Arriani ... scripta minora, recogn. R. Hercher. R. Hercher iterum recogn., edenda curavit A. Eberhard

201쪽

ΤΕXm ΤΑΚΤΙΚΗ πολέμους οτι μη παρ' Ἀδοῖς τυχον η τοῖς ἄνω Αἰθίοψιν καὶ αυτη ἐκλέλειπται. 20 νυνὶ δὲ τὰ ονύματα ἐπέξιμεν των κινησεων κατ' ηδὶἰδέαν αλλου καὶ αλλου στρατοπέδου, καὶ τον νουν εκά-2 στου του ονόματος. καλεῖται δε το μέν τι κλίσις, καὶ ε54 ταύτης ἰδέαι δισσαί, η μὲν ἐπὶ δόρυ, η δ' ἐπ' ασπίδα ηδ αδ δὲ μεταβολή, τι δέτι ἐπιστροφή, καὶ ἀναστροφὴ

αλλο. καὶ περισπασμὼς δέ τι ονομάζεται, καὶ ἐκ περισπασμος ἄλλο, και στοιχεῖν καὶ ζυγεῖν, καὶ ἐς ὀρθον ἀποδοsναι καὶ ἐξελίσσειν καὶ διπλα σιάζειν. 10s λέγεται δέ τις καὶ ἐπαγωγή, καὶ δεξιὰ παραγωγη, καὶ ἄλλη ευώνυμος παραγωγή, καὶ πλαγ ία δε φάλαγξ ἐστί τις, καὶ ὀρθία φάλαγξ ἄλλη, καὶ λοξὴ φάλαγξ, καὶ παρεμβολή, ἔτι γε μην προσταξις καὶ ἔνταξις καὶ υπόταξις. 1521 κλίσις μεν δή ἐστιν ή κατ' ἄνδρα κίνησις, καὶ τῆς i15γ 84 κλίσεως ἐπὶ δόρυ μεν καλεῖται ή ἐς τὰ δεξιά, Ἀαπερ τὰ δόρυ ἐστὶ τῶ οπλίτι, ἐπ' ασπιδα δὲ ἡ ἐπὶ τὰ λαιά, 2 ῖνα φέρει την ασπίδα. καὶ εἰ μεν απλῆ ἡ κλίσις, ἐς τὰ

55 πλάγια μόνον παράγει την ἴψιν εἰ δε διπλῆ γίγνοιτο, 8o ἀποστρέφει την ὁψιν ἐς τὀ κατόπιν. τουτὶ δε ήδη με 3 τ αβολη καλεῖται. ἐπι στροφὴ δέ εστιν, ἐπειδὰν τὼ πῆν συνταγμα πυκνωσαντες κατὰ παραστάτην καὶ ἐπιστάτην καθάπερ ενῖς ἀνδρὀς σῶμα ἐπὶ δόρυ ῆ ἐπ' ασπίδα ἐγκλίνωμεν, καθάπερ ἐπὶ κέντρω τω λοχαγω - παντὰς του τάγματος περιελιχθέντος, καὶ μεταλαβόντος os τόπον μεν τον ἔμπροσθεν, ἐπιφάνειαν δὲ την ἐκ δεξιῶν, διαμενόντων ἐκάστω τῶν τε ἐπιστατῶν καὶ παραστατῶν. 4 ἀναστροφὴ δέ ἐστιν ή ἀποκατάστασις τῆς ἐπιστροφῆς ἐς την προτέραν χώραν. περισπασμὀς δε καλεῖται ἡ ἐκ Mδυοῖν ἐπιστροφαῖν του τάγματος κίνησις, ώς μεταλαβεῖν - 5 τον ὀπίσω τόπον ' ἐκπερισπασμος ή ἐκ τριῶν ἐπι-

