae, quum ex calamitate leuitateque Ioannis, Fortuna eodem pertinaci vestigio nixa, alienae se licitati aspiraret; in ditionem Pontificii Imperii concesserunt. Pari quoque ignauia aut desperatione Senensibus obtruncato Corregio praefecto desciscentibus . libertatem cruentis admodum seditionibus implicatam reliquit. Caeteriam nihilo secius Mediolani certabatur,recrudescentibus ciuium odiis,per mutuas caedes. quod ne l. victi vindictae cupiditate pacem vellent, neque victores victis inducias tanquam successu damnosas dandas putarent: quibus rerum dilficultatibus adductus princepS, quod unum omnino remedium in tanta ciuitatis perturbatione tranquillitatem asserre posse videbatur; Facinio datis obsidibus, se se reconciliat, eumque iterum accersit, di bellicarum ciuiliumque rerum moderatorem, cum suprema potestate creat,
eius aduentu Guelphi qui sub Bucicaldo insolentes euaserant, arma posuerunt; quiescentibusque demum Gibellinis atque urbe pacata. Facinius Bergomatibus bellum inferre iussus, trans Abduam ducto exercitu, rebellantis urbis agros,omni belli clade vastavit. Sed quum Bergomates consumptis hostili igne suburbanis tectis ne extrema paterentur, se dedere decreuissent; Facinium articularis mor bi , renumque dolores usque adeo grauiter inuaserunt, ut abscedere irrito in is caepto, Papiamque deserri cogeretur. Is morbus qui Facinio supremus fuit, nouandis rebus occasionem praebuisse fertur; summae nanque audaciae turbulenti ciues in necem principis coniurarunt,in ciueis eminebant Baucii fratres Andreas ct Paulus ex intimis familiaribus; duo Pulierlae pernobiles; S Franciscus Mainus, Bertonus Mantegati iis, & Acontius Triuultius. Hos tanquam duces ex utroque factionis ordine alii supra triginta sequebantur, neque fuit quisquam e tanto numero qui in summa spe amplissimi praemii fidem prodendo fallere voluerit , quum in vitae periculum ex se specta consciorum multitudine subiret oderant enim eum omnes tanquam inusitatae immanitatis Tyrannum , quod in tanta per nouem annos aerumnos Imperii rerum omnium asperitate, insanae seritatis morbum concepisset, usque adeo horrendum, ut iracundia in rabiem versa , damnatos aut sibi inuises, voracissimis canibus laniandos obiiceret, eoque atroci spectaculo magnopere laetaretur; haberetque in delitiis Squarciam Gi ramum alioqui sonesta ortum familia , inhumanae saeuitiae ministrum, qui ad eam caroficinam ingentes molossos humana carne alendos suscepillat,
108쪽
PAVLI IOVI ID iis itaque atque hominibus tale monstrum abominantibus postridie
Idus Maias sacrorum causa in templum diui Gothardi descendentem Baucii Fratres, reliqua coniuratorum manu incumbente duobus vulnerabus confecerunt discissa usque ad oculos fronte, & dextro crure ad suram detruncato. Exanimem & aliquandiu ab omni b. desertum pauci ex infimo familiae ordine in templum maximum detulere . Ibi cum foedis vulneribus S multo cruore deformatus non stae ludibrio spectaretur, infimae sortis meretrix tempestiuae pietatis officium usurpans, totum cadauer multa recenti rosa contexit. Inde postea a Philippo successore opulentam dotem ut honeste nuberet ingenuae chari tatis nomine habere promeruit. Eodem die Gira inus scelestus carnifex concursu populi latebra extractus quum vivus unco traheretur, pro ianua damnatae & mox ad solum aequatae domus, horribili meri loque supplicio affectus est. Ipse quoque Facinius copiarum Imperator , quum ei insuperabilis morbus vitae finem afferret, nunciata caede principis, duces milite'. suos obtestatus, ut percussores persequerentur; Philippo . ad principatum haereditatis iure contendenti sortem atque fidelem operam praestarent; paucas post horas expirauit, magno quidem coniuratorum commodo, qui nemine principis . caedem vindicante, Hastorem
, Barnabae ex concubina filium bello . . l . .
nilum paternosque spiritus gerentem magnis acclamationibus ad principatum extulerant.
109쪽
O AN NE MARIA Interfecto, atq. eodem die expirante Facinio, Philippus qui captiuo persimilis incertu'. salutis in arce Papiae supremum urgentis Fortunae impetum expectabat, inopi nato Facinii dudu hostis munere subleuatus,animum erexit ad non dubiam spem recuperandi principatus, cohortanti b. Facinianis ducib. qui quum in supremam morientis Imperatoris sui voluntate, per coniunctas dextras fidem datam fallere nefas putarent, uti viri militares etiam gerendo bello materiam quaerebant. De erat pecunia exercedae virtutis neruus; sed ea subitario prouentu a Beatrice Tenda uxore Facinii celeriter impetratur propositis cum nouo principe nuptiis, quas ipse Facinius in extremo vitae actu suasisse ferebatur. Nec eas abnuit Philippus quanquam aetate fortunaq. impares.
