장음표시 사용
121쪽
prinocipitini. Soci linee enucleanda et Cuna lii stoma progrossiuim artis nHI- sicae coniungenda aliis peritioribtismio Viris relin pio; ipso in eo aevii egeo, ut viam aliis monstrasse videar.
I E GENERIBUS ET SCALIS MUSICAE BYZANTINAE.
IIt veteros scriptores inlisici tria genera inlisicae rpia Tεvη Mouciκ'c osso stillii rant, ita recentioi es quoque magistri Fcvoc biuTOViκου, xp μaTi-κov, cvapμoviou distinxeriint; sed praeter noniina nihil sere veteribus otbyzantinis generiinis musicae contanune est, et ut in inultis alus partilais Inii- sicae disciplinae, sic in hac viocpie re recentiores Scriptoros, PIod veteri,is nominibus sitae artis discriniina notabant, speciem doctrinae ac erat litionis captasse et patriae decori constituisse videntui . Tria igitur gotiora inii sicae ita inter so dissemini, iit alitul alia scala ituitur. Atlio ut a priuiamo enor diatonico exorta ini', illinc et iis scala in osse docent:
viae Uti lena Senia Sonos inedios vocis litinianae, sive nostrae scalae d - cI complectitur. Hos sonos cuni ol,scuris noluinibus ollin nominassent cons. Clirysant uiua l. l. p. 1UT), alictores novi systeinatis artis muSicae CpηTopiocrip Toψολτηc, xpscav0oc Πpoύchc, κουpμούζioc xapτοφύλαξ septem primis litoris alpliabeti ita appellariant, iit vocalibus consonantein praefigerent, Consonantibiis Voca leni sit intingerent in hiine niOdiini: nA Boυ Γα Δi κε Ζω VH. At pie liis mi ident non inlinis nostrix incinoria Dielodi et magistret vulgo litiintur. Mantiol illitem Bryennius, qui Piaieto declino Saecillo Harmonicoritin libros tres doctius Plani sciti iis conscripsit, chi in doctrinae speciena affectaret, nomini biis veterit iis et Ptoloniaci sustenuito pente kaidelcachordi iisus est. Ne lite aiictor assectatae initiis doctrinae illo exstitisso videtur, siquidem lainante clini latini scriptores notiti nil nis alioni systematis inale intellecti praecepta de arte inlisica inagis oliscurraveriint viam illiisti avoriint; conser Vest- plint Metrali dor Umcellen I. 269 et 3l0-320 ut conantentationem mean Uobor die Harmonili dos Muniuel Bryennitis und das Systena der bygantinisclien Musilc ' in Boitriige S. 35-60. Praeter liaec autem nonaina lineis scalae diatonicae supra descriptae notae Piaedixin, llias Maprupiac graeci magistri Vocant, cXndvorsa pat tu adscriptae sitiat.1 Inriina notamini linii piaeque ex duabita pni tibiis constat, piaritin superioronapi inta quaque litera notuin tuu sonor in effici patet, inferiorem ad sonos principales octo tonoriun reserendani esse in conamentatione Diodo laudata p. 59 deuionstravi. Nain palmae inartyriae inserior pars toni primi et recti
122쪽
LIB. IV. DE ARTE MUSICA BYZΛΝΤΙΝΑ.CXVI lut plagii, secundae toni legeti, tortiac toni teriit, cluartae toni quarii et recti et plagii sonu ni finalein litoris veteris scripturite indicat. IIas autetia notas μαpTupiac dicunt, quod in libris molossiariun et Inanu scriptis et prelo excusis singulis vorsibus periodiscpie interponuntur, ut alti titilo Vocis et torii modiilatio definititur et confirmetur. Iisdein vero notis, modo necentu ne Ito auctis, Inodo inverso Oriline Scriptis, iitiintiir ad duplicein scalain sive csic μα bic biti nactu significanduIn lioc ino lo:
nctito accentu notaS augent, ut altos sonos
