장음표시 사용
571쪽
m LVIDA TEMPORE EXSPIRATIONIS ueb
tiliis vero libere aerem haurientibus, qui fusciis uantum non ater ad Pulmones arteriis ducitur, coccineus pulchre rutilans ut ab aere in vasa tubuli ope immisso fieri solet, venis reducitur. Anne partium cum minutioni colorem floridum tribues Salibus fixis solutus sanguis nigrescit. A dubium omne Ximit sequens experimentum canes saepe aqua, vel laqueo praefocavimus cruor in vena pulmonari arrescens, secto animali deprehendebatur; mox, ne minima quidem vitae scintillula perflante, aerem leni flatu in asperam arteriam intrusimus mirum dictu Color ille fuscus sanguinis, hi splendentem, coccineum illico mutatus est, quod ne
editis quidem, ad ultimum usque vitae punctum, solito vehementioribus pect oris ivlmonum concusionibus, fieri potuerat: res pluries tentata eodem modo successit. Qiiid plures Sanguis e vena pulmonari eductus, anti liae pneumaticae dein Xpositus, aere multo ditior, c saturatior observatur, quam qui arteria ulmonuinvehitur. Liquidorum nostrorum motus, alternis vicibus, pro modulo causarum impellentium intendi solet atque remittici haud aliud defluido aereo circulationis vias incunt esto judicium. Quibus, vitiribus aereae particulae in vesiculas, iisdem plane ii venas pneumanicas urgentur; vires illae Pulmonum explicatione languent, contractione vigent: non alias igitur validius, commodius quam tempore contractionis, spirulae aereae in venas Pulmonum intrudi
possunt. Hae liquidis vitalibus immixtae, modo pocentiis agentibus pressae coguntur ac inflectuntur modo iisdem remittentibus liberae, panduntur destituuntur. Sic motu quin oscillatorio fovetur intestina quaedam agitatio, qua potissimarim, chyli in crUO- rem conversio absoluitur: nam sicut cor praecipua sanguinis anthlia, ita Pulmo princeps organum Haematopomm hoc, tanquam torculari eontruae e suscepto aere refertae chyli moleculae, formam renciendo sanguini idoneam induunt. Hinc sine noxa, foetus utero conclusus respiratione caret, iis enutritus succis quibus, organorum matris, maXime, Pulmonum ope elaboratis, pabuloque aere ditatis novae respirationis aestus inutilis evadit, donec lucis usura
fruentis Pulmo, expandi primum, Ianguinem ad se quasi tra
572쪽
here, mox ad novos usus contrahi vitaliaque munera gerere occipiat. Vertim, inquiet, inspirationis jurium vindex aliquis aer inspirata haustus, lambientium calore expansus novi augetur Viribus quarum Ope nisum pondere atmosphaerae majoren aut altem ei comparem edat, at quam utilis cavillatio, attendenti facile patet fluidi cujusvis compressi particulae, in sese invicem a quo a quoversum aequaliter agunt ergo quo Virium momento in peripheriam cellularum nititur aer illis conceptus, eodem plane renititur, aeri bronchiis contento. Si aer inclusus esiculis, vi quacumque, pondus atmosphaerae sirperet, remeabit ipse in Fistulas aereas, fiet exspiratios si vero exaeque tantum, nec ipse Zire, nec alter
subingredi usquam poteriis respiratio subsistet utrumque autem contra hypothesin. Deinde constat fluidi aerei calore expansi nisum, in vase rigido dc undique clausb, maxime intendi in exili ver in patente, nihil aut minimum. Tandena dicant velim, unde inspirationis potius quam exspirationis tempore calor ille expandens' Aer, dicent alii, pondere labens vires acquirit eundo, quibus in vesiculas fortius nititur a data etiam quidlibet ingendi licenetia unde, quaeso, illud virium incrementum quod aliunde vel nullum vel perexiguum demonstrari posset haud dubie ab aeris in Pulmones illapsu. Unde vero aeris illapsus Sane, ab excessu, quo atmosphaerae pondus vesicularum resistentiam superat; at qui implicat nisum aeris, vescularum renixu majorem esse Ratum sit igitur Minconcussum, eaespirationis et Pulmonum membranas, cellulas, Vasa validius circumprimi, fluida attritu solui debitoque aeris vectigal refici.
