장음표시 사용
11쪽
etenim ille tragoediae actus ad exitum tragoediae explicandum non ianti momenii esse videtur, ut eum commemorari necesse fuerit; mercatori S illiu S parteS Secundae Suni. Omnium igitur rerum maximarum Sophoclis de tabula disserentem Dionem mentionem feci SSe cum concedamu S, nonne eandem iidem de Aeschylo ei tribuamus necesse est, praeSertim cum ad huiuS tabulam praecipue animum eum advertisse appareat 3 Demonstrari non potest ab AeSchylo praeter Philoctetam et Ulixem aliaS pei Sonas in scenam productas eSSe. Numero igitur personarum admodum exiguo in Philocteta tabula usus est. Portasse partes quaedam duci chori datae erant. aQuoniam Aeschylum in tabula duaS 'erSOnaS agenteS ieci SSe demonstravimus, nihil obstat quominus Philoctelam in prioris aetatis tragoedii S numeremus. TreS enim pei Sonas AeSchylus inter eas fabulas, quae servatae sunt, induxit in SupplicibuS: Danaum, Argivorum regem, Aegyntiorum praeconem. Quattuor personae sunt in Pei Si S: AtOSSa, nuntius, Darei umbra, XerxeS. Planc tabulam olymp. 76, 4Menone archonte actam esse ex didaScalia intellegitur, illam earum tabularum Aeschyli, quae aetatem tulerunt, primam actam eSSe nunc viri docti opinantur. λ' Utraque tabula ita composita est, ut partes a
duobus histrionibus agi possint, utriusque dispositio Simplicissima est. Philoctetam, in qua fabula duo
aut summum ires personae inductae erant cuiuSque di SpoSitionem simplicissimam fuisse Dio ceriis verbis testatur, Supplicibus et PerSi S adiungendam i Silem iere temporibus quibus illas tragoedias productam eSse nonne probabile est ΘPhiloctetam Aeschyli prioribus fabulis addere non dubito atque ei iam ante Supplices et Persas actam eSse confirmaverim. Etenim cum Nelcherii Aeschylearum tabularum indice adhibito suspicatus esset Philoctetam cum aliis tragoedii S trilogiae cuiusdam vinculo coniunctam iuisse, cui trilogiae has tabulas attribuit: Lemnios sive Philoctetam, Philoctetam Troianum, Phrygios sive Persidem, gravissimi S argumenti SNit schi 8 demonstravit eam Sententiam veram minime eSSe; neque enim ulla vestigia extare, quibuSPhiloctetam Troianum ab Aeschylo compositum esse doceremur, neque iteri 'OSSe ut Philocteta Lemnius prima pata trilogiae esset, immo eam tragoediam Solam actam eSSe. AeSchylii S vero pOStquam alterum histrionem induxit primus arte admodum periecta tres tragoediaS, quarum argumentum ex eodem mytho Sumptum erat, trilogiae vinculo coniungendi u SuS eSSe ceteri Sque poeti S tragici S persuasi Sse videtur, ut exemplum Suum Sequerentur. i' Neque vero ab initio ea ratione periecta eum usum esse verisimile eSt, Sed priusquam eam legem perieri et priorum tragicorum more singulas tragoedias in certamen detuli SSe. Lege autem perlata eum ad Veterem tragoediarum componendarum rationem non redisse manifestum eStraeque eum Sophoclis exemplum Secutum ita trilogias iecisse, ut singulas fabulas nulla argumenti unitate iunctaS copularet, vel ea re demonstratur quod ii poetae tragici, qui inprimis Aeschyli imitatores putantur, etiam posterioribus temporibus tri logiaS Aeschyleas iecerunt, velut Philocles Pandionida et Meleius