장음표시 사용
91쪽
- 58 rito attributa, per quos omnis iurisdictio et potesta8 in ceteros quosque inferiores iudices tamquam per rivulos derivatur, aequum et rationi consonum egi, ut no8 et iudices omnes regni noStri tribunaliaque iudiciorum omnia a subditis nostris indubito honore ut reverentia habeantur. C. ἔ99. Quapropter statuimus et irrefragabiliter observari decernimus: ut nullus subditorum ii ostrorum in domum, ubi iudicia celebrantur, in arinis vel cum armis quibuscunque communibus vel excogitatis intrare nudeat, Secus Vero sa- cicn8 poena quattuordecim marcarum per iudicium in instanti puniatur. Et nihilominus capitaneus vel burgrabius terrestris, gi in iudicio adfuerint, aut ossiciales iudieio pracsidentes ei arma absque omni spe restitutionis Ruserre et pro 8e tollere
C. 99. Si quis autem ausu temerario in iudiciis gladium, cultrum vel lan- eam extrahere Vibrareque praesumpserit, 8exaginta marcarum p0eua per iudicium in instanti puniatur. C. 29D. Quod si aliquem vulneraverit, poena capitis puniatur, quam si sono fuga evaderet, bona eius cosscentur. C. - . Si autem aliquis abAque armis, amicorum vel familiarium multitudine fretus, iudicium invaserit, turbaveriti tumultum excitaverit vel violentiam commigerit, poena carceris duodeuim hebdomadarum per loci capitaneum irremissibiliter puniatur. Et nihilominus de carceribus non relaxetur, donec poenam quattuordecim marcarum reponat: cuius medietas capitaneo ct medietas indicio cedere debet. C. Po2. Et insuper aliquam poenarum praesentis statuti incurrentes per locorum capitaliuos vel burgrabios detineantur in carceribus, usque nil satisfactionem
et solutionum poenarum Suprascripti rum. C. P . Judicium Rutem, coram quibus eiusmodi excessus et violentiae com
missae fuerint, eos qui pecuniarias poenas inciderint. loci capitaneis, qui vero carceris vel capitis, regiae maiustati desurre teneantur. Alioquin ob non delationem iudicium similibus poenis volumus Rubi ere. C. Pos. Et hoc statutum ad personas cuiuslibet status, conditionis et prae- eminentiae extendimus, praesertim vero in capit eos, qui cum aliorum Aecuritati providere debeant, si quid tale contra hostἴ statutum commiserint, merito eadem poena aut etiam 8everiori puniendos esse decernimu8. C. 2M. Quod de omnibus conventionibus generalibus et panicularibus regni nostri, nec non iudiciis et tribunalibus regalibus, conventionalibus, archiepiSc0pυ-rum et episcop0rum eorumque vicariorum et officialium, colloquiorum seu indiciorum generalium, castrensium, terrestrium et commissariorum generaliter intelligi
C. Pos. Si quis autem aliquem ad iudicium proficiscentem in via invaserit
aut vulneraverit, in quattuordecim mareis fisuo nostro applicandis et poena carceris duodecim septimanarum per capitaneos nostros irremissibiliter puniatur.
92쪽
C. Statuimus quod. solio XXXVII. sie illiu- C. II. syntag. art. 137: De eausis eriininali
stratum egi. bus in absentia actoris rex Vel capitaneus eo-gnoscere non debui. VL. 51.
C. - γ. Quoniam in causis criminalibus criminaliter intentatis accusatorem et reum in iudicio praesentes esse ut causam fluam per se et non per Procuratorem in sui absentia agere oportet, ideo statuimus: quod sicut nos et SucceMores nostri vel capitanei nostri ita et indices terrest res in absentia aecusatoris vel rei, quorum interest, de eiusmodi cau8is criminalibus, in quibus probationes sole meridiana clariores esse debent, cognoscere et iudicare non debemus neque aliquem condemnare, nisi convictum in iudicio vel consessum. C. 2DA. Accusatori nutem et reo in iudicio prae8entibuκ advocatorum et procuratorum consilia et patrocinia opportuna et omnis defensa iuris non sunt denegandR. C. Pos. Caugae autem criminales ori minaliter intentatae gunt, quorum exitus e8t mora, mutilatio membri, status vel honoris diminutio et exilium geu bannitio de regno et cons gratio honorum. CRMImIUMR MRRHMμ Hex, RII IRP.