Itaq. leuis mulier intempestiuae libidinis & maioris Imperii auida, vix detersis lachrimis inauspicati coniugii thorum subit, quaterque centena milia aureor unummum dotis nomine dinumerat, nec mora, instructo exercitu Philippus Mediolanti contendit,obsdebat arcem Hastor circumuallatam magnis operibus: Sed ductu Francisci Carma gnotae Castellini q. Beccariae, Philippi milites munitiones perrumpunt, Hastorem'. ad Comensem portam accerrime resstentem,profligant. Tum vero Philippus urbem ingressus per praecones in compitis pronunciari iubet, se nemini, exceptis fratris percussorib.hostem futurum, statim acclamatus princeps sngulari totius populi studio in curiam Amana deducitur.In eo tumultu Paulus Baucius & Franciscus Mainus principes coniurationis & caedis intercepti teterrimo supplicio admissi sceleris poenas dederunt. Exinde Philippi duces ad oppugnanda Modo etiaquo se receperat Hastor, profecti lunt, nec multis inde dieb. id oppiduin potestatem deuenit;& Hastor qui in arcem refugerat, quum ad puteum sederet,tormenti in incertum emissi lapide coxam ictus interiit. Extincto graui aemulo & propter studia Guelpharii partium magnopere metuendo, Philippus auctis opib. Tyrannos adortus incredibili faelicitate aliquot urbes paterni imperii recuperauit, Pandulpho imprio mis Malalesta Bergonio Brixialdepulso; Ioanne Uignato LaudensiuΤyranno capto & latronum more in furca suspensio; Arcellis Placentiae necatis aut in exilium pultis;& Frachino Rusca, qui Comum occuparat, certa praemii conditione ea urbe ciecto . Uerum incredibili letitia Philippum affecit, Gabrinus Fundulius Cremonensum Tyrannus felici astu captus. Is cum medio in soro Mediolani con-
110쪽
specta supplicii machina ceruices securi subdere cogeretur, hortarenturque eum de more cucullati sacerdotes, ut ex disciplina Christiana
composito animo, vitae exitum serret, patratorumque scarlerum sperata inde a Deo maximo venia rite poenitere vellet; contortis atrocibus oculis, Desinite inquit mihi indigne perfidioseque prodito molesti esse ; nam tantum abest, ut me Iure belli factorum poeniteat, ut maxime etiam doleam. quod Papam simul ac Caesarem ad immortalem clarissimi facinoris famam, e mea turre minime praecipitarim. Paucos enim ante annos Balthassarem Cossam. Ioannis x x i i i nomine pontificem,& Sigismundum Imperatorem hospitio exceptos Midioque per
amoeni atque admirabilis prospectus in summam celeberrimae turris coronam inuitatos incessente atrocem animum dira libidine in subie actum forum prouoluere cogitarat, ne l. alius omnino vel grauissimae rei respectus duo totius orbis lumina seruauit,quam in nefario Tyranno non ignobilis obortus pudor, ne hospitalis mensae religionem cui ipse honoris causa conuiua adhibitus eo die fuerat, non crudelis quidem sed ingrati animi piaculo foedasse videretur. Caeterum Philippus ct fraternam caedem & Tyrannos probe ultus . fretusque mirifica virtute clarissimoru ducum Carmagnoiae & Nicolai Picinini, ad recuperandas remotiores paterni Imperii urbes animum adiecit: Veronam
enimVeneti, Pisas Florentini, & Bononiam potifex Romanus ademerant. Sed ab eo consito non iniquo iure suscepta bella gestaque de mum per triginta & septemtannos aliquanto maiore virtute quam sortuna totius Italiae urbes frauissimis cladibus assecerunt; eumque po stremo belli euentum Philippus tulit, ut consipirantium inter se liberarum ciuitatum consilio atque opibus impar, Bergonaum S Brixiam amitteret, & Genuae dominatu pelleretur, quum ipse domi sederet paternoq. exemplo, sed nequaquam pari sortunae conditione, gerenda bella per legatos arbitraretur. Verum in hac perpetua I semper ancipiti difficillimarum rerum agitatione, maximae constantiae ct ge nerosi cosilii laudem tulisse videri potuit, tuum septies terrestri aut nauali acie victor,sed saepius victus eosdem semper spiritus indomitae virtutis gesserit. Intentus enim & erectus ad tuenaum nominis decus quum saepe fortunae aleam subiret, nullo sumptu nulloque periculo deterreri poterat, quanquam natura esset pertimidus usque adeo ut vel mediocri tonitru audito sormidine quateretur; S subterraneas late bras amenti similis quaeritaret, secreto cubiculo maxime gaudebat& in id paucissimos admittere, arcere salutantes, negocia tractare Ier interpretem , ct denique reformidare coetus hominum solebat. ebetata enim oculorum acie quod adeuntium facies non planir dita cerneret, assiduo nomenclatore S monitore dissimulanter utebatur; ne omnino captus oculis li minus familiaribus putaretur. oblectabat autem ocium historiarum lectione, quarum Antonius Panhormitalia