Oedipodiam composuerunt. Tragoedias igitur Aeschyli eas, quae trilogiae paries non fuerunt, priuS actaS eSSequam ceteras tri logiae vinculo coniunctaS probabile eSt. Quae cum ita Sint, ante SuppliceS ei Pei SaS, quaS fabulas tri logiae partes tuisSe manifestum est, Philoctetam ab Aeschylo iaciam esse a stirmo. Quoniam Philoctetam in primis tabulis Aeschyli ponendam esse censui, nulli eorum qui adhuc tragoediam reStituere conati Sunt assentiri possum. Neque Herna anno aut Nelckero in principio tragoediae Minervam cum Ulixe in Scenam prodisse prologumque, quo eum de insulae Lemni natura certiorem iaceret et ad id quod agendum esset adhortaretur, egisse concedo neque Neu mania Philoctetam ii Sum
prologum egi SSe deSideriumque patriae pronuntiavisse mihi persuasit: qui cum loco illo celeberrimo Ranarum Aristophanis v. l383, quo Aeschylus et Euripides Singulos versus lancibus imponenteS producuntur, Euripides primum Medeae fabulae versum Εἴθ' ost ελ' 2 ργους ιιn διωττύ69 cu Gκή hoc recitaret, AeSchylum primum Philoctetae versum si gna. 249ὶ Σπερχειὲ ποτatth βοον ιοί τ επιστρο falattulisse putavit. Immo similiter atque in Supplicibus Persisque prologo, quem Aeschylus in poSteriori Saetatis tabulis adhibuit, neglecto chorum Lemniorum paroduna egisse puto. Qua causa Lemnii ut in desertam in Sulae partem, in qua Philocteta per novem annos omnis hominum consuetudinis experSVixerat, Se conterrent commoti Sint neScimus; eam rem explicare supervacaneum esse AeSchylu S puta Vit.
13쪽
Neque quicquam certi constat quid caterva Lemniorum in scenam prodien S cecinerit. Lemnios loca patriae et delubra Cabirorum et templa Vulcani descripsisse et sacras in Sulae reS celebravi SSe verSibu S nonnullis ex Accii Philocteta servatis collatis Ribbeck ' coniecit. Qui versus cum aptissime Lemniis tribuantur et talia ab ingenio Aeschyli minime aliena esse constet, quem Saepius res ad geographiam pertinentes tabulis inSeruisSe notum est, eius sententiae assentiri non dubito, quamquam Accium exemplum Aeschyli secutum eSSe argumentis certis demonstrari non potest. Liceat versus hic repetere Trag. Rom. irgm. coli. Ribbeck
Lemnia praeStolitora rara, et celsa Cabirum delubra tenes, mySteria quae pristina castis concepta Sacri S nocturno aditu occulta coluntur silvestribus Saepibus denSa.
Volcania iam templa sub ipsis collibus in quos delatus locos dicitur alto ab limine caeli. Nemri S expirante vapore videSunde ignis cluet morialibus clam divisus: eum dictus Prometheus clepsisse dolo poenasque Jovi
Post parodum chori Philoctetam ipsum aut de venatu redeuntem aut cupiditate visendi inductum qui illi essent qui tanto spatio annorum interiecto ad Se venirent ex antro prodeuntem cum choro Verba iecisse veri Simile est. Quibus altius repetens more aegrotorum quae Sibi accidissent narravi L Viperae morsu vulneratum Se cum Somno captu S eSSet a Graeci S in loco insulae deserto expositum eSSe irgin. 250ὶ ενθ' ουτε ιιέμνειν ἄνεμος ΟυΤε πλε ἱν ε G, neque quicquam sibi relictum eSSe ni Si arma ab Hercule quondam accepta, cum in Oeta monte rogum eius incendisset fortasse huc spectat irgm. 25 l
