Dissertatio inauguralis De indole dicasteriorum quam praeside Io. Henrico Albino, ... pro licentia summos in vtroque iure honores consequendi d. 28. Decemb. anni 1737. in Auditorio magno horis matutinis et postmeridianis publice defendet auctor Iohan

2쪽

PERILLUSTRI, SUMMU REVERENDO HovE EXCELLENTISSIMO DOMINO

S R. I. NOB BAND ET LIB. BAR.

SERENISSIMI AT iv POTENTISSIM POLONIARUM REGIS ET RINCIPIS LUCTORIS SAX ADMINISTRO STATUS E CONSILlARIO NI IMO ECCLESIAE CATHEDRALIS WVRI ZENSIS PRAEPOSlTO SUMMI CAPI TVLI CIZENSIS DECAΝΟ, ΕΤ RELIQUA ERUDITORUM MAECENAM

DOMINO SUO GRATIOSISSIMO,

3쪽

PROSPERIΤΑΤΕΜ OMNIBUS NUMERIS ABSOLUTAM

ET FELICITATEM PERENNEM EXPLEN PIETATIS ANIMO VOVENS

PRAESENS INAUGURALE SPECIMEN

EA QUA DECET MENTIS RELIGIONE CONSECRATE RES SPESQUE SUAS

PATROCINIO EIUSDEM

PERBENIGNO

SUBMlSSISSIME COMMENDAT

PERPETUUSQUE

4쪽

Ummi imperantis cura inprimis D Uueri Im- in eo vertitur, ut Reipublicae pm uri erga tranquillitas conservetur, cil μή με lius salus promoveatur. Ille finis nullo meliori modo attingi potest, quam si justitia . ne respectu personarum, ita administretur, ut nullus e populo laedatur , sed uni cuivis suum tribuatur. Praeter imperantem argo nemo in civitate suo nomine & proprio iure aliis sententiam dicere, vel legibus civilibus exemtus esse potest, sed omnes, cuiuscunque modo ordinis di dignitatis sint, subdi. ti sunt, atque ab illius Placito, pari ratione depen

dent.

SIeuti summa potestas omnia ex aequo possidet iura, Omue,4υμει ita eadem, qua superiora, qua inferiora iudiei, u Republico

pari potestate exercet, di omnes iudices seu Magi ae

A stratus carit.

5쪽

2DE INDOLEstratus in Republica , quocunque etiam nomine veniant, summae potestatis ministri sunt , ministri lcguinis iustitiae, illiusque vices obeunt. Adique ex eo, quod Principis Vicarii sint, sequitur, di eorum uicta , quae gerunt, partesque singulas ossiciorum, semper a constituente dependere, eique ad reddendas rationes perpetuo esse obnoxios, adeo, ut nec praescriptione temporis eis se subducere pos-fint, quamdiu scilicet consiliarios, iudices e Magistratus se esse profitentur.

QVippe summa rerum, maior minora, quae Maiestatis iura dicuntur, Principes sibi

ueri i sui, ipsis reservant,in aliis exacutionem eorum ex be- nefico animo committunt, adeo ut, concredere alicui munos Reipublicae sit solius imperantis, , si forte quis Civium in Concives imperium sibi arrogarit, Maiestatem , hoc est iura imperantis eo ipse, violasse censendas sit. mine est, quod quili-het subalternus iudex, vel is, o rurisdictionem exercet, concessionem suam seu timium Principi edere teneatur, si concessii eius in dubium voce. tur; siquidem ossicium publieum vel immediate vel mediate gerere, non nisi concessione ac nutu principis, vel sub eius auspicio, fieri potest.

Hi itidieει υ Uamvis ergo iudices, quia publicum ossicium, gerunt Malus cum auctoritate praesunt, ex O do

6쪽

do loquendi dicantur perinnae publicae sunt tamenis respectu

manent respectu imperantis ci totius Reipubli tam

cae subditi irivati Atque hoc est, quod Grotius baiae, idoli, de iure Bed e me lib. . C. M. v. s. his verbis innuit: eri Wracta Facultas gubernandi, quae est in Magistratibus sum is, fia, .' mae Potestati ita subiicitur, ut, quicquid contra Voluntatem summi imperantis iaciant, id defectum sit ea facultate pro adtu privato habendum. Hic qui. libet probe distinguat summam Potestatem ipsam illius administrationem seu exercitium. Cum ita. que quaeritur quis summam potestatem habeat, non debet inspici, quis illam exerceat, sed cui ea inhaereati Is enim tantum Majestatem habere dicitur, qui eam exercet jure proprio, at qui illius exercitium tantum habet, is nudus minister' instrumentum est. Sic licet procurator plenissima facultate agendi instructus sit, ipsi tamen non Dominica potestas competit, cum illam n . proprio, sed mandatario nomine, eXerceat. Hinc & potestas illa Dictatorum apud Romanos vicaria tantum eurat, iique Magistri populi di

cebantur.

I Nde apparet, si subditi sibi iudices constituant i in m A. eos ius saliem hoc habere ex privilegio in be iam

nigna imperantis concessione. Neque indepen dictita. 40. denter illud exercent, sed, si forte libertate iudices sibi eligendi abusi fuerint, indignos nimirum eli. I, gendo , a principe eos privilegio hoc privari, vel alios constitui posse certum est. Praeiam enim electi ab ilis non possunt habere plus iuris quam prae a ficiem

7쪽

D INDOLE

ficientes Muli gentes. At hi ipsi subditi sunt. Quidni etiam eorum iudices a summo imperante absolute dependeant Θ

Olim i si ITplurimum quondam Reipublica administratio '

i iii . ιitim di qui In primis noulti In tomone constat, ani3 iiii h r, arietata est, atquC per unum, scilicet ipsum imper antem,

se mma fiebant & expediebantur. Quod autem iusti-iarii. tis tuendae causit Reges constituti sint testatur Cicero Lib. I l. de Ostie. Etiam Iudaei petebant Regem, qui ipsis, . more aliarum Gentium, ius diceret. l. Sam. VIII 3. Reg. V. Nec desunt exempla in hilloria prosaria ubi ipsi imperantes iustitiam coram exercueue cunctisque li- tibus praesto fuere. At non necessitatis absoluta est, ut omnibus intersint iudiciis, actusque civiles p sentia sua moderentur.

id si mirum, etsi passim historiarum scriptores testen Mi μ' I tur reges principes coram tribunali sedisse,ps litigantibus ius dixisse, cons de Romulo DionysHalicarnasis Antiquitati Roman lib. a. c. q. alia eXem. pla collegit Arnisaeus in Doctrina pol α. II. P. I 2. tamen hoc in amplioribus territoriis absque a. ano tum principum tum civium incommodo fieri haud potuit Praenerea, postquam legum multitudo sic crevit, ut interpretatio earunam ad facta hominum applicatio separatum studii genus desideret, necessitatis omnino ratio exegit, ut imperantes perlaussi.

8쪽

DI CASTERIORVM. Slatissima sin dissu sas imperii sui privincias peculiares iuri dicundo ministros praeficerent.

Erit itaque quilibet imperans, eo nomine, im 1 I quod sit in his terris summi legislatoris i rius, omnem curam adhibet, ut cuncta ordines le eurisio Ima. gitime expediantur, atque etiam tot erigit dic alteria vel iudicia, quot sufficiunt ad uiri mendas subditorum

litus, quinin iis eiuranodi Praesides masse sibi es, qui integritati, prudentia, sapientia' moribus conspicui unt, adscribit.

SI cuti est penes summum Principem determinare petiesi VIAE' quot personis iudjcium seu dic alterium constare deheat, ita in ipsius etiam arbitrio est, an velit, ut res. Aera vestron an numero pares, an impares o llegium constituant. μ η qSed cum illud niversitas quaedam sit, duo non vi H j ὰ dentur sus licere, tres enim ad minimum facere Col ad minimum legium, non solum iuris autoritas probat, tuba de rit ρ' μμ's . S. ex nominis notatio arguere uidetur. Imo ipsa necessitas iubet, ut plures quam duo praeficiantur, cum tertio collega, tanquam arbitro, opus sit, qui discordiasin dissensus dirimere possit, siquidem alias propter naturalem hominum ad dissentiendum facilitatem res X itum multoties non esset habitura. Vt igitur persectum Collegium constituatur, ad i. nimum tres personae requiruntur, illo tamen semel constituto, licet ad unum usque decreverit, subsiste 3 re sit oste

9쪽

DE INDOLE

-xe adhuc potest. Hinc si fortasse facultas iuridica in quadam Academia ad unum Doctorem usque decre-- visset, posset ille Collegii nomine interroganti re spondere Brunnem quod quisque

univ. nomine.

simisi DLures iudices an commodo an incommodo Reb

I. TLI. publicae sint , nunc paucis attingam. Quidam

id minus expedire putant, propterea, quod natura' te hominibus dissentiendi studium operotoria diffusiora reddat iudicia. Verum Pontifex aliter sentit Cat. X deis e B potes iudie deleg. statuit, integrum esse iudicium, quod plurimorum confirmetur sententiis, quod plures plus videre possint, atque unus. Quae ratio etiam mihi, ut verior, plω ceti quanquam enim aliquando accidat, ut plures coeco impetu in deterius ferantur, ratio tamen iurisci praesumtio naturalis militat pro sententia ea quae a pluribus probatur. In compluribus enim perfectius haberi potest veritas maior in multis perspicacia. Amo, si hac in parte indolem nostram penitius paululum inspiciamus, quis non libenter exoptet, causam suam ventilari potius a multis, quam ab uno8Quo enim maior est numerus eo maiori zelo negotium tractatum praesumitur,' prudentius o sapientius institutum, quod a pluribus peractum, creditur eap. Gel. V X de Euct Accedit quod maturius susci piatur deliberatio & liberius a multis, quam a pameis, neque precibus, neque minis vel timori tanta vis sit, ut seque facile totum iudicium litigantes coo

10쪽

rumperein movere quam unicum iudicem in partes suas trahere queant. Regeres sorte quod Collegia saepe sint factionum, altercationum dimidio, rum receptacula, adeoque potius abolenda quam conservanda. Sed quia hoc ipsum rarius fit, is, To accidentia non temere computantur L. O. D. d. R. I. inio quia etiam fit per abusum, quo non oblitur usus, z. . . C. de Paganis, non ideo, quare propte inutile debeat tolli utile. Contra cap.UI. d. I. in io asserit, quod ipsa dissidet, tium sententiarum collatio & disceptatio ad verit,. tem eruendam confirmandamque haud parum videatur conferreo

um tamen interdum in dicasteriis pares nume-De paritare ro Collegae reperiantur, vel quod ab initio ita n . . I. constitutum fuerit, vel quod unus absit, aut obie- .rit,hmeque paria suffragia in iis possint existere, hareno his in materia de indole Dicasteriorum ventilanda aliqua in praebent periodum. In antecessum obiter notabo, quod Doctores paritatem votorum Caiculum Minervae vocare soleant, ramus calculus idem est, ac computatio, causae cognitio, item, ac sententia, Votum ironunciatio iudicis. Vnde notae sunt se loquendi formularci iudicialem Calculum accipere, deterrorem Calculum reportare, GIcu Ium addere suo declarare Calculo Minerva vero sumitur pro iud-