Antonii Massae Gallesii ... Contra vsum duelli. ..

111쪽

9o ANTONlI MAss Agnemo ex iis ess, qui non habeat superiore principem. Inmriores autem illi, qua nuis amplas facultates , et priuilegia, sue quas uocant inuestituras habeant a Juperioribus, non posunt tamen exercere iurisdictionem circa ea, quae sunt

iure prohibita, r quae supremus Princeps non e et nomis natim, siue lecialiter concessurus . Nec quicquam eficere Isi edis . At pyis cρψζηsei partium , quantam notique viae sunt leges, . f. de iurisd. quibus cauetur, , declaratur illicitum esse patium, ut ius φm i Li t.b jeae sit meus, qui non', priuatorum consensu eum , i ' ' ' qui iurisdiotionem non habeat, viditem seri non post .a si tum uero abest, ut ins inferioribus licere putem duellum at mittere , ut ne supremis qui iem, nempe Imperatori,

tr Pontifici ii Iacere sue peccato arbitror licere e quoi probo ii repetens, quod ante sepius dixi, quia duel si est

iure diuino prohibitum, em contra ius diuinum neque Inis perator , neque Papa aliquit pie, uel licit latuere pos: sunt,praesertim cii non subest causa,atque eadem euidens,

et magna,propter quam moueri, em induci debeant, quem: admodum cne Ungulari certamine receiamus) usu ues Platina et oes nit, quanio Martinus m I. Pont. Carolum, tr Petrumi, Reges' sepio Siculo certantes legibus solvens 1latuit

Paris I. r.e.y. eii licere ferro inter se decernere Burdegali, quem locum Oc. 6. certaminis de more Rex Anglue utriusq; consanguineus

illis constituerat, ut sedato bello, er populorum calamitas tibvssnitis ipse potius pro reliquis omnibus de re sua inter se iacertarent, quod genus pugnae supra inter legitima, er concessa certamina positum est, quanquam Paris, et eli

112쪽

ah quidam secuti hoc Martini Papaefactum alia, atque inespia ratione interpretantur.Talis aut et tam euidens caussa, quia in priuatorum controuers3s,er quiete ciuili προσriri non potest, idcirco Papa, uel Imperator, quorum ossis citi est priuatorum controuersas secundu leges dirimere, ac sedare, non postent sine magno dedecore, er peccato ad cotrouersias dirimendas potestatem duello certandi facere, ac uulgo permittere ρ quod imprudenter ab Othone Imp.

factum esse supra es demon tratii. Itaqsatis apparet hac

in re quoq; perperam locutos esse Paridem, ἐπ eius sectus ti L 3 - tores,qui licet eos, qui superiores agnoscunt,et maiori pος testati parent, duelli tutices idoneosove competentes Ubenegent, supremos tamen principes, ἐπ eas ciuitates quae superiore no agnoscunt, et quae belli indicendi ius habet, Irmant absolute po1be suo iure, suoqi arbitratu duellu quisbusvis priuatis concedere, quod ex his quae nuperrime dis xi,falsum Use patet: nec ualet eoru argumentii a iusto tellosumptum, quia bellum tui Isi indici,ae geri diuinae etiam leges permittunt: iue u uero, quod no irates userpat,nu si permittitur. Iure aut diuino prohiberi duellii sapientes, quoruauctoritatem sequor, hoc modo colligunt,et con ludiit. μ' i ε hab d iure prohibetur, id quoqi censetur esse prohibitu, pcr ρι, DL quod ad illud perueniri pot: at iure ἐiuino per preptu illud, i cum lex. F. No occides, prohibitu Ut homicidiu,ad quod facile per duellii pol perueniri.Ite Oli actus est iure diuino prohibitra, per Marti . r6. que Deus letatur: tue aut tela Deus,cu tentat p ad ad 4 MMb c. .er

113쪽

ya ANTONIIOMAssAE per iuellum autem quaeritur , ut uincat non absolute fra 3ο i. υIο, tior, pod est naturali: sed iustiorem causam habens, etia l. 'u. hym orti sit , sic igitur tentatur Deus, ut sciat mi

duel. raculum contra naturae ordinem.