ύεινὴν στομωτον εκ Gιν ποδις λαβων. να Ιεύωναν, ὴ μου Gαρκaς εοθέει ποδός. Quibus verbis quin acerbissimas exsecrationes Graecorum, inprimiS Atridarum et Ulixi S, quos praecipuoS malorum auctoreS putaret, in Seruerit dubium non est. Lemnii mi Sericordia miserrimi inducti se ei adio repromiserunt consolatique praedicaverunt lore ut brevi malis liberaretur Deinde Ulixes torma non mutata prodiit neque a Philocteta agnitus est. Cui quae fallendi causa commentitus erat unarravit: Res Graecorum male Se habere; Agamemnonem mortuum eSSU, Ulixem turpissime inierisse, totum iere exercitum deletum esse; aegre ex caede se effugi Sse. Qua narratione sicin Philocteta, cuius odium Graecorum summum erat, maximo gaudio affectus est et exultavit, quod tanta
miseria inimicissimis sibi hominibus incidisset, et benigne illum, cuius dolis se circumveniri non Sen Sit, invitavit ut vitae suae particeps iteret, dum ipsis in patriam reverti liceret. Neque vero Ulixi satis erat a Philocteta hospitio recipi, immo omni modo studendum id erat, ut eum Secum Troiam abduceret. Quod si ellicere voluit Philoctetam certiorem iacere debuit falsa se ei narravi Sse de rebus ad Troiam gesti S; cui rei ut iidem adderet se suaque consilia ei aperire debuit. Cum vero Philoctetae odium Graecorum et ipsius quantum eSSet haud ignoraret, priusquam qui S eSSet quidque agens Lemnum venisSet pronuntiaret, aliquo modo armis illius potiretur necesse erat. Et iam apud
15쪽
Aeschylum ut apud Euripidem et Sophoclem Philocte iam armi S privatum eSSe Dio ceriis verbis dixit. Dionem non Satis diligenter de raptu sive iurio armorum verba lacere nihil refert, cum con Stet ea aliquomodo Ulixi tradita esse. Simili ratione atque Sophoclem etiam Aeschylum vehementissimo morbi impetu Philoctetam corripi fecisse cum ex duobus iragmentis intellegatur sit gna. 254 et 255ὶ
ω θανατε LImaν, μὴ lsa τιμα Udς μολεῖνιιόνος γορ εἰ συ τῶν damὶκεστων κaκων ἰατρος, ἄλγος δ'oi δεν an Taι νεκρου, tum Ulixis in manus arma venisse verisimile est. Philoctetam cum morbum ingruere seni iret arma ex pinu suspendisse et ab Ulixe peii SSe ut dum expergisceretur servaret Nectile ingi coniecit. Probabilius esse mihi videtur Philoctetam ipsum arcum et Sagittas Ulixi cum ii de tradidisse. Deinde hic, cum ille morbi vi correptus dormiret, Lemni OS de Vero con Silio certiores fecit et oravit ut se adiuvarent. Cum vero Philocteta experrectus ut arma redderet ab eo pOStularet, recu Savit quominu S petenti obSequeretur. Cui arbitrato deceptum se esse ab eo cum iidem tantam habuisset Ulixes quis esset professus persuadebat ut ira mitigata secum Troiam proficisceretur. Philocteta primo cum inimicissimi viri insidiis circumvenium Se eSSe cognosceret eum Secuturum Se eSSe negavit, dum Ulixi πειθ I . Darκala conlingeret ut eius odium Graecorum leniret. Atque cum tal Sa se ei narravisse proiiteretur neque Sua ipsiuS culpa eum expositum esse demonstraret, Sed ex deorum voluntate id facium esse, iore ut eius morbo Machao medicus mederetur pronuntiavit. Helenum vatem Troianum insidiis captum vaticinatum esse Troiam capi non posse nisi Graeci Philoctetam Lemno arceSSivi SSent. Itaque