장음표시 사용
11쪽
sia dirigit, integram unitiam paterana clementia temperat, ad augustam gravitatemsingularis accedit modestia,
des ad migilantiam indefessam incon
cussa animi tranquillitas. Haec Gaia quam omnia,quae tam raros mulinteianiuntur, perfectissimum in te consen
tum edere ii cernimus, cum expen
dimus quanta sedulitate latissimam tuam Dioece m per&Hres, quantam in reformandis moribus δ' in foetenda promotendaque an doctrina dilia gentiam adhibeas, quam acriter es oceo scripto percutias hujusice nostri temporis seu mysticos sui in
grege tuo carissimo menenata sua δε-gmata disseminare conabantur, quantatus sit amor tuus in re steros 1 cio suo studiose deditos, quanta caritate deliquentes corripias in rectam viam reducas , quantasollicitudine tuis in Seminariis teneras plantationes excolas ut temporesu ructumplurimum
erant, quantum denique te exhi alii
12쪽
beas Ecclesiasticie Disciplinae non modo defensiorem sed etiam inΗauratorem.
Nunc unum superen , ILLUsTRis IMA PRAESUL, ut hoc opus in Disces tua compositum , suoque argument vere
tuum lita tua benignitate ius pias ,
faustissimi ue tuis auspiciis ad utilita
tatem Eccles prodeat in lucem quod in publicum religiosissimae et eneratio nis monimentum Celsitudini tuae Poetet
Humillimus obsequentissimus servus tuus Ea ASTIANUS E ROUx, Pastor Ecclesiae de Andevilla.
13쪽
illud scripserint, quomodo in eo scribendo sese gesserint,
quantum inter se discrepent, quanta ex eorum varia narrandi ratione lectori nascantur incommoda , quanta sit ut litatis eos in unicum historia corpin conciliare,quibin modis jam digesta sint evangelic conciliationes seu concordi , qua arte is quanta diligentia tale opus a me fuerit elabo
V NGELIUM Greca vox est, bonum nuntium significans verum juxta communem Ecclesiae usum per hanc vocem
intelligimus sacram Domini nostri Iesu Christi Historiam, eo quod Historia illa
complectatur nuntium ab illo nobis allatum de nostra cum Deo reconciliatione.
M ΕΥ scribendum Evangelium suscepe1unt sed quatuor tantum illud divino scripsisse Spiritu tenet Ecclesia. Primus illorum quatuor Evangelistarum est Matthaeu S, unus ex duodecim Apostolis Per multos annos Evangelium in Iudaea praedicavit , mantequam ad alia gentes pio ficisceretur, illud scripto reliquit Judaeis, qui Eusebius lib. 3 cap et . Hist. Eccl. Secundus Evangelistarum est Marcus , Apostoli Petri discipulus cinterpres. Cum Apostolus ille Romam Venisset, ibique Evangelium praedicasset, Romani ad fidem conversi rogaverunt Marcum ut mira, quae de Christo audierant, ipsis describeret, inquit Eusebius lib. 2, cap. s. His Eccl. Et si autem Evangelium a magistro suo Petro optime didicerat ille discipulus , tamen in eo scribendo Matthaei quoque volumine usus est Lmultaque retulit eodem plane modo ac ille alia vero brevius , alia sussiris,
Pauca etiam addidit,in plura praeter misit.
14쪽
Tertius Evangelistarum est Lucas, Apostoli Pauli dil-cipulus Satis declarat in suo prooemio se scripsisse Evangelium uxta fidelissima testimonia, neque dubium est cliuia inter illa numerandi sint Matthaei Marci codices. Multa narrat a duobus illis Evangelistis praetermissa
multa praetermittit ab illis narrata plurima Vero me morat quae sibi aut cum Matthaeo, aut cum Marco, aut cum utroque communia sunt eaqueexprimit modo iiDdem verbis , modo diversis modo cucumstantias aut sententias addit, modo omittit.