202쪽

στροφῶν συνεχῶν τοs παντὸς κίνησις, ώς μεταλαβεῖν, siri εἰ μὲν ἐπὶ δόρυ γίγνοιτο, τη νἐξ αριστερῶν ἐπιφάνειον, εἰ δὲ ἐπ ασπίδα, την ἐκ δεξιῶν. στοιχεῖν δὲ λέγεται τὸ ἐπ ευθείας ἰέναι τῶ λοχαγω αβ καὶ τω ούραγῶ, σώζοντας τα ἴδια διαστήματα - ζυγεῖν δὲ η'in τὰ ἐπ' εὐθείας ἰέναι κατὰ μῆκος ἔκαστον τῶν ἐν τω λόχωτω συζυγοsντι. συζυγοsσι δὲ τω μὲν λοχαγῶ οι λοχαγοὶ 2 πάντες, τω τούτου ἐπιστάτη οι τῶν αλλων λοχαγῶν Mἐπιστάται, καὶ ἐφεξῆς ωσαύτως. και μην ἐς ὀρθον a10 ἀποδοῶναι λέγεται τὸ ἐς την καθεστῶσαν ἐξ αρχῆς ἐπιφάνειαν καταστῆσαι την ἄψιν, οἷον εἴ τις ἐπὶ τοὐς πολεμίους τετραμμένος κελευσθείη ἐπὶ δόρυ κλῖναι, ἔπειτα αδ παραγγελθείη ἐς ὀρθον ἀποκαταστῆσαι, δεήσει πάλιν αυτὀν ἐπὶ τοῖς πολεμίους τετράφθαι.

δε κατὰ ζυγά. τούτων δὲ αδ εκατέρα τριχῆ νενέμηται. ὁ Τλμὲν γάρ τις ἐξελιγμῖς Μακεδών, ο δε Λάκων, ο δὲ

Κρητικις ονομάζεται ' τον αυτὰν δὲ τοὐτον καλούμενονευρίσκω καὶ Π ερσ ικὰν και χόριο ν. Μακεδών μεν 220 ουν ἐστιν ὁ μεταλαμβάνων τῆς φάλαγγος τον ἔμπροσθεν τόπον, αντὶ δὲ τῆς κατὰ πρόσωπον ἐπιφανείας την κατόπιν Λάκων δε ὁ μεταλαμβάνων τῆς φάλαγγος τον 3ὀπίσω τόπον, καὶ ωσαύτως αντὶ τῆς κατὰ πρόσωπον ἐπιφανείας την κατόπιν. ὁ δε Κρητικός τε καὶ Περσι - ζ'. 6 κὰ ς ονομαζόμενος τον αυτὀν μεν ἐπέχειν ποιεῖ τόπον τῆς εφάλαγγος τι παν σύνταγμα, τῶν δ' ἐν μέρει οπλιτῶν εκαστον ἀνθ' ου πρότερον ἐπειχεν τόπου ἔτερον μεταλαμβάνειν, τον μεν λοχαγὀν τον τοs οὐραγοs, τονδε οὐραγὰν τον τοs λοχαγοs, καὶ αντὶ τῆς κατὰ πρόσω- βο πον ἐπιφανείας την κατόπιν. οἱ δε δη κατὰ ζυγὰ ἐξ- 5ελιγμοὶ γίγνονται ἐπειδὰν ἐπὶ τῶν ἀποτομῶν βουληθῆ τις τὰ κέρατα καθιστάναι, τὰς δὲ ἀποτομὰς ἐπὶ τῶν κερά-

203쪽

TEXm ΤΑΚΤΙΚΗ των, καὶ το μέσον τῆς πάσης φάλαγγος ἀποτελέσαι καὐ-τερύw ωσαυτως δὲ καὶ τα δεξιὰ ἐν τοῖς εὐωνυμοις κα

6 ίστησι, καὶ τὰ ευώνυμα ἐν τοῖς δεξιοῖς. εἰ μὴ παρέχοι κατὰ μείζω μέρη τῆς φάλαγγος ἐξελιγμοὐς ποιησασθαι, πελαζόντων ήδη των πολεμίων, δέοι δὲ ἐξελίξαι την τάξιν, τότε δη κατὰ συντάγματα ἐξελίσσουσι. 24 καὶ ὁ μὲν κατὰ στίχους ἐξελιγ μδς Μακεδῶ ν

