Dissertationes de admirandis mundi cataractis : supra & subterraneis, earumque principio, elementorum circulatione, ubi eadem occasione aestus maris reflui, vera ac genuina causa asseritur, nec non terrestri ac primigenio paradiso, locus situsque ver

11쪽

Illustrissimo Excellentissimo Domino

Lib. Maroni de Nerpis, Domino in Heu-

S. Reg. Majestatis Sueche ad S. Reg. Majestatem &Rempub. Poloniarum, plena cum potestate Legato Extraordinario, nec non Ducatus Ostro Gothiae Gubernatori, &c. Domino is Patrono meo clementi*mo Salutem

Prosi eritatem a DOMIN0 IES VJ

Uente in mutuas caedes Europa, dc praecipiti in casum ultimum Orbis Universitate, dum Tu, Illustrissimus Auia gusta Suecorum Majestatis Legatus,

prodiga sanguinis Christiani essiuvia,

eonsiliorum ac dicendi dexteritate, tanquam repagulis, suseaminare atque sistere, pacem extorarem funesto ab exilio revocare, orbemque Orbi concili re studio anniteris gloriosissimo: Catarractas ego Tibi fero , horrenda Orbis portenta, continua Elementorum praelia, montium ac terrarum camerata balnea, Abyssus in ro-

12쪽

DEDICATIO.

cessibus Terrae ciendis Elementis occupatissimas, te reflua Oceani diluvia: verbo, Naturae ruentiS miracula. Cata ractae sunt, vel solo nomine horrendi, & vix animosissimo Curtio adeundae specus: quarum aliquot, in variis peregrinationibus, praetervecto mihi, ad obtutum ipsa rum & fragorem horrebat animus, congelabatur sanguis, attonitumque periculo vita sere ipsa me deseruerat ante, quam periclitarer. Aperio etiam in Orientali Patriarcharum statione E D E N primaevum illum ac terrestrem Paradisum, cujus locus atque situs multorum hactenus ingeniorum crux, plurimorum labor frustra, quorundam etiam jactura fuit atque naufragium.

In quo summa industria investigando, & mihi eo quandoque redibat res, ut, fracta ingenii lucubrantis tessera foro isto pene cessissem. Erigebat autem me subinde gratia Di-Vina, ea quidem Virtute, ut, evolvendo & conferendo scripturae S. Oracula, primum vestigia DEI in horto ambulaniatis sensim observarem; tandem vero Paradisum, in sancta

3 E H O V AE terra CANAAN, propria Creatoris O. M. manu faberrime plantatum invenirem, indiciisque eum

commonstrarem certissimis. Quo invento laetus, conscriptum hac de re commentarium, tanquam autorem mutum, nullo Virorum Doctorum examine, in lucem edere poteram quidem, qua ratio

13쪽

DEDICATIO.

ne multi impune libri prodeunt. Sed nuncupatum in iti nere DEO LIBERATORI votum, in magna CHRISTI

Ecclesia, dc coram populo gravi publice exolvendum, mi hi incumbebat. Praeterea, quia de tam novo, d , quod sciam, nunquam antehac de industria tentato Catarracta rum argumento certi quid statuere, momenti ardui, non unius hominis, adeoque nec infelicis ingenii mei res erat. Quapropter, cum mihi Halaiae, apud Serenissimum Datanta ac Norvegiae Regem CHRISTIANUM QUIN TUM Ecclesiarum Augustanae Confessioni in Polonia Majori addictarum causam agenti, subsidiumque propagando ibidem Euangelio ab Augusto illo ac Divino ejus Parente Rege Friderico III. decretum, a sua Majestate, irrito quidem proh dolori conatu, multisque frustra factis sumptibus, humillime petenti, diutina esset commoratio, ne in

otio illo essem omnino otiosus, cum Academiae illius

Regiae civitate &: Bibliothecae instriictissimae beneficio frui

mihi liceret, celeberrimis toto orbe Doctoribus ac Profesta soribus argumentum istud Catarracticum publice examinandum ante proponere, quam cum Orbe literario communicare, tutissimum existimaveram. Et quia, instituta in hanc rem, in Academiae illius augustie Auditorio majori Theologico, Anno salutis reparatae M. DC. LXX. die 3 o Iulii, Disputatione solemni atque extraordinaria examinata

14쪽

DEDICATIO.

jam publice sunt omnia; publici juris nunc facio, ulteriorique Theologorum ac Philosophorum disquisitioni, qua par est modestia, illa subjicio. Sed cujus lumini Sc tutelae libellum istum nuncupabo Sane Tibi, Domine Illustrissime, sidus Sueciae clarissimum. . Tibi, inquam, Domine mi, qui tam splendore Natalium,

celeberrimae Domus antiquitate, majorumque in Patriam meritis, quam propriis Virtutibus, non uni saltem

Sueciae, sed pluribus populis commendaris. Magnum quiadem, imo eximium jubar Natalitio tuo stemmati affulget, quod per longam avorum seriem a S. BRIGITTA Sue ca, S. CANUTO Danue Rege, M S. ARNULPHO Flandriae Comite: deinde a LUDOVICOL Rom. Imperatore , cui C A R O L U S Magnus parens erat, genus ducis

illustrissimum ac venerabile. Majus vero est, quot tot tantorumque Majorum Imagines, non tabula capaci gloriabundus jactites, sed humilitate, pietate, Vitae innocentia, mOribus, institutis de actibus referas & exprimas. Virtutumque , quam sortunae haeres ex asse existere malis, ac, damnatis aevi praesentis contagiis, exempla Tibi ab antiquis, normam vero vivendi a Deo omnium auctore petendam esse existimeS. Nec tacenda omnino paulo recentiora antiquissimis illis Domus Tuae decora, quae sago togaque ac Senatorio mu-'

rice

15쪽

DEDICATIO.

rice, vel Imperatorio paludamento praesulgida, acceptam a majoribus gloriam auxerunt; vel nova splendoris mon menta, non penatibus saltem suis, sed Sueciae toti intulerunt. Quid de Illustri atavo Tuo Domino AN D RE ADE FORDALA PETRI Filio, Equite Aurato & Regni

Sueciae Senatore, cujus magnanimitas bello, pacis autem

temporibus consilii dexteritas, domi forisque splendidis Legationibus nota, dc constantia, qua adversa plurima sustinuit fregitque, ubivis emicuit. Quid de DN. NICOLA O DE FORDALA ANDREAE Filio , avo Tuo Paterno, dicam qui sanctili ima vitae integritate, de simplicitate cordis cum prudentia conjuncta, iter sibi ad Se natoriae Dignitatis fastigium, Sc thesauri Regii curam primariamque administrationem stravit. Ambo certe prae multis in eo praecipue felices quod, duris δc calamitosis Sue

ciae temporibus, mollis casibus Obnoxii, qui tor alios Oppresserunt , nec autores ulli, nec socii malorum fuerint.

Quid denique de Illustrissimo Heroe DN. IOHANNE

L ILLI E HOE CK Patre Tuo proferam 8 qui mira indole puer Artes Liberales hausit, adultior Musas castris conjunxit & a gregarii militis fortuna, per omnes militiae gradus assurgens, ad dignitatem Magni Magistri rei Tormentariae Regni Sueciae, adeoque ad proximum supremo in militia Imperio culmen evcetus, post egregia plurima, bellis

16쪽

DEDICATIO.

Sueco-Polonicis & Germanicis a se gestis ad summa adspirans, praelio memorabili A. is3 o. ad Lipsiam dimicans, virtute indomita ereptam Caesareanis Victoriam Suecipe asseruit glo, iosam quidem & felicitatis foecundam, sed cujus gratiam tanti Viri in acie occumbentis casus moerore publico im

minuit. Nec reticendus erit mihi Frater Tuus germanuS natu ma-

or illustrissimus DN. IACOBUS LILI IEHOEΚ, quem

par fatum adversuS Danos A. C. ii,s . strenue pugnantem

hausit, patriaeque spem magnam, quam in virtute & indole sortissimi Iuvenis posuerat, praescidit. Verum nimium a Te ipso, Domine mi, auseror, dum Tuos intentius suspicio Sc veneror. Nec quousque ad Te reditus pateat, satis mihi exploratum est: vereorque ne vel pudorem Tuum offendam, vel, dum alios collaudo, Tui oblitus videar. Ingenii quidem Tui feliciratem aratac cruditionem docti passim in Europa Viri laudibus jam celebrarunt elegantissimis. Ast: Regum maximum D N. CAROLUM GUSTAVUM, dc inter Sueciae Cancellarios pariter sum inum D N. AXELIUM OXENSI LEIRNA majora Moalidiora de Te olim judicia tulisse accepi, quam quae Tua p, teretur modestia divulgari. Nec meum erit dicere, quidnam praestiteris, ex quo ad Rempub ex aula Regia accessisti. Dicat Scania, qua aequitate, fide ac integritate Iudicis Provin-

17쪽

DEDICATIO.

cialis munus in ea obiveris. Dicat Pomerania, quanto Tui desiderio exarserit, cum Te Praesidem Consilii Status, & DL casterii sui votis flagrantibus expectaret. Dicat Ostro-Gothia, qua cura, dexteritate, fideque incorrupta duodecimum jam annum ipsam rexeris. Fidem vero Uirturiet Tuae Orbifaciunt in Te consurgens multorum insanus livor, & ut eo

conspectior ac gloriosior fieret, judiciis probata innocentia Tua: ad quam, velut ad scopulos, incautius impingens invidia, autores suos, ut rupti dissilirent, non semel collisit. Quam gratus denique Serenissimis Poloniae Regibus JO