Ultimus Evangelistarum est Joannes, unus ex duodecim postolis occasione quorumdam haereticorum, qua divinitatem Christi negabant, scripsit Evangelium, id fagitantibus omnibus pene tunc Asiae Episcopis, multarum Ecclesiarum legationibus , qui D. Hieronymus praef. in Matth. Quapropter in referendis Christi sermonibus, qui divinitatem eius adstruunt, imprimis occupatur . ce illius factis nonnisi notabiliora quaedam exhibet. Pleraque ex iis quae alii notarunt Evangelistae praetermittit: suando vero cum illis loquitur, plerumq; perstringit quod usus memorant Qquod perstringunt, fusius enarrat. qui quisque meminera inquit D. Augustinus lib. 2.
de cons Evang. cap. ra. se ut cuique cordi erat, Celire vim vel prolixim , eamdem tamen explicare sententiam , ita eos explicasse malifestum est. Ex parte sua liligentiam omnem adhibuerunt ut nihil quidquam alienum a veritate scriberent suumque propositumi mentes eorum dirigente Spiritu sancto' fideliter executi sunt quomodo vero facta dictaque exprimerent, aut quo narrarent ordine, non ita curaverunt Quapropter multa fine cohaerentia extra proprium locum reserunt saepe continua narra tione conjungunt quae longo disjuncta sunt intervallo Scsaepe quae priora sunt, faciunt posteriora in quae posterio ra, priora. E, eorum vario ordinem varia narrandi ratione liquet quantum lectori studioso nascatur negotii, . consequenter quantae sit utilitatis eos conciliare in unicum hi
doriae corpus , ubi singula suo loco restituantur mintegra habeantur Hoc praestare iam multi conati sunt, variae jam in lucem prod erunt Evangelicae Conciliationes seu Concordiae, earumque nonnullae merito jure laudatae sunt; sed nondum ullam reperire est in qua non multa desiderentum, sive rerum series spectetur, sive verborum dis
15쪽
II narrationes Evangelistarum , cum res eadem a
pluribus refertur, distinctis columnis integra de continuas proponunt vel aliam sub alia collocant: sicque non plena cohaerens habetur Christi Historia qui Concordiarum Evangelicarum scopus esse debet ; sed talis , ut meadem res frequenter sit repetenda in novo labore opus, ut
perspiciatur quid quisque Evangelista singulare habeat,
UI 1 distinctis quoque columnis singulos Evangelistas
exhibent sed eorum narrationes secant per particulas, quas e regione cujusque collocant, ut facilius perspiciatur quot riuinam idem afferant ,δε praeterea indicant in quanam columna unamquamque particulam lector quaerere debeat, si semel tantum eam legere velit,in continuam historiam ex tempore formare. Verum in talia storia sic formanda liquet quanta sit opus attentione , cquantum laboret memoria dum oculi signorum sive notarum auxilio verba hinc cinde colligunt. Omitto quod
cum in plerisque rebus enarrandis non eumdem teneant Evangelistae sententiarum ordinem, nec unius narrati
ad alterius narrationem in Concordiis illis ubi necesse est reducatur , saepe eadem sententia pluries occurrit, in principio estionis secundum unum Evangelistam in medio secundum alium, Win fine secundum alium. II textum unicum conficiunt ex omnibus Evangelistarum verbis quae simul quadrare possunt, rejecti ad marginem aliis quae non possunt; α tam in margine quam in contextu notant quotin quorum nam Evangelistarum sit unumquodque verbum. Hac quidem via ex hiaberi potest plena concinneque cohaerens Evangelica Historia sed cum plerisque in locis innumera verba ad marginem ejicienda sint , admodum difficile est Evangelistarum quemque seorsim legere in alios cum aliis conserie, ut videre est apud Ian senium Gandavensem , Dionysium Ametote , Bernardum Lamy, alios , qui hanc tenent viam, Concordistas.