se Lemnum venisse ut ab eo peteret ut odio dimisso voluntati deorum obsequeretur et Graeci S auxilio veniret et TroianoS malorum auctoreS praecipuos ulcisceretur. Denique Philocteta gravibus verbis UlixiS commotus est, ut cum Graecis animum conciliaret. Ad Aeschylum optime quadrare puto verba haec Dioni S: πλ, ν δ patρoi ιανος γε τῶν δηλων ῆν λλοκτVTλὶς υπὸ του 'Od0G6έως καὶ αυτος εἰς τὴν Tροίαν avarόμενος, τὸ μεν πλεον εκών, τὐ ύε καὶ πειθ οἱ ἀναIκala, επειdii ταγν οπλων εοτερητο, d τουτο μεν βόων atro, παρεἶχεν εν τῆ νήGon τουτο δε θορρος ει' τῆ Tot αυTλὶ νούφ, ἴlia δε ευκλειai'. Summa cupiditate inflammatus gloriae adipiscendae et in spem adductus patriae recuperandae deos patrios cum his verbis imploraret sit gna. 249ὶ Σπερχειε ποταμε βουνομol τ επιστροφαέad navem cum Ulixe se descensurum esse promisit. Dei intervenienti S auxilio opus non erat. 'in ipso fine tabulae cursum qui navi tenendus esset sive chorum Sive deum quempiam explicavi SSe Hermania putavit. Eum exitum. tragoediae tui SSe Verisimile non est; immo cum ad navem descenderet alternis versibus Philoctetam et chorum benevolentiam et benignitatem deorum tori unam quoque adversam bene vertentium celebravi SSe Su Spicor. Eam dispositionem tabulae Aeschyleae fuisse quamquam arbitror, tamen multa incertissima eSSe
concedo. id quidem ex iis quae Dio memoriae prodidit intellegitur Aeschylum in Philocteta simpliciterreS explicavisse neque longe ab epicorum Graecorum eXemplo abisSe.
Euripidis Philoctetam, quam tabulam olymp. 87 l Pythodoro archonte una cum Medea Dictye Theristis actam esse didascalia Aristophanis grammatici ad Medeam docemur, Aeschyli Philoctetae contrariam esSe Dio iudicavit. Cuius tabulae cum simplicitatem et sublimi talem et gravitatem laudaret, illam tragoediam implicatam esse maximeque id studuisse Euripidem memoriae prodidit, ne quid incredibile inesset in tabula
neve neglectum eSSe videretur. Neque Simpliciter poetam rebus usum esse, sed summa dicendi vi, ut iis qui arti rhetoricae studerent eius tragoedia Summo usui esset.*' Prologum agentem Ulixem eum iecisSe, i Stolle und Nirkung 8.
-- ci. Quint. inst. orat. X, I, 67: Illud quidem nemo non fateatur necesse est iis qui ad agendum se parant utiliorem longe fore Euripidem.
17쪽
qui multa de indole hominum et ipsius natura proferret toltu Sque sabulae argumentum enarraret. Diomede comite eum Lemnum venisse formamque eiuS ne a Philocteta agnoSceretur a Minerva mutatam esse. Philoctetae odium cum Graecorum tum Ulixi S maximum esse. 'Troianos quoque legatOS Lemnum venisse, qui magnis pollicitationibus Philoctetam commoverent, ut Troiam ipsos Secutus ab interitu defenderet. Neque Philoctetam exsilium novem annorum omni S hominum con Suetudinis expertem pertuli SSe, Sed Saepius ad eum venisse unum ex Lemniis incolis nomine Actorem, quem, quamquam EuripideS eum pastorem induxi SSe verisimile est, posteriores poetae regem in Sulae Lemni appellaverunt.' λ Chorum fabulae Euri pideae compositum luisse ex Lemniis, qui in Scenam prodeunteS apud Philoctetam Se excusavissent, quod tanta annorum serie eum neque visitavi SSent neque adiuvi SSent.
