장음표시 사용
591쪽
altitudines superposita ca1npanula Boyliana flerem eduxi ad O.
talem Mercurii in tubo Torricelliano fere descen: una, vesica statim intumuit insigniter, supernatavit, increVit tempore tumor, qua parte vero adeps adhaeret bullas egredi parvas paucasque vidi; tempore semihorae elapso perui vesicam phlebotomo in parte superiore, ex qua bulla Aeris magna collecta subito exeuns Mercuriurn in tubo 3 pollicum ad i. s. ω poli levabat pro magnitudine vesicae trium dictorum animalium, ex vulnere effluens Urina nullas amplius exhibuit in Aqua bulla Aereas. g. 13. Examen i inae semes vacvatae Urinam in vacuo per choras detinui, ut ab aere siro bene depurata esset, dein hanc exemtam Uento Soli expositam per ghoras, tepefac an iterum vacuo comi Disi , ad agitationes Aniliae sutem nulla praesentis Aeris observare potui indidia Deinde simi-Jom semel evacuatam Vrinam effudi bis de vase in vas , incepit insupersicie spumare ob lapsu , sed illico evanuit spuma tum vacuo eXposita nondum exhibet Aeris ingress indicia, verum aliam partem exposui per 24 horas Vento, postea in agentila eam concussi valide, tum vacuo exposui, tum demum Aerem in notabili
copia ingressum es Te indicabat. Corol. I. Cum igitur Aer non facit humoribus ipso prἰvatis admisicetur,
tamen omnes Musique examinati eum habeant seqaitur quod seu sinis per intimam miscelam aliunde ipsis communicatus fuerit. Si comparemus . g. 9. I 8 inter se clare cernimus quod Aer ternus atmosphaericus non facile liquidis semel ipso privatis admisceri posit, cum autem quaevis liquid animalia f. a. 3. 4. 6. II. II. 17. maΣima scatent Aeris copia, sequitur quod ille brevi tempore, parvisque concussionibus non fuerit admistius, imprimis cum in vasculis haec liquida fuerint collecta, ad quae externuὐ Aer ob collapsas semper vias, Ma causis externis prementibus semper magis clauias, non penestare potest ergo haec liquid non 3 continentur in corpore eo orbata, quapropter quodcunqvie i liui-
592쪽
sso MVS SCHEN BRO EI DE AERIS PRAESENTIA
dum observatum, tui sanguine circulans, ex eo secernendum, intinia admistuminerem ab eo accipit, in secretione retinetis sici phaenomena observatis respondentia exhibet; quid enim clariusquam quod Urina per tantum temporis spatium in vesica collecta non haeneat, inam . IT. requiri asserit, ut Aere orbata, ipso iterum donetur ergo ante secretionem , in post secretionem Aer mimis furi, manetque,.
Corol. 2. Ex observatis vero constat Aerem cum cisti ad sangu nem deduci Chylus componitur ex Ciborum partibiis, in ore mastica11; do attenuatis, saliva . q. muco . . subactis, deglutitis, in ventri. culo liquore altrico actionibus variis lidarum ambientium partium c dissolutis, in Intestinis iterum larigatis succo anereatico, ille liquido Peyeriano χ ulteriori operatione ita fluorem redat his Hicce loci igitur hospitans maxima scatet Aorix quantitate, sic autem venis lacteis applicatur, quas ingreditur quicquid satis attenuatum est, fertur ad glandulas Mesentericas C
tibi iterum novus affunditur humor, verum qui cum sit ejusdein Naturae ac serum s. 13. vi quid Aeris communicabit, hinc perci- sternam chyli vehitur in Ductum Pecquetianum . T. in quo qUan ta latitarit Aeris copia videre est ex . . haec ergo per lacteor uiri orificia lui usque transivit, ut autopsa docuit: verum Duetus. Pecquetianus se exonerat in venam subclaviam in honesne, in sub axi larem in briitis, transit igit iner cum chylo per hanc viam usque in sanguinem, an autem per vasa alia ex intestinis in venas Meseraicas se exonerantia idemonstrante Bilsio, minuictis argumentis evincentem. Boerhaven in Insiit domesti , cum chyli tenuissimis partibus Aer quoque intret, asserere non ausim, cum autopsia assc qui nequeat, ea quae deinceps Cap. 4 demonstrantur nihil simile asserant.. Neque cogitari posset enas lacteas esse nimis tenues quam
quod Aer transiret, consideretur enim Io transire corpora crassius ista, id docente Microscopio, sanguine, ejusque contenti S. . o. traiia'
593쪽
sire multa viaque celeri: o. illas statim super Intestinoruin tunicas reptantes possidere capacitatem amplam, vase sanguineo non minorem, imprimis si liquore lacte turgent oscula autem quamviso obliquam admodum insertionem non facile obiervari possint, tamen ob motum peristallicunt redaei in situm perpendicularem Intestinorum avitate satis magna erunt. Tuto ergo concludimus has veras esse vias, inbus Aer transvehitur ad sanguinem Crediderunt, argumentis luibusdam innixi has veras esse vias praecedenti saeculo Medhamus in Eruditiss. Tracst de Formati faetus 2 n Martimis Lis erus 31 Exercit Analom. Verum cum hieper Autopsiam nihil demonstrare, sed tantum ingenio suspicari potuit, non mimis absurda, quam alii Pulmonum vias asserentes, protulit: dicit itaque Chyllam constare exiguis bulli ilis cavis, Aerem intus continentibus, quae vi Cordis, vasorum, V mota sars-guinis rumpuntur, tum Aerem vitalem solutum , sua elastica vi ata gitare sanguinem, rarefacere, iam ero superfluo deponi in loca excretoria, hoc seri tantum in arteri1s led sanguinem in venis este privatum omni Aere, unde ibi placidius movetur, seque id probare posse arbitratur ex hyli levitato, olore albo consistent1a ; verum.