IN Concordia Theologicujusdam Paris1 ensis, quae typis
Caroli Savreu edita est anno I 6s , uniuscujusque Euan gelistae verba separatim referuntur in omnes sic interie permixti sunt, ut qui clarius vel uberius sententiam exprimit, semper in contextu collocetur appossitis cuibi vicem subjectis in margine aliis qui vel diversis vel iisdem verbis idem asserunt Plenam igitur Sc continuam
16쪽
exhibet Autor ille Evangelicam 1 stoliam, dacile apud eum Evangelistarum quisque seorsim legi potest med ubi
quatuor omne aut tres tantum rem eamdem referunt,
non satis expedite perspici potest quid si gulorum proprium , quid duo tum , pluriumve in quorum Commune sit. Praeterea cum non semper eumdem teneant sententiarum Ordinem , nec unius narrationem ad narrationem alterius reducat quoties opus est , sarpe accidit ut eam 'dem sententiam pluries in contextu suo exprimat, hic ex uno Evangelista , illic ex alio : undem eius Concordia licet omnium accurati Trinan non tam plenam quam re dundantem exhibet Evangelicam Historiam. I multos per annos omnem navavi operam ut fidelibus exhiberem Evangelicam Concordiam in qua Te omnes melius ordinarentur, quam in omnibus alii S, in qua accuratius & quidem tediori longe commodius Verba disponeren ir ordinis mei ratio fatis colligitur ex observationibus meis in ordinem quo scripserunt Evangelistae : de arte autem qua utor in disponendis eorum Verbis Qua texendo ex illis Historia filo rati mihi disserendum est.
EVANGE ISTARUM quemque prima sui nominis litera denoto sed cum Matthaeus marcus eamdem habeant primam literam , majus cula M. Matthaeum signis cat , minuscula in Marcum. U plures Evangelistae rem eamdem reserunt, eos, prout simul loquuntur , e regione cujusque colloco ; ita ut uno eodemque intuitu perspiciatur a quot quibus nam Evangelistis unaquaeque sententia scripta sit, nulloque negotio cernere liceat quomodo ab unoquoque sit expressa. Cum in aliquem fixos habes oculos , non potes quin simul videas & alios : neque umquam tibi quaerendi sunt vel superius , vel ferius, vel sub sese ad latus , vel in margine , sicut in omnibus aliis Concordiis. CUM in eadem re narranda diversum tenent sententiarum ordinem , semper ad narrationem illius qui eas magis naturali refert ordine alae rius narrationem redigo, ut unico in loco habeatur unaquaeque sententia. Nonnumquam etiam eorum inverto textum ad aliquam ambiguitatem tollendam mi videre est in aliculo O, ubi Lucae textum inverto , ne pronomen eos referatur ad Pharisaeos 'egis- doctores. Quoties autem Evangelistarum te aeru invertitur, aut non continuatur ante vel post a
17쪽
quentem titulum , illius seriem indicat vel una ex his iteris a b c d e set in i vel numerus Arabicus. Si ergo
Evangelistarum aliquem legere volueris juxta ordinem quo scripsu, si me ubique literam quae eum designat cumque legendo omnia verba, quae ipsam sequuntur, in fine hujusce linear- reperies unam ex his literis c. eamdem literam quaere in eodem Evangelista, in eodem articulo : cum vero in fine lineae numerum invenies, vade ad articulum lio numero designatum. Verbi gratia, si Matthaeum legere volueris in articulo 1 juxta ordinem quo scripsit, reperies : Hespere autem facto , obtulerunt ei multos damonia habentes. Et ejiciebat spiritis υerbo, se omnes male habentes curavi ut adimpleretur quod dictumes per Isaiam Prophetam dicentem: Ipse infirmitates nostraι accepit, Agrotationes nostrio portavit. Si pergere volue ris, vade ad articulum I , invenies intaidens autem yesu turba multas circumse , c. Quemlibet seorsim juxta Concordiae ordinem sine laboro sine hiatu legere poteris , percurrendo literam quae eum designat, iumendo omnia verba quae ipsiam sequuntur, nulla habita ratione indiciorum a b c &c.
