Tentamen medicum inaugurale de vulnere naturae sanando ... pro gradu doctoris ... [electronic resource]

21쪽

DE VULNERE NAΤURAE SANANDO V

sint, et inter animalia polypis superiora, cognosceret, operam dedit; et cito, qui viribus reproductionis polypum retulit, vermem quendam invenit. Animal medium transverse divisit. Septem diebus praeteritis parti posterior ejus caput, anteriori caudam esse miratus est. Utraque pars perfectus magnituditi divisi vermis erat. Hoc eventu elatus et plus discendi cupidus, alium vermem in partes viginti sex divisit. Brevi tempore

caudam caput caput cauda, utraque cetera partes acquisiverunt BoNΝΕΤ optime structuram hujus vermis et quatuor iisdem viribus repertorum descripsit . In his os ventriculum, intestina, situm arteriae magnae, dilatationem ejusque On- tractionem regularem, cum circulationis cursu singulari ex cauda scilicet caput versus facile cernere potuit Progressum et varietates reproductionis in vermibus specie diversis interdum visa sigillatim notavit. Aliis partium divisarum bina capita, aliis binae caudae, aliis autem cauda capitis vice fuit tamen primae speciei partem

22쪽

vi DE VULNERE NAΤURAE ANANDO.reproductam semper dimotae similem, et earundem functionum potentem, ordinem, structuram, figuram, positum motus externos atque internos utrique omnia denique eadem esse dicit . Postea similibus experimentis vermem terreStrem vulgarem subjicerunt REAIIMUR et BoNNET, unde partes ejus sectas quoque animalia perfecta fieri posse constat ceterum partes ejus amiSSa8,

praecipue caput, reproductu multo dissiciliores quam vermis aquatici supra descripti .

TREMBLEY cujusdam insectorum, nomine mill

pieta arvi saepissime polypi brachiis implicati,

et ab eodem devorati, mentionem facit. REAU-MUR Se saepe singula horum insectorum in binas partes divisisse, et incrementem partium divisarum non me Voluptate spectaviSSe, quarum Utramque haud raro decem diebus minus animal perfectum devenisse refert '.' Consid surdos Corps Organ. VoLII. p. 30. 'AERAUMUR Mem pour servi a PHistoire de Insectos, Vol. I. res p. 64. AEONNET. Consid. Sur les Corps Or-gan. Vol. II. p. 4. L. c. p. 9.

23쪽

D VULNERE NATURAE SANANDO. vii

Multo ante rem a TREMBLEY compertam, accolae maris locustis marinis et cancris, brachia et chelas casu vel consilio diruptas, reproducendi facultatem inesse noverunt. Sed ante REAUMUR physiologos, ut hoc experimenti confirmarent, Conatos e8Se non pro certo habemus . Cujus experimenta clare ostendunt sussici in locum totius vel partis brachii locustae a corpore Separati ΠΟ-Vam partem priorem referentem Membro vel parte ejus direpta membrana tenuis subrubra vulneri obducitur. Quinque diebus praeteritis haec membrana convexa fit, qua convexitate paullatim increscente, pars formam conicam assumit. Ut amnion et chorion, Detum; sic haec par conica protrusa primo mollis, rudimenta futuri brachii membrana operti, continet. Sed parte indies aeque magnitudine ac firmitate aucta, membranae obducta, tandem dirumpitur, et novum brachium priori omnino, nisi magnitudine, simile,

musculis et articulis propriis instructum sese visui offert. aere processus hic duobus et quadra-