28 αυ καλεῖται, επειδὰν ὁ λοχαγος μὲν μεταβάλληται, οἱ δὲ BI. οπίσω ἐκ δορατος παραπορευόμενοι ἐφεξῆς ἀλλήλων 2 ἱστῶνται. Λάκων δ' ἐξελιγμὀς ονομάζεται, επειδὰν ὁ λοχαγὸς μεταβαλλόμενος εκ δόρατος ἔλον τον λόχον μεταλλάξη ἐς ἄλλον ἴσον τω προσθεν τόπον, οἱ δὲ λοιποὶ επόμενοι εφεξῆς αυτω τασσωνται ῆ ὁπόταν ὁ μὲν οἰ- ραγὸς μεταβάλληται, ὁ δὲ ὁπίσω αυτοs τεταγμένος εκ δόρατος τοs οὐραγοs παραπορευόμενος ἔμπροσθεν αυ- τοs τάσσηται, καὶ οἱ λοιποὶ ώσαύτως ἄλλος προς ἄλλου

s ταχθεὶς τον λοχαγιν αυ πρωτοστάτην ποιησωνται. χύ-

ριος δ' ἐξελιγμὸς γίγνεται, επειδὰν ὁ λοχαγὸς μεταβαλλόμενος ἐπὶ δορυ προχ ἐπὶ τοs λύχου, ἔστ αν κατάσχηso τον τοs οὐραγοs τόπον, ὁ δὲ Ουραγδς τον τοs λοχαγοs. 4 Ουτοι μεν ουν κατὰ λόχους γίγνονται ωσαυτως δὲ καὶ οἱ κατὰ ζυγὰ συντελουμενοι, ου χαλεποὶ γνωσθῆναι.

25 δ ιπλασιασμῶν δὲ δισσὰ γένη τυγχάνει ἔντα, ῆτοι α' κατὰ ζυγὰ ῆ κατὰ βάθος. καὶ τούτων ἔκαστον ῆ τω ἀριθμω διπλασιάζεται ῆ τω τύπω. ἀριθμω μέν, εἰαντὶ χιλίων εἴκοσι τεσσάρων το μῆκος δισχιλίων τεσσαράκοντα ὀκτώ ποιησαιμεν, τον τόπον τον αυτον ἐπεχου-s σης τῆς πάσης φάλαγγος. γίγνεται δὲ τοsτο, παρεμβαλλόντων ημῶν ἐς τὰ μεταξὐ των ὁπλιτῶν τοὐς ἐν τω βάθει ἐπιστάτας. καὶ ουτω πυκνοsται ήμῖν το μέτηπον τῆς 4 φάλαγγος. ἀποκαταστῆσαι δὲ επειδὰν βουληθῶμεν, παραγγελοsμεν ωδε' ὁ ἐς το μῆκος ἐντεταγμένος,

204쪽

ἐπάνιθι ἐς τάξιν. εἰ δε καὶ τῶ τό πω διπλασιάσαι 5 ἐθέλοιμεν τὀ μῆκος, ῶς ἀντὶ σταδίων πέντε ἐς δέκα εκτεῖναι την τάξιν, τοὐς εκ του βάθους παρεμβληθέντας ἐς τὸ κατὰ μηκος μέσον των οπλιτῶν διάστημα επὶ ταε δεξιὰ κελεύσομεν ἐξελίσσεσθαι, τους δε λοιπούς καὶ ημίσεας αυτῶν επὶ τα ευώνυμα, απὀ των προς τοῖς κέρασι δευτέρων λόχων ἀρχόμενοι, και ουτω διπλάσιον εφέξει χῶρον η πῆσα τάξις. ἀποκαταστῆσαι δε ἐπειδὰν βου- 6ληθῶμεν, παραγγελουμεν αυ ἐξελίσσειν τοὐς κατὰ τα si id κέρατα τεταγμένους ἐς οἴστινας πρότερον εἶχον τόπους. ου πάνυ δὲ ωφέλιμοι οι διπλασιασμοὶ ἐγγυς ὁντων πο- 7λεμίων, ὁτι ταραχης τε του ήμετέρου στρατεύματος δόξαν παρέξουσιν ἐκείνοις, και αυτι τὀ στράτευμα ἐν τημετακινησει ἀσθενέστερον ἄμα καὶ ἀτακτότερον καθι- 15 στῶσιν. ἀλλα τοὐς ψιλοὐς ἐπεκτείνειν ἄμεινον καὶ 8τοὐς ιππέας, ώς την ἐκ του διπλασιασμου ἔκπληξιν ἄνευ

