Commentarium in Bullam Pauli 3. licet ab initio, datam anno 1542 qua Romanam Inquisitionem constituit, & eius Regimen non Regularibus, sed Clero Seculari commisit. ... Accessit Appendix HistoricoTheologica de Proscriptione sub annum 1725 ..

31쪽

morum DD. Cardinalium Inquisitorum Doctor Alphonsus Martinea Secretarius: Adeo verum e st Dominicanos a primaeva instituistione eXclusos, neque auditum fuisse Dominicani Commisiarii nomen. Vide edictum in Appendice Directorii Inquisito-Tum pag. G2. Donec Frater Theophilusa Tropga Calaber Dominicanus, de quo Fontana in Catalogo Commissariorum S. Ossicii, Commendatione Cardinalis Carame , ac si nullus idoneus in Clero Seculari esset, obtinuit , ut in primum Commissarium eligeretur: quod non admodum feliciter cessit Cardinali Carassae, deinde in Pontificem Paulum IV. electo. Tanta enim severitate hic Frater Theophilus munus suum gessit, ut Paulo IV. defuncto, seditio Romanorum excitata fuerit in Inquisitores, in Dominicanos, in ipsum Paulum IV. ejusque statuas, atque insignia. Vide Raynaldum, & Ciacconium.

32쪽

uuam sapienter Romanam In isti nem Claro seculari committendam Paulus III. censuerit. MAximis Privilegiis Sedes Apostolica insignivit ab ipsis eorum initiis utrumque ordinem Praedicatorum , ac Minorum , in Sacramentis administrandis, verbi Dei Praedicatione, Inquisitionis munere exercendo; Quamquam munus hoc Dominicanis praecipue Fratribus creditum fuerit , quod quidem implebant una cum Sacris Concionibus, nec sine Epita coporum consensu , ut in tantae animadversionis judicio non postponenda Pontif- cum auctoritas intercederet . uti loquitur Urbanus IU. in suis Apostolicis Literis , quas Pegna in Directorii Appendice recitat pag. 4 I. Facile autem fuit tot Privilegiis abuti Fratres in Inquisitionis praecipue causis, ac Processibus : Fratres, inquam, ut puto Dei zelo instructos , non autem Iuris, ac fori peritia, ut ea Omittam, quae humanitus Peccari contigit. Quam multae inde turbae exortae fuerint, deprehensum est in Concilio

33쪽

Lugdunensi II. anno I 274. Numerus Praelatorum qui interfuerunt, fuit quingentorum Episcoporum, Abbatum septuaginta, aliorum Praelatorum mille : Haec scribit Ptolomaeus Lucensis lib. I 3. Hist. Eccles. cap. 3. tom. II. Scriptor. Rerum Italicarum pag. II 66., qui Patrum numerus excedit reliqua hactenus celebrata Concilia, jam vero, inquit, Frater Ferdinandus det Casti glio in Historia ordinis S. Dominici Part. I. lib. 3. eap. 39. ,, Ac si in adeo magno, ac solemni Con- ,, gregatione nihil aliud esset, quod age.

, , retur; auditae undecumque fuere que - ,, rimoniae innumerae contra Fratres Dori minicanos, & Franciscanos: Quotquotis in eo Concilio fuere Episcopi , atqueis Presbyteri, totidem fuere veluti FiD, , Cales Procuratores in Mendicantes :,, Suorum plures, subdit det Castigiio , se consultiiss egissent, si tot querelarum cau- fas praecidere studuissent. V Jam pridem

anno IZAlexander IU. Clim Parisiis haberetur Capitulum Generale F. F. Praedicatorum , eos monuit de Ruerelis Episcoporum : Caeterum Cum reS om nes in pejus ruerent, tum alia remedia tentata sunt, tum Clemens IV. anno I 266.

suis Apostolieis Literis Fratres admonuit de Euerelis Orbis Catholici propter abusum facultatum,

34쪽

ncultatum , quas iis Romana Sedes impartita fuerat. In quibus sane quae majores turbas cum Episcopis, ac Laicis mi DCere poterant, erant procul- dubio Inquisitorum amplissima Privilegia. Legatur Historicus loc. Cit. Iterum inViennensi Concilio ann. I II. Trecentorum Patrum Multorum, in- quit, Clemens V. querela Sedis Apo- stolicae pulsavit auditum, quod non- ,, nulli Inquisitores per Sedem eandem is contra pravitates Haereticorum depu- tali, metas sibi traditas excedentes , ,, sic interdum extendunt suae potestatis is ossicium, ut quod in augmentum Fi-

is dei per circumspectam ejusdem Sed is, , Apostolicae vigilantiam salubriter estis provisum, dum sub pietatis specie gra-

Vantur innoxii, cedat in fidelium de . ,, trimentum. V Deinde plura Pontifex constituit, quibus coarctat facultates Inquisitorum in favorem Episcopalis auctoritatis . Graviora haec fiebant ex aliis abusibus in Sacramentis administrandis per eadem ipsa tempora, de quibus haec hanet

is de diversis mundi partibus Uenerabi- lium Fratrum nostrorum Episcoporum is aliorumque Superiorum Praelatorum,

35쪽

nec non dilectorum stiornm Recto. D rum, Curatorum, & Ρaraecialium Sa- , , Cerdotum querelae Contra dilectos fi- ,, lios Fratres Praedicatotum, & Mino- ,, rum ordinum, nσstrum,& Sedis Apo- ,, stolicae excitarunt auditumi, & cla- ,, mosis insinuationibus excitare , & Ω- tigare non cessant. V Nimirum cum Mendicantes per Inquisitoratus ossicium partem sibi non contemnendam ac quisivissent Episcopalis auctoritatis, vix sperari poterat futurum , ut ne in hoc, aliisque Ecclesiasticis muneribus aequi talis limites transilirent , ne multa gravamina inferrent ,'injurias , ae jact eas. Quae sunt verba ejusdem Pontificis in eadem Extravaganti. Idem qui supra Clemens V. nonnullos Inquisitorum Mendicantium abusus nobis patefecit in Clementina Nolantes 2. de Haereticis ex

Vientiensi Concilio. M Nolentes, inquit, , , splendorem solitum negotii Fidei per ,, actus indiscretos, di improbos quo- ,, rumvis Inquisitorum Haereticae pra- vitatis , quasi tenebrosi fumi caligine,, obfuscari: Hsc sacro Concilio appro- ,, bante statuimus, dcc. tam ipsorum It is quisitorum , quam Episcoporum , seu ,, Capitulorum , Sede vacante super hocti deputatis Commissarii , quibuicunque

36쪽

, , districtilis injungentes , ne praetextu

,, ossicii Inquisitionis, quibuscunque mo- ,, dis illicitis, ab aliquibus pecuniam eX- ,, torqueant, nec scienter attentent Εc- clesiarum bona , ob Clericorum deliin

ctum praedicti occasione Ossicii, Fisco, , etiam Ecclesiae applicare. V Facillimum autem erat, ut turpissimum avaritiae cri men subreperet, quod Innocentius IV. utique ex Fratrum Mendicantium Consilio, ac precibus anno I 2P . Archiepisco pis, ' Episcopia injunxerat, ut de poenis pecuniariis exactis providerent Inquisitoribus in Expensis : Literae Apostolicae leguntur in Appendice Directorii Lymerici , di Pegnae p. I 2. si Addit ibidem Cle- ,, mens V. Inquisitoribus ipsis disti i-

,, ctius inhibemus , ut nec abutantur ,, quomodolibet privilegio portationis arri , morum, nec ossiciales, nisi sibi neces- ,, sarios habeant. V Alium nobis abusum detegit Ioannes XXII. in Extravariganti. Cum Matthaeus 3. de Haereticis inister Communes. , , Clim , inquit, Matthaeus,, de Pontiniano Ordinis Praedicatorum, se Inquisitor Haereticae pravitatis in Re- gno Siciliae, frivola occasione quaesiis,, ta, ac nostra, & Apostolicae Sed is re-

verentia & honore postpositis, in di-M lectum Filium Λrchidiaconum, &c. .

37쪽

Excommunicationis Sententiam, inconsultis motibus non sine multa temeritate, duxerit proferendam &c. Malorum colluviem, si ve Ιnquisitorum inscitia, sive pravitate per Italiam universiam longe lateque manasse , testatus est Clemens VI. Beris nardo enim Cardinali Tituli S. Marci, di Apostolico per omnem Ecclesiasticam ditionem Legato in mandatis dedit, ut Certior fieret de iis, quae prave per Inquisitores gesta fuissent, diligentissimeque curaret, ut quicumque per eos vexati fulsisent, Pontificii Legati aequitate subleva. rentur. Frustra hoc objiciunt adversarii

Inquisitionis Vide P stoire de Pisquistii sion Origine lib. 7. pag. 293.) Non haec fuit inquisitionis culpa, sed Fratrum δε- quipitorum. Quid enim ab iis expectes , quorum plures generis obscuritas, familiaeque tenuitas, plurimos juri rudentiar, forique inscitia, omnes Eccle uasticae gubernationis imperitia tantae potestati , quantum sibi habebant Inquisitores, non

modo non idoneos, sed maxime impares attestabatur 3 Eoque magis, quod per ea tempora Generalis, aut Provinciales Ordinum poterant pro sua voluntate, quos ex suis aptos censerent, Inquisitoris dignitate insignire. Haec qui diligentius expenderit, omnino intelliget, nihil potuisse

38쪽

a PAULO III. sapientius excogitari ,

quam ut Clerum Secularem in Inquisitione administranda constitueret.

Costitutionem prudentissime latam a PAULO III. evincet usoria Ecclesiasica temporum PAG

LO III. proximiorum. A T qvont m per singula excurrere infinitum esset, tempora expendamus

PAULO III. Ρontifici propiora , ut deindὰ clarius luce ipsa constet , quan tae prudentiae fuerit Romanam Inquilitionem, amotis Regularibus. uni Clero Seculari permitti. Cum Hispanias a Maurorum jugo vindicassent Ferdinandus Cain tholicus cum Isabella conjuge, Maurorum plurimi in Africam traiecere , reliquis licuit in Hispaniis commorari, ea tamen lege victis data , ut Christiano Baptismo abluerentur, quod & Judaeis imperatum est , magno numero Hispaniam incolentibus. Id non nisi per fictionem, ac mendacium impletum a plerisque fuisse animadvertit Turrecremata Domminicanus , non ille quidem Canoni sta:

39쪽

percelebris , & ad Cardinatatum evectus. Auctor itaque Isabellae , ac deinde Ferdinando fuit , ut Inquisitionis Tribunal

statueret contra tam multos ficte , ac fallaciter baptisatos , vere autem superstitiosos, sicybi dςprehenderentur. Pontificis accedente consensu, Turrecremata

ipse in Inquisitorem electus est C caete, Tum optimi consilii auctor , non illud Optime est executus. Illud erat Religiosi viri , hoc autem Ecclesiastici 1udicis. Quemadmodum Europa universa a Iove ad Piristum traducta fuit sacris Blaedicationibus , piisque libris , ac bonorum exemplo , idem ses erat existimare de Mauris a Mahomete ad Christum convertendis : praemiorum autem spes , ac pinnarum metus per Inquisitores sobria leverit te irrogandarum, non nisi in subsidium advocanda er ni: Consentanee adhλs Leges , quas a SS. Patribus , aCpraecipue ab Augustino contr3 Donatistas agente , accepimus, actum fuistist rsi Turrecrematae, gliisque Dominicanis, ac Mendicantibus Evangelicae Praedic qtionis munus demandatum estpt , Cleri' cis Secularibus in Inquisitores electis ad Iudiciarios Processus conficiendos , pC n sque paterna severit te taxanda . Uerum cum Dominicanus Turrecremata,

40쪽

eui in gratiarum divisione Docroris murnus obtigerat , laveri Iudicis , atque

Inquisitoris auctoritate in sibi vindicasset, quatuordecim annorum spatio , quo id munus administravit, supra centum reo. rum millia Iudiciariis processibus vox Puit , eorum sex millia flammis adjudicavit, num vel unym ad Deum converterix

corde puro , di fide non ficta , haud satis scio. Vide Hist. Inq. lib. a. pase 16o. & Mariana in Hist. Hisp. qui plur

ex dictis confirmat. His per Ferdinandum Catholicum animadversis, cogitatum est de Hispani. ca Inquisitione Secul ri Clero deman danda. Idque opere expcutus est. Domirnicanis , aliisque Regularibus ab eo munere amotis , ac nod nullis solummod bin Consultores ex hoc , vel illo Ordinς adscitis. Vide Aetorium in Instit. verb.

Inquisitor. Horridas carcerum angustias, tormentorum acerbital smi lugubres omnis generi p par tua ad terrorem , ac metum incutiendum , bonurum publicationes , semiliarum excidia, consuetum Iudiciorym ordinem in pluribus praetermiss9m . aliaque hqju generis in Hisi Ianiis per Dominicano. perλcta , crude-itatis potius, quam 2ςli speciem prae se serentia, m xime in caψsa fuere , cur iis