quod Chyli bullae intus cavae Aere plenae sint, nullus praetetipsum sibi facile imaginabitur, nisi forte rectus inter Variarum paΓ-tium relicta spatia Aerem hospitari crediderit: Sed iiomodo sanguis venosiis orbatus erit Aere Chylus enim per aliquot a pastii horas stib forma chyli por totum sanguinem circulatur, demonstrante Lomero, atqui quatenus chylus est, constat' ex pinione
Viri Gari e bullis Aerem intus continentibus praeterea sanguinem venosum aeque praeditum esse Aere ac arteriosum constitit . II. II Corol. . Aer ergo qui cibiti admistus cum Frio transiit in sanguinem, ejusdem est naturae, ac Aer qui inspiratur. Dum enim Aer, qui Cibus admisius fuit, est idem ac in universali atmosphaera continetur, idem qui manducando in ore cibis inclavatur, idem ingreditur ventriculum Lactea, nam Elastieum , armemine se probat in ductu Thoracico, uti generalis
594쪽
Aeris ni assa, qui inspiratur ergo statuere Aerem alterius naturae, est Hypothesin fingere pro Aeris admissione per pulmones non per Lactea juxta Clariis ery, nulla ergo ratio suadet alium transire per lacteus Aerem, quam in respiratione Pulmones invadit Coro 4. Si ergo cibi potusve Aeris valde moti magna copia abundantes assumantur , in primis, secundisque viis motus insolitos adeoque
Perpetua hujus asserti veritas Praxi fuit confirmata dum enim liquida ipso actu fermentatia . . Aere copiosis Ismo dc valde moto scatentia assumantur, neque viribus subigi possint animal, bus, in primis viis imo ludunt tragaedias uetus, latus, spaLmorum ventriculi Intestini, unde vomitus, holerae c. oriuntur, cuilibet notissima Interim vero quicquid horum in Intestinis interceptum vi majori applicatur Lacteis, quicquid potest transit usque in sanguinem, veniunt ergo ibi liquiis Functionibus
naturalibus non uti par subacta, intestino modo ante motu agitatissima, Aere valde copioso moto scatentia tum ver observantur in corpore Anxietates , motus febriles c. quae quamvis ab aliis quoque causis, tamen ab Aere, qualis hic circum vehendus, oriri pariter possunt Aer Elasticus quo loco calidiori continetur, quo magis extenditur, ergo quo majus occupat spatium quo copiosior, eo proportionali tempore dc copia minus est miscibilis cum aliis heterogeneis, ut eXpeperientia in quovis liquido constat ; verum quo plures partes Aeris cum invicem conjunctae, quo vires extendentes magi8 increscunt, atqui quo magis est extensus, eo rarior, ergo levior est, ergo X leg Mech minus aptus recipiendo conservando motum: Proinde consideretur in Corpore Animantis calido in magna Copia cum Vehiculo suo allatus ad sanguinem, non autem consideretur quatenus illud vehiculum crudum sua acredine vasa stimulare dcc sed quatenus Aer per copiam solam alictam in vasis animalibus facit differentiam ergo minus aptus circulationi ordinatae cum sanguine erit, quum illo sit ad minimum Oolevior, cumque vehiculum
sit crudissitriuin liquidum, in suo statu naturali claciter semel levius sanguine
595쪽
. 83 sanguine, jam ob copiam majorem, Validioremque Aeris expansonem multo levius erit inguine, sed ob crudam naturam non facile humoribus animalibus miscetur , atqui quo Aer copiosior eo proportionaliter quoque minus misceri potest aliis liquidis , unde se facile isere differentiam a solo Aere orian non permistam huis moribus vere animalibus considerare valemus, uti excide Chy-Ι1 per s. horas cum sanguine circulante impermisi juxta οπerum eonfiat: His praemissis, ubi sanguis minimam requirit motus coninstantiam, ut resistentias ruperans progrediatur nec haereat, ibi Aectanta vi cordis sc arteriarum non donatus, eas superare non ita poterit, facilius haerebit, imprimis si accedat ejus virtutis expandentis Pericalorem, tum metienti Madhaerontis consideratio verum motus constantia summa requiritur in vasis ultimis, minimis 3 ubi maxima resistentia ob immediatum omnium partium liuidarum