Eryxactio mechanisa Almonum in ida, tempore exspiratisvis.
573쪽
Publicae ac Solenni Disquisitioni submittit
Lugduni Batavorum, d Ia Nov. III. Tom. IV. Bbbb
575쪽
Cmne vero scienti e naturalis firmum atque inconcussum fundamentum, communi Philosopho um suffragio, Atiam semper fuit in obfrvandis lenta indagine
omnibus rei Hoprietatibus, coligenis phaenomenis, iis accArato Mamine trutinandis, comparandisque inter se , vim nihil ex illis concludendo, nisi quod post diutinas meditationes Geometrici ratiocinii nitate comp=obatum sequitur: Restinans autem humani ingenii ardor vix tam lento progredi potuit in omnibus pede, ut certi comparandi observarit semper ad amus in regulas, verum fulscientem phaenomenorm copiam timse collegisses existimans, ve laborem molesum in pluribus tentaud inveniendis e rerum proprietatibus taedio fugiens. mulae quosdom suom rapothesin o Uructuras se nexisse artitratur, omissis caeteris eritatem quoquese m secutum concisi , , serio trito phat, quo sibilane judicio innixae hypothesi, misero errorum se controversiarum fontes in scientiis aperuerunt: Nam nonnulla quae primo intulis facile expumari posse id honiti solis ingenii viribus , ob evidentiae quam prae se fer hant speciem, examinata pensiculatius post indagatos experiendo pote factos essectus es intimam partium Ducturam enucleatam, aliter omnino se habuisse comperta sunt His
576쪽
dissertationis materia, quae prima fronte jacius ab omnibus priscis habita a pocleris quibusdam melius trutinata, varias obtinuit te laudiues Hippoeratis, Aristotelis . Galeni temporibus nullus equidem dubitabat, quinAer omnia hoc in orbe ambiens, cunctisque se in uuans, inter respirandum quoque corpora animatium penetraret, ac sanguini immissus, necessarios ad vitam usus praesaret nee levibus revera inducta fuit antiquitas rationibus, cum absque Aeris praesentia nulla non vitam cum morte cogebantur commutare animalia , miraque
spongiosa Pulmonum jabrica lucri meridiana clarius Aerem sanguini transmittere videbatur Damnosu autem haec in iudicando celeritas, multos sectatores non examinatores habuit; rostera vero aetas animalium corpora exactius perscrutata vias alias invenit, quibus universale illud ambiens Ruidum iron re posset, mu nempe cum contritis ciborum partibus, priore que Pulmonum vias Aerem quidem admittentes, non vero transmittentes demonstrare conata es Omnes tamen veterum im huti dogmatibus seuper hanc rem, non tam cito suam mutare, arripere novam sententiam voluerunt, sed experimentis quibuscunque innixi potius pectus obdurarunt, dum Aeris praesentiam
in sanguine ipsis oculis essectibusque quasi videresbi imagina-hani tir tum insuper Clariss Ro/. Bolei inventis se tentaminibus se ulli, victoriam merito se tulisse opinabantur, si
rum tum experimenta experimentis fuerum opposita, nomuerulla dubiae ei demonstrata, hinc tamen recentiores non tam faustum experti fatum, ut omnes suis placitis fentiri potuerint, quippe non uincientibus evicta erat experimentis shaec ergo considerans, hoc problema etiam de Aeris in anguinees reliquis humoribus existentia ejusque iis, non vi ratiocinii
humano sed solis determinandum experimentis, mihi sumsi,
577쪽
ΡROOEMIUM. 36s ad quorum tentamina AE cum armorum copia facillime suppetiat, operam nolui detrectare meam, si pro viribus exiguisquiopuid illustrando inservire posset, inventis ad ructisque argumentis adderem hunc in sinem quamplurima IVGr. Bortestentamina repetii propria manu. dum quaedam conditiones inexperiendo necesariae ab ipso non desiribantur, unde securus ni concladere quis potuisset, nis res ipsas omnibus cum circum stantiis cautelisque accuratius, ut nos fecimus, ad υ-men vocasset nultibi enim se adhibitam in his reperimentis quam ab Aere omni prius evacuat an asierit, siue qua tamen nisi unquam certi his in rebus concludere possumus; dum Aqua vularis non evacuata magnam in se continet eris copiam, quem sub bullularum specie omnibus corporibus innatantibus ita n lique adhaerentem reddit inter evacuandum,tiis ab iis liberentur, ex eorum loris egredi nobis ideantur, atques experti mum quoque obser atorem in concludendo fallunt praeterea aliis adminiculis ad utus, alia quoque tentare potui nihil ero novi ponere ausus fit, nisi quod ol quoties expertus, ct de cujus veritotes plane convictus essλn;
juveniles igitur usus nostros, breviser , candida de exhibentes quae huc spectare videsntur, aequi bonique con utat L. B. tque Procinii loco, quod hujus diei se haec inauguratis solennitas ad rem Medicam adjuvandam postulabat.