κινήσεως τῆς πεζικῆς φάλαγγος τοῖς πολεμίοις ἐμποιῆσαι. γίγνεται δε τὼ διπλασιάζειν ἀναγκαῖον, ῆ υπερ- sφαλαγγῆσαι ημῶν ἐθελησάντων υπερ τὁ τῶν πολεμίων ad κέρας, ῆ κωλsσαι sπερφαλαγγῆσαι ἐκείνους. τὀ βά- 10 θ ο ς δὲ διπλασιάζεται, εἰ ὁ δεύτερος λόχος τῶ πρώτω ἐπιταχθείη, ῶστε τον του δευτέρου λύχου λοχαγδν ἐπιστάτην του πρώτου λοχαγοs γενέσθαι, τον δ' ἐπιστάτηντον πρῶτον του ἐκείνου ἐπιστάτου επιστάτην γενέ- 25 σθαι ' ουτω γὰρ ὁ μεν πρύσθεν πρῶτος ὼν του δευ- II τέρου λόχου δεύτερός ἐστι του πρώτου λόχου, ὁ-δεύ- 63τερος ἐν τῶ δευτέρω τέταρτος του πρώτου, καὶ ωσαύτως ἐφεξῆς, ἔστ' αν ἄπας ὁ δεύτερος λόχος κατὰ τον πρῶτον επ' ευθείας ἐναλλὰξ ἐνταχθῆ ἐς βάθος. ουτωω γάρ τοι καὶ ὁ τέταρτος λύχος τον τρίτον βαθυνεῖ, συνταχθεὶς αυτῶ, καὶ απλῶς οι ἄρτιοι ἐς τοὐς περισσοὐς ἐνταχθήσονται. ου χαλεπὸν δε γνῶναι, ὁπως καὶ αυ- 12

205쪽

TEXU TΑΚΤΙΚΗ του του κατὰ βάθος χωρίου διπλασιασμῖς ἔσται, καὶ 4 απο τουδε ἀποκατάστασις.

26 καὶ μην πλαγία μεν φάλαγξ ἐστιν ἡ τὸ μηκος του

βάθους πολλαπλάσιον ἔχουσα, ὀρθία δε, μαν επὶ κέρως πορεύηται ' ουτω δὲ αυ τὀ βάθος του μήκους πολ- 52 λαπλάσιον παρεχεται. ολως τε παράμηκες μεν τάγμαονομάζεται ο τι περ αν τὰ μηκος ἔχη ἐπι πλέον του βάθους, ορθιον δε ο τι περ ἀν τὰ βάθος του μηκους.

3 λοξη δὲ oνομάζεται φάλαγξή τὰ μὲν ἔτερον κέρας, ὁπότερον ἀν ὁ στρατηγῖς βούληται, τοῖς πολεμίοις πελάζον id ἔχουσα καὶ αυτῶ μόνω ἀγωνιζομένη, τὸ ἔτερον δὲ δι: υποστολης σώζουσα. παρεμβολην δε ὀνομάζουσιν,

a1,επειδὰν προτεταγμένων τινῶν κατὰ διαστήματα ἐκ των ἐπιτεταγμένων ἐγκαθιστῶνται αυτοῖς ἄλλοι επ' ευθείας, ῶς ἀναπληρῶσαι τὰ πρόσθεν ἀπολειπόμενον κενῖν τῆς Ibb φάλαγγος ' πρόσταξιν δέ, ὁταν ῆ εξ ἐκατέρων των μερῶν τῆς τάξεως ῆ ἐκ θατέρου κατὰ τι κέρας αυτὰ προστεθῆ τι στῖφος τῆ πάσn φάλαγγι κατ' ευθῶ του μετώπουε τῆς τάξεως. ἔνταξιν δὲ ὀνομάζουσιν, επειδὰν τοὐς ψι- λοὐς ἐς τὰ διαστήματα των πεζῶν ἐντάξωσιν, ἄνδρα παρ' m7 ἄνδρα ἱστάντες υπόταξιν δέ, επειδὰν τοὐς ψιλοὐς ἐπὶ τὰ πέρατα τῆς φάλαγγος υποτάξη τις ώς ἐς ἐπι

κάμπιον.