I, hac igitur Evangelistarum Concordia sngulari s cilitate ubique cernitur quot, quinam' quomodo loquantur duplicique ordine unusquisique seorsim integer legi potest nullo scilicet verbo vel adempto, vel addito, vel immutato Verum , quod utilius est , quod gratius quod pia curiositate dignius , unicam historiae seriem numeris omnibus absolutam habebis , si omnia dola verba nigra legeris. Ubi enim plures Evangelistae simul loquuntur, si aeque claris, significantibus,&Historiae filo congruentibus verbis sententiam efferunt, nigris literis primum scribo, alios vero rubris: si quis melius sententiam exprimit, ipsum nigris scribo literis : si alius in initio suae columnae , alius in medio , alius in fine clarius loquitur, aut verbum aliquod habet peculiare vel Historiae contex tui magis aptum, Laec omnia .sola loca facio nigra, si lineas disponens , ut omnia columnarum verba nigra sibi
Occurrant, continuamque narrationem ericiant. Ut ergo ex omnibus verbis nigris contextus unicus habeatur, transverse lustrandae sunt columnae quasi lineae produce xentur a mari in ad marginem.
18쪽
xempli causa , in subjectis columnis verba nigra sic e-senda si in Et exeuntes stiri re immundi ab homine , introierunt in porcos ct ecce magno impetu abiit totus grex per pr eps in mare,ad duo millia is suffocati sunt in aquis, M atra Perimno m. Et exeuntes L Exiertit ergo detes , abierunt in spiritus immundi monia ab homine,
PorcOS: - ....... soler ut in porcos; intraverunt in
ecce impetu in magno impetu porcos impetu abiit tot grex per frex praecipitatus abiit grex per pra praeceps in Rre est in mare, ceps in stagnum, 144 ad duo millia;
in aquis in mari tus est. Puncta continua quae nonnumqua occurrunt, non indicant aliquid ibi deesse, sed tant si ad perficie das lineas posita sui. Si verbum aliquod addendum est ob narrationis coha Lentiam , illud in margine tam stellula reperies e regionestellula posita in eo contextus loco ubi legendum est. Verbi gratia , in subjectis columnis sic leges natum aruit: quia non h.abebat radicem , neque humorem. Et aliud cecidit
internina . , simul creverunthina, o si focaverunt illud. M quia non III in eo quod L natii aruit; quia
habebant radice, non habebat a non habebat nequς aruer ut Alia au dicem, exaruit humorem. Et aliud te ceciderunt Et aliud cecidit 1 cecidit inter spinas: in spinas spinas: asce de & simul exortae spi- crevertit spine, rut spinae, istas nae sulfocaverunt il- suffocaverunt ea soca vel tu illud lud. Si quando ad conne tendam narrationem aut ad ambiguitatem tollendam verbum aliquod immutandum est, ut pronomen in nomen, terminatio una in aliam, inter hos apices ' ' inclusum illud invenies, leges non quale ibi est, sed quale est in margine. Verbi gratia , in articulo I 6 non leges intelligit, Coluptatibus sed intelli Aunt, voluptates in articulo IS non leges eos, sed
Nonnumquam etiam in ipso Evangelistarum textu per
19쪽
solam charai eris dit ferentiam tit haec dictionum immuta tio, ut hoc in loco m. qui cum seditiosis L qui erat propter seditionem
erat vinctus qui in quamdam . . . ....... ,
seditione factam in civitate: homicidio
fecerat homicidium millius in carcerem. ubi leges: qui cum seditiosis erat incius , sui in ouadam feditione facta in tiίitate fecerat homicidium. Pa in proprio Evangelistarum textu illum verbum est aut additum , aut in aliud mutatum, aut quocumque modo dessexum sed neque ex eorum verbis ullum ullius momenti deest in Historiae filo quantum adsensium siquidem omnia verba rubra nihil quidquam continent, quod non aut plenius, aut clariUS,aut certe aeque bene charactere nigro sit expressum. Unde, si Evangelim conferre non duxeris necessarium, sed sine mentis dissipatione solam Evangelicam Historiam legere volue