Quae cum de fabula Euripidea Dio ChrysoStomu S proierat, mulla tamen incerti Ssima sunt. Quibus personis Euripides in fabula uSuS Sit constat, quas parteS ii egerint dubium est, neque quem Ordinem Singulorum tragoediae actuum poeta SecutuS Sit certe demonstrari potest. Actorem illum pastorem Lemnium personam liciam tui Sse neque ullaS in tragoedia partes egisse Nectile in contendii '', neque lamen argumenta Salis gravia quibus opinionem probaret proferre potuit. Etenim Actorem saepius secum convenisse Philoctu iam ipsum Lemniis narravi Ssu probabile esse nego; nonne verisimilius est Actorem, cum indigenas de peregrino illo homine certiores saceret, tandem assecutum eSSe ut Lemnii illius visendi causa advenirent pilaque Actorem veram tragoediae pei Sonam suiSSe affirmo, neque vero qua in parie sabulae producius sit diiudicare licet. Utque haec quaestio, quae de Actore extat, ambigua eSt eritque, ita multa alia Sunt, quae iis subsidiis quae nobis sunt disceptari non possunt. Totam tabulam Euripideam ut restituamus minime fieri potest, satis habemus cognOScere qui Singulorum actuum proceSsu S iuerit. Quae cum ita essent opportunissime accidit, quod Dio praeter declamationem laudatam alteram Orationem Scripsit, qua eum argumentum prologi tabulae Euripideae iam eiiu Se enarravisse iam dudum viri docti intellexerunt ut praeter versus ipsos nihil desideraremus. Τ Qua de re cum adhuc OmneS qui ei quaestioni Studuerunt consenserint, nunc quidem non deesse videntur, qui dubitent num ea paraphrasis quam dicimus ad Euripidis prologum spectet. β Comparantibus vero ea, quae in oratione 52 de prologo Philoctetae Euripidis Dio memoriae prodidit, cum paraphraseos verbis concedendum eSt utraque declamatione de eadem re eadem proterri; accedit quod nonnullis iragmentis ex Euripidis tragoedia servatis plane demonstratur Dionem ad verbum iere Euripidis versus metro soluto repetisse, ut dubitari non poSsit quin prologus tabulae in illa declamatione insit. Prodiit igitur in scenam Ulixes forma a Minerva mutata et haec fere dixit: Timere sese ne salso a Graecis sapientissimus et optimus putaretur. Cum enim sibi liceret in otio vitam degere semper Summa pericula pro communi Salute se Suscipere sit gna. 787): πῶς δ'aν φρονολγν ω παρῆν ἀπραγμονως ἐν τοἶσι πολλoἶς λὶριυμλνYDN 6τρατου
Se quoque qua esset cupiditate laudis adipiscendae in eorum numero esse qui nova pericula Subirent, ne gloria rebuS prius gestis parata obsoleSceret irgna. 789ὶ:
Tum quoque Lemnum se venisse ut negotium di iiicillimum et periculosissimum transigeret. Helenum enim vatem Troianum insidiis captum vaticinatum eSSe Sine Philocteta et armis Herculis, quae t S teneret,
19쪽
Primo quidem cum qua niti in Plii locietae in Se odium esset non inno arci id nuncilium suscipere sudubitavisse, dum Minerva per Somnum Sibi Vi Sa Se adhortaretur, ut bono animo Lemnum proficisceretur. fretum auxilio deae, quippe quae pollicita eSSet Se ipSiu S formam ne a PhiloCieta agnosceretur mula iuram esse, se adesse. A Phrygibus quoque haud neScii S quantum odium Philoctetae Graecorum esset legatos miSSOS eSSe, qui magnis eum donis commoverent, ut Troiam ipSOS Sequeretur et urbem ab interitu de tenderet. Maxime igitur id sibi studendum esse, ut illum prohiberet cum Troiani S animum conciliare, ne totum bellum a Graecis frustra geStum eSSet.