conistac stum, sive ergo Aer ob ante dicta ibi plane haereat, vel multo mitius propellatur, reliqua in corpore liquid animalia , per haec vasa iam fluere sua velocitate non potentia, uti quibusdam vasis destituta habentur, ergo manentibus iisdem Cordis viribus, liquidis , per alia vasa citius ciretimvehenda erunt; atqui in sola circulatione audia sita est febris, quamdiu ergo haec Aeris sic dispositi conditio durat, febriles erunt in corpore motuS. et o Cum Aeri ob raritatem non tantum motus per Cordis vires communicati inhaerere poterat, per ulmonum vascula minima, tum ipsius Cordis, epatis, aliorumve viscerum tra sire debebat, facilius in his quoque haerebat, illa continuo calore& copia magiwextendebat, unde thim vi illata, tum circulatione plane vel magis in quibusdam impedita, anxietatis sensi is induetius fuit duravitque hoe tamdiu , donec Aer vel intime permisceatur omni sanguini, vel abundans copia exiverit: quod autem Aerquatenus parti sanguinis immissus, fluxilitatem minuat, discas ex Borelinto de M. A L. a. rop. Ii4. tum quotidiana experientia, spuman-fem liquorem, in quo plurimum Aeris ininus mobilem esse per vasa, facilius haerere, non spumante, cin quo paucissimum Aeris: Si dein consideramus Cap. a. f. 9 magis confirmabimur in his non autem dico Aerem sic consideratum esse solam causam
596쪽
uel diuturnam febris aut Anxietatis S c. sed modo in ejus idea sie perpensa causam febris contineri posse: Quo ergo Cibi potus vel eviores, majori copia Aeris scatentes assurinantur, quo haec mala plura alia validium saepius contingunt; sic igitur a spiritu vini in copia assumto, ab Alcol le , tanta Aeris quantitate catentibus tales motus sanguinis fieri possunt vehementissimi, 'imo si liquiduni assumtum nimia scateat Aeris quantitate, per eum solum sanguis coagulari posset, uti per eum injectum vel inflatum videmus contingere, non mirum igitur eur talos effectus ab Alcohole assumto
observet turborol. 6. Hinc quoque patet cur corpus calefactum tumet. I 6 Quum enim Aeris elastici proprietas haec sit, quod calore se
expandat, terminos coercente removeat, majusque spatium impleat,dcine in humoribus examinatis hucusque contineatur, ad caloris auctum gradum se quoque in vasis expandet, liquid a se removebit, majusque occupans spatium Vasa extendet hinc aestate non
tantum corpus animale magis tumet, sed ad quoscunque motus majores, augentes attritum inter ala JUmores, proindeque calorem. i. e. verum ignem colligentes, Aeris partes extendentem, ut id experientia constat; non tamen Aerem solam larum expansonum causam facile assignaVero GroL 6. Quare autem in sanguinis seros. f. mInor copia Aer; continetur, quam in C Ios. 7. Lacte . 8. Sanguine II. G. Is 3
Sanguinis genuinum serum generatur eX sanguine attenuato, saepius circulationem per vasa corporis, adeoque validas condensationes, attritus, asib, ergo constat partibus tenuioribUs, comis
pactioribus, solidioribus quam sanguis ergo multo solidioribus quam
Chylus vel lac, quo autem corpus magis attenuatum inpaetim Tedditur, quo pauciore continuo accipit Oroset quo diutius agit tiones 'circulationes fuit passum, eo eminentes asperitates plus amictit, rotundius fit, propius similibus corporibus incumbit, nec zanta irregularia relina it spatia, ac corpora non Uni ita ci Um- Vecta
597쪽
vecta, vel attrita, ergo magis ab invicem remota, hospitium alteri corpori facilius praebentia Dum autem singulae seri particulae per circulationem sunt magis compactae, laeVigatae, attritae, quatenus poros habent minus Aeris continebunt, tuatenus interstitia suarum partium fluidarum minora minus irregularia habent, minus quoque Aeris continebunt sequitur ergo quod mulio minor copia in sero hospitari debeat, quam in sanguine chylo, vel Lacte quodque proinde prout liquid magis accedunt ad naturam seri, eo minus, prout magis recedunt, eo plus Aeris habebunt.