f. I. Aer Elasticus est fluidum, tenuibus constans partibus, oculis inqui bila, grave, extensile compressite, Andique in Atmosphaera Terrarum orbem ambienti,ct quodammodo penetrandi reperiundum. luidum cst congeries corpusculorum te issimorum, sensus imgientium, quae singula minimo motu facilius a se invicem sepa- Bbb, a rantur,
578쪽
rantur, quam quod tota Inasia moveatur Invisibilis autem est hie Aer oculis, quo distinguitur ab omnibus fluidis, quamvis ipso tenuioribus, ct oportebat sic constitui. dum ipse sit illud medium per quod omnia videmus, hinc si in visus sensum incurrisset, corporum reflexos vel emistos radios intercipiens, ipsum suo destinato
usu orbasset neque multo minus distinguitur a reliquis per suam lusuitatem, dum vix fluida Elastica in rerum natura obtervamus, plerumque praesens eorum Elasticitas ab Aere inhaerente pendeat; quodnam enim fluidum post Aerem magis Elasticra1 videtur quam Alcolio vini, id tamen per Odies in vacuo Boyliano detentum, uec ibidem vitreum Thermo scopium arte Vadaiar replens, calo re tenui nullomodo asscitur, iis aqua bulliens immo diate ipsi instilletur, modo minimas exhibet motus notas iri eo per pollicem unum vix assurgens quod forti ab Aere inhaerente adhucis dum pendet Gravis quoque est, ut suis effectibus in Mercurio in Tubo Torri celliano, aliisque tentaminibus Antii peragendis clare demonstrat Sedes vero non minima ejus est Imo phaera, quam tamen solus non replet Aer Elasticus, dum ibi quoque Ignis Exhalationes variorum corporum inveniuntur, de his vero hac in dissertatione lis non movebitur, dum corporis vasa minima, forte Pulmonis vias penetrare possunt, quod de Aeris partibus Elasticis Omnino negamus: Qui autem Aeris proprietates fusius explicatas velit, Physicos adeat 3 imprimis obaubum, monton in Mariotium, Senguerilis . s. a. qua evacuata est aqua rigaris omni Aere Elastico inter partium interstitia haerente privata ope nilicetneumaticae. Hujus continua in sequentibus fit mentio, dum omnibus fere tentaminibus circa hoc problema experiundis inservivit, sine
qua nihil valetatus, ergo ut hanc facile praeparemus, Oportet ut tepefac sta recipienti Boyliano fundatur, & ex eo omnis Aer Elasticia educatum inter agitationes Aniliae maxima bullularum ingentium copia conjicitur, quae intra horae dimidiurn evanuerunt, si sic per horas 3 iu vacuo maneat, effundi ex recipiente potest, tuto que
579쪽
que confidi nihil Aeris per decem horas ingressurum, si non mul
tum concutiatur; si hanc calidam Volumus, aquam calidam circa recipiens enm continens affundendo scopum obtinemus, nec in hac
actione aliquid Aeris irrepit. f. 3. Vacti m Bolianum est spatium ex quo se Elasticus ope agis
sionum Aniliae neumatisae ita eductus est, it partes adhuc residuae, valde rarefactae, nullos essectus observabilis in eo edunt, ac proinde consederari 6sint ut nullae. Non enim absolutum vacuum per antliam Aeream emcere possumus, dum Aer per Elasticitatem ad reciprocationes Aniliae se modo magis magisque expandit, manet itaque in recipiente evacuando semper aliqua portio, verum quae ita rarefieri potest, ut in tentaminibus nullos effectus vel varietates praestet Si enim Mercurium in tubo