c. Ut dominarum. sol. X. sie illustratum est. C. II. syntag. art. 9: De dominabus et virginibus, quae citant aliquem aut citantur ah aliquo. VL. 6.C. PIO. Cum mulierum et virginum habitatio propter fragilitatem sexus a coetibus virorum distincta omnino esse debet, et ne ad iudicia veniento premant se turmis et conventibus masculorum, statuimus: Si aliqua mulier Rut virgo curam nobis aut iudiciis regni nostri quibu8ounque recognitiones vel inscriptiones, quae absque illarum praesentia expediri non possunt, factura est, ad eius postulationem iudiciiη praesidentes notarium cum uno camerario ad eam in hospitium suum mittero debent, coram quibus recognitione8 et inscriptiones ei necessarias iuxta iuris sormam saetia, quae postea ad eorum relationem actorum libris inscribantur.
C. 2υ. Idem de infirmis vel aliter legitime impeditis pereonis, qui praesentiam regiam vel iudicum commode accedere non possunt, intelligi volumus, dummodo mulieres, virgines, infirmi vel aliter legitime impediti sint prae8entes in eo loco, ubi maiestas regia moratur vel iudicia Eelebrantur.
93쪽
De Feriis 0rdinariis et, Repentinis.
Ηoe statutum simul eum titulo addiderunt domini correctores, conformando statuta regni quoad serias obsurvandag legibus et canouibus gueris, quando quidem in statutis regni de seriis cautuin
C. 2I2. Quamvis non prorogare sed expedire deceat actiones, debet tamen iudicialis strepitus diebus conquiescere seriatis, qui ob reverenesam Dei no- Scuntur e88e Statuti, scilicet: natalis Domini, sancti Stephani, Joannis Euangelistae, Innocentum, circumcisionis Domini, Epiphaniae, septem diebus Dominicae pa8siο-ni', resurrectionis, PentecOSae8 cum duobus qui sequuntur, corp0ris Christi, instivitatum omnium Virginis gloriosae, nativitatis Joannis baptistae, duodecim np0stolorum et praecipue Petri et Pauli, sollemnitatis beati Michaelis et omnium Eanctorum, beati Laurentii, sanctorum Sinnistat et Adalberti martyrum in Maio regni no8tri inclis patronorum, beatorum Martini et Nicolai c0sessurum, Ciaberinae Margaretae et Agneti8 virginum ac diebus dominicis ceterisque sollemnitatibus, quaes singuli opi8copi regni nostri in suis dioecesibus cum clero et populo duxerint gollemniter venerandi . Quibus utique sollemnibus feriis usque adeo conVenita iudiciis abstinere, ut consentientibus etiam partibus nec processus habitu8 tenentur nec sententia, quam contingit diebus huiusmodi promulgari, licet diebus seriatis, qui gratia messium et necessitatis hominum indulgentur, procedi valeat, de partium proce8gerit voluntate. C. 2ga. Me88ium autem serim, a festo ganctae Margaretae usque ad sestum divi Baruiolamet inclusivae observanda8 eme decernimuS.C. Psa. Ubi vero dies iudiciorum ex prorogatione vel continuatione aut alia8 quomodocunque in diem feriatum inciderit, ad diem sequentem non furiatam
transponatur. C. PIS. Causae tamen officii seu ad querelam et executiones seriis messium non ObStantibus per capitaneos nostros poterint expediri. C. PIO. Repentinas autem ferias in duobus casibus tantum observari statuimus : Primo quando conventio regni generalis indicitur, tunc enim ab hebdomada, qua cenventiones terrestres particularea celebrantur, per totum conventionum regni generalis et particularium terregirium tempus omnia iudicia conquies alat. Se undo, quando expeditio bellica regni generalis indicitur, tunc enim post publieatio-
94쪽
- 61 nem ultimarum restium, in quibus dies et locus, ad quem nobilitas convenire debeant, gunt expressi, et per tutum tempus expeditionis belli eae etiam iudicia omnia conquies tant. Alim autem restium et conventionum publicationis litteras iudiciis celebrandis Obstare nolumuS.C. 2Iγ. Executiones tamen propter publicam hominum utilitatem seriis repentinis non ob8tantibus per capitaneos nostros poterint expediri.
e. Quia cuilibeti sol. X. sic elucidatum est. C. n. syntag. ari. 10: I u advocatis, procuratoribus ut proloiiuutoribus iii iudieiis habun-dig eui expedit. VL. 6.