24쪽

viii DE ULNERE NATURAE SANANDO.ginta diebus peractus est. Tunc temporis REAU-MUR parvula crura et cornua hujus animalis eodem modo reproduci invenit. Μultis exemplis partium animalium reproductarum a TREMBLEY BONNEΤ, et REΑUMUR, in

medium prolatis, quo datum sit philosophis ceteris Gallorum aliquid dubitationis de capite cochleae

reproducto, valde miremur Meo judicio nulla res naturalis melius hac ill SPALLANZAN comperta est. Quod tamen verum e8Se negaverunt CoTTE , ADANSON' BoΜARE . Experimenta, unde contrari opinantur, nec eodem modo ac illa SPALANTANI facta esse, nec ea solertia atque cura, Sine

quibus fallacia sint oportet, quis non vidit

Caput cochleae, quam fere creditum, multo plus complicatum est. Huic et superioribus animalibus cerebrum in duas partes divisum est, ab cujus ima parte derivantur nervi praecipui. Cornibus adsunt musculi a quibus et protrahuntur et

contrahuntur, et nervi cum cerebro communican-

25쪽

DE VULNERE NAΤURAE SANANDO. ix

tes. In utroque apice majorum cornuum sunt oeuli ex binis tunicis et ternis humoribus aquoso scilicet, chrystallino et vitreo compositi. in ca

pitis est os labiis dentibus, lingua, palato praedi

tum . Experimentis S PALLANTANI et BoNNEΤtotum hoc organum vel partem ejus ademptam paullatim redintegrari ostenderunt. 4eposui, dixit BONNET omnia capita separata, sigillatim observavi; cornua majora cum oculis, minora, os, labia, c. Deinde nova cornua protrudi, culos cornuum, nervum opticum, os labia dentes, earundem de novo formari quarum cochlearum capita seposueram, vidi'. EXperimentis repetitis, quae de suis PALLANTANI concluSerat, confirmaverunt LAVoisIER: SCHAEFFER , SE

26쪽

X DE VULNERE NATURAE SANANDO.in suo opusculo novo, multaque scientia repleto, Historia Cermi a dicto, non solum de capitibus cochleae ac limacis reproductis, sed etiam de illis per sectionem multiplicatis, hydra nempe vel polypo, a TREMBLEY naide proboscide vel naillesied 'Dard a REAUMUR; lumbricis terrestri et variegato, vel Der de terre et ver 'Faudouce, a BoNNET, descriptis, nos certiores fecit. Ultima etsi non minus mira reproductioni exempla mihi, ut opinor, non pretereunda caudae Crurumque lacertae, ranae stellionis vel salamandrae aquaticae sunt. Haec quoque cel Pavia Professor memoriae tradidit. Omnium stellio notatu dignissimus est, de quo verbis PALLANTANI ipsius utar. Quocunque loco crura stellionis amo-Veantur, regenerati aeque procedit, aeque an unum an quatuor, an no vel diversis temporibus separata sint. Reproductio incepta cono similis, et nihil aliud est, nisi crus involutum. Primo conus gelatum refert, et sensibilis admodum est; etsi

novum crus adhuc minimum, tamen artus videntur, et iis salamandra haud multo post utitur. His dissectis nova iterum crescunt, et hoc aliquoties. Verum enimvero salamandri adhuc tenerrimis, cum reproductio celerrime fiat, tres menses repro-

27쪽

DE VULNERE NAΤURAE SANANDO. XI

duci quaterna crura sexies, caudam toties inveni. Idem de maxillis amputatis dici potest.VCur non his credere etsi vulgo cognitis dissimilia sint Nonne physiologo, cujus scripta perscrutatio severa probavit, et veritati dedito, fides habenda invitati a PALLANTANI, Xperimenta ejus, sicut BONNEΤ, repetamus, certi, ut eidem curae ac diligentis eadem felicitas adfuerit. Quod his animantibus supra memoratis, et sane caeteris omnibus quae vita fruuntur, quodammodo etiam humano generi evenit. Et de hoc quippe quod nostra maxime interest, hic latius disserere

animus fert. Cum quam evidentes vulnerum sint inter sanandum mutationes, et quam eas observare Sit opportunum, earum cauSa jamdudum comperta e88e,

et sanandi scientiam peditentim perfectam, facile crediderimus. Hac in re autem multum fallimur. Hanc rem chirurgi antiqui nunquam, ut videtur, accurate investigare conati sunt, et de ea scriptore nostrum temporum multum hallucinati Primus omnium vir ingenio praeclarus HUNTER rem cura, diligentia, labore, ac fere solius studio illus travit, in doctrinam aeque lucidam ac Veram reX-