Iuris autem ordinem in duello non seruari satis probartur ex eo quoi ordo iuris esse non potest, ubi actus non bllegitimur, neque iudex proprius, siue competens . Uerun 8 8 tamen ut clarius ostentum ii, quoi saepius dixi, illos uitis licet malo instrumento male uti, per singulos actus iis cere conitui. Ium ordo poscit, ut actor litem siue ciuilem, siue criminosam illaturus,rei iudicem adeat, et eiusdem rei fruinsequatur. Hoc ieclarant uerba Ella Diocletiani, trC . de inrisa. Maximiani Impp.ad Alexandrum. Iuris ordinem conuerti .m .iMi pollulas, ut non actor frum rei, sed reus actoris frui equatur . Duelli uero sectatores peiorem etiam ordinis consuersionem faciunt: uolunt enim iudicem esse non eum, qui

sit proprius actoris iudex , sed quicunque ab actore, idessa prouocante fuerit electus, atque ita ut reus ne i suum, neque actoris, sed quodcunque actori placuerit, extraneum frum siequi cogatur . Citari uero , , in ius uocari debet reus iudicis decreto, uel mantato, sed neq; hoc a loci conssi tuti domino, uel principe decernitur, neque ut nos tosquimur coram illo libellus ofertur , seu quabscunque pra titio, nequest litis contemtio; quae sunt Omnia iudiciorum propria, uel, ut se Acum, ex ordine iudiciarissubsantius ita, set prouocans, em provocatus ultro, citros mi pis, ac

potius, quoi absurdius est, ac is in triuijs er plateis lis

114쪽

CONTRATVSVM DUELLI. 33be s, quas taribulas uocant, impetratis interim de more, ut minimum, a tribus principibus diuersorum locorum displomatibus, ac sidei publicae literis, quas patentes campo;rum bteras uocant: ita ut ex tribus locis eligi unum oporteat a prouocato Gese mutuo citant, O uocant, diem cerstum praestituentes at decernendum ferro de iniuria, siue querela, strie quoi alter alterum quasi litem conteliando mentiri dixerit, ita ut ad diem dictam uter praeflo nonsuerit, perpetua ignominia assiciatur, nullum interim praeter illas patentes literas iudicis mini terium , nullaq; praesens tia interponitur. Illud uero negari non poten, quin At

contra ordinem iudiciorum, , contra rectam rationem,ac plane cotra sensum communem : nam in tu cys cum actor I.qui cum ma

causam suam non probat, reus, ut ius scriptum,ir naturabs ratio iraescribit, , dictat, absolui debet, hi uero ubi hi distuprouocator, cui propositum est nihil legitime probare, mniator f. tanquam calumniator esset a iudice cum infamia repellen 'dus, nonsolum no repellitur, sed eius arbitrio prouocatus 89 cu eo certamen inire cogitur. Age uero ipsum probandi modum, in quo multa insunt absurda, uideamus: primum enim

ex his quaesupra dixi,satis liquere potest duellum non esse inter legitimarum probationum genera, sed potius cui sic dicam inter diabolicas ἐiuinationes, , inter impias ac η

supersitiosas Dei omnipotentis tentanti rationei conn*mς ζ. et ph

randum: ' deinde cu in iudicios es olfacienda, non sit; uerb. obta. γuersario,sed eo praesente , uel citato res iudici probari qua tact. debet DViri autem duello addicti in suis chartulis , nulla

115쪽

s ANTONII MAss AB amnino iudicis mentione facti, alter alteri se rem probasturos proponunt: quapropter auitor libri de bonore in sua illa de nitione illa uerba posuit , cum alter alteri uult

probare ollia uero omnium es absuriijssimum, quod er rem '

ipsum ridiculam reddit, licere prouocato arma quaecunque uelit,eligere, ἐπ 3sdem diu Je exercere, prouocatorem uero cogi illis ipsis te improuiso sibi traditu, seu denunciatis

decertarer rem autem absurdam esse melius patebit, si uis dea mus qJriuolis rationibus ea resferit introducta. Husius immanitatis ratiosemper adeo uit incerta, ut ante Festirici secunii tempora ad prouocatorem O arma eligere,er locum pugnae a tuere pertineret,donec Federicus ipse in Regno Neapolitano legem condidit his uerbis. Consuestudinem prauam, tr a tramite rationis cuiuisebet alienam, quae in Regno noliro obtinuit hactenus,Junditus extirpantessa tuimus, ut is, qui alis pugnam obtulerit , in iss casis bus, in quibus est psime iudicium restruatum, iuxta consitionem,er qualitatem ipsius pugnare debeat, quem consuincere per oblatam pugnam intendit, non ut olim,ad elessionem illivo, qui ipsam pugnam obtulerit, feri debere. Huic decreto rationes subistit dicens, praemeditari nanque leberet primitus accusator , ἐπ secum perpensa deliberautione pensare, quis, , qualis conditionis exiliat is aut pus gnam intendit offerre,ir reus, quifauorem a iure promeruit, O praeter em omnem ad pugnae dis endium aduorcatur,cum se defendat ab alio prouocatus, suae destn ρvis