C. 2IS. Quia cuilibet sua defensio et tuitio, cum iuris Ait naturalis, deii ganda non est, ideo statuimus: quod in omnibus iudicii8 regni nostri quilibet homo, cuiuscunque git Status et conditionis, in causis suiη omnibus, aiora tamen criminalibus eriminaliter intentatis, poteAt habere suum advocatum, procuratorem et prolocutorem. CRMIIMIT an Tert MM MEx, In 'PleMaesura et ovo I.
C. Si quis vero sol. XCIV. sie illustratum C. I a. 1454. art. 23: De eo qui procurato-e8t. re caret Rut proponere nescit. VL. 252.
C. BIP. Si qui ου in iudicio congiitutus causam guam debito proponere nesciverit vel in lingua impeditus fuerit nec ninicum vel procuratorem pro eo loqui volentem habere poterit, iudiciis praesidentes ex officio Buo petenti procuratorem idoneum deputare tenebuntur. C. 22D. Qui procurator, fli ad mandatum iudicis onus procurationis suscipere noluerit, poena unius Rexagenae a iudicio non diguedendo, Ruiens quotiens in hoc mandato iudicis contravenerit, puniatur tam diu, donec OnΠΗ procurationi8 8u8cipiat cum effectu. Et nihilominus causas coram iudicio non procuret, donec pro omnibus poenis praedictis satisfaciat.
95쪽
C. Item antiquum statutum. Mi. XVIII. in Ad. a. Ib11. art. 13: Do potesttalo prociarato- novis, sic illustratum e8u ris pro guo principali in iudicio eomparen is VL. 377.
C. 22I. Procurator autem ordinatus vel per iudicium datus, sive pos8e8sionatus sit sive non, habens tamen sufficiens procuratorium potest in iudiciis comparere omniaque i gere et exercere, quae Sui principalis caumm Vel causas attinent seu tangunt, etiam partem citatione curiali alia8 hNad ornymμ citare et appellare ac omnia alia sacere, quae ad defensionem causae pertinent praeter inscriptiones, quas nec novas sacere, nec de antiquis quietare, nee pecunias tollere inscriptas poterit Sine prae8entia 8ui principalis seu actoris. Ex Coram et traiah thran C couleriRI ,Ἀμ.
C. Item aliquis. sol. 'XXI. sic illustratum Confluet. ter. erae. a. 1505. ari. 11: De malo est. procuratorio. VL. 327.
C. 222. Si quis procuratorium in iudicio produxerit, et illud malum et insu ficiens esse e0mpertum fuerit, in iudicio terrestri tribus marcis et in castrensi sex scholis puniatur. Quas poenas non principalia ged golus procurator solvere debet, quae inter iudicium et partem sunt dividendae. C. 223. Si quis autem in iudicio alieno nomine absque mandato illius, cuius nomen procuratorium continet, comparuerit et actus gesserit vel causam perdideritot de hoc legitimo convictus suerit, facies eius in signum maleficii ardenti cauterio notetur cum caracteris impre88ione. Et nihilominus parti, cui per salsum procuratorium damnum irrogavit, ad interesse teneatur.
c. Possibilitas. sol. XIII. sio illustratum est. C. n. syntag. art. 2I: Nullus debet eitari nisi per ministerialem, excepto ubi sit pro crimine recenti VL. II:
C. 224. Aequitas dictat rationis, quod iudices omneη pro exercendis indiciis habeant suo8 executores, qui de more veteri apud nos ministeriales appellantur
96쪽
- 63 Ideo statuimus: quod nullus uulicum regni nostri per aliam peraunam, quam per ministeriales terrestres per palatinos creatos et tonsos et non per ministerialium substitutos, quos ipsis omnino habere interdicimu4, 8uas qua8cunque exequanturoitationes.
C. 225. Nisi recens crimen in iudieio vel in curia iudicii cummissum fuerit, tunc enim per quemlibet familiarem iudicii g praesidentium citationes fieri et expediri poκgunLC. 226. Palatini autem in omnibus palatinatibus et terris provideant, ut copia ministerialium habeatur, ut sic ipsi ministeriales per se et non per gubAtitutos ostiolis suis fideliter et diligenter intendere possinL Quorum creandorum et
tondendorum auctoritatem apud solos palatinoκ iuXta veterem conguetudinem V lumus. eMe et remanere.
C. Praeterea. sol. XIII. gio illustratum est. C. 4 1. gyntag. arti 22: De illo, qui extrahit et procurat contra aliquem otiationem Rine te .gitimo aetore. VL. I 2.
C. 227. At quoniam plerique iudicio praesidentus eorumque officiales vel familiares, homines innocentes et simplices turbare, laboribus et expensis praegri vare ac pro redemptione litium in fluminis pecuniariis non modicis illos depaetare volentes, diversas contra eos procurant citationes ut confingunt causas, cum tamen nihil causae vel quaestionis contra eos habeant in effectu, quorum malitiis obviare volentes, 8tatuimus: quod Hi quis citaverit vel citari procuraverit aliquem. iu citatione legitimum actorem et causam expre8sam non exprimendo, et tritan8 terminum non attentaverit vel de citatione eiuη nomine emanata Ke nihil scire affirmaverit et de o0ntrarii, per ministerialem et nobilem, qui positioni citationis intersui convictus fuerit, taliter citan8 vel procurans pateti, quam sic citavit vel citari procuravit, septem mareas et iudicio treg marcas non discedendo a iudicio solvere
C. 22 . Prohibemus nihilominus iudicibus, subludi ibus et notariis quibuscunque: quod deinceps Sine ceris actore et cau8a expressa non decernant neque dent aliquas citatis ne8. C. 229. Ut autem eiusmodi malitiis hominum via penitus praecludatur, sin- tuimus: quod ministeriales deincepa in speciali regustro conscribant, de cuius manibus citationes accipiunt, qua die et in cuiuη nobilis praesentia e dem exequuntur, revi8iones, testimonia omnesque actus per eos de mandato iudicum vel ad partis alicuius requisitionem gestos et executos, ut interrogati de omnibus per eos gestiη et executis tam iudici quam parti relationem et rationem sufficientem sarere pos-8int. Simul etiam eiusmodi turbatores et citationes illicitas extradentes per suam
relationem convincere valeant.
97쪽
Ex duobus diversis hoe nnutu eonditum est al C. n. syntag. art. 16: Quibus modis mini- c. Quoniam ex modo. sol. XII. steriales citare destinant. VL. 9.C. Deeernimu8. solio XXXVII. bl C. n. gyntag. art. 138: Do eitationibus siendis per litteras et ministeriales. Via 138.
C. Pao. Executiones autem citationum per ministeriales tales esse decernimus : debet namque ministerialis propter mortem Auam cum uno nobili in persona actorid misso dare ad manus citationem reo, ubicunque cum invenerit, si eum habere et apprehendere potesti Quam reus de manu ministerialis recipere tenetur; quod gi eam recipere noluerit, nihilominus habebitur pro citato. C. υν. Si autem ministerialiκ praesentiam rei habere non potertia ponat citationem apud reum in domo sua seu curia eiusdem vel apud villi eum, colonum aut hortulanum, ubi curia non est, publicando nihilominus citationi S positionem incuria et domo rei. Qui si absens fuerit a domo et villa sua, id ipsum villanis ministerialis norificet, ut sic citatio ad notitiam rei citati perveniret. C. 2a2. Ubi autem 1 illae rei citandi deseriae et colonis Orbulae 8unt, in parochiali ecclesia eiusdem villae deflertae, plebis multitudine ad divina congregata, citatio ponatur et per ministerialem ter clara voce publicetur, ut ad notitiam reicitati pervenire p0ssiti Et nihilominus citatio ibidem ligno impressa, apud valvas ecclesiae sub restimonio relinquatur. C. 2Ia. Positio autem citationis una integra septimana terminum cum-
paritionis praecedere debet, die positioniη citationis exolum. Quod 8i ad conventionem regni generalem uitatio decreta suerit, tunc eius pugilio terminum comparitionis duabus septimanis praecedat C. 234. Villani autem et coloni subditorum nostrorum, tam spiritualium quam saecularium, eiusmodi citationibus ad praesentiam nostram et iudicum quorumcunque non citentur, sed coram dominis gutη pro iniuriis quibuscunque conveniendi 8unL Qui autem eos citari procuraverit, poena trium marearum parti et totidem
C. Si linpossessionatus. g. fi. sol. CXXII. Consueti ter. Crae. a. 1505. ari. 22: De impossie illustratum est. Masionatis citandis. VL. 329.
C. Pasi. Quod si nobilis fuerit impugsessionatus et personaliinr ad elinudum apprehendi non possit, citationes contra eum exequi et poni debent in ea parochia, in qua aliquando erat possessionatus; quaκ ibi mini8terialis publieabit clamando, quia contra taliter impossemionatum citationeA ponuntur. Et huiusmodi citationum in paroohiis poΑitio Reu executio heredi bonorum, ubi eat parochia, non praeiudicabit.
98쪽
Ex tribus diversis hoc unum conditum est. c. Dum aliquis sol. XIV. C. uuam v v. g. li. sol. XIX. Cum gravi. g. Hunc etiam. sol. XXXVII. a C. II. syntag. Rrt. 23: l e illis, qui sunt in minotis partibus qualiter sunt citandi. VL. 12.b, C. II. syntag. ari. 48: Do sontQntia super hereditatem divisorum fratrum prulata et dosratribus divisis sententiam talem oppugnantibus ae fratrem indivisum eitatum. VL. 22.c syntag. art. 139: De debito pecu. niario. o. 51.
C. PIG. Absentes autem reipublicae causa extra vel intra regnum statuimuRcitandos non esse. donec reVeriuntur.
C. 237. Sed absentes ex causa voluntaria probabili in bonig Suis citentur. Et si in primo termino pro eis quispiam comparuerit et legitimam absentiae raugam allegaverit, decem octo septimanarum dilationem petere et obtinere debet. Alioquin, si eam in primo termino non petierit, in gecundo termino petitio ei non
C. PIA. Abgentes autem ex causa voluntaria probabili eos intelligi volumus, qui studiorum, militiae, gervitii vel peregrinationis gratia nd remotas partes Se conferunt et qui banniuntur do regno, absque tamen honorum confi8 Mione, est qui in vineulis et eareeribus ab hostibus detinentur. aem Inlaeua, A exnnaer In Maclom, MIRIM Mahara PPIDMεMPetreo NIRE, Megen, et ex Coram aetMaIn hian πEP-rram.
Ex quattuor diversis, hoc unum conditum est. C. Conformam cupientes. sol. CXVI. U. Decernimus. si I. XXXVII. in novis. iste C. Item ad abolondam. scit. XXI. in novis.
U. Inprimi8 igitur. usque ad g. Debebit
autum etc. exclusive. sol. XXXII. in novis. Et omnos regni consuetudines circa eitationes laciendus sic consormatae gunt.
ni P . a. 1505. art. 9: Do titulo ad eitationes terrestres in captianoatu Poetnaniensi. Via 301. bl C. n. gyntag. art. 138. De citationibustiendis per litteras et ministeriales. VL. 51. st, et Ν . a. 1511. art. 20: Aboletur consuetudo terrao Soelinegoviensis in cassandis eitationibus. VL. 379. di Ν. a. 1523. Formula procerau8. ari. 1. 2.3. 4. VL. 403.
C. Pas. Statuimus: quod citationes omnes iudicii terrestris sub titulo regio et sigillo iudicii terrestris cuiuslibet di8trictus, citationes vero ca8tren8es sub titulis et sigillis inpitaneorum geribi et obsignari debenti In Pitatione vero terrestri sufficit ponere de titulo regio: Sigigmundus Dei gratia rex Poloniae etc. et non plus. Quod in omnibus palatinatibus, terris et districtibus regni nostri uniformiter obserVetur.
C. 21O. In qua citatione exprimatur nomen actoris et rei et pro quo rena fuerit citatus. ita ut reuου intelligat, propter quid per actorem eVocatur.