27 χρὴ δὲ τὰ παραγγέλματα ἐθίζεσθαι την στρατιὰν ' λὀξέως δέχεσθαι, τὰ μεν φωνὴ, τὰ δὲ ὁρατοῖς σημείοις, 8 2 τὰ δὲ τῆ σάλπιγγι. καὶ σαφέστερα μὲν τυγχάνει ἔντα τὰ λέξει δηλοsμενα, ἔτι καὶ παντῖς του νου ή δήλωσις ουτω γίγνεται, ουχὶ δὲ σύμβολόν τι αυτὐ μόνον ὁρῆ-3 ται ῆ ακούεται. ἀλλ' ἐπειδὴ πολλὰ τὰ ἐξείργοντά ἐστιν Bi. ἐν ταῖς μάχαις τὰς διὰ φωνῆς δηλώσεις, ὁ κτύπος as

τε ὁ ἐκ τῶν ὁπλων καὶ αι παρακελευσεις ἀλλήλοις καὶ οἰμωγαὶ τιτρωσκομένων καὶ παριππασία δυνάμεως ιπ-

206쪽

πικῆς, προσεθιστέον τὴν στρατιὰν καὶ τοῖς ὁρατοῖς σημείοις. οὐ μην ἀλλὰ καὶ προς ταυτα ῆδη ἄπορα ἔστιν ἁ 4 γίγνεται, οἷον ομίχλη η κονιορτὸς πολὐς ἄνω φερμε μενος ζ ηλιος κατὰ προσώπου ἀντιλάμπων η νιφετὴς συνεχὴς η υδωρ λάβρον ἐξ ουρανου η τόποι σύνδενδροι η γηλοφοι ἀνεστηκότες, ώς μη πάση τη φάλαγγι ὁρατὰ γίγνεσθαι τα σημεια. οπότε μὲν δη γηλοφοι διακλείοιεν 5την ἔψιν, πλείω τα ὁρατὰ σημεῖα ποιητέον προς δὲ τὰ 1ο ἐκ του ἀέρος εμπόδια ή σάλπιγξ ωφελιμος.υπὲρ δὲ τῶν πορειῶν, ὁσας ποιεῖται τὰ στρατόπεδα, 28 ἐκεῖνο χρη ἐνθυμεῖσθαι, ὁτι η μεν τις ἐπαγωγὴ ἐν ταῖς Min πορείαις η δὲ παραγωγὴ καλεῖται. καὶ ἐπαγωγη μεν 215 ἐστιν, ἐπειδὰν τάγμα τάγματι επ' ευθυ ἔπηται, οἷον μηγουμενης τετραρχίας αἱ λοιπαὶ τετραρχίαι ταυτη ἐπιτεταγμέναι πορευωνται, ὴ αυ ξεναγίας ἡγουμένης α λοιπαὶ ξεναγίαι ἔπωνται, ενι τε λόγω, ἐπειδὰν του προηγουμένου τάγματος τοῖς ουραγοῖς οἱ του ἐφεξῆς τάγμα- 20 τος ηγεμόνες συνάπτωσιν. παραγωγὴ δ' ἐστίν, ἐπει- 3δὰν ἡ φάλαγξ πῆσα πορευηται τοὐς ηγεμόνας ῆτοι ἐκ

των ευωνυμων ῆ ἐκ των δεξιῶν ποιησαμένη. καν μὲν ἐκ των ευωνυμων ποιήσηται, ευώνυμος παραγωγὴ καλεῖται, αν δὲ ἐκ των δεξιῶν, δεξιά. οπως δ' αν 4 426 πορεία γίγνηται, εἴτε κατ' ἐπαγωγὴν εἴτ ἐν παραγωγῆ,

ῆτοι ἐν μονοπ λευ ρω τῶ τὰ γματι ή στρατιὰ βαδιεῖται, ὴ ἐν διπλευρω ῆ εν τριπλευρω ῆ ἐν τετρα

πλευρω ' μονοπλευρω μεν, ἐπειδὰν ἔνα τόπον υπ- 5οπτον ἔχρ ὁ στρατηγός διπλευρω δέ, ἐπειδὰν δυο ηο τριπλ ευ ρω δέ, ἐπειδὰν τρεις ' τ ετραπλευρω δέ, ἐπειδὰν πάντοθεν οἱ πολέμιοι ἐπιστήσεσθαι πιθανοὶ δοκῶσι. καὶ μὴν ποτὲ μεν ἐν μονοφαλαγγ ία ὴ πορεία εγίγνεται, ποτὲ δὲ ἐν διφαλαγγία, καὶ ωσαέτως ἐν

207쪽

ΤΕXΝΗ ΤΑΚΤΙΚΗ τρ ιφαλαγγία τε καὶ τετ ραφαλαγγ ία. καὶ ταsτα Ου χαλεπὰν συμβάλλειν απο των πρόσθεν τάξεων.

29 ἔτι δὲ άμφίστομος μὲν φάλαγξ καλεῖται ή τοὐς

ημίσεας των εν τοις λόχοις ἀνδρῶν ἀπεστραμμένους απὀ2 σφῶν ἔχουσα, ως ἀντινώτους εἶναι' διφαλαγγία δὲ 5 ἀμφίστομος, ητις εν τῆ πορεία τοὐς ηγεμόνας ἔχει ἐξ ἐκατέρων των μερῶν εν παραγωγαῖς τεταγμένους, τοὐς μεν εν δεξιὰ παραγωγῆ, τοὐς δὲ εν ευωνυμω, τοὐς Jὲουραγοὐς ἔσω τεταγμένους ' ἀντίστομος δὲ διφαλαγγία, ῆ τοὐς μεν ηγεμόνας ἔχει μέσους τεταγμένους, τοὐς Iosi δὲ Ουραγοὐς ἔξω τετραμμένους ἐξ ἐκατέρων των μερῶν 3 εν παραγωγαῖς. ἐτερύστομος δε φάλαγξ ἐστὶν ὴ τομὲν ηγοέμενον ῆμισυ εν τῆ πορεία ἔχουσα εν ευωνύμωπαραγωγῆ, τοsτ' ἔστι τοὐς ηγεμύνας εξ ευων Τμου, του δὲ λοιποs ημίσεος τῆς φάλαγγος τοὐς ηγεμύνας εν δεξιὰ 154 παραγωγῆ. ὁμοιόστ ομος δ' εν τῆ πορεία δ ιφαλαγγία ἐστίν, ητις τοὐς ηγεμόνας ἐκατέρας τῆς φάλαγγος εκ τωναυτῶν μερῶν ἔχει τεταγμένους, ῆ εκ τῶν δεξιῶν ῆ εκ τῶν 5 ευωνύμων ἐκατέρας τῆς φάλαγγος. ὁταν δὲ ή ἀμφίστομος διφαλαγγία τα μὲν ηγοέμενα πέρατα συνάψύ, 20τα ἐπόμενα διαστήσa, τι τοιοsτον ἔμβολον κα-6 λεῖται. ἐπὰν δὲ ή ἀντίστομος διφαλαγγία τα μὲν ἐπό-Bi.μενα πήρατα συνάψύ, τα δὲ ηγούμενα διαστήσy, τὼ τοι-7 ένδε κοιλέμβολον καλεῖται. πλαίσιον δὲ ονομάζεται ὁπόταν προς πάσας τὰς πλευρὰς παρατάξηταί τις εν ἐτε- 258 ρομήκει σχήματι ' πλινθίον δέ, δταν εν τετραγώνω

ο λου πλαίσιον ἰσόπλευρον καλεῖ. και υπερφαλάγγη -

373σὀνομάζουσι την καθ' ἐκάτερον τὀ πέρας τῆς ' φάλαγγος υπεροχὴν υπὲρ τοὐς πολεμίους, υπερκέρασιν soτην καθ' ῖν ὁπότερον ουν κέρας. καὶ τῆ μὲν υπερφαλαγγήσει ἡ υπερκέρασις ἐπομένη ἐστίν, ἀνάπαλιν δὲ

208쪽

οἴτω τοι κέρα μὲν ὁποτέρω ουν ὐπερέχειν καὶ 10 ἐλάσσους κατὰ πλῆθος δυνατόν, καὶ ἐν ἴσω βάθει φυλάσσοντας την πῆσαν τάξιν sπερφαλαγγῆσαι δὲ ἐν ἴσωτω πληθει η καὶ μείονι, μη ἐπὶ λεπτὀν ἐπεκτείναντα, 715 οέχ οἷόν TE. αἱ δὲ των σκευοφόρων ἀγωγαὶ συν ηγεμύνι γι- 30γνέσθων. τρόποι δε αυτῶν πέντε ' η γὰρ ηγεῖσθαι αυτὰ δ' χρη της στρατιῆς συν οἰκεία φυλακύ , η ἔπεσθαι, η ἐκ πλαγίου ἰέναι - καὶ τουτο δισσόν η γὰρ ἐκ δεξιῶν, η εξ10 αριστερῶν -, η ἐντῖς τῶν ὁπλων ἄγεσθαι. προ μὲν δη 2της φάλαγγος χρη ἄγειν τὰ σκευοφόρα, ἐπειδὰν ἐκ πολεμίας ἀπάγης' επόμενα δε τη φάλαγγι, ἐπειδὰν ἐς πολεμίαν ἐμβάλλης ' παράγειν δεεν ὁποτέρα οὐν, ἐπειδὰν τὰ πλάγια φοβώμεθα ' ἐντὸς δὲ της φάλαγγος, ἐὰν τὰ παν-

15 ταχόθεν υποπτα d.