116쪽

CONTRA VsVM DUELLI. dismodum non iabet amittere et His timum rationibus hoc

sub cit quasi corollarium: Quois bouerit is, qui pugna impeἰrtur, se equesse uoluerit deleniere, aduersarius eius quan uis miles non sit, eques similiter ipsum impugnet. E contrarios pedes fuerit is qui Je defendere nititur, licetis, qui pugnam obtulerit, uerit injles, non ut miles, sed ut quilibet alius pugil accusatum impugnete definiensis nanque debet esse electio, qualiter melius se dejendere uasleat ab alio impetitus. Haec Feterici lex tum quia uniuersalis non eis, sed uni Regno Neapolitano cauet, ac proh ircit eius ibus circunscripta , tum quja iudicialis tantum duea causa conisi tuta es Ius inquam, quod ab eodem Frederico at quattuor modos siue causas contractum esse dixismus, in causa huius duelli, quoi a nullo iudicio projedium an0lratibus temere Hurpatur, nullam potes uim legis obstinere quanquam etiam si concedamus eam uim legis unis

uersalis habere , tamen cum duelli usu, uel potius abusu , in quem scriptis, uerbis inuehimur , neque facit, nesque idem sentit, non enim loquitur de omni armorum genere ita , ut defendat ad incertas quasdam , em inussitatas armorum s ecies, que at fallendum, erfusirans dum nouo quodam artificio excogitantur , ita ut aduerssarium non praemeditatum magis onerent , , impedis ant, quam instruant, , iuuent. Sed de certo, ἐπ ψαtato genere , quod alterutris conueniat et nam si eques

peditem prouocet ; pediti lex potestatem facit eligenti utra pugna, pedestri, an equestri, decertandum sit:

117쪽

vt elues intelligat , s pedes ita fatuat, armis pelli consgruentibus 9 conuenientibus rem gerendam esse: eodem

motos pedes equitem prouocet, eius arbitriumstqui desbet, ut sciat armis equesribus, crequori apparatu, si eques ita iusserit, pugnandum e se . Huius igitur legis uerba istis duello addictis ansam non dant eligenti quaeuis ars ma, quorum pleraquesunt in solita, inusitata, a re proidigiosa,sed tantummodo eligendi principio quidem conditionem, deinceps uer o arma, non quaelibet,sed legitima, ii iconuenientia dignitati siue conditioni persenae , quam uel ipse, uel aduersarius gerit. Itaque solum id restat ut uis

deamus an propter item genus, smilitudinemve rationsi, quas aihil et Pedericus, hic usius eligendi arma quaevis, is

qualiacunq; demdi polit. Rationes, ut lictum es,asses

runtur duae, quaru neutra id suadet: nam prior, cum adsmoneat prouocantem, ut prius cogitet, quae nam sit vis, et dignitas eius, quem prouocare uelit, nihil abui as re, rconfrinare uidetur , t id , quod lex statuit, pugnandum uidelicet esse peic stri, uel equori pugna ipsius arbitria

prouocati. Altera est ratio qua Paris,et alis iureconsulti, et eos imitati uulgares illi, qui de duelloscripsierunt, potissimum nituntur ita aequum esse praedicantes quoniam sci; licet causa rei, qui praeter 'em, , expectationem inuitus in dimicationem uitae compellitur, fauoi e lignior, , conis mendatior e spe debet, alioquin set prouocanti scite preta paratis totis illum in in fidius tradere. Hanc rationem etiἔiuris Romani conjuetudine probabilem elle confrinant,

118쪽

CONTRA USUM DUELLI. 97 nam,inquiunt, tr actor isse, cum de re aliqua cum alio vult experiri, , alicui actionem intendere, em locum, , ius dicem eligit, contra uero reus arbitratu suo, ut excludatur