iis graivit iis distinguant, et scalain principaleni inter graviorona sontun Ivi Si Venostriini II ut altiorein diu sivo nostrarin ii contineri statiiunt, viod ii Oritin Octo Sonoriun ictrininis melodiae octo tonoriun scro inciviliantiir. Iis alitem, iae iani ZeXPliun vi, notis unana notain-- ζω n lditana vid os, cui iis inferiore parte litora β sivo sonus finalis fixoυ papεoc indicati tr. Venio lana ait difficiliotein initiis rei partein. Nunieri enim in scalamatonica singulis lineis interpositi, quiluis Graeci, vianto intervallo duo soni distent, significant, nullitiin adi rationis nobis habent. Primunt ontinnon duo intervallorii ni generit, toni dico et semitonii, ut a veteribus Griieciset n nostris inusicis, sed tria Tovo υ με icovoc, Tovou ἐλticcOVOc, Tovou ἐλα-xicτου distincta sunt. Quani iam haec Piidem ros non. prorSIIS nova et in-nlidita est, qilia iam veteros pili losoplai cons. Ptoloniaei Harin. I, l0, II in inVeneriint et recentiores mathematici confimnaveriant eos sonos, qui uno tono distare dicerentiir, non plane aeq1iali in torvallo, sed plus Ininus distare. Verrena ne scalatii Byzantinomun cuni scala Eratost lienis et Ptoleamaei v. II estpliat Metri lc I, 423) prorsus concoidaro opinoris, in illa niaxian uni interVRlluna innuia, minus secundurn, mini inuni sun niunt locum, in hae SeInitonii intervalliun i inuin, maioris idni sociandum, in inoris toni suininum locum tetruelioriti obtinet; piodsi pleniun concontiun cluaritin scalariin emeere Velis, byzantina ita tibi invertenda est, iit a sono βου initiiun facias et sic intervalla disponas:
123쪽
PROLEGOMENA . Magis nos numeris ipsis Oirendi par est. Tota eni In ratio, via byZantini ina isti i intervalla sonorum satis inscite definiueriint, a cloeta arguinenlatione Ptoletnaei et mathematicorii in discrepat. Illi eniin, mine proportio inter ni otiis vibrantimn fidium Suitonscii vingungen) intercederet, subtili computatione criterunt, Bygantini cii in toni intervalltim duodecim particulis biacTηματα) coiistare statuissent, ininori tono novena, semitonio hviroviφsi Vo λεiμμαTi) septeni particulas ad Signavoriant. Atute Piod mini iniana intervalliina rovou ἐλtixaemov) di in idiani partem intervalli toni paulilliani superare statuerunt, id plane chi in praeceptis Ptoloniaci vide Harin. I, 15) convenit;
locent, et a disciplina inattiematica Ptoloniaei et a rei probatalitato abliorret. Cii in cniin Inallienaatici maiorevi tonuin et nainoroni taIn eXiguo essem Inine, iit inagis inathematicis rationilnis inveniri vanin attriuin iii licio percipi posset, mirerre docilissunt et nostri miisici piis illo illo cliscrinii ne prorsus neglectoniit tono aiit sentitonio sonos distam viilgo statuant, recentiores Graeci ininorent tonitin scλticcova Tovov) Inintino propius miarn niaxiIno accedere tefiniunt. lio ciun accedat, viod et Manuelis Bryennii aetate, mii quartoclo imo saeculo Ilarinoni coria in libros tres conscripsit, praecepta illa de intervallis septeIn, noveni, duodecina particularum prorsus institilita stiisso probantur, nelio viilnis calculis et naensuris illa discrimina inventa sint vii d-PIana meInoriae prodituna est, in commentationo de Man. Bryennio totain illani doctrinain conanienticiana et ab recentiore alivio Diagistro paritan scite excogitatani esse iudicavi. Probatiir autoni limius sententiae audacia ipso cantii Graeconian; licet enlin Clirysanthus p. 9 et 102, coinnienticia illa disciplina, cui fidem de gare Iaon alisus est, in errorem , ut videtur, inductus, SuuIn Tovou ἐλώxicrov tib scinitonio Eitropaeoruna differro vicat, tamen peritissimi ivilicos Graecos iisdena intorvallis, Ptibus nos, scalam docantare Inilii asse-Veraverant. Neque taInen silenti O praeterinitiore fas est collegam doctissimurn Selianilluti, veteris nausicae ecclesiasticae inter paucoS perituna, Seeus sentire et i Tam Guilarae) sollertissime udornasso, citius nervi intervallis et nostrae et Byzantinoriun et Veteririn Graecorram scalae resonent. IIactentis de scilla cli:itonica, Tia Graeci in plerisque cantilenis et praesertiin in otiinibus toni priini et rccti et plagii et toni viarii rocti litiintur.
Praeter luino autem Sea laIn genera entiarnioniuin et claromaticunt suas ot proprias scalas habent, quartim eX positionein molitis cum octo tonis Inusicis
Niilla re vicissit iido, clitae inter graecae ct latinae occlesino artona nati sicain intercedit, magis perspicua fit, illinin siniilitii lino octo tonoriun latinoruni cuni octo fixo ic Graecoruin; atque in lute parto, quod raro fieri novi in iis, latinae ecclesiae ars perspecta plurimini liicis ad graecam artoni plene
124쪽
intollo enclatii assolet. Quani pia in uni na Littini a Graiecis arieni miiSictin accepisse prOl ariti ir et graeca ccclesia veteritin institillarii in inulto tenacior sitit, tamen latini scriptores iiiiii titioiot saeculis prilis Plana Grmeci Piae usu et experientia di licerant litoria mandarent, lo arto inusica praecepta lare coeperant. Qito eunt accedat, mi Od anti piissi In iis auctor graeciis, Mnn. BIFennitas, artein Inusiclini occlesiasticani non soliun imittis parilinis ianii in inutatii ni invenit, sed otiitin ineptis involueris assectetiuio emulitionis obseu Iavit, Vis ut natura octo fix v nisi latinis scriptoribus in auxiliuni vocatis plene explicat i non potest. Bb gantini igittire aevio at pie Latini octo musimo tonos esse Statueriint, et eoma ID PIatuor nullaentos Sive κU9iOUc, PIatuor πλαTiouc appellaveriint. Haec denoini natio veteri,is Graiocis incognita filii, Aod si inito quod laua linmnoniamini discritnen illi nornini Inis b picri et biro-b picri, *puΥicri ut 6ποφ puricri significasse videntur. Medio auterii aevo
pio pacto authenti et plagii iqni pri initiis discriminati silerint, optinio exHiicbaldi et Od lonis testimoniis vido Gerbori Scriptores ecclesiastici domusica p. 116 et 258 sq.) apparet, viii tonunt nutilentilin a suo finali 11SPIein non Un soni an ascendere, descendero autona in sitsi vicinum et ali piando ad semitoni uin vol ad torii uni, plagium autoin iisque in viaratim desceItilentein ad mi intii in ascendere docent. Inde lioe Pio quo patet, cur nullienti
in Inultis nael odiis nunc adeo obscii ratn est, iit Orito in veritSso videatur. Singuli toni a Bugantinis et Lillinis notia inibus ordinalitatis pri inus
a Graecis vocatur, cpioin dicen ii usirin eo tenipore natum esSe probabile eSt, lub systeInate octo tonorii In intitato non iana primus et Secitnd Is tonus plagitis, sed tertius nisi xiine mi gravitationi lescendere coeperit, nisi sorto OX Veteriim Graecoruiu systenuite, Pii septein non octo uiodormim genera vulgo Statuebant, CatiSam lutitis rei repetundani esse censetis. Celeto non1 initi iis ordinalitnis ad sin ultis lini monias distingit eiuliis lain niulto ante byZantinos scriptores extruinis saec illis imperii roniani vulgo iitebantur; coni .
In Ouinii iis igitui libris melodiarunt, quos iiispiciendi in illi piide in copia
facinest, tonus cuius lite carminis ea, quam inodo cxpositi et in linc aniliologia retinui, ratione in licatiis os t. Veritin ii, vii emulitionis gloriola in Venatiar tena Siuio notatis Euna praeceptis Ptolona aui et votormin Scriptoriun coniungebant, antiquis nominibus msturicri diu picri sun illinis no inutata vii luna vetere musica uti clusici unt. Se i ciun alii lilias rationes vel ei rores in anti- itiis no ininibiis ad occlesiasticos tonos transserendis sequerentiir, aliis no in i nil iis IIucbaldiis ot votoros scriptorcs latini, aliis Manilol Bryenianis qui luRrto decinio saeclito vixit, aliis doni lite recentissimi sciiptores Clirysantinis, Plitio Xeniis, Mihi garites utuntur in liunc In Odiun:
125쪽
quain verius octo tonos disposuisse, nee non InuSica Stia aetate magna OX
parte lini ututa, in eoores in litotiim esse in commentatione de Man. BD ennio nuper demonstriivi. Denique ne Ilii aldiis otidem veteresvie scriptores latini antiqua noniina recte ad ton Os ecclesiasticos transtulerunt, vioniam pontehaide caeliorito ut elatiatur, qliod piarii vis veteris pente catile hactior ii et speciem et nomina nitituatiun esset, tamen aliter nervos dispositos liabebat,
quam rein 'Vest phal I, 2l9 ingeniosissimo diluculavit. Niliit igitur ex anti luis illis . nominilnis ficticiis, Pinc vis et natura octo tonomina fuerit, concludi potest. Testimonia autem latinoria in scriptoriim si Seotimili', antiquitus octo toni sono finali lioc inodo disserebant: fix. a et fix. πλ. α sono finali utebantur πα d
Sed clini Diclodi griicci in tenuitate priscoriun inodoriun non ne ditescerent et inaiora inodulationuin varietati studerent, brevi factu in est, ut discrinii natione illoriani sinalitini sonomun turibata inultae naelodiae fixoυ α' in κε, fixoυ b in pol . fixo u papεoc in Ivi finirentiir. Huc Recossit, cpiod, ne ni In inino tortini simplicitato lauditun tioin intibus Dioverent, non Oinnos otiis teria toniperiodos codein sono iiiiiiii finiebant; Piaiuol naenii tria genera κQTuλῆξε v osse statueriint, τελlκQv in fine tropamoriun, ἐυτελῆυ in fine periodor uni inediis in carininilnis, denimie orελiv in fine colo milia et coinnaatiun, PIo loco clunnaelodiae inagis Suspen derentur spinin clauderentur, niaxi Ina licentia utobantur. Huius iuutatao artis loetipletissi uius testis Man. Bryennius ost, mi i
126쪽
Octo tonormin nobis suppetiint. Atque cortisvina quidem indicia in MapTυ-piuic Posita sitnt, vias supra p. CX VI inna attigi inus. Hic mini Ivi tuin viain soniis finalis fixou papcoc significatiir, ct βου novi cuiusdani toni soniis finalis ita statuitur, ut fix. β et fix. πλ. β' alii soni finales, extra gradus scalae viatonicae positi, assignentur. Clim liis alitem indiciis Maprupitu hoc conspiriit, quod prineter octo fixouc duos novos constitueriint, alteriini ΛεIεTOVVocatii ui et eas Inelodias fixoυ b , viilnis poυ sonus finalis erat, coni plectentem, alteriina ΒεΥaΥ dictiina et partem modoririn fixoυ Πλ. β coinprehendentem. Nostra vero Inemoria ad octo tonomini discriniinationem redieriant, se lin multifaria varietato inelodiariun non tintini soni finalis signum, sed Plitrii signa cultisole toni esso docent, tinfixημα csico sive πpOεTOiMuciuu TO0 ψαλ-
dii Iaa praecentor Carinen modulatur, retinent, καταλῆξεic Sive sonos finales, Tovouc bεcΠ6Iovetac sive sonos in Piovio carmine praecipuos, ad postrein lina κλiμακα sive scalani cultisvie toni. Horii in signoriam certissiana esse dicunt τὰ ΛΠηχηματα, quae in brevisanno coni pendio artis nuisicae, Piod Gorbert De cantii et inlisica sacra toni. ΡΙ tab. VIII in luceni odidit, oinnia perscripta sitnt. Soni alitein finales citiusmie toni Plantopere fluctuent, ex hoc indice finaliuin sonomini, Pium ex hilaris recontiOmini Diagistroriun DXCerpSi, opti ino intellegiis:
127쪽
CXXIIPI LEGOMEΝΛ. diatonica via leni scala, de in superiore capite disseriti, fixou α , fixo uΠλ. u', fixo U b coinmunia est, nec non in plerisque Inolo liis fixo υ πλ. b ad lii lictur. Non inultuna ab diatonica scala differt κλiμαξ εvapyovioc, quae tertii fixou propria est. Quoniana enirn scala Piue ab SODO Tu or litur
ipsa partim modulata est, ad sinii litudinem eius scalae, csiani nos fdur dici-ulus, tinniutatur, vino maidoin i ininutatio in libris meladiariun ita indicatiir, ut notis inusicis Ita et βου signuin y a Unciaturi Hac igittir de parte Scalaentiarinonia Byzantinomiin nillil novi habet; praeterea autena hoc propriuim cantilenumun fixo υ Υ est, viod soni κε et Πα infirmissi ina voce abuvarin* vθ) caninii solent, quain rem cuIn plerique ex Ininuto intervallo repetendam esSe censeant, Itane scalain onarinoniain tertii toni esse dicunt:
Peculiaroin vero locum sibi vindicat κλiμαξ xst Mariκη Byzantinomina, qtiae fixoυ β' et fixoυ πλ. p propria est et adeo Europaeis novunt et insoli-tlim sonat, ut eantilenae hortini tonorii in nostris notia nausicis plane exprirni nequeant; quo inolestius seminus, Otod graeci scriptores ipsi in intervallis liuius scalae definiendis sibi non constant; alii eni in carn κατὰ di* viav si progredi docent:
alii, ut Margaritos, subtilius haec intervalla statuunt:
Videtur autem hoc proprium esse liui iis scalae citroinaticae, Piod alterminvioduio intervallunt scinitonii est; mioniain autem Seata claroinatica non Ininus via in malonica a liolibet sono infitiani capere potest, perversa illa listinctione intervalloriini duodecilia, novein, Septeni pallicular In COInprobata fieri non potuit, Plin in spinas et Salebras Inusici scriptores inciderent. Vetei ea plailosoplios suani cuique tiaranoniae viIn ad antinos lioni inuniconiano vendos tribuisse constat. Ridiculo autem recentiores scriptorcs, cuin Vetera laamnoniarii in noniina ad octo tonos ecclesiasticos salso translata osso non perspexissent, Platonis Aristotelis Plutarctii clicta ad rus divorsissiinas trahunt. Οinnino tot et tantas vicos singuli fixoi Subieriint, iit coriani Pian lana in lolci a cuique tono tritatore dii sicillinitiin sit. Evii loin satis liabeo vel sus Octooclii, satis illos cliti turn inanes et inlicetos, lioc loco app0nere:
129쪽
Mi illi Vcruor, Ite ii bygantina nitisica ecclesiastica tiactancla propriuiale
bendi toto coelo dissuraiit, non exi tuain noliis cluscultatutu puriint. Illi uni iii neu lineis neu notis nostris iituntur, Sc l Continii is signis, si tanto intervallo inSeqlienSSOniis a praece lento distet, si mitificant. Itavio unicii imio in 'lodiae basilia Praefigunt, a Pili Piantii ni pratia iis soniis niodoriun distet, priuin nota indicant, sicinceps reliqtiis notis ascensionein et descensione in vocis significant. Praeterea aliis pocilliat thitis si uis titiinthii , cpii is intenSio vocis, teinportuna io luctio aut cori optio, toni mutatio fixoυ φ0opti) denique varii vocis fleritis eXprimantur. Atoto liaec vii luna notariim scriptura, quae Deiunatis in Oe cidentalibus patetibiis Eitropae modio aevo iis tirpatis Sintilliinae Si int, eXnanniiti in moti,is χε ipovovia), ut supra p. CXIV monuit nus, orta est, sed tarn lectulo saccillo et exculta et in codicil nis usurpata osse videtur'. Quo latitem nb Ioanne Damascono cain inventain osso Clirysant litis p. 3I RSSe-Verat, nullo testi inonio confirinatuin inveni in iis . Ne ii tu nillil annis Volventi ruis liane scripturam niti inta1n esse codices vel obiter inspecti perfundent, sed nullo, qtiod sciain, libro liaco res accuratius et copiosius pertractata est. Qitae alitein scribendi mitio cliiinto decimo saecillo in ligii fuerit, RΠο-
alictori tuis novae nacilio ii misicae Clirysantlio, Gregorio, Clui ranugio iminii-tain est, Pii ni illis stipervacaneis signis ahnoctis artein sint plicioleui facilio impie u i intellegendunt reddiderunt. Atque ea cimi legu, cyiani enaeIHla tores illi inlisicae disciplinao constititeriint, ratio scrit endi in libris melOdiarii in in secitndo libro extremo a nobis recensitis usurpata est. Iain ut sit innaa huius artis capita succincta oratione purcii ana, gr*ViS- Si ina Signa ea sunt, qui ruis ascensio et descensio vocis indicatur. Sonoriun *06ΥΥ v) nitiein ascendentilitia et descendenti iam signa doceria uti nero S int, seX ascendentilian dvibvrviv) ut viatuor descedentiuin κατiovrviv): IcOV Pnrein sonum nee ascendentem nec descendenteIn significat, ολiTov sonuria uno intervallo altiorem,
130쪽
x κέvτημα soniana duobus intervallis altiorem, L υφηλη sontini quatuor intervallis altiorem, o unocrpo*oc sonum uno interValio graiviorem , i biroppoh sonu in dilobus Intervallis graviorena sensim pie descen-
dontem 1 ἐλαφpou sontini duobus intervallis graviorem inediti in die soniarn supersalIentem,
χαμηλη sonum Pintuor intervallis graviorein. Praeterea deceni haec signa Vario Inodo coniunMintur, iit vocein tribus volvi invio intervallis ascendere aut descendore i II licent; Pio aliteIn pacto con
Atque prirniiiii quidem signuin, in eoinmentariis illius 1 non 'IDI Iana con meIn Orati In, ultimis sonis cuiuslie coli et periodi addituin sonii ni sylla- latinusue ita producendam esso naonet, ut diiplicein toIIIporis niOmin eXpleat. Veteri bus in inena branis liοc signun friistrii Pinesivi, unde ne ten ero concludas otiis viiii in clausulis protrahenclis untiolitiis neglectam esse; linino Vero cuni productio syllabamina clausulae in ipsa reritin natura posita esse Videretur, aperiani rem signis indicare supersedisse probantur. Contraria sibi sunt duo sequentia signa, otiani extria fines clauSulae IISIII pata, TOpTOVet upΥoV, quoriana pratis corripiendam, altemina producendi m Syllabain, cui ad lituna est, inonet. At lite posteriore vi idein notii uni sono ditas alioras a) tribilendas osso significatur, prioris autein vis et inIn ad SePientem Son Uni in pertinere dicitiar. iit duo soni coniuncti tinius temporis D Orana eXpleant. Quartum signuIn, et inutile et raro usurpatuni, prorsus eandena vim
laal et atque aprou ot κλὰcμα. Praeterea tribus extremis signis duplicatis vel triplicatis dii plic1 vel triplici parte s illabam aut producendam aut eorripiendam osse indicant. Septein alia signa, cuna ad solam qualitatena soni spectent, Expovudicuntur: