장음표시 사용
21쪽
Is Deum proximumque , in exercendis illis ut tutibus , quae ex amore isto proveniunt, tandem in sacris ritibus ad cultum divinum pertinentibus . Videsne , quam vim , extollere animum ad Deum, excitare nos ad virtutem, iustifica- re , etc. habeant tri. Omnes homines unam quasi Dei Patris Coelestis familiam esse dicit Scriptura Sacra . Qua de re amorem hominis cuiuscunque , sive aniligena, sive peregrinua sit, Veteris Testame ei libri postulant; leges vero, ministerio M sis , latas in beneficium infimae plebis . servorum , ancillarum, exterorum, opibus destitutorum proserunt, Malach. II, X o. Exod. XXI, cet. Qua de re id quod ager, hortus, vinetum, sua sponte septimo quovis anno, non parce in terr Chanaan , proferebat, pauperibus inter Israelitas erat lege constitutum; quin imo erga iumentum commendatur misericordia . Hunc autem amorem erga alioa luculentius
adhunc Noui foederis libri illustrant, qui toti
in eo sunt, vi vel ipimicorum amorem com- mendent, Suadeant, urgeant ut necessarium ,
imo augustiora hutui eximiae virtutis in Iesu eiusque Discipi Ih exhibeant exempla , quae sequi et imitari debemus, si veri nominis Christiani esse volumus . .
X. Timorem Dei postulat quidem scriptura
22쪽
grgaera, sed eam putat Numinis divini reverentiam, quae Patri benefico, vel offenso, si filii gobsequentibus competit . Quana rem nec ulli homini onus crudele importat, uti apud Sacerdotes Baalis , III. Reg. XVIII, 28. in institutionibus Muhammedis in Corano, et apud veteres Philosophos , in Diogene Cynico videmus .
Longe aliam Numinis divini reverentiam sacrae literae quaeritant, reverentiam, quae nemini, si iustus sit, Icetitiam innocentem interdicat . Christianis namque gaudium in Deo creatore , conservatore, ree ore , benefactore ; laetitia omnibus fraterno amore iunctis, modo improbum uetus absit i iniungitur, commendatur. Pi.XXXII.
et L xxx. Edit. Vulg. XI. Quo faciliori negotio laetitiae huius purie participes esse queant Christo addicti, etsi Vi ginitatem , et Coelibatum supra Matrimonium
commendet Scriptura Sacra, Matth. XIX vers. Io. XI. XI. Paullus I. ConvII. 5. 28. o. Ad Galatas v. Qi. Apoc. xIv. vers. s. q. Soci tatem tamen coniugalem suadet eam, quae intemperantiae et libidini perversae frenum iniiciat his , qui non sunt voto obstri sti , et ampediti . Non solum leges a Mose latae omni adultero decernunt supplicium ; sed maior Mose Propheta Iesus , eiusque Apostoli leges coniugii Praescribunt, ponunt , sanciunt B eas,
23쪽
I eas, quas nullus antea Legislator dedit , aut Philosophus suasit . Ita scilicet ante tempora servatoris nostri inter vivos degentis Iesu Christi , nulli bi coniugium per leges in ea perfectione suit constitutum , in qua illud tempore
Christianismi deprehendimus . Non concuPiscas , ita suffulcit Iesus , ut concupiscentiam illam iam adulterium quasi inchoatum esse affirmet, Matth. V, 28. Die unaque eius Paullus ita illu- tret , ut maritum quidem uxoris caput constia tuat, sed eum in finem, qui maritus ad exemplum Christi, Ecclesiam suam ut sponsam adamantis , diligat feminam , femina marito obediat, Eph. V, 22. 2 S. I. C r. VII, s.; ut d nique thori socios connubio semel iunctos non nisi morte solutos esse , sed , si ipsis liberi contingunt , communes eorum manere velitv αιire u ous , Eph. VI, q. a. Cor. XII, 1 . En DE CALOGUS sex dumtaxat versibus com prehensus, a quo universa dependet Philosophia.
Me solum venerare DEUM, nee verae quod cra/:Impia nee vox ait, luce quiesce sacra. ores reverenter habe; nee sanguine dextram, Insce nee Sancti pollue jura Tori. Pura manva furti: ast falli nescia Lingua eritillius optetur Uerna , Mursea, PNUS .i XII. Tum doctrinae tum praecepta morum , quae in Scriptura Sacra traduntur, neque m
thodo philosophica demonstrantur , neque ex prin-
24쪽
principiis rationis deducuntur, quippe quod non
omnium omnino hominum esset, sed tanquar
effata et mandata divina proponuntur, si Deus in Ueteri Testamento per Prophetas ita loquitur : me deit Ava ; si in Novo Testamento
Jesus ait: Ueritas est, quod geo. Deum autem in sacris literis ipsum loquentem , Jesum verbialem aSSerturum esse , a Prophetis , Jesu et Apostolis non clam sed ante multorum oculos patrata miracula, ab ipsis elocuta , eventuque perfectissime completa vaticinia extra omne dubium ponunt . Moses in conspectu totius
Populi Israelitici nullam fraudem admittentia miracula , vaticinia suo tempore adimpleta edidit: Elias paria praesentibus Baalis Sacerdotibus patravit: Da vides, Iesaias ceterique prophetae vaticinia edixere de rebus futuris maxime contingentibus , quae vel ad unguem ita evenerunt, uti praedicta erant: quid i quod servatoris nostri Iesu Christi tum vaticinia , tum miracula eo augustiora sunt , quo maiori gaudent com-Plemento , quo graviori insigniuntur eventu iuxta , summoque firmantur .pondere . XIII. Bona cuiuscunque generis precibus a Deo obtinenda esse affirmat, suadet Scriptura Sacra. Si vel Noachum post Diluvium ad aram svκasi orum, vel Abrahamum poenam Sodomorum deprecantem, vel Mosen Iosuamve victoriam supplicantes, vel Davidem , Hishiam , Manasseu Poenitentiam agentes in Sacris Libris audias:
25쪽
vel summum hominum, apud Deutri, Interces forem Jesum pro suis Ioli. XVII. orantem, pro inimicis, Luc. XXIII, sq. intervenientem videas : quis precum apud Deum valor odorque, quod summum earum pondus sit , intelliges . Hine primi Fideles Ae . I, v. I . Omnes erant
PerseMeriantes linant niter in oratione evm MARIA
Matre IESU . Scio quidem, superbia elatos homines no ,
Stra praesertim aetate , praecum utilitatem iuxta et necessitatem in dubium vocare imo sperne re ; sed quae proferunt, non tanti sunt, ut intermittere orationem ad Deum debeamus. Ete
nim , si , quae habent homines , omnia a Deo
creatore , conseruatore, rectore veniunt, si nuu
lo ipsorum merito , ast libero ipsius benepla
cito, vigore ni animi, sanitatem corporis, tempestatem coeli, et quae non alia naturae bona
cuncta obtinent . Si non ullo maiori , in adversa sortuna , dolorum lenimine gaudent i s laude divina publicaque gratiarum actione coe- sitibus similes fiunt i precum nostrarum per Jesu meritum exauditarum decus et honor etiamnum Stat vigetque intemeratus, effatumque illud , Jesu sanctorumque omnium exemplo confirmatum , Paulli scilicet, T. Thess. V. I .
Continenter orate , sequamur necesse est et Et
ibidem in nostra vulgata et Sine intermissione
26쪽
xIV. Vitam, post mortem naturaIem, futuram aliam suspicati quidem suere veterum Philosophorum multi, veruntamen dubii et ince ti mansere, quid de hac solatii plena doctrina sit statuendum t Jam vero hospes ac perem grinus in historia populorum sit necesse est , qui nesciat, immortalitatem animi, vitamque, post mortem , futuram alteram non omnes orbis terrarum gentes credidisse. Sed quam de hac re aluere et fovere spem omnes homines,
ipsis faetis certiorem reddit Scriptura Sacra, et praecipue dietum illud servatoris nostri Jesu Christi, qui e denominatione Dei Abrahami , Isaaci et Iacobi argumentum pro immortalitate animi desumit , Luc. XX, I . 38. de se
ipso resurrectionem e mortuis tertio post supplicium die praedixit, Matth. XII, o. suoque ipsius exemplo ita comprobavit, ut dubia quaecunque vel recentissime prolata evanescant , quin huic spei veritatique omnis a Paullo superstruatur Christianorum fides et religio , I.
Praeterea vitam , post mortem naturalem , futuram , non ad Phythagoricam animarum migrationem , non ad non ad Mu-hammedis Paradisum lascivia et delitiis abundantem , sacrae literae adstringunt; sed eam potius vitam aeternam asserunt , quae vel maleae orum vel probe faelorum sit remuneratio iusta; quae peccatoribus poenam , remotionem Ba a con-
27쪽
a conspe(stu Dei omniumque Sancstorum, crariatus animi corporisque decernat; quae piis ine sabilem adhuc , ast nihilominus certissimam et arctiorent cum Deo coniunctionem , maiorem eius cognitionem, maximum in eo gaudium , felicitatem promittat omnibus numeris absolu
XV. Vitinium denique , ne quae brevis et succincta commentatio esse debebat, in librum insurgat, ultimum quod allego pro praestantia Librorum Sacrorum argumentum hoc esto. Simplex nullisque verborum lenociniis commixtus est Bibliorum stilus , populo potius , ut tum erat, Iudaico, coelique, sub quo vivebant , climati, maxime conveniens. Moses et Iesus , Prophetae et Apostoli nihil philosophice deli ne ant , plerumque omnia sermone populari proponunt, nihil contradictorium asserunt. Quam vis autem nullis e Philosophia petitis argumentis utantur ; quamvis tum doetrinas fidei, tum praecepta morum, vel historias lingua populari perhibeant: (Blasphemant, qui statuunt, Ariapturam loqui interdum ad erroneam vvlei vini nem . Quo ipso satis iam superque prodere vim dentur DEUM posse fallere , immo etiam ac vipso sallere. o Philosophil ) Religionem tamen
terrarum gentes docuerunt eam , cui nec sapientia Philosophorum, nec auctoritas Sacerdotum Ethnicorum , nec potentia Caesarum resistere valuit . religionem docuere scriptis, quae nullo
28쪽
hullo mandanae scientiae vel eloquentiae huma- viae ornatu gaudent; religionem docuere eam , quae vel superstitionem vel fastum, vel vitia paganorum horrenda debellavit . XVI. Iam evolvas, rogo , scripta veterum Graecorum et nulli bi tales , ut iam e Scriptura Sacra protuli, invenies doctrinas , Deum a
guentes auctorem. De summo inter veteres
philosopho , Socrate , quid de Deo rebusque divinis statuerit Certi nihil scimus, nisi illud quod ambo ipsius discipuli, Plato et Xenophon,
memoriae prodiderunt; vel associes his acutissimum Aristotelem , aut Epictetum , nunquam tamen te docebunt tanti viri Deum Vnum , a mundo spe stabili diversum, ipsiusque creatorem, conservatorem , metorem s docebunt potius : a iis intermediis orbem terrarum procreatum ita esse dispositum, ut nullo amplius Dei summi regimine indigeat, ut liberas hominum Metiones Deus summus haud curet s ut vitam Post mortem futuram, vel dubiam, vel incertam reddant, vel omnes poenas omniaque negent Praemia,
Adeas, quaeso, qui a tantis viris didicere
remmos Romanorum Oratores aut Philosophos Ciceronem , Senecam, Antoninum; num tim rem amoremque Dei fundamentum doe rinae anorum ponunt Num obedientiam Deo Nonne
sibi ipsis suaeque scientiae maiora quam Diis
29쪽
v debere credunt Nonne, quid iustum, honeastum , decorumque sit dicere fluctuant Audias, rogito, Poetas Hesiodum, Homerum Pindarum , Callimachum, Virgilium, Horatium, ovidium , laudes Deorum canentes ; audias , Nec erubescas, flagitia Iovis , Bacchi, Martis , Priapi, Veneris , cet. Audies ; ne ullum quidem carmen Deo decorum apud ipsos invenies; nullum , qui vel minimo Davidis Psalmo aequi- Parari possit paeana XVII. Qui medio aevo inter Arabes caput
extulit novamque religionem exstruxit mercator Muhammedes , in libro , qui Coranus dicitur , quae boni odoris sunt, e Scriptura Sacra decerpsit; multa ex suo ingenio, non ita secundo, admiscuit , quae vel compilatorem magis quam divinum Prophetam arguunt . Inspicias, quaeso , hanc vel illam Suram , si vel
optima, ut secunda et Oetava in Corano sit , omne religionis fundamentum in eo positum invenies laciem adorantis hominis Meccam versus esse dirigendam: Meccam ipsam a quolibet vel semel adeundam: Muham medi- etiam sine miraculis credendum et qui fidem Corano habere nolunt, morte mule andos esse . Endo strinas , quae cultum quidem externum Dei quendam , non absque superstitione , ponunt lMultas vero alias homini scitu necessarias sicco quasi Pede praetereunt , nullamque animi
30쪽
as spe in , nullam veri nominis promittunt felicitatem a
XVIII. Nostris temporibus liber in publicum
prodiit, qui Zend-Auesta vocatur, liber, quem , Persae et Indosiani Ignem sanctum reputantes ipsumque adorantes , normam religionis suae faciunt . aeternam aeternitatem hic liber conia stituit summum Deum , qui bonum malumque, hinos creatores Mundi, procreaverit, quos cui tu Ignis, multis precibus , multaque erga canes , risum renearisi reverentia sibi propitios reddere debeant homines . Rex Bactrianorum omnisque magiae pater Zoroaster auctor huius
libri esse dicitur. Sed quae de ipso perhibentur , incertissima sunt; et , Si verum est j ab hoc mago librum , qui Zend-Auesta nomine venit, esse exaratum e vel quaedam modo eius paginae evolvendae tibi sunt, qui scire cupis , nec Deo summo decentem cultum, nec homini prudenti pioque tolerabilem ibi praescriptam
XIX. Iam autem antiquissimum , quem in orbe terrarum reperies, ad manum sumas, librum . benevole lector , Scripturam puto Sacram , quae Prophetis et Apostolis a Deo summo fuit revelata , et eius , quam velis , Pagianam inspicias: ubique ipsius prae eeteris libris omnibus deprehendes praestantiam , excellen tiam, ac decus. Si vel Deum ipsum in Scriptura