Baroscopi superiori sui parte applicato niliae, ad eandem altitudinem cernimus post Aniliae agitationes, ac in Tubo Torricelliano continetur, id quod restat in superiori parte ubi Baroscopi nil agit, ac proinde ut absens in Experimentis in vacuo peragendis, nihilque mutans considerari potest. Quotnam vero Antliae reciprocationes requirantur, ut data ejus capacitate ex dato uase Aer educatur ingeniosissime demonstravit Clar. Iac Bernoui ullus, tum Varignonus in Historia Academ Reg. Paris A. Iros
g. I. Examen Liquidorum Obi Meditatus ordinem quo hujus Dissertationis materia rite peris tractari, intimis ex Fontibus cognosci posset, primo inquisivi in liquores corpori animali primam nutrimentiis incrementi mat riam praebentes, ut successivo gradu adscendendo, reliquis postea in nato animali observandis, melius cognoscendis incumbere pos iam ordiamur igitur ab ovo, in quo Aerem latitare primus se observasse asserit Laur Bellini, quamque materiam ad generationis
580쪽
pulli in ovo historiam minime conferre arbitratur, nec revera X minimis Naturae admirandis est, Aerem tanta in copia per vasa tam tenuia ingrestitua, in iisque hospitantem, in ovorum humoribus necessario contineri, postquam exclusa sunt ex Utero, ut fertilitatis motus inducere possit ovum sub cretaceo putamine duabus donatur membranis undique album en ingentibus, quae in
principio sibi contiguae, post aliquod tempus ad ovi obtusum angulum a se dehiscunt, formantque cavum Aereum, in eliXis conspicuum in hoc desinunt multi ductus tenuissimi Aerem vehentes, cretaceae testae undique oblique irradicati, nudo oculo puncta vi-sbilia in ovi testa exhibentis hoc cavum cum chalaris 3 sacculo Amni paulum infra positis communicans, Omnes quoque reliquos ductus album inis vitelli Aere humoribus miscendo replet: ciarius
ut hoc evincerem, ovum Imo gallinaceum imposui aquae evacuatae tepidae, cui submergebatur, si aper posito deinceps recipiente Boyliano, donato mobili filo per operculum superius transeunte, ut in vacuo pro lubitu frangeres movere quicquid possem, aere exacte exCluso tamen manente eduxi Aerem Ope Aniliae neumaticae ex recipiente, ad orificia ductuum Aereorum in testa hinc inde bulla apparebat, subinde vero tenuissimarum bullularuni rivuli in Aqua vix Aeris Elastici indicia referentes ob parvitatem, qua-Ιesque nunquam hisi in ovis c oculis vidi, vivebant adacto mox filo mobili testam diffregi cretaceam, statim ex album in infinitae parvae bullae Aereae emergebant, seque superius cum egresso fractoque albumine recipientes, in superficie aquae spumam excitabant tenacem, tum autem ductus eret, X testa immembranis albumini quodammodo dissoluti, inferiori parte adhaerentes adhuc-dum, clare se visui offerebant, instar filorum sericorum, perpendiculariter aquae insistentium, per hos ductus pededentim ullae Aerea minimae egrediebantur, ac eos quasi nodulis vel catenulis ubique instruetos ob expansionem singulae bullae ornabant, eX tendebatur vero mirum dictu quicunque ductus per has bullas egredientes ad capacitatem -- pollicis Rhenoland neque ulla pars album inis absque talibus ductibus apparuit, unde quantitas Aeris in hoc liquido facile colligitur. Hug