τὰ δε παραγγέλματα χρη συντομώτατά τε ώς οἷόν 31

τε καὶ σαφέστατα ποιεῖσθαι. ἔσται δὲ τουτο, εἰ ὁσα αν ἀμφιβόλως δέξασθαι δυνατοὶ ἁσιν οι στρατιῶται, ταsταφυλασσόμεθα. αυτίκα εἰ κ λ ζ ν ο ν λέγοις προσ- 2

ad τιθεὶς το ἐπὶ δόρυ η ἐπ' ασπίδα, οἱ ὀξέως κατακούειν εχισμένοι τῶν παραγγελμάτων ἄλλοι ἄλλο δεξάμενοι ἔπραξὰν. οἴκουν ἄδε χρη λέγειν κ λινον ἐπὶ δόρυ η κλῖνον ἐπ' ασπίδα, ἀλλ' ἀναστρέψαντα σά ἐπὶ δόρυ κλῖνον η ἐπ' ασπίδα κλῖνοπι ουτω γαρηδ'

25 σύμπαντες το αυτὁ ἀκούσονταί τε καὶ δράσουσιν. ουκ- 3ουν ουδὲ μεταβαλο s η ἐξέλιξον χρη παραγγέλλειν ταsτα γὰρ του γένους την πρῆξιν δηλοsντα ἐπὶ διάφορα ἔργα ἄξει τοὐς ακουοντας. ἀλλὰ τὰ εἴδη γὰρ προτακτέον προ τῶν γενῶν, οIον ἐπὶ δόρυ μεταβα- su λου η ἐπ' ασπίδα. καὶ αὐ ἄδε ἐροωεν τον Λά- 4κωνα ἐξέλισσ ε, η τον χόριον, η τον Μακε δύνα. εἰ δὲ μη προσθεὶς ὁντινα, αυτὰ μόνον ἐξέλισσε

209쪽

6 φαίης, αλλοι ἐπ' αλλον ἐξελιγμὸν ῆξουσιν. ουδεν δὲ ώσ- Ταυτως ἀγαθὸν ἔν τε πορείαις καὶ ἐν μάχαις ως σιγὴ του παντὸς στρατ ματος. καὶ τουτό γε καὶ Oμηρος εν τῆποιησει ἐδήλωσε περὶ μεν γὰρ των ηγεμόνων τῶν Ελλήνων φησίν fi κέλευε δὲ οIσιν εκαστος ηγεμόνων περὶ δὲ της στρατιῆς οἱ δ' ἄλλοι ἀκὴν ἴσαν ουδέ κε φαίης τόσσον λαὀν επεσθαι ἔχοντ ἐν στήθεσιν αυδην) 16 σιγη δειδιότες σημάντορας.

των δε δη βαρβάρων την αταξιαν δηλῶσαι ἐθελήσας, V κλαγγρ καὶ ἐνοπῆ φησὶν ἰέναι τοὐς Πῶας ἴσα καὶ ὁρ-6 νιθας. καὶ αυ ἐν αλλοις ἔπεσι των δ' ῶστ' ὀρνίθων πετεηνῶν' φησίν ἔθνεα πολλά, 15 χηνῶν η γερανων η κύκνων δουλιχοδείρων .καὶ ἐπεξελθών τῶν ὀρνίθων τον θόρυβον ῶς Πώων ἀλαλητός φησίν ἀνὰ στρατὸν ευρυν ὀρώρει 'ου γὰρ πάντων ηεν ὁμος ουδ' ω γῆρυς υπερ δὲ τῶν Ελληνων 20 οῖ δ' ἄρ' ἴσαν σιγη' φησίν μένεα πνείοντες Ἀχαιοί,

ἐν θυμῶ μεμαῶτες ἀλεξέμεν ἀλλήλοισιν. ουτω γὰρ οι μεν ηγεμόνες ὀξέως παραγγελουσιν, qστρατιὰ ὀξέως δέξεται τὰ ἐνδιδόμενα. 32 τὰ παραγγέλματα δὲ ἔστω τοιάδε. ἄγε ἐς τὰ 25 in ὁπλα. ὁ Ο πλοφόρος ἀπίτω απὰ της φάλαγγος.