99쪽
C. 2. I. Ubi vero reus debite id non intellexerit, tenebitur actor ibidem coram iudicio in sua proprositione suum intentionem reo citatu declarare. C. 242. Quod gi quis in eiusmodi sua citatione Omigerit titulum, nomen vel cognomen actoris aut rei, talis actor, luendo ibidem in continenti pro eiusmodi suaestitationis desectu sex subotos parti et totidem iudicio, ibidem mox ex ea ipsa gua citatione proponere poterit contra reum citatum, defectu praedicto non obstante, ut reus citatu8 sibi ad obiecta re8pondere tenebitur. C. daa. Omnes autem alias poenas accessorias, videlicet propter desectum unius litterae vel totius dictionis aut alterius desectus cuiuscunque in citatione comprehensi, quas reus citatus notori obiicere posset, volens dilationibus et diffugiis laborare, penitus annullamus, exceptis poeni8 post decretum negotii principalis fieri solitis.
e. Item quoniam. sol. XC VI. sie illustratum in A. a. 1496. art. 36: I o terniino citationis t. ad conventionem generalem praefigendo. VL. 272.
C. 24s. Quia termini citationum ad conventionem regni generalem plerumque confuse scribebantur vel certa diei expressione non praefigebantur aut nimis prolixe a8signabantur, propter quod pauperes homines ob defectum expensarum non expectato citationis termino de conventione recedere et in Rua negligi iustitia contingebat, quorum calamitati consulere cupientes, statuimus: quod citatio actoris contra reum ad conventionem regni generalem semper in ge continent terminum, diem Qxtam post felicem ingressum nostrum nil locum conventionis generalis, Rub poena trium marcarum iudicio nostro ut parti reae pro dimidia applicanda. Et hoc ideo, ut lapsa una septimana post ingressum nostrum ad locum conVentionis condemnationes et iudicia exerceantur, ne impen8is magnis homines praegraVentur.
c. consuetudinem iniquissimam. sol. XXIII. C. n. syntag. art. 61: De mini8terialium ad sic illustratum est. eonspiciendos occissos votatorum aholita consuetudine vestium reeipiendarum ut de eoruni salario. v L. 27.
C. 245. Anziqua consuetudine ministerialium hactenus suit observatum, quod dum ad aliquem in via vel alias ubicunquo occisum testimonii gratia Vocabantur, talem Occisum vestibus suis iure ipsorum, quod ipsi. ἡ Κ -ne' nominabant, eXuere et pro ge tollere solebant. Cum igitur afflictis amictio addenda non Rit, consuetudinem praedictam vel potius eoruptelam penitus improbamus et prohibemus deinceps ipsis ministerialibus: quod occisos quoslibet Spoliare et exuere vestibus
100쪽
- 67 suis non prae8umant, sed pro primo Inilliari uno Gogso, pro reliquis vero milliaribus quotquot sint pro ginguliη medio grosso et pro testimonio Seu conspectione etiam unico grosso contententur, per eum qui ad occisum procuraverit eosdem vocari solvendos. donec homicidii quaestio totaliter fuerit definita.
Ex duobus diversis hoc unum eonditum est. II. Vntag. Rrt. 27: De contumacia acto. C. Aetori sol. XV. riR et rei. VL. 15. . C. Decernimus. g. li. solio. XXXVII.
C. Pas. Actor faciat et procuret, uti praemittitur, ad iudicium reum citari. Beo itaque in termino comparente et actore penitus se absentante decemini oli contumaciam a toris, quae est maior quum rei, ip8um reum causam obtinere debere. Et nihilominus actor poena septem marcamin puniatur, quae reo comparenti applicari debet. C. 247. Si auteni reus in termino sibi R88ignato n0n cumpariterit, uotore per se vel suum procuratorem comparente, decernimus: quod pro eiusmodi contumacia reuη unius marcae poena mutetetur, quae parti et iudidio pro dimidia
C. 243. Quam quidem poenam in sequentibus terminis seu iudieiis in termino peremptorio golvere teneatur, priusquam ad responsionem et defensam iuria admittetur; alioquin si eam ibi reponere noluerit, contra eum tamquam contra ub- sentem procedatur. Quod in omnibus palatinatibus, terris et distinetibus regni nostri uniformiter volumus observari, statutis et consuetudinibus antiquis aliter disponentibus non obstantibus quibuscunque. aeris In a m.
C. Licet in pluribus. sol. XVI. sie illu8tra. C. II. Vnt . art. 28: De hi8 qui pro here. tum est, usque ad g. Si autem quac8tio. ditato aut debitis etiantur. VL. 15.
C. 2 P. Licet in pluribus omibus celeritas commendetur, tamen in iudiciis et causis dei idendis quandoque non est observanda, ideo statuimus: quod si quis pro quacunque re et causa ad iudicium quodcunque primo et secundo citatus