Quae cum Ulixes dixisset, procul Philoctetam pellibus ferarum indutum morbo diutino deformalum claudum altero pede accedentem vidit et Minervam imploravit, ut fidem da lana praestaret. Philoclela admiratus quod virum Sibi ignotum aspiceret et veritus ne ille aut praedandi aut sui irridendi causa venisset ex eo quis eSSet Sciscitatu S eSt. Vix autem comperit eum ex Graecis Troiam proiectis unum esse, cum arcum intendit, ut Sagitti S eum perfoderet. Aegre Ulixi conligit ut Philoctetam summa ira incensum mitigaret; Se quoque cum Graecis tum Ulixi inimici SSimum eSSe narravit, a quo Summam iniuriam accepisset. Falso ab eo Palamedem proditionis accusatum et a Graecis inter seclum esse neque prius Ulixem, pestem illam totius Graecorum exercitus, acquievi SSe quam omnes eiu S comiteS trucidarentur. Aegre se ex caede effugiSSe et clam noctu Lemnum veni SSe; ObSecrare et obteSlari se illum ut Se reciperet dum occasio domum revertendi daretur. Philocteta ab eodem viro nefario Summam iniuriam Se accipere meminit: cum praedictum eSSet fieri non poSSe ut Graeci Troiam caperent nisi in Chrysae nymphae ara victimas cecidissent, se iis ubi illa ara sita eSSet demon Stravi SSe, in qua ipse cum hiercule Troiam profecto immolavisset: tum viperae illam aram cta Stodientis morSu vulneratum et Ulixe auctore a Graecis in insula Lemno se relictum esse. Misericordia illiu S commotus eum invitavit ut, vitae suae particeps iteret, pelivitque ab eo, ne tristi horridoque ipsius aspectu aut taetro domicilio deterreretur irgna. 790):do ιορφα μέντοι τανύον εἰςιύεω, gενε. Morbi vim, cum initio perterri vix posset, tot annis interiectis minutam eSSe, tamen interdum vehementissimis doloribus Se corripi. Portasse huc Spectat si gna. T92:
Quae Omnia cum plana Sint unam rem deSideramus. Nectile in '' suo iure offendit quod Ulixes prologum agens mentionem Diomedi S, quo eum comite usum eSSe Dio orat. 52 dixit, non fecisset. Diomedem in tabula Euripidea partes secundas egisse ex scholio ad versum primum Philoctetae Sophoclis intellegitur. Cum vero is quoque, cum Philoctetae Odium omnium Graecorum maximum esSet, mulata forma produceretur neceSSe eSSet, fieri non potuit quin in prologo de eo verba iterent iique qui spectabant quas ille partes ageret docerentur. Ulixem, priuSquam Philocteta prodiret, Diomedem ad navem remanere iusSum eSse SpectatoreS certiores fecisse probabiliter Nec lite in coniecit.
Aliam de prologo fabulae Euripideae quaeStionem Ribbeck movit, apud quem l . l. 383 scriptum legimus: Danait ist aber nocti nichi ausge machi, dass bei dem Tragilier die beiden paraphrasterten Scenen miri licti uia mittet bar so aute inander folgie n. Dem Sophi Sten kain es nur claraui an die piliante Siluationder Begegnung des Odysseus mit se inem Todie inde Zu ii xi e re n. Oing dieser hei Euripides ei ne Untei
redung mit Alitor . . . Vorati S, So kolante er dieSe ais fur Se inen Zweck ent belirlicli, j a storen d liber- Springen, Oline an Seiner Unterlage libri genS et aS aildern Zu mii SSen. Neque vero cum duaS paries prologi Dionis paraphrasi relatas diversis ex actibuS fabulae a rhetore in unam contractaS eSSe putaret,
eorum qui post eum de Philocteta Euripidis disseruerunt, assensum tulit. Nam Nechlein δ' annotavit: Der Ubergang bei Dio tragi so selir dramati Sches Cepi age, dass eine Trenniing beider paraphraSierien Stiliche nichi init Ribbeck anguia elimen ist. Accedit quod in orat. 52 Dio rettulit Lemnios statim i. e.
cum parodum agerent apud Philoctetam se excusavisse quod ad id tempus nullam illius rationem habuissent. Philocteta igitur cum chorus in scenam prodiret adiuerit neceSSe est. llaque cum fieri non poSSit, ut intra prologum et chori parodum alius tragoediae actus interceSSerit, prologi partes minime disiungendae Sunt. Qui poSt parodum chori processus actionis fuerit maximus inter viros doctos diSSen SuS eSt.