σίγα καὶ πρόσεχε τῶ παραγγ ελλομένω. ἄνω τὰ δόρατα. κάθες τὰ δόρατα. ὁ ουραγος τον λόχον ἀπευθυνέτω. τηρει τὰ διαστήματα. ἐπὶ

δόρυ κλῖνον. επ' ασπίδα κλῖνον. πρόαγε. εχέ-30τω ουτως. ἐς ὀρθον ἀποδος. το βάθος διπλασιαζε, ἀποκατάστησον. τον Λάκωνα εξέλισσε,

210쪽

ἀποκατάστ ησον. ἐπὶ δόρυ ἐκπερίσπα, ἀπο- 7

κατάστησπν.

τάδε μεν , ῶσπερ ἐν τέχνη, δι' σλέγων ἐδήλωσα uίκανὰ υπέρ γε των πάλαι πιληνικῶν τε καὶ Μακεδο φη νικῶν τάξεων , ὁστις μηδὲ τούτων ἀπείρως ἐθέaοι ἔχειν εγῶ δὲ τὰ ἱππικὰ γυμνάσια, δσα Ῥωμαῖοι ἱππῆς γυ- 3μνάζονται, ἐν τῶ παρόντι ἐπεξελθών, λο τὰ πεζικὰ ἔφθην δηλῶσαι ἐν τη συγγραφῆ ἐντινα υπὲρ αὐτου του βασιλέως συνέγραψα , τέλος ποιήσομαι του λόγου του

καίτοι ο- αγνοῶ χαλεπην ἐσομένην την δηλωσιν 33των ὀνομάτων Εκάστων, ὁτι ουδὲ αυτοις Ῥωμαίοις τὰ δπολλὰ τῆς πατριου φωνῆς ἔχεται ἀλλ' ἐστιν ἁ τῆς Ῥη- ρων η Κελτῶν, ἐπεὶ τὰ πράγματα αυτὰ Κελτικὰ δντα 15 προσέλαβοω, ευδοκιμήσαντος αέτοις ἐν ταῖς μάχαις του Κελτῶν ἱππικos. εἰ γάρ τοι ἐπ' ἄλλω τω, καὶ ἐπὶ τωδε 2 ἄξιοι ἐπαινεῖσθαι ' μαῖοι, ὁτι OH τὰ οικεια και πάτρια ουτω τι ηγάπησαν, ώς τὰ πανταχόθεν καλὰ ἐπιλεξαμενοι οἰκεῖα σφίσιν εποιήσαντο. ουτω τοι ευροις 320 αν καὶ οπλίσεις τινὰς παρ' ἄλλων λαβύντας - καὶ βδη' μαδκαὶ Ουομάζονται, ὁτι κράτιστα Pωμαῖοι αυταῖς ἐχρήσαντο - καὶ γυμνάσια στρατιωτικὰπαρ ἄλλων, καὶ θρόνους τους τῶν αρχόντων και ἐσθῆτα την περιπόρφυρον. οῖ δὲ καὶ θεους αυτους ἄλλους παρ' ἄλλων λαβόντες ι25 ώς οἰκείους σέβουσιν. τὰ γουν ἐπ' αυτοῖς δρώμενα ἐς τουτο ἔτι τὰ μεν Ἀχαιῶν νόμω δρῶσθαι λέγεται, τὰ δεκοινῶ Ἐλλήνων. δραται δὲ ἔστιν α καὶ Φρυγια' και γὰρ η 'εια αυτοις ή Φρυγία τιμῆται ἐκ Πεσσινουντος ἐλ- θουσα, καὶ - πένθος τὰ ἀμφὶ τῶ -τη Φρυγιον ον ἐν 3ο μη πενθεῖται, καὶ τὀ λουτρὀν δ' ή εια, ἀφ' ου του πένθους λήγει, Φρυγῶν νόμω λουται. καὶ μὴν τῶν ενύμων, ους ἐν ταῖς δώδεκα δέλτοις τὰ πρῶτα ἐγράψαντο, A1.