장음표시 사용
11쪽
lenus, dum contendit: Τ) b,ustionem ex his esse praesidiis, quae lolam h jus, qnod in stat, substantiam exinaniunt - quod idem esse videt nr, aesi diceret: nullum esse corporis Vitium tam ferreum:atque inpenetrabito, quod non cedat vi ignis, praesertim si multipliceS ejusγVires atque usus adamussim intelligantur. Quot enim existunt morbi inexcussi, qui per nos tentati non profligantur. Cujus rei causa in eo posita est, quod nescimus, quomodo praepotente ignis Virtute recte uti conveniat; quippe tam Iate ea patet, ut, in quacunque Se eXSeruerit corporis parte, Omnem ejus substantiam subire queat. Testificatus etiam hoc his Versibus est Democrates
apud Galenum: ')Unus idcirco est omnium curae moduS: Omnibus carnem Virulentam protinuSScalpello circumcide, et igne Combuta. UiS, quos nominaVimus, optimae uotae medicis adnumerandi sunt ex methodicorum schola Themison, Soranus, Caelius Aurelianus et alii, quos Prosper Alpinus laudat. Aetius etiam Archigenem in medium adducit, qui ita Ioquitur: σθ,,Veteres ustione tu ischiaticis usi sunt, tum per cautere S ferreos igne candefactos , tum per struthii et aristoIochiae radices, cOXae junctura in altum perusta, itemque cruri per intervalla quaedam, circa dolentes marii me Io
Cornolii CeIsi suffragium de hac re ita audit: ultimum est ot involoribus quoque morbi S essicacisSimum, tribus aut quatuor Iocis sui orcoxam, cutem candentibuS feramentiS exulcerare, ut materia inutilis evocetur. ς - et alio loco dicit: ,, eoAis proNima genua sunt, in quibus ipsis nonnunquam dolor esse consueVit: in iisdem cataplasmatis curbitalisque praesidium est, sicut etiam, Cum in humeris alii SVe commissuris dolor aliquis exortus est , e. S. P. tandemqne ita con Cludit: ,, omnes ejusmodi dolores, ubi inVeteraVerunt, Vix citra ustionem finiuntur. -
3 Method. med. I. XII. e. 6.4) de Antid. I. II. c. 6. 5 de Medicin. Aegyptior. I. III. c. 12.6) Tetrab. III. Serm. jo. o. a. de Medicis. I. Iv. t. 22. et I. V. p. 236.
12쪽
Paulus Aegineta itidem pluribus 'in morbis ustionem laudat. Sic etiam Plinius et Theodorus Priscianus frequenter hujusl medicinae faciunt mentionem, neqne alii, etsi minus celebres, Viri, ejus obliti sunt, inter quos referendus est Titus LiVius, qui tuberculum, quod carbo cauthrax)Vocatur, Carbone exurendum Suadet; et Quintus Serenus bene canit:
At cum prima mali sese ostentabit origo, Fervida non timidis tolera cauteria plantis. Virgilius Maro de ignis in corpus' saluberrimo usu ita iudicat: Omne per ignem Excoquitur vitium, atque exudat inutilis humor, Seu durat magis et Venas adstringit hiantes l)Georgic. L. I. Plinius testis est, ArcJ1agalum Peloponnesiacum, primum fuisse, qui L. Aemilio et M. Livio Consulibus 535. a. u. c.jRomae medicinam fecit et a senatu ci is Romani privilegiis ot apto ad persciendas operationes Ioco eoΠ-
donatus, medici Vulnerarii nomen accebit. Sed nimis frBquens cauterio Tum et serramentorum usus, nec non infausti exitus, qui quandoque Ope rationem insecuti sunt, sicut etiam adversariorum, inter quos M. P. Catonem primum obtinuisse videmus Iocum, obtrectationes effecerunt, ut OS- Sestutam Prius Colobritalom fit metra rursus haec medendi ratio Perderet omnem et carnificii operis nomine u quibusdam contaminaretur. Unicam fere Iaponensium et Sinensium sanandi methodum in ustione
constitisse, quae Moriae ope iustituebatur, in graVissimis quibusdam mor- his, hahemus cognitum. EN Aethiopibus quoque et Abyssinis, antiquilus 'ea curandi ratione utentibus, defluxisse morem hunc ad Aegyptios, Prosper Alpinus auto-psiae side hisce Vexhis declarare studet: ἔφ) homines, inquit, ibi quasi innumeros licet spectare, quibus ex cicatricibusa multas partes inustas fuisse, certo conjicitur, si quidem permulti capitis partes, sinciput, oeci put aliasque perierauit, tempora, collum, Pectus, Iatexa, hypochondria
8) Q. Sereni Carmen do medicina. 9) Bernstein, I. l. p. 38 et 39. 10 de Medicin. Aegyptior. I. 1.
13쪽
ad umbilicum, hepar, lien, Tenes, vesicam, spinam dorsi, lumbos articulosque Vel brachiorum, Vel manuum, vel crurum, Vel pedum inustas fuisse, ignis relictae cicatrices certo significant. - Omnes ejus regionis incolae, inustionem ad multos morbos, eosque nullis aliis remediis cedentes , pro secreto habuerunt auxilio. Sic etiam Arabes, secundum eundem auctorem, permulto S m OTIOS igne SanaSSe constat, et Dioscorides his utitur verbis: δ, , de hac medicina non est, quod hactenus aliud inVenerimus aut tradere ValeamuS, nee euae Arabica haec ustio quondam diceretur, nisi forte a gente id nomen in Venerit; et quoniam Arabes Sic coxendices urerent, ideo Arabica fuer1t dicta a Veteribus. Et profecto hanc sententiam nemo valet confirmare melius, quam Albucasis, qui in hoc, quod ignis usum medicum attinet, caeteriS OmnibuSbest anteponendus. Libros hic auctor reliquit de Chirurgia treS, quorum primus, quantus quantus est, descriptione et delineatione usus cauterii actualis occupatur. ηδ Chirurgos Graecos ab Hippo eratis inde temporibus permultum huic remedio tribuisso utilitatis atque efficacitatis, Romanos contra esso eminatos, dolorumque timidos, rariSSime
istud in usum vocaSse, praesertim quum eo laudem tempore interuae et eN- ternae Graecorum artis medendi notitiam acceperint, quo moIlities et Iuxuriosa vita ipsorum Vires debilitaverat adeoque eNhauserat, habemuS COm- pertum. Arahen, Ricut iri omrailino Iliam HUTum aemulatores fuerunt, ita
quoquo ab ustione abhorruerunt, Si Unum eta CeseriS Albucasum, quem autem ad extrema Vorgentem, iusto SaepiUS et Sine recta indicationum di iudicatione atque circumspectione cauteria Videmus adhibere, ut nullum fere existeret corporis Vitium, quod non ignis ope e medio tollere studuisset Sic et Avicentia δῖ) cauterium nuneupat medicamentum utilissimum, juVans ad prohibendum, ne corruptio Spargatur, et ad consortandum memhrnm, cujus3Complexio BSi frigida, et ad restringendum sanguinis fluxum. - Κaemplar μθ refert, ArabeS eorumque asseclas, Persas et
Moligoles, ignis fomitem in urendis IaeSiS corporis partibus non alium expetiisse, quam pannum g08Sypiuum i3atide Seu glasto tiuctum.
12J Albucasis, chΤrurgorum omnium primarii, Iibri tres. eogent. 1532. AI. 13 Canon. L. II. Fen. jo . .. 29.14 Amoenitat. exotie. Fascicul. III. Observ. 12. P. 589.
14쪽
Alios pastores, Secundum Herodotum, pueris quadrimis osypo oviIIo bregma inurobant, ne catarrhis essent Obnoxii: quam eandemuoticausam Hippocrates Oeto CauteritS caput exurebat. -
Eo otiam in pretio habuerunt Scythae ustiones, ut Hippocrates: ho rum vidisse retuIerit humeros et brachia,l juncturaS matauum, pectora, lumbos et coxas ignis cicatricibus notatas, quas ustlanesiudhibuerunt, propter humiditatem artuum et ad:firmandum corpus. uid, quod Sauromatae so eminae , eodem teste, puellis adhuc inlantibus , dextras mammasesectas, igne aduSSerint eam ob causam, ut tu bello sagittaturis, omiaruvis omneque robur in dextrum humerum et brachium deferretur. - .
Jam ex his testimoniis gravissimis facillime apparet, quanti antiquissimis iam temporibus omnes fere nationes ac gentes, ignis usum inmodendis cujusVis generis aegritudinibus fecerunt, veluti ex ignis sola et
frequenti administratio ne, cuncta ea levamina reportarint, quae aIii a reliquorum medicamentorum farragine, studiose in usum Vocata expectarunt. Sed non ad curanda tantummodo, ad praecavenda adeo mala, BA-iimi Orientis nationes corpus inurere consueverunt, et dolores appliCatione ignis excitatos tam parVi aestimarunt, ut nec aetati nec Seriui parcerent, totamque cutem foedis cicatricibus squalidam redderent, id quod relationes de rebus medicorum gestis passim testantur. Sed medicae artis magiStrorum et princi pom primi aevi cum igne
factae experientiae, eorumque doctissima de huius elementi applicatio noinstitutio, quemadmodum etiam paSSim relatae Observationes, tam ejus nociferum quam proficuum usum illustrantes , etsi plures nimia eloquentia illum. veluti secretum plurimis Vitiis eXpugnandis maximnm praedicarint, majorem conciliaverunt remedio fiduciam, quam multitudinis in illud propitia VoluntaS. Videmus ex iis , quae dixi, auctoritatum haud esse Spernendum numerum, cui, si in his Versari finis esset, multas alias easque non parvi ponderis addere potuissemus ex operibus Variorum scriptorum decerptas, qui ustionis laudatores Sese praedicani, quique virtutem ignis in pertinacissimis et periculosissimis assectibus se expertos esse gloriamur; verum nimia ipsorum nec satis limitata ustionis commendatio, inter medicos ipsos
15쪽
discrepantias genuit innumeras', sic ut tandem adurendi exercitium tot nactum Sit Osores, quot autea habuerat praecones. Quod fatum cuilibet, etiam optimo, medicamento aeque contigit, ac huic, ut laudatum esset ab his, vituperatum et culpatum ab illis. Fuerunt enim quOVis aevo, qui ignis usum ejusque in corpus humanum essicacitatem et applicationem non inutil61n solum, sed