Corol. 7. Possunt itaque partes seri post repetitas saepius circulationes
ita attenuari, aegivari, consolidari, ut interstitia inter singulas oriantur tam parva, vel pori in ipsis partibus tam angusti, ut Aer in iis contineri non possiit, ac proinde in tali liquido per vasa sua tenui l a moto non reperiatur.
Aer enim elasticus determinatae est magnitudinis, vix transit per ductus Aereos in ovo, verum serum potest circulatione, Uti album e fotu, fieri tam tenue, ut nulla ratione cum his ductibus comparari possit, idque a posteriori confirmatur, Spiritus enim animales ex sero attenuatissimo generati feruntur per tubulos nerveOS, prae subtilitate omnem imaginationem fugientes, in quibu nullas edunt intumescentiae notas vel per ligaturas, vel per majorem calorem, vel per Anti iam Aeream, dum nervus utrimque ligatus abscisius in vacuo detinetur: Aeris igitur praesentia hic non evincitur ullis experimentis, accedit quod si adesset, interciperetur aequabilis horum influxus, sensuum ossicium impediretur, Eu peri calorem aerea partes magis Xtendentem latera horum tenerrimorum tubulorum expansa validius dolores continuos causarentur;
quae cuncta dum absunt, concludimus Aerem quoque in sero tenuissimo per haec vasa moto non ferri. Satis ergo liquet ex his cunctis tentaminibus Aerem uinchylo ad sanguinem devehi, cum hoc circulari, secretis humoribus examinatis admisceri, unde supersedere ulterioribus possem, verum cum tam acriter de hac materia disputatum sit, ε forte quis Tom. IV. Eeee nimi-
598쪽
ues MVS SCHEN BROEM DE AERIS PRAESENTIA
nimi indulgens suae opinioni non satis tentatum exploratum assereret, in quibusdam solidis Animalium partibus pericula facere animum indirii secutus vestigia Boylei, qui horam quaedam, uti pote non minus Vincentia, posteritati descripta reliquit, quare haec, utcunque superflua, in usus forte postea eruendos constituent,
Continens examina quorundo Solidorum. . I. Qiιοdcunque Antina examinatum magis tumet in vacuo, quam in naturali Aere Atmosphaerico increscitque tumor pro mora Animalis ih vacuo-Vera hae reperta sunt cunctis Philosophis, rerum naturalium indagatoribus, Boyliani nominis machinae cultoribus expertus autem ipse Boyleus haec in his Λnimalibus, uti sunt eles, Cuniculi, Canes, Echini, Mures, lires, Viperae Colubri, Cocis Ieae, Limaces: Columbi, asseres, Alaudae, nates, inariae, Erucae, apiliones, Muscae: I anae, Iirudines, Anguillae, Tru
tae, Percae, Cyprini, Locustae, Ostrea co umor vero maXLmus, dum animal suffocatur in vacuo apparet ire abdomen i oculos, quod silico Aox iri Iritoninis inagna Opia contentus se expandat, uni quod reliqua viscera abdominalia se extendentia huc timiore in omnem derivent, ob minimam hic resistentiam musculorum abdominalium, non ostium, ut in dorso hinc vulnerato abdomine idem tumor observatur, testante Boyleo de Resp. it. 8.EXp. a. Circa oculo autem pariter tumor notabilis conspicitur,
quod ibi vasa tenerrima facillime expandi possint ab Aere in pinguedine oculo circumfusa ejusque humoribus hospitante Increscit
vero tempore tumor, quia orificia Xterna vasculorum culaneorua, cessante circulatione collapsa, frigore constricta, per Aerem internum latera extendentem compressa, Aeris egrestum e vasis prO-hibent, hic sensim se expandendi in viscidis humoribus majorem
occasionem nanciscitur, dum in vasis majoribus, non ut ante per
circulationem comprimitur tum ad inita liquida animalia, quo 18 diutiuS
599쪽