ANNI CASI MIRO & IOANNI TERTIO, atque

compluribus Sarmatiae Proceribus fueris, tota facile testabitur Sarmatia, quae Te, non ut exterum, sed prope ut suum indigenam fovet atque complectitur. Sed, ne Humilitati a que Modestiae Tuae, dum in Tua merita atque elogia feror, nimia molestus sim prolixitate, Divinas virtutes Tuas Viris doctioribus olim celebrandas relinquo. Neque est mihi nunc, qui me, post Deum, in exilio meo complectatur arctius reficiatque, praeter Tuam, Illustrissime Baro, gratiam dextramque munificam, qua me exulem in Aulam Tuam magnificam, accersitum Ministerio aulico Concionatorem

praefecisti, & quibus non honorasti rationibus. Ad Tuas ergo venit manus libellus iste: quia Tuis beneficiis debetur. A Te legi vult atque existimari: quia Te summa esse &η η Σ pietate

18쪽

DEDICATIO.

pietate 5c sapientia novit. Tibi sese instinuat: quia sub Illustrissimo Tuo sidere prodire in Orbem publicum jam pridem desiderat. Accipe ergo, qua soles, serenitate a cliente, quas ad pedes Τuos depono, Catarractas, oroque supplex, ut non tam tenues libri istius literas, quam ardentissimas pro Tua Τuorumque Illustrissimorum salute supplicationes meas, ossiciaque religiosissima advertere digneris clementissime DEUS Te servet diu incolumem, Ecclesiae Suae Patronum, Regi Tuo cor Sc os disertissimum, Meritis Tuis gloriam multis seculis perennantem, Exilio autem meo solatium ac

levamen gratis Simum.

19쪽

RECTOR

REGIAE ACADEMIAE

D. GEORGIUS VITTI EA IUS

SS. THEOLOGIAE PROFESSOR PUBLICUS Lecturis salutem.

7 Livius, in quem

se pleias, domi for

natur unquam , quando Nidetur peregrinari ma

xime. Corpus iis jubjacet licissitudinibus Oactatur , Dccutifur, aegrestit , animus viri con

summati semper serenus es, se more superioris

ultra Lunam aetheris, non cogitur in nubes, nota

erumpit in fulmina, sibi continue similis in tuto suo imminet, placidoque se amabili feraeore metae propositae adsiluitur. ObserῬatus nobis, aesimat que is genius es, ut in optimo quo que , ita hactenus luculente in Clarissimo, ct eruditissimo Viro DN.M. IOHANNE HERBI IO , honorat imo jam diu Academiae nostrae incola se hospite, qui non tantum, cum ante quinque tum, se quod superat , nomine Ecclesiarum, quae Salvatori Chriso in Polonia ad leges InῬariatae gustanae Confessionis colliguntur, Orator in Aulam hane Rebiam advenisset, eruditionis se pietatis experimentis, publice in Academiae nostrae theatris inclaruit, se summo ingeniorum aemimatori Di o FRIDERICO TERTIO, Regi jam pridem opi. maximo probatus est , sed se jam itinere Suecico expeditus, sedente in Dania ad paterna gubernacula dignissimo successore CHRISTIA LO VANTO, ct sacro huic Oratori gratiosissime sexente, tot emesbi, eruditam pieq

ue congressibus, Acaae

mi aetatem, piamque eruditionem, publicis pri*atis

bona fide intra ere literae seque idem es , necperegri

20쪽

miae no a clarissimis monimentis ostendit, disputando alacris, or ulsedatus : contionando opportunissime compos itus z orando convenientissime supplex: ad summam, Vir bonus intaminatusque, se in Q iocui eundem in his oris destinaverant Ecclesiae Polomcae , Ῥgit, excitatus, induserius ; νι es' Legationem seuam Nita integrarate omnibus Duυem fecit, legantium soceram pietatem , laudatis morique se ro bustu, in iera sanctimoni4 progress i, ore, animo, exemploque suo nobis reddidit acceptis imos. Acunc, qMando desiderio suo, votoque apud nos potitus ad suos remeare const/tuit, ct Ecclesias porro Ussctas is te, spiritu, subsidi que necessariis subis re, nos abeuntem satore samore publico offise comitamur , ct prosperum iter, prosperrimumque reditum ex animo Hospiti dilectissimo vo emus, ominamur . ertam atque etiam rogantes optimos q striquc , se Ter osticlue Virtutis ama rores , ut Virum hunc Clarisiimum atq*e optimum, sartum, quod di eitur , lectumque benigne ubique priassent, se bene*olentia hum i simά gratiose complectantur, a Deo immortali larga, sed gratuita me ritorum praemia , a nobis omne bene mereNisiuium prolixe repor

taturi. Dab. Halaiae, 21. Octobr. Anni. 16 .

L. S.

- jussu Magnifici Academiar RectorisOLAUS BOERICHIUS D. Academiae Pronot.