28쪽

Xii DE VULNERE NATURAE SANANDO.it, et fortasse Hodiernae chirurgiae principia constituit. De his tribus rebus praesertim scripturus Sum. Origine materiae, qua impleantur vulnera. ateriae hujus natura et vasculis. Similitudine hujus cum partibus unde producta, vel potestate

munerum earum fungendorum.

DE INFLAMMATIONE.

Inflammatio primus sanandi gradus est, in vulneribus sanandis primari agens. Haec est ejus benignissima et dignissima etsi rarissima acceptatio. Inflammatio ita intellecta est ea actio salutaris, qua natura materiam praeparat, unde partes separatae iterum conjungantur, et amissae reficiantur. Inflammatio, ut morbus, varia admodum est prout habitus et partis affectae structura. Ut in vulnerum sanatione primari agens duos duntaxat

29쪽

DE VULNERE NATURAE SANANDO. Mu

modo assumit, quos fine eorum Spectato, HUN-ΤΕ adhaesivam et suppurativam inflammationem

appellavit. Quarum utramque Separatim, deinde quibus rebus inter se differant, explicabimus. Praecipuae notae Infamationis Adhaesisae, et L fectus ultimi ex signis tegumentorum vulneris simplicis, cujus labia arte coeunt, optime sunt judicandae. Injuriam sanguis effusus sequitur, gradatim tamen cessurus. Labia rubeScunt, tumeScunt, Cum calore, tensione dolore. Humor trans-

parens et gelatum referens, extremis vasis inflammatis effunditur, qui tenuiter vulnus obducitur, et ejusdem latera conglutinat. Inflammationem eX-cipiunt cicatrix, et conjunctio perfecta. Gelatum hujus conjunctionis vinculum, plerumque si non totum lympha coagulata esse videtur. Haec lympha saepe venis inflammatis intus adhaeretur, quo non solum tenacitatem ejus Sed coagulationem subitam ostendit, nam effusam liquidam sanguis auferret . Quae tenacitas et coagulatio subita, lymphae, ut apparet, per vasa inflammata transeunti, acceditur. Sed quomodo hoc fiat,

ignari sumUS.

30쪽

xiv DE VULNERE NATURAE SANANDO.Materiam, qua partes divisae iterum conjunguntur ex sanguine coacto consistere posse, et hoc haud raro fieri, plerique crediderunt, et HUNTER

strenue et constanter affirmat. Contra quam opinionem multa res pugnant. Fere chirurgi coagulum sanguinis ante eluendum, quam latera vulneris committenda assidue curant; quia ut corpus externum mole sua ne partes inter se adhaereant

impedit Lympha coagulata interdum coagulum

sanguinis circumdatur, et partim vasa sanguifera habere videtur, sed ea pars sola, cui exudatio inflammatoria est, talia vasa habes et sanguis in quamcunque corpori partem est usuinunquam vas Sanguiferahabet, nisi ibi lympha coagulans circumfluxa sit. Sanguis extremitates ossis fracti circumfusus, ut partes iterum coalescant, essicere nequit Fere inflammatio injuriam subsequitur lympha coagulans nidus ossis futura effunditur ex ea parte sanguinis coacti, cui exudatio inflammatoria admixta est, hic nidus partim constet, reliqua autem paullatim evanescit. Cum sanguis e arteria divisa emissus ultro cessat, hoc in prdesentia, cuneolo quasi sanguinis intra vasis os formato evenit; cui autem soli contra haemorrhagiam natura nunquam