diutius in cadavere existunt, eo magis solvuntur hinc Aerem facilius ex se demittunt, unde ille quasi per putrefactionem generari videtur, uti evidentissime hoc evictum a Boyleo in Exp. Phyc. Mech. f. a. Examen oculi. Oculi in quocunque Animal orbitae suae insidentes, in vacuo examinati valide tument: ut expiscare unde tumor hicce, exorbita oculum exsecui ab omnibus musculis, adipe, glandulis ad Scleroticani usque liberavi, ligatoque nervo optico lambabus arteriis, aquae evacuatae tepidae immis oculus subsidet, superposito recipiente cum phlebotomo mobili, eduXi omnem Aeremsps si horae quadrantem incepit oculus tumere, supernatare quae lamellae cleroticae a se separari per Aerem interceptum, quibus ruptis valida extensione bullae magnae exiverunt: in parte Ostica oculi aperui cleroticam phlebotomo, vulnere penetrante usque inhUmorem Vitreona, ex quo paucae parvae ullulae exiverunt; submergebatur vero tum iterum oculi bulbus, post horae dimidium, agitationem Antilae unam iterum supernatabat, citerumque vulneratus bullulas minimas vix visibiles, singulariter adscendentes emisit, eodem modo ac de vo C. I. . I. diximus, neque successivo ordine sequebantur se invicem, verum jam haec jam η emittebatur, aliquando per intervallum temporis nulla; quo autem diutius
in actio manebat, eo plus intumescebat tum inverso oriatis Uu
lo Corneam vulneravi, iunior Aqueus statim estiuens simul emi- fit 4 vel 3 bullas majores ac ic aqua evanuit tum igitur Aer in
humore itreo contentus eodem modo exeat ac ex albumine vi,
colligimus eum hic, velut illi in vasis inter liquidum hospitari, unde ex quibusdam ruptis, aliquid liquoris cum Aere exit, ex aliis discissis iterum alia aeris quantitas, nam prout vascula laedebamus nova, Xibat tantum brevi spatio quid Aeris, paulo post vero ex illo vulnere nihil, sed iterum ex novo illatos Similiter vero sic se res non habet in humore Aqueo, omnis enim Aer simul inde exit, praeterea Boyleus in Exp. de Resp. it. 13. ubi Vipera aliquandiu inclu-
1 fuerat vacuo, in ejus oculi humore aque manifestam vidit ampullam Aeream, se admotum capitis viperae moventem, superiorem Eee a situm
600쪽
sitima accurato observatam di ergo huino aqueus erit humor ex secernentibus vasis in cavum hoc depositus S collectus. . 3. Extamen cirris exsic si Tentavit hoc primus Illustr. Boyleus Tracst Respir non vero manifesta dedit Aeris indicia, dum destitutus fuit machinis mobilibus de secantibus in vacuo Cor igitur sumatur majusculi animalis, cujus vasa in ipso corpore prius ligata tuerunt, deinde ab adhaerentibus separata, evacuatae tepidae immittatur, subside J9bit superposito recipiente educatur Aer, statim valde intum
scit, auricula inprimis dextra, quae dum tenerrima, ad ruptu- Tam fere usque extenditur, laquae innatat vasa Coronaria Omnia inflantur, tument, pellacida fiunt, vasa tandem Lymphatica ab Aere quoque penetrantur, suosque nodos ob valvillarum bina-xum proximam posituram clare exhibent, verum ubi sic extensa aliquamdiu cierunt, hinc cinde Lymphatica rumpuntur, In Aqua offerunt parvas Aerea bullulas, sursum adscendentes quasi ex rivo emissas, si tum cultello perforetur auricula vel ventriculus, magna exitineris copia citio valido impetu una vice, quo Mercurius notabiliter in Cenoscopi levatur, c postea Aer se continuo ex vasis Cordis liberans per vulnus exeundo, in aqua concitat parva bullulas si autem Cor non fuerit dissectum ad readmissionem Avxta Vforni in rccipiens concidit, aquae submergitur, neque majus occupat spatium quam ante, 9 Examen ordis in situ Naturali manentis. Cum in . 3. tantam observaveram Aeris quantitatem; spicabar forte arterias majores cartilagineas non satis constrictas, vel per ramos laterales non collapsos, antequam ligare possem, quid Aeris fuisse ingressum, itaque uniculi parvi Thoracem ab utra lite parte aperui, Costas aliquas resecando, pulmones paulum a Corde Temovi, ne sua expansione Cor obumbrarent uti in tentamine amexpertus tueram funiculum bis pulmones de Thoracem anabientem circumdiixi: Animal se praeparatum, incurvatum paulo imposui aquae evacuatae, ita ut cor ad libitum vulnerare possem, su-