장음표시 사용
41쪽
Pubi Celeberzimo, jam Archiatro Dari istadiano
Meriti si mo, &c. Fautora colendissinio.
Georgim Segerm I borunensis. A humanae mentis conditio
c stat est biobilissime Vir, ut id quod semel sibi persu inj sit, impense semper amet, & pro ejus veritam
iefendenda omnem fere lapidem moveat. Hinei quamvis plurimi errorem suum tacite agnolcant, i narim tamen defendunt, ne vel inscitiae vel te meritatis, vel in constantiK RQ ' ς' μ' . seu liti m ctos pariter indoctosq;, imo si recte conjicio, in idelam admittit, in Sis nunquam sere. Paucos namq; in λ:zrerato offendes qui cognita falsitate sententiae is, deserunt, plurimos, qui pro ea tanquam pro aris ac se nant. Hinc tantus Mensionum dc controversiarum numerus, quibus multi jurgia & eonvitia immiscent. moiam perventum, ut non pauci, dum se veritatem naturae vineare credunt, ambitiosi pro solidis rationibus, meras offeranverborum contumelias. Ita scilicet imperare omnes volunt, pa rere nemo. Unde qui sesqui pedalibus verbis mentem tuam e
plicare ac convitiorum mole alios supprimere novit, n0nlya
42쪽
pM. 4s , bundi Thrasonis sed fortissimi Achillis nomen meretur. Cum tamen utplurimum nil nisi umbram speciemq; veritatis pro verit te ipse venditet. Dum haec paulo diligentius animo meo perpe
do, eum admiratione insignis dolor rurbatam tristemq. occupat mentem Miror nimirum nonnullos eo devenisse,ut quosvis audacter convit ijs suis aggredi non erubescant, ac si errorum sertili humana natura exuta errare penitus a mortali illorum mente exu let. Et horum cogitationes, dum curiose excutio, non possum intermittere quin doleam vicem reiditerariae in hac tempestate, cujus cum damno, nedicam dedecore, ista patrantur. Indignum Erudito est, contumelijs certare, & qui his utitur, eo ipso animum suum vilem in lucem extrahit. Plebeji namq; ac imprudentis nota est affectibus suis frenum Iarare, prudentis vero atq; eruditi eosdem freno injecto in officio continere. Praeterea detrimentum quoq; ingens & ineffabile literatis injungunt Dictatoresisti iniqui. Tantum enim abest, ut errantem convitiis eju modi in viam reducant, ut potius ad defensionem accendant. Qui e inde omnem operam ut cum Terentio a. loqvar in ea re abutitur, ne victas porrigat manus, ct de victoria parta gloriandi ansania praebeat. Quiam tamen ultro ei obtulisset, fi humaniter ac comiter ab eo tractatus fuisset.
Quae cum ita sint summa sane exulto laetitia, quod postquam sententiam meam de Lympha Bartholimana Censurae literatorum sub exordium praeterlapsi anni publice permissu Saluberrimae Facultatis nostrae in Regia hac Academia exposierim, Censores, non rigidos, non austeros, sed humanos, amicosq; adeptus sim. Quod olim Aquilae occurrentes aliquid insigne semper portenderint, plurimis exemplis demonstrat Laboriosissimus a Idravandus b. Easdem si dextra parte ad volarent omen suturi boni certissimum praebuisse ex Veterum monumentis annotat diligentissimus Ros-niu. e. Imotam a dextra quam sinistra advolantes bene omin, tas fuisse egregie colligit acuti si unus Barrbitu. d. ita scilicet a superstitiosa antiquitate tot exemplis commota
43쪽
e. longe pulcherrima praepet Aquila semper bono omine ex flde epta est, mpote inae omni fere tempore illos felici augurio bea- νοI. Iob. vit, qui attento oculo ejus volatum observarunt. Liceat mihi i- sq. COLdem jam augurium laeto animo excipere, & a superstitiosa quidem 3 169. credulitate aliena tausto tamen omine occursum Illustrium Artis . . nostrae Medicor Aquilarum optimam quoq; in partem interpretari. 'Prima ibit Celeberrimus Thomas Bartholinus, Praeceptor dulcissimus , quem
f) Oum juga montis aper, furiosdum piscis amabit, i.
. Dunis thymo Pascentur apes, dum rore Cicada, amabo, & tόm ob insignem ejus humanitatem, quam ob fidelem informationem adtextremum usq; vitae halitum summa obtervantia colam; - ,
g. yungeretur ante saeva sideribusfreta,
Et ignis unda, Tartaro tristi Pelis, Lux alma tenebris, roscida nocti Dies, antequam mihi in mentem veniet Praeceptori fidelissimo audacter obstrepere, & fronte perfricta oggannire. Dicant quicquid velint scioli, quibus praeter propriam silivam nihil sapit. Non juravi in verba Magistri, ne i etiam ullis suorum dis balorum hanc un-qram legem imposivit Vir Prudentissimus, ut rei gratis crederent, vel de non vi se testarentur, quemadmodum ipse in defensisne Vasorum Lymphatii Ormn contra Magnum Riolanum h. satetur. Interim i men Iovem lapidem juro, quod summa semper sinceritate ae m proloquio delitate Ingenuus Bartholinus omnia Anatomes arcana mihi alijsq; pet. 1 . revelaverit. Utinam pari diligentia ea gem penetrare licuisset. Quare miror, imo detestor iniquam illorum censuram, qui quae tis vitia condidissimo huic pectori assingunt, quorum odiosam enumerationem omitto,ne aculeis istis acutissimis me aliosque,quibus sine eritas illius nota est, excruciem. Ignosce Celeberrime IIorsti amanti cal imo , & pia isthaec discipuli verba in optimam interpretare partem. Nota quippe Tibi est ingenua Bartholini mens , Amici Tui, cujus moribus & ingenio receptum esse uosta, prodesse pub-
44쪽
Leo non mentiri. Quare plura non addo, ne aut molestiis Tibi
sim, aut dum nimis amo, amens non amans videar.
Aquilae autem huic , selici auspicio exceptae, in majorem boni ominis fiduciam succedit ecce alia, pari humanitate ac de teritate. Videntur hae duae depalma humanitatis certare , ita ut dum altera alteram vincere conatur, impossibile sit nacti prismatus gratulationem alicui decernere. Laetor sine quod amicam Q. Barrbolini censuram , Tua, Nobilissime IDrsi exceperit, cum singularem Tuam Doctrinam& in arte nostra peritiam admiren romnes. Interpretare ista Vir Summe in optimam partem, neq; pro more seculi hujus adulatorio haec dicta a me esse interpreta . Extorsit quippe illa innata Tua comitas, & in examinanda iei tentia mea insignis humanitas. Lympham in vasis aqvolis, a Magno Bartholino primum inventis, contentam, sanguinis tenuiorem.
partem sive spiritus animales condensatos esse, in Dissertatione mea de Lympha Bartholiniana paucis declaravi. Tu vero amplissitne Vir in Responso ad Cl. Barthosivim haec ideo non admittis, cum copia ct grantitas hae non rideantur respondere Spiritui animali. Fateor, quod copia Lymphae videatur excedere spiritus animales, eosq; quantitate superare. Aquae quippe quantitas oculis obvia est, quos spiritus tu iunt. Hi enim volatiles hinc inde errant, nec cernuntur , quia tenues nimis sunt & facile dissipabiles. Verumerula vero tantum abest ut Lymphae quantitas excedat spiritus, ut potius horum copia copiam Lymphae superare dicendum sit. Dicam paucis quod sentio, & ut eo facilius me expediam de materia Lymphae sententiam meam breviter praemittam. Interim nullus dubito vin pro innata humanitate faciles mihi sis daturus aures. Imprimis cum alienus sis a mente Medici cujusdam Lusitani , qui cum ei praeterito anno in civitate Lusitana Settubal dicta Lacteas Asel ly, Receptaculum Pecquetianum, Lacteas Thoraci cas & Vasi Lymphatica in cane foetnina praesentibus plurimisChirurgis demonstrassem , noluit tamen admittere, quia Fernelius, quem solum spretis alijs coluit, horum omnium nullam fecit mentionem. Nolia
narro haec ideo, ut assensum Tuum emendicem. Absit. Novi Te
45쪽
Te omnia prilis curiosissima ingenij Tui Lance pensitare, antequam
aut assentiaris aut dissentias. Lymphae Bartholinianae materiam proximam sanguinis Arteriosi partes tenuissimas sive Spiritus antia male; esse in Dissertatione mea pronunciavi. Sunt nimirum mihi spiritus animales nihil aliud quam sanguinis arterio si tenuior pars, sive vapor sanguinis spirituosius, in ventriculo medullae oblongatae nobili elevatus, & inde per nervos partibus ad sensum motumq; transmissus. Hunc spiritum materiam Lymphae praebere exinde mihi persuadeo. Aqua namq; ista generatur ex alimentorum partibus aut inutilibus, aut alimento sis, aut spirituosis. Ex illis non
generatur, cum tanquam ex succae a natura excernantur , nec ad
ejusmodi insignes usus praestandos adhibeantur. Neq; etiam exhis , Qualis namq; causa talis quoq; seret effectus. Hinc Lympha haec si ex alimentosis sudaret partibus, aleret quoq;. Id quod negamus, eum primo ejus Inventore, oculatissimo Bartholino Resiant i gitur partes spirituosae, ex quibus quid quaesolpraeter spiritum aliud exsurget 8 Sic alimentosae alimentum partium, sanguinem puto , eonstituunt. Excrementitiae se rosae serum biliosae bilem producunt. pet R. . Similis ratio in alijs etiam observatur, si recte conjicio. Patet igitur aquam hanc exspirituosis alimentorum partibus oriri, & nihil ali- , ud esse quam spiritum. Cum vero spiritus in vitales & animales ut plurimum a medicis distinguantur, Vitales pro materia proxima non habeo, sed Animales. Vapores namq; nisi a vehiculo suo Ii-
herentur, in aquam non converti, docent operationes Chymicae. Quare etiam Lympha non nisi ex segregatis a sanguine partibus tenuioribus sive Spiritibus generatur. Vitales vero juxta placita Medicorum semper sanguini vehiculo suo in haerent. Unde ex ijs quomodo exsurgat aqua, non video. Et ita breviter ostendi Lympham Bartholinianam generari ex spiritibus animalibus. Modum autem in dissertatione mea sese tradidi, quare cum hic non repetam , ne patientiam Tuam ultro laedere videar. inia vero ex spiritibus animalibus Oritur , utiq; spirituum quantitas superabit copiam aqVae, quamvis contrarium visus nobis videatur persuadere. Aquae calidae vapores vix videmus ascendere, sed si ijs objiciatur obstaculum,
46쪽
eondensati aquam praebent sat copiosim. Similem in corporibus . agnosco rationem. Vides igitur Celeberrime Bosi quod qu:imvis copia dc quantitas Lymphae non videantur respondere spiritui animali, respondent tamen revera ex praedictis rationibus. Et hie subsisto, ne nimiam Tibi molestiam creem, autannumerari merear illis, qui omnia dicta sua pro oraculis venditant.
Quare non docendi sed discendi gratia me haec scripsisse scito. I. in Nuper Vasa salivalia Whartoniana a GITOAia 9.) descripta anat. 8t Cl. Horato binis disputationibus illustrata, jussit ae suasu Acu-Ηep. pag. Lissunt Bart bolim, Praeceptoris Gratiosissimi, in vestigavi hic, at
43ρ. cum amicis in capitibus agninis vitulinisq; vidi. Salivat materiam vehere autumant Viri modo laudati. Ego vix me detineo, quin pro Lymphaticis habeam, ob liqvorem contentum. Et quamvis adhuc non licuerit oculorum acie eorundem commercium cum lymphaticis axillaribus penetrare , non tamen assirmanti acriter contra' dicere ausim, donec accurata observatio omnem dubitationem
. Quod reliquum est, ad Te me eonverto Nobilissime Domine, di veniam audaciae istius deprecor. Interrumpo gravissima Tua is, negocia, non invitatus, nisi ab huminitate Tua. Nunquam enim Te literis ausus fuissem alloqui, si adeo humaniter me non tracta ses. Quare quod si in Te peccavi, non mihi sed Tibi ipsi ut imp ' tes obnixe rogo. Ego certe me omnia'; mea ossicia Tibi desero, dc nihil magis in votis habeo, quam ut Blustriss HORITIORu M. Sens me pro serio suo cultore agnoscere Velit. Vale Medicorum, Phoenix, & fave Tibi devinctissimo Segero. Dabam Halaiae 3. Id. Iul. Anni eurrentis .ia
47쪽
positione, laeti in concepi, ut aureis literis Te albo inscripserim, in quod reponi solent, qui ingenuos mores cum solida eruditione conjungunt. Quare velim existimes, Te habere ius in locis, de quo secure postis Tibi seria dc prompta Amici ossicia polliceri. Id tantum cave . ne nimia laudum praeconia adhibeas, Cum illum me non esse sciam, qualem praedicas aut optas, dc proinde veniam rogitem, siqvid a me his responsorijs forte essiuat, quod eruditas tuas aures offendere possit. Concludis autem in mustea Tua epistola,spirituum animalium quantitatem superare Lympham, quod haec ex illis generetur, ut ut visus non assequatur. Ast ego contra dico, hoc esse idem per idem, dubium per dubium prob.ue. An enim pectuli uris spiritus Animalis αλ . ' a Vitali, non , detur, diihil.aura multig non infimi subsellij Viris. Unum tantum ei te spiritu , influentem P.irens meus olim docu: t. ex Aristotele nempe triplicem negans, uno contentus, qua inllar mallei in arte fabrili pluribus operationibus mserv at, uti fusius e poni I in Exerc. de M. Hum Et ego diversimode se habere, ait quatuor actio ubpraeesse, consessus sum in Manueuct. Si vero talis spiritus Ania malis peculiaris Tibi concedatur, qui nempe singuinis arteriosi evaporantis soboles sit, & pensiculatius mensuretur denuo Lymphae non absumptae quantitas si persaes, disse opertio evideres inter causam & effeciues effato tuo non leves Objiciet d: cultates. O-E Lium
48쪽
laum Havodi non minus, ac Ursos ipsos Lympha destitutos haut pronunctabis, ubi tamen deest Lymphae Tua issa Materia. In olao eodem Chylus aptior redda non potuisset, ad Induendam sing ianis sor mam, si Lympha prodiret ab Animalibus tuis spiritibus, in Ulao Havardi per Calorem Ursinum absumptis. Et tamen docente mormio, olim in Regia Hainiensi Magistro meo honoratisiuno, crevit, & in virum evasit, & calorem Ursinum habuit, cum nunquam tam intensum frigus aut gelu fuerit, quod plura habuerit vestimenta, quam braceam cinctam supra indusium. Ubi in eodem Olaci manserunt crustates & ωααὶωσε DVitia, a Uiritus Animalis, Matris Lymphae, defectu oriundar in Hecticis, nosti, magna copia aquae in Pericardio , magnusque calor cordis, imo eb copiosior aqua , quo intensior calor.
Ast illam aquam Lympham profiteris. Debita itaque , evi dens , & sussi ciens proportio danda Lymphae & spirituum Animalium , partibus corporis ipsius Lymphae generandae gratia affusorum, quae mihi ne in sommo quidem apparere potest,
ut ut ponderem halitus sanguinis arteriosi. Instas, aquae calidae Vapores vix videri ascendere, sed si ijs objiciatur obstaculum, condensitos aquam praebere sat copiosem. Addis labores Chemicos. Vapores non resolvi in aquas nisi liberentur a vehiculo; per alcmbl cum Vapores resolvi in aquas; e quinta essentia fieri spiritus ; & per re iteratas destillationes subtiliores. Sed an non ad oculum quantit.is destillatiliqvoris respondet Materiae destillandati Vapores condensati annon respondent aqvae resolutae ' Tantos vero& tot vapores sanguinis arterios non concipere possum, ut suffi-eiam nempe Lymphae, si ipsius sanguinis arteriosi in toto corpore contenti & Lymphae considerem quantitatem. Imo seu vaporem tuum sanguinis arteriosi tenuissimum, e singuine Cordis calidissimo in ventriculo medullae oblongatae nobili eleva tum, & hinc per nervos omnibus partibus ad sensem motumque
transmissum, seq. dubium reddere videntur. Et prim5 quidemq vaero,Cur non in ipso Cerebro potius, quam in Medulla oblongara nobili Vapor ille resolvaturi An inutilis grandis illa massa oc
49쪽
supervacanea 3 An, ut . o. infers,sanguini arterio aspiritu animali separato recipiendo servit Sed ubi time Vasa pro hoc sanguine aut faecibus spiritus tui Aari malisὶ De uide cur non potius spiritus il- se elaboratur in medulla spinali, cum ab ea triplo plura oriantur nervorum paria, quam a Ventriculo nobili l Tertio quaero, si spiritus Tuus Animalis per nervos in omnes partes eorporis distribuitur, omnibusq; partibus ad sensem dc motum transmittitur,ner vosq; ob subtilitatem nullo negocio penetrat, & per nervos uber rime in omnes corporis partes, ad quas nervi distribuuntur, influit, quaero, inquam, quomodo hoc fiat Si spiritus tuus Animalis attrahatur, & Circulatio spirituum, tractionis soboles stareatur, san-gVis quoq; arterioliis eodem impraegnabitur, & ad morem dc sensum conciliandum aptus reddetur, spiritust Animalis superfluus plane erit. Sponte eum ingredi nervos, subtilitas allegata nega re videtur. ' Si enim exemplum rei teratae destillationis hie locum habet, spiritus potius exhalabunt, quam descendent in nervos. Primum Ens Veneris tam igneum, tam stibtile est, ut ejus gutta in terram proteista, non deorsum abeat, sed stirsum in auras. Id
praestant alij q/oq; spiritus Cherrici ardentissimi, semel nempe dii terum lumma ignis tortura in a cool exaltati, ut artis sit hinc V ni spiritum coagulare. Propesti Spiritus non video, quia in me dulla spinas 3c Ventriculo nobili nobilior pessus aut motus non est in propatulo. Et cur nervo in vivo animali, mi Segere, filo constricto, nullus supra vinculum apparet Tumor, si peculiaris spiaritus animalis per nervos pro motu & sensu defuit Z Cur hominis cerebrum majus bovino, eum tamen bos plus roboris habeat dc pauciores spiritus Unde Avibus tam vehemens dc grandis motust 'Cur sensus non raro restituitur laesis omnino nervis Cur Ce brum quandoq; laeditur, illaeso motu & sensii Considera quaeso pensiculatius Paresn a Colica, ubi non peceant nervit Et annon pars moveri potest sine nervo, quaedam tamen partes prolixe nervis instructae dc stipata plane non moventur Mirum etiam videri posset , tam subtiles spiritus in substantia adeo stigida Sc humida prae, parari posset In dcstillatione Aquae sottis, spiritus vinioli, & simi-
50쪽
lium liqvorum pannum aqua tepida madidam Recipienti applieari notti, ne vas nempe a Violentia spirituum rumpatur, non ut spiritus exinde generentur. Frigus certe spirituum generationi obstat potius, quam ut promoveat; iride Chemia tam multiplicia ad augendum calorem eccogitavit instruinenta,Tibi satis alias nota . notti ἰma. Usus alias Lymphae satis apposite recitas. Quid siqVis Lachi qmq; eam suppetuis ferre arbitretur Τ Recepta quidem ad Martiani inanu ductionem hodie sententia videtur, Lac ex nudo chylo, cx alimentis nempe & potulentis, nullo modo ex sanguine heri. Credidi ego hactenus sanguini quoq; Lac inultum debere ἰuti vidisti ex responsoria mea ad Bartholinum nostrum. Et si 1angvis nil facit ad Lactis generationem, cur quaeso ut alias rationes taceam noxius coitus nutricibusὶ Cur lege prisca capitis poena denunciata fuit lactantibus, si coeant, & gravidas se reddi patiantur' Hinc Fulvius, ut nosti, Sabinam olim puteo mergi, &Corri valem securi percuti jussit, quod compressa Drusiam lactavit. Non ut vitam Sabina quidem admissa regerebat tum milia concederes, vocari Te volui, sed ne dolorem non visi vultus tui, mecum moriens auferrem. Quanquam meminisse Te oportebat,& theminam me & fiagilem esse, & ut Capuae tecum peccavi, ita cum alio Romae quod factum est, delinquere me potuisse. A Deo quippe huic imbecillitati sumus obnoxiae mulieres, ut dum vitam hanc vivimus aerumnosam,certam sibi nullam securitatem possi eri possit. Tibi quidem mors mea laetitiae, milia vero vita tua neuti quam dolori est. Futurum enim certa sum, ut cum ultima necessitatis hora adsuerit, quod vita me privaris, te pα eat. Deos adhaec testabatur Fulvius, nihil animo ipsius posse accidere acerbi-m, quam quod occulti criminis Sabinae praeco sit supplicium sub- . . licum. Honestius esse a viris tegi mulierum fiagilitatem, quam crimina puniri ; malle se esse morte esandestina extinctum opera Sabinae, quam tantum domui ipsius dedecus allatum. Non ideo eam interfici justarii, quod oblita fidei ipsi debitae cum eo rem habuerit cicujus curae & custodi ' commissa erat. Cum enim uetor ipsius non esiet,quam habuer. u libertatem Capua cum ipso RO-