ris, plenam , integram , recte ordinatam , continuam,co
haerentem , concinnam δε perspicuam eam habebis : quin inter legendum ubique vel invitus perspicies an alii Evangelistaein quinam id quod legis adstruant. AR sane illa, qua utor in disponendis Evangelistarum verbis cin formando ex illis Historia filo, quam sit commoda , usu quisque discere poterit illud tantum adversus eam at ferri posse video, quod in legenda Hi-1tori , modo in istam, modo in alteram columnam distorquendi sunt oculi. Verum futilis est ea objectio : nulla enim attentione opus est in verbis nigris inter rubra sumendis ipsa percellunt oculos. I L mi etiam animadversione dignum est , quod non tantum observavi ut in legendis verbis nigris e columna in columnam naturaliteris sine indiciorum ope lector transire posset sed etiam ut ad majorem concinnita tem omnibus in columnis sibi invicem appositis idem esset linearum nume1us. Quod utrumque imul praestare etsi tapissime dissicillimum est , ubique tamen est praestitum excepto quod in paucissimis quibusdam locis nullatenus eumdem linearum numerum habere potueruat colurimae.
V facilius intelligas menti tuae tenacius haereat quanta in hujusce Concordiae cornato a 4 rite hic
20쪽
ea conseram cum incommodis quae in legendis Evangelistarum codicibus occurrunt. Si m Testamento Novo totam Domini nostra Jelu Christi Historiam videre volue IiS, apud unumquemque e quatuor Evangelistis ea tibi legenda est, eo quod facta dicta in aliis reperiantur , in aliis desiderentur : In hac vero Concordia omnia in unicum Historiae corpus redacta sunt. In legendis quatuor Evangelistis, saepe apud alios tibi occurrunt quae apud alios jam legisti In hac vero Concordia semel tantum singula referuntur , proindeque numquam eadem pluries tibi leget da sunt. Pleraque ex iis quae a plumbusEvangelistis narrantur, apud unumquemque eorum integra non habentur,neque eodem ordine disposita quinin adeo diverse ac diver-1is occasionibus referuntur, ut inter se pugnare videantur
Evangelistae: In hac vero Concordia fingula reperiuntiar integra cita ordinata ac exposita, ut inter Evangelistas consensus statuatur perfectissimus. Cum apud unum Evangelistam aliquid obscuri reperis , nescis num alius idem clarius exprimat: In hac vero Concordia ubique in obtutu perspicis quot quinam riuomodo loquantur. Et si
eorum scripta conferres ubi de re eadem agitur, non propterea plenam S continuam narrationem haberes In hac vero Concordia , praediterquam quod uno eodemque tem pore ac loco videre potes varias illorum elocutiones, quam sibi mutuo lucem afferant , unicum ex eorum Verbis clamoribus & exprestioribus conflatum habes textum cohaerentem concinnum , nec tibi pluries eadem legenda est sententia Apud sacros illos Scriptores multa reperiuntur quae intellectu disti cilia sunt eo quod disiuncta sint ab iis quorum occasione aut dicta aut facta sunt In hac vero Concordia sit altis alia junguntur, ut omnia perspicua fiant. Id c opus divisi in quam plurimos potui articulos,
non tantum habita ratione materiarum , sed etiam notabiliorum cujusque Evangelista textris transpositionum ut in indicibus magis praeci se expedite notarem Ubinam singula fasta laticla , Evangelistarumque capita Quersi
breves sint, i quibusdam colum ne teger quidem sensus habeatur. Re Omnes praecipuae brevibus .exquisitis illustrantur