actio , exceptiones adhibet, quae prius sunt di uticandae raddunt nonnulli reum eo digniorem seuore esse, ubi reus, cum accusiator eum cui uis sceleris arguat, communi exi Dinatione accusatore praestat, cum unusquisque bonus esse exili metur: atque ex his id colligunt, ex Ociunt, ut merito prouocans armis a prouocato electis pugnare cogastur, ne alioquin ulti impar ratio sit inter eos. Quae omnia sunt fessa non minus p absurda . Nam neque actor eam habet acultatem, ut pro iuresuo locum, em iudicem et gesre, sed tantummodo ut ad suum, idest, competentem ius dicem adire possi, aut etiam unum ex pluribus eligere, si plures habeat iudices suos, , competentes , neque reus potest suo libero arbitrio , quascunque uelit exceptiones, iudici probare , nisi recte , b ordine illas opposuerit, ut idoneae, legitimaeq; uideantur. Bona uero exillimatiosus Ibra hic consideratur , cum illi concedant necesarium esse iniuriae, cuius intenditur actio , aliqua indicia reperiri, et Uberri, per quae certis imum est illam communem bonam existimationem, quam dicimus bonitatis praesumptionem, tolli, ἐπ euertit quam ob rem ubi res iure, ex secundum leges agitur , nisi data iniuia recte , atque legitime iis luat, ac purget reus, quaestiones, , tormenta cogitur Jubire alam satis ni fellor ostensum ess, neque verbis, neque

119쪽

93 ANTONII MAssAE sententia legis, quam Pedericus conseruit, neque rationis bus, quas Iureconsulti asserunt, desinii posse, arma quaeσcunque eligere libitum ei fuerit, recte, ac iure eligi a prosvocato, cum ei potestas'lum sat alterutrum genus ars morum eligendi pro dignitate, usiq; militiae, uel pede; Ire, uel equestre: ea uero electionis potestat Eta, er optios ne declarata, nemo nisi plane communi sequ carens disceret cogendum esse prouocatorem aliis , quam quibus

communiter alterutrius ordinis milites utuntur , armis pugnare. Hoc autem quod a me dicitur, ut magis, O Hor 9 arum, qui ad infantam usque ρ ρ duello addixerunt, persvicacia, tr istius noui ordinis equestris, quem recte pro dignitate rei otiosa barbarie cauallerescum nominant, uas nitas refutetur,er coarguatur,ini initis antiquorum exenas pbs, ac testimonys comprobatur e nam, ut omittamus ea,

quae uel ex pacto, uel casu inter hostesseri liximus certas mina, in quibus θs armis certabatur , quae casus unicuique parauerat, uel quae pacto inter eos conuenerant: in eo colamine quod ex prouocatione inibant, id flum animaduerstebatur , ut pedes cum pedite, eques cum equite concur reret. Caeterum arma unumquenque suo modo gesa sese, modo esent eiurgeneris militibus ipsisq; pugnatoribus consueta , facile corigi poten ex omnibus antea citatis exemplis, ac potissimum T. Mani3 Romani, er Dioxiputaui.lib.7. pi Atheniensis r ille enim Gallo, eximia corporis magnitus Geruricii; disse, ac prαlongum ensem, uel potius ut scripsi Quasdrigarius duos ensies gesante, mediocri is uir flatus

120쪽

CONTRA USUM DUELLI. 99, ra congresturus, utroque inlectante exercitu, non sinuli, sed Hilano , nempe breuiori ad propiorem pugnam habili cingiturgiatio, quo , uictoriam de caeso statim hoste res

portauit. Dioxippus uero a Corago Macedone prouocatus DiοJ.li. i7.

multis hominum millibus atq; ipso magno Alexandro deictante, non figentibus armis, quemadmodum prouocator Coragus,ornatissimus erat, se o more cerat.n. Athlesta nudus,oleo unctus, cumserto maxime decenti, clauam flummodo Hercu is ritu manibus gellans, in medium proachbit. Fuit autem certaminis progresses atque exitus busi inmodii Macedo mediocri distans interuallo lanceam in Dioxippum intorsit, quam ille paululum reclinatus euitauit:

post id Iarisse intenta ad eum seriendum contendit: ut prospius accessit, Dioxippus claua sarisse insecta totum ea conssegit,sice; Macedonis conatus bissu iratu it: tune

glatio rem gerere deliberans, manu educere eum institue

rat, quum assiliens Dioxippus praeuenit, saq; sin ira marnu illius manum, qua ensem)tringere parabat, occupauit: dextra autem de statu eum βο deturbauit, cruribusq; βbstractis in terram deiecit ; ibi Der iacentis ceruicem pes dem impressit, clauaq; in ictum seblata ad Jectatoresse conuertit, qui incredibili, O maxima uiri uirtute commoti clamorem ingentem edisserunt. Alexander iusit, ut uicto parceretur . Dioxippus aduersario fo incolumi dismisso , ob partam adeo in ignem uictoriam corona Dis popularibus honoratus est.

FINIS.