Arriani ... scripta minora, recogn. R. Hercher. R. Hercher iterum recogn., edenda curavit A. Eberhard

181쪽

ΠΕΡΙΠΛΟΥΣ ΕΥΣΕΙΝΟΥ ΠΟΝΤΟΥ αὐτη παλαιὰ ἡν Ελλὰς πόλις γωνική, Μιλησίων ἄποικος, και μνήμη ἐστὶν αυτῆς ἐν πολλοῖς γράμμασιν. ενθένδε ἐς λιμένα Σκυθοταυρων ἔρημον στάδιοι διακύ- σιοι και ἔνθεν ἐς Λαμπάδα τῆς Tαυρικῆς στάδιοι ἐξα- si κόσιοι. απὁ δὲ Λαμπάδος ἐς Συμβόλου λιμένα, -- βρικον καὶ τολον, στάδιοι εἴκοσι καὶ πεντακόσιοι. και ἔνθεν ἐς πιρρόνησον τῆς Tαυρικῆς ὀγδοήκοντα καὶ εκα-τύν. απδ δε Xερρονήσου ἐς Καρκινῖτιν στάδιοι εξακόσιοι , και απὁ Καρκινίτιδος ἐς Καλδν λιμένα, Σκυθικωκαὶ τοsτον, ἄλλοι επτακόσιοι. 10

20 εκ δὲ Καλos λιμένος ἐς Ἀμυράκην τριακόσιοι ' ἔσω τῆς Tαμυράκης λίμνη ἐστὶν οὐ μεγάλη. καὶ ἔνθεν ἐς τὰς ἐκροὰς τῆς λίμνης ἄλλοι τριακύσιοι. εκ δὲ τωνεκροῶν τῆς λίμνης ἐς πιόνας στάδιοι ὀγδοήκοντα καιτριακόσιοι. καὶ ἔνθεν ἐς ποταμὀν Βορυσθένην πεν - 162 κοντα καὶ εκατόν. κατὰ δὲ τον Βορυσθένην ἄνω πλέοντιπολις Ελλὰς ονομα υλβία πεπόλισται. απι δὲ Βορυ- a1 σθένους ἐπὶ νῆσον σμικράν, ἐρήμην καὶ ανώνυμον, στάδιοι εξήκοντα. καὶ ἔνθεν ἐς υδησσὰν ὀγδοήκοντα. ἐν υδησσῶ ὁρμος ναυσίν. απὀ δὲ'Οδησσos ἔχεται Ιστρια- 20νῶν λιμήν. στάδιοι ἐς αυτὀν πεντήκοντα καὶ διακόσιοι. s ἐνθένδε ἔχεται γυιακῶν λιμήν. στάδιοι ἐς αυτὰν πεντήκοντα. καὶ ἔνθεν ἐς το νιλὀν καλούμενον στόμα τοsἹστρου διακόσιοι καὶ χίλιοι. τὰ δὲ ἐν μέσω ἔρημα καὶ

21 κατὰ τοsτο μάλιστα το στόμα ἐπ' ευθὐ πλέοντι ἀνέ- 32 μω ἀπαρκτία ἰδίως το πέλαγος νῆσος πρόκειται, ὴντιναοῖ μὲν Ἀχιλλέως νῆσον , οῖ δὲ Αρύμον Ἀχιλλέως, οῖ δὲ Λευκὴν ἐπὶ τῆς χρόας ὀνομάζουσιν. ταύτην λέγεται Θέτις ἀνεῖναι τω παιδί, καὶ ταύτην οἰκεῖν τον Ἀχιλλέα. 30

καὶ νεώς ἐστιν ἐν αυτη τοs Ἀχιλλέως, καὶ ξόανον τῆς 2 παλαιῆς εργασίας. ἡ δὲ νῆσος ἀνθρώπων μὲν ἐρήμη

182쪽

ἐστίν, νέμεται δὲ αἰξὶν ου πολλαῖς. καὶ ταώτας ἀνατιθέναι λέγονται τω Ἀχιλλεῖ ὁσοι προσίσχουσι. καὶ ἄλλα πολλὰ ανα ματα ἀνάκειται ἐν τῶ νεω, φιάλαι καὶ δα-5 κτέλιοι καὶ λίθοι των πολυτελεστέρων, καὶ ἐπιγράμματα,

τὰ μὲν 'Pωμαῖκῶς τὰ δὲ Ἐλληνικῶς πεποιημένα εν ἄλλωκαὶ ἄλλω μετρω, ἔπαινοι του Ἀχιλλέως. ἔστιν δὲ ἀ καὶ 3του Πατρόκλου καὶ γὰρ καὶ τον Πάτροκλον τιμῶσιν συν τῶ Ἀχιλλεῖ ὁσοι τω Aχιλλεῖ χαρίζεσθαι ἐθέλουσιν. 88io ἔρνιθες δὲ πολλοὶ αυλίζονται εν τη νησω, λάροι καὶ αἴθυιαι καὶ κορῶναι αἱ θαλάσσιαι το πλῆθος ου σταθμη τοί. ουτοι οἱ ὁρνιθες θεραπευουσιν του Ἀχιλλέως τον ενεῶν. λθεν ὁσημέραι καταπέτονται ἐς την θάλασσαν '

ἔπειτα ἀπὸ της θαλάσσης βεβρεγμένοι τὰ πτερὰ σπουδv15 αυ ἐσπέτονται ἐς τον νεών, καὶ ἐαίνουσιν τον νεών. ἐπειδὰν δὲ καλῶς ἔχη, οῖ-ἐκκαλλύνουσιν αυ το ἔδαφος τοῖς πτεροῖς. or δὲ καὶ τάδε ιστορουσιν. των προσεσχηκότων τy 22νησω ἱερεια τους μὲν ἐξεπίτηδες πλέοντας ἐς αυτην ἐπὶ βδὶ ad ταῖς ναυσὶν κομίζειν, καὶ τούτων τὰ μὲν καταθύειν τὰ ἀφιέναι τω Ἀχιλλεῖ τους δέ τινας υπῖ χειμῶνος 2 ἐξαναγκασθέντας προσέχειν, καὶ τοsτους παρ' αυτουτου θεου αἰτεω ἱερεῖον, χρωμένους περὶ των ἱερείων, εἰ λωόν σφισιν καὶ αμεινον θυσαι ὁτι περ αν αυτοὶ τηas γνώμη ἐπιλέξαιντο νεμόμενον, τιμην ἄμα καταβάλλοντες την αξίαν σφίσιν δοκουσαν. εἰ δὲ ἀπαγορεύοι ὁ 3 χρησμος - εἶναι γὰρ χρησμους ἐν τω νεω -, προσβάλλειν τη τιμη ' εἰ δὲ ἔτι ἀπαγορευοι, ἔτι προσβάλλειν.

συγχωρησαντος δὲ γιγνώσκειν ὁτι ἀποχρῶσα ἡ τιμηκ ἐστιν. τὀ δὲ ἱερεῖον ῖστασθαι επὶ τωδε αυτόματον, μηδὲ 4 ἀποφευγειν ἔτι. καὶ τοsτο δη πολῶ ἀνακεῖσθαι τὸ αργώρων τω η ρω τὰς τιμὰς των ιερείων.

183쪽

23 φαίνεσθαι δὲ ἐνυπνιον τον Ἀχιλλέα τοῖς μὲν προσ-Dσχουσι τῆ νήσω, τοῖς δὲ καὶ πλέουσιν, ἐπειδὰν os V πόρρω αυτῆς ἀπόσχωσιν, καὶ φράζειν οποι προσσχεῖν τῆς νήσου ἄμεινον καὶ οποι ὁρμίσασθαι. οῖ δὲ καὶ υπαρ λέγουσιν φανῆναί σφισιν ἐπὶ του ἱστου ῆ ἐπ' ἄκρου του εῖ κέρως τον Ἀχιλλέα, καθάπερ τους Λιοσκόρους ' τοσόνδε μόνον των Λιοσκόρων μεῖον ἔχειν τον Ἀχιλλέα, ὁσον οἱ μὲν Aιόσκοροι τοῖς πανταχου πλωκομένοις ἐναργεῖς φαίνονται και φανέντες σωτῆρες γίγνονται, δδε τοῖς πελάζουσιν ήδη τη νήσω. οῖ δὲ καὶ τον Πάτρο- 103 κλόν σφισιν ὀφθῆναι ἐνυπνιον λέγουσιν. τάδε μὲν υπὲρ τῆς νήσου τῆς του Ἀχιλλέως ακοὴν ανεγραψα τωνῆ αυτῶν προσσχόντων ῆ ἄλλων πεπυσμένων ' καί μοιο δοκεῖ ουκ ἄπιστα εἶναι. Ἀχιλλέα γὰρ εγώ πείθομαι εἴ περ τινὰ καὶ ἄλλον ῆρω εἶναι, τῆ τε ευγενεία τεκμαι- 15ρύμενος καὶ τω κάλλει καὶ τῆ ρώμη τῆς ψυχῆς καὶ τω νέον μεταλλάξαι ἐξ ανθρώπων καὶ 4 Ομήρου ἐπ αυτωποιήσει καὶ τω ἐρωτικ4ν γενέσθαι καὶ φιλέταιρον, ως καὶ ἐπαποθανεῖν ἐλέσθαι τοῖς παιδικοῖς. 24 απὰ δὲ του νιλου καλουμενου στόματος του Ἱστρου 2oτὀ δευτερον στόμα στάδιοι εξήκοντα. ἐνθένδε ἐπὶ το λὰν καλουμενον στόμα στάδιοι τεσσαράκοντα. καὶαπὸ του Καλου ἐπὶ το Νάρακον ώδε ονομαζόμενον στόμα 2 τέταρτον του Ἱστρου στάδιοι εξήκοντα. ἐνθένδε ἐπὶ το πέμπτον εἴκοσι καὶ εκατόν, καὶ ἔνθεν ἐς Ἱστρων re ε πόλιν στάδιοι πεντακόσιοι. ἐνθένδε ἐς Tομέα πόλιν

3 στάδιοι τριακόσιοι. απὰ δὲ Ἀμέως ἐς Κάλλατιν πύ- λιν ἄλλοι τριακόσιοι ' ὁρμος ναυσίν. ἐνθένδε ἐς Ια-ρῶν λιμένα ὀγδοήκοντα καὶ εκατόν καὶ ή γῆ ἐν κυκλω του λιμένος Καρία κλήζεται. απὰ δὲ Καρῶν λιμέ- ωνος ἐς Tετρισιάδα στάδιοι εἴκοσι καὶ εκατόν. ἐνθένδε ἐς 4 Βιζώνην χῶρον ἔρημον στάδιοι εξήκοντα. απὰ δὲ Βι-

184쪽

ΠΕΡΙΠΛΟΥΣ ΕΥΣΕΙΝΟΥ ΠΟΝΤΟΥ

νης ἐς Αιονυσύπολιν στάδιοι ὀγδοήκοντα. ἐνθένδε ἐς υδησσὰν διακόσιοι ὁρμος ναυσίν. εκ δὲυδησσου ἐς του 86ὶAιμου τὰς υπωρείας, αῖ δὴ ες τον Πόντον καθήκουσιν, στάδιοι τριακόσιοι εξήκοντα. καὶ δεsρο ὁρμος ναυσίν.5 ἐκ δε του A ου ἐς Μεσημβρίαν πόλιν ἐνενήκοντα ' 5ὁρμος ναυσίν. καὶ ἐκ Μεσημβρίας ἐς Ἀγχίαλον πόλιν στάδιοι εβδομήκοντα, καὶ ἐξ Aγχιάλου ἐς Ἀπολλωνίαν

ὁγδοήκοντα καὶ εκατόν. αυται πῆσαι αἱ πόλεις Ελ- 6ληνίδες εἰσίν, ωκισμέναι ἐν τη Σκυθία, ἐν αριστερὰ id ἐσπλέοντι ἐς τον Πόντον. ἐκ-ωπολλωνίας ἐς πιρρύ- νησον στάδιοι ἐξήκοντα ' ὁρμος ναυσίν. καὶ ἐκ Σερρονήσου ἐς Aυλαίου τεῖχος πεντήκοντα καὶ διακόσιοι. ἐνθένδε ἐς Θυνιάδα ακτὴν εἴκοσι καὶ εκατόν. απὀ δὲ Θυνιάδος ἐς Σαλμυδησσὸν στάδιοι διακόσιοι. 2515 τούτου του χωρίου μνήμην πεποίηται Σενοφῶν ὁ πρεσβύ-IDτερός, και μέχρι τούτου λέγει την στρατιὰν ἐλθεῖν των asEλλήνων, ης αυτὰς ἡγήσατο, με τὰ τελευταῖα συν Σευθητω Θρακι ἐστράτευσεν. καὶ περὶ τὴς ἀλιμενότητος του 2χωρίου πολλὰ ανέγραψεν, ὁτι ἐνταυθα εκπίπτει τα πλοῖα 20 χειμῶνι βιαζόμενα, καὶ οἱ Θρῆκες οἱ πρόσχωροι ὁτι υπὲρ

των ναυαγίων ἐν σφίσιν διαμάχονται. απὁ δὲ Σαλμυ- 3δησσου ἐς Φρυγίαν.στάδιοι τριάκοντα καὶ τριακόσιοι. ἐνθένδε ἐπὶ Ευανέας εἴκοσι και τριακόσιοι. αυται δὲ αἱ Κυάνεαί εἰσιν, ας λέγουσιν οἱ ποιηταὶ πλαγκτὰς πάλαι 25 εἶναι, καὶ διὰ τούτων πρώτην ναυν περῆσαι τὴν Ἀργώ,

ῆτις ἐς Κόλχους γάσονα ῆγαγεν. ἐκ δε Ευανέων ἐπι το 4Ἱερὸν του Λιος του Ουρίου, Ἀαπερ το στόμα του Πόν- 'του, στάδιοι τεσσαράκοντα. ἐνθένδε ἐς λιμένα Λάφνης. τῆς Μαινομένης καλουμένης στάδιοι τεσσαράκοντα. απὰ ad δε Aάφνης ἐς Βυζάντιον ὀγδοήκοντα. τάδε μὲν καὶ τὰ απ4 του Βοσπόρου του Κιμμερίου ἐπι Βόσπορον τον Θράκιον καὶ πόλιν Βυζάντιον.

185쪽

. . . ὁ Πύρρου παῖς καὶ Κλεαρχος, οὐχ ὁ τῶν μυρίων 'Eλλήνων εαὶ βασιλέα ήγησάμενος, ἀλλ' αλλος

id, ουτος Κλέαρχος. καὶ μην καὶ Παυσανίου ἐστὶ συγ- ''U γράμματα υπὲρ τουτων, εὐροις δ' αν καὶ μαγγέλουαττα καὶ Πολυβίου του Ἀρκάδος, δς καὶ Σκηπίωνι τψ 5 μαίω συνεγένετο, πολλοὐς καὶ μεγάλους πολέμους διαπολεμοsντι ἄλλους τε καὶ εν ω Καρχηδόνα την ἐν β Λιβύη εἷλέν τε .καὶ ηνδραπόδισεν. συγγέγραπται δὲ αττα υπὲρ τούτων καὶ Mπολέμω καὶ 'Iφικράτει, ου τῶἈθηναίων στρατηγω, ἀλλ' ἄλλω τούτω. Ποσειδώνιος Io δὲ ὁ Ῥύδιος καὶ τέχνην τινὰ τακτικην συγγράψας κατ 2 λιπεν. ἔστι δὲ σύμπαντα ταsτα τα συγγράμματα εκείνη μάλιστα οὐκ ωφέλιμα, μι ως προς εἰδότας συγγέγραπται. και τοίνυν τα ονύματα τῆς τε ὁπλίσεως ἐκάστης καὶ

τῆς τάξεως οῖ μὲν ως γνώριμα ανέγραψαν, τα δέ ἐστιν 153 εἰ μη ἐξηγήσαιο πάντη ἄγνωστα. τοsτο δὲ αυτὀ ἔδοξέ

4ζ, μοι πρῶτον ἰάσασθαι αυτῶν την ασάφειαν. 2 ως οὐν εὐγνωστότατα ἔσται τοῖς εντυγχάνουσι τά

τε πράγματα καὶ τὰ ονύματα, ενθένδε τοs λόγου ἄρξομαι, ὁτι δὴ τῶν παρασκευῶν των ἐς τον πόλεμον ῆ in μέν τις κατὰ γῆν τυγχάνει οὐσα, ῆ δὲ διὰ θαλάσσης καὶ γὰρ οἱ πολέμιοι πολεμοsνται οῖ μὲν ἐν γῆ, οῖ δ' ἐν ε θαλάσση. τῶν δὲ ὁπως οὐν πολεμούντων το μέν τί i3 ἐστι μάχιμον, αυτοὶ οἱ στρατιῶται, το δὲ τοs μαχίμου

186쪽

πεζικόν, το δ' ἐπ' οχηματος αλλου καὶ αλλου. καὶ της δευτέρας ἰδέας τὸ μεν ιππικόν, ὁπερ Ἀποις χρῆται, τὰ δ' ἐπὶ ἐλεφάντων, καθάπερ τὰ γνδῶν στρατόπεδα καὶ τα La Αἰθιοπικά, χρόνω δ' υστερον καὶ Μακεδόνες καὶ Καρχη- sδόνιοι καί που καὶ Ῥωμαῖοι. του δὲ ἀφ' λπων μαχητι- sκου τὸ μεν ἰδία λεχθείη αν ἱππικόν, τὀ δε ἀφ' ἁρμάτων . καὶ του ιππικοs οῖ μὲν ἱππῆς, οῖ δε ἄμφιπποι' ἱππῆς μὲν οἱ ἐφ' ενὸς Ἀπου ὀχούμενοι, ἄμφιπποι δὲ οἱ ἐπὶ δυοῖν 1ο ἀστρώτοιν συνδεδεμένοιν, ώς μεταπηδῶν απ' ἄλλου ἐς ἄλλον. η μὲν δη απὸ των ἐλεφαντων μάχη απλῆ ἐστιν, πλήν γε δη ἔτι πύργους ἔφερον ἔστιν ἔτε οἱ ἐλέφαντες ' ετων δὲ καὶ οἱ ὀδόντες σιδήρω ὀξεῖ ώπλισμένοι ἡσαν,

του τε τομώτεροι ειναι καὶ του μη ἀποθραύεσθαι ευπε-

1, τῶς. 4 δὲ απὰ των ἁρμάτων μάχη πολυειδεστέρα ταώ- 5της ῆ γὰρ ψιλὰ ην τὰ ἄρματα, καθάπερ τὰ Πωῖκά, ῆ δρεπανηφύρα, ώς υστερον τὰ Περσικά, καὶ ῆ πεφραγ- 1ομενων των ιππων ῆ ἀφράκτων, καὶ ῆ απλου του ἐυμου ῆ διπλου, τὰ δὲ καὶ πολέρρυμα. εο αἱ δὲ πεζικαί τε καὶ ἱππικαὶ τάξεις καὶ ὁπλίσεις 3

πολυειδεῖς τε καὶ πολύτροποί εἰσιν. αυτίκα των πεζῶν

ή ὁπλισις, ῶς γε δὴ ἐς τὰ ἀνωτάτω τεμεῖν, τριχῆ νενέμηται, ἔς τε τὀ ὁπλιτικὀν καὶ ἐς τὀ ψιλὼν καὶ ἐς τὀ πελταστικόν. τὸ μὲν δὴ βαρυτατον τὀ ὁπλιτικὰν θώρακας 2as ἔχει καὶ ἀσπίδας ἡ θυρεους παραμήκεις καὶ μαχαίρας Πκαὶ δόρατα, ώς Ἐλληνες, ῆ σαρίσας, ώς Μακεδόνες. τι δὲ ψιλον ἐναντιώτατα ἔχει τω ὁπλιτικῶ πάντα, ὁτι- 3περ ἄνευ θώρακος καὶ ἀσπίδος καὶ κνημῖδος καὶ κράνους ἐκηβόλοις ἐστὶν ὁπλοις διαχρώμενον, τοξεύμασιν ῆ ἀκον- λβω τίοις ῆ σφενδόναις ῆ λίθοις ἐκ χειρός. τὀ πελταστικὀν δὲ 4κουφότερον μὲν τυγχάνει ον του ὁπλιτικου - ἡ γὰρ πέλτη σμικροτέρα τῆς ἀσπίδος καὶ ἐλαφροτέρα, καὶ τὰ ἀκόν-

106ὶτια τῶν δοράτων καὶ τῶν σαρισῶν λειπόμενα -, βαρύ-

187쪽

καὶ κράνη πρόσκειται, η πῖλοι Λακωνικοὶ η Ἀρκαδικοί, 13 καὶ κνημῖδες, τοῖς πάλαι Ἐλλησιν, η ως Ρωμαίοις κνημὶς μία προ της κνήμης τῆς ἐν ταῖς μάχαις προβαλ- sλομένης, καὶ θώρακες, οῖ μὲν φολιδωτοί, οῖ δὲ άλύσεσι λεπταῖς σιδηραῖς ἐπηλλαγμένοι. 4 τῆς δ' ιππικῆς ὁπλίσεως ῆ μεν κατάφρακτος τυγ-M χάνει ουσα, ῆ δε ἄφρακτος. και κατάφρακτος μὲν ἡ τοὐς Ἀπους καὶ τοὐς ιππεας πεφραγμένους παρεχομενη, τοὐς 10 μὲν θώραξι φολιδωτοῖς ἡ λινοῖς ῆ εκ κεράτων και παραμηριδίοις, τοὐς Ἀπους δὲ παραπλευριδίοις καὶ προμε-2 τωπιδίοις' ἄφρακτος δε ἡ ἐναντια. τούτων δε οῖ μὲν

Bl.δορατοφόροι εἰσίν, οῖ δὲ ἀκροβολεινταί. καὶ δο-μ ρατοφόροι μεν οι πελάζοντες ταῖς τάξεσι των πολε- 15μίων και δόρασιν απομαχόμενοι, ἀκροβολισταὶ δε οἱ πύρρωθεν ἀκροβολισμοῖς διαχρώμενοι, καθάπερ 'Αρμέ- 4 νιοι και Παρθυαίων ὁσοι μη κοντοφύροι. τῆς προτέρας δε ιδεας οῖ μὲν θυρεοὐς φέρουσιν καὶ καλοῶνται θυρεαφόροι, οῖ δὲ ανευ τούτων αυτο μόνον δόρασι μά- 20χονται, οἷ' δη καὶ ἰδία δορατοφόροι ονομάζονται, ἔστιν

5-υφ' ἁν ξυστοφόροι. ἀκροβολισταὶ δὲ λεχθεῖεν ανοι μη ἐς χεῖρας ἰόντες ἀλλα πόρρωθεν ἐξακοντίζοντες. καὶ τοsτων οῖ μεν δορατίοις διαχρῶνται ἐς τον ἀκροβολισμόν, οῖ δὲ τόξοις. οἱ μεν δη δορατίοις ἀκροβολιζύ- as

μενοι Tαραντῖνοι ονομάζονται, οἱ δ' ἔτεροι ἱπποτο-6 ξόται. αυτῶν δε των Ταραντίνων οῖ μεν αυτὰ μόνον hi πόρρωθεν ἀφιστάμενοι ῆ ἐς κύκλους περιιππεύοντες διαχρῶνται τω ἀκροβολισμω, οἷ' δη καὶ εἰλικρινῶς Ταραντῖνο ί εἰσιν οῖ δὲ τα μεν πρῶτα εξακοντίζουσιν, Mἔπειτα συμπλέκονται τοῖς πολεμίοις, ῆ δόρυ ξν ών ἴσχον υπολειπόμενοιῆ καὶ τῆσπάθη διαχρώμενοι ' καὶ ουτοι κα-7 λουνται ελαφροί. - Ρωμαίοις δὲ οἱ ἱππῆς οῖ μὲν 107ὶ

188쪽

κοντους φέρουσιν, καὶ ἐπελαύνουσιν ἐς τον τρόπον τον Ἀλανικὰν καὶ των Σαυροματῶν, οῖ-λόγχας ἔχουσι. σπάθη δὲ μακρὰ καὶ πλατεῖα ἀπήρτηται αυτοῖς απὰ των 85 -ων, καὶ θυρεοὐς πλατεῖς παραμήκεις φέρουσιν και Πκράνος σιδηροsν καὶ θώρακα πεπλεγμένον και κνημῖδας σμικράς. λόγχας δὲ ἐς ἀμφότερα φέρουσι, καὶ ἀκοντίσαι sμακρόθεν, οπότε τούτου δέοι, καὶ ἐγγύθεν εκ χειρὸς ἀπομάχεσθαι ' συμπλακῆναι δε εἰ δεήσειεν ἐς χεῖρας is ἐλθόντας, ταῖς σπάθαις μάχονται. οῖ-και πελέκεις σμικροψς φέρουσι πάντοθεν εν κέκλω ἀκωκὰς ἔχοντας. ἐκάστης δε τάξε ως πεζικῆς τε και ἱππικῆς σ υ σ τ ή - θματά τ ἐστὶ καὶ ἡ γ εμόν ες καὶ α ριθμὰς καὶ ὀνοματα, υπὲρ ἁν ῆδη λεκτέον. πρῶτον μεν δὴ καὶ μέ- 215 γιστον των εν στρατηγία ἔργων παραλαβόντα πλῆθος ανθρώπων ἀθρόον καὶ ἄτακτον ἐς τάξιν καὶ κόσμον

καταστῆσαι ' το δ' ἔστιν κατ α λοχίσαι τε καὶ συ λ- 18

λοχίσαι, αριθμόν τε ἐπιθεῖναι τω πλήθει παντὶ σύμμετρον καὶ ἐπιτήδειον ἐς τὰς μάχας. το γὰρ συντεταγ- 3 ad μένον στράτευμα ἔν τε τῆ πορεία κουφότερον καὶ ἐν τῆ στρατοπεδεία ἀσφαλέστερον καὶ ἐς τὰς μάχας ώφελιμώτερον, ἄστε ήδη καὶ μεγάλα στρατόπεδα καὶ ευοπλουντα δι' ἀταξίαν διαφθαρέντα ἴσμεν υπ4 ἐλάττονός τε στρατιῆς καὶ ουκ ακριβῶς ώπλισμένης, τα δὲ ασθενέστερα

25 καὶ ουκ ευοπλουντα κρατήσαντα περισσου πλήθους τῆευταξία. το μὲν δὴ καταλοχίσαι ἐστὶν ἐς λόχους συν- 4 τάξαι ὁ δὲ λόχος ονομάζεται αριθμος ἀνδρῶν απὰ i5i του ηγουμένου καὶ τῶν μετὰ τοsτον τεταγμένων ἔστε επὶ τον τελευταῖον κατὰ το βάθος, δς δὴ οὐραγὸς καλε 3ο ται. αριθμὸν δε τοs λόχου οῖ μὲν οκτώ ἀνδρῶν ἐποί- sησαν, οῖ δὲ δέκα, οῖ δὲ δύο ἐπὶ τοῖς δέκα, οῖ-καὶ ἐκ- 108ὶκαίδεκα. κείσθω δε ὴμῖν τὴ βαθύτατον αυτοs ἐς εκκαίδεκα. σύμμετρον γὰρ τοὐτο πρός τε την ἐπὶ μῆκος τάξιν

189쪽

ΤΕXU THTI- καὶ προς την ἐς βάθος τῆς φάλαγγος καὶ προς το υπερ- ο τοξεύεσθαι τε καὶ υπερακοντίζεσθαι προς των ψιλῶνε των ἐφεστηκότων. καὶ εἴτε διπλασιάσαι δεήσειεν τὰ

βάθος ἐπὶ τριάκοντα δυο ἄνδρας, ἡ τάξις σύμμετρος

ἔσται' εἴτε αδ μηκῶναι το μετωπον ἐς οκτώ, ἔσται Ου

πάντη ἀβαθης ἡ φάλαγξ. την δὲ ες οκτώ εἰ ἐκτεῖναι ἐθελήσειας ἐπὶ τέσσαρας, ἀβαθὴς γίγνεται. χρὴ ουν τον

λοχαγόν, ἄτε πρῶτον του λόχου τασσόμενον, τον κράτιστον ἐπιλέγεσθαι' ο δὲ αυτος καὶ πρωτοστάτης καὶ 4γεμών καλεῖται.

β Ψου δὲ λόχον καὶ στίχον ήδη τινὲς ὀνομάζουσιν, οἷ 2 δὲ δεκανίαν, τυχον οἷς ἐκ δεκα ὁ λόχος ήν. υπερ δὲ τῆς ἐνωμοτίας ἀμφιγνοούμενόν ἐστιν or μὲν γὰρ ἄλλο

21 5νομα τω λύχω εἶναι τοsτο, οῖ δὲ τὰ τεταρτον του λόχου - ενωμοτίαν καλοsσιν, καὶ ἐνωμόταρχον τον τούτου

ηγοώμενον, τὰς δὲ δύο ἐνωμοτίας διμοιρίαν καὶ τον s ῆγοώμενον τούτων διμοιρίτην. Σενοφῶν δε πόστον μὲν μέρος του λύχου ἡ ἐνωμοτία ἐστὶν os διασαφεῖε δτι δὲ μεῖον πάντως γε τῶ ἡμίσει, δηλοῖ ἐν ω λέγει ὁτι οἱ

λοχαγοὶ κατ ἐνωμοτίας εκαστος ἐποιήσαντο τον αυτου. λύχον. ὁ μεν δη του λοχαγοs κατύπιν εστώς ἐπιστάτης καλεῖται, ὁ δὲ αυ κατόπιν τούτου πρωτοστάτης, ὁ δ' ἐπὶ τούτω ἐπιστάτης, καὶ ἐφεξῆς ωσαέτως, ῶς τον πάντα τοs λόχου στίχον ἐκ πρωτοστατῶν καὶ ἐπιστατῶν 5 τετάχθαι παραλλὰξ ισταμένων. χρὴ δὲ μη μόνον τον λοχαγῖν τον κράτιστον τοs λόχου εἶναι, ἀλλα καὶ τονουραγὸν ου πολύ τι ἀποδέοντα ἐπιλέγεσθαι πολλὰ γὰρ καὶ τούτω καὶ ου τα φαυλότατα ἐν τοῖς πολεμικοῖς ἐπι-6 τέτραπται. εἴη αν ουν ὁ λόχος στίχος ἐξ ἐπιστατῶν καὶ 23 πρωτοστατῶν ἐν μέσω λοχαγοs τε καὶ ουραγοs συντεταγμένος. 7 συλλοχισμὰς δ' ἐστὶ παράθεσις λόχου ἐτέρω λύχω. 7ὶ

190쪽

γίγνεται δε εἰ τῶ τos πρώτου στίχου λοχαγῶ ὁ του δευτέρου λοχαγδς ἐπισταθείη, τῶ δὲ τούτου ἐπιστάτη ὁ του δευτέρου λοχαγοs ἐπιστάτης, καὶ ἐφεξης ουτως. παρα- 2στάτης δὲ πας ὁ συζυγῶν ονομάζεται, λοχαγὸς μὲν ὁ ε πρῶτος τῶ δευτέρω λοχαγῶ, ἐπιστάτης δὲ ὁ πρῶτος τῶδευτέρω ἐπιστάτη, καὶ τοsτο ἐφεξῆς ἔστε ἐπὶ τοὐς οὐραγοὐς τῶν λόχων. ἐπειδὰν ουν πολλοὶ εφεξῆς λόχοι ταχθῶσι, συλλοχισμὸς τὀ τοιόνδε καλεῖται. το δε σύμπαν σύνταγμα τοs πλήθους φάλαγξ ὀνο- 81ομάζεται ' ἐς μῆκος μεν τὸ πρῶτον αν εἴη ἐκ τῶν λοχαγῶν 'in σύνταγμα, ὀπερ και μέτωπον ήδη τινὲς ὀνομάζουσιν,

ἔστιν δὲ οῖ πρόσωπον καὶ ζυγόν, και στόμα δὲ αλλοι Mταυτὀ τοsτο, καὶ πρωτολοχιαν ἄλλοι. τδ δε κατόπιν 2τοs μετώπου απαν ἔστε ἐπὶ τους ουραγούς, βάθος ὀνο- 15 μάζεται. καὶ τὁ μὲν κατὰ μῆκος επ' εὐθείας εἶναι τους N πρωτοστάτας τοῖς πρωτοστάταις καὶ τοὐς ἐπιστάτας τοῖς i ἐπιστάταις συζυγεῖν καλοsσι, στοιχεῖν δὲ τὀ κατὰ βάθος ἐπ' εὐθείας εἶναι τοὐς οέραγοὐς καὶ λοχαγούς.

τέμνεται δὲ η φάλαγξ ἐς μέρη τὰ μέγιστα δύο, δίχα διαι- 320 ρουμένου τοs παντὰς μετώπου ἔστε ἐπὶ τὰ καν βάθος καὶ τούτου τὀ μὲν ῆμισυ τὀ εν δεξιὰ δεξιον καλεῖται κερας καὶ κεφαλή τὰ δ' ἐν ἀριστερὰ εὐώνυμον κέρας καὶ οὐρά. ῖνα δὲ ἡ διχοτομία γίγνεται τοs μή- 4κους, ὀμφαλὸς ονομάζεται καὶ στόμα καὶ ἀραρός. 26as ἐπὶ δὲ τοῖς ὁπλίταις τὰ πολὐ οι ψιλοὶ τάσσονται, 9ώς τοῖς μὲν την σκέπην ἐκ τῶν ὁπλων εἶναι, τοῖς ὁπλίταις αδ την ωφέλειαν ἐκ τῶν κατόπιν ἀκοντισμάτων. ου μην αλλὰ καὶ ἐν αλλη χώρα ήδη ψιλοὶ ἐτά- 2χθησαν, ὁπότε τοsτου δέοι, ῆ ἐπὶ κέρως εκατέρου, ἐω εἰ πρόβλημα εἴη τοs ετέρου κέρως ποταμῖς ῆ τάφρος ἐθάλασσα, ἐπὶ τοs ετέρου μόνον ἐν έπερδεξίω χωρίω τοs ἀποκρούεσθαι τῶν πολεμίων την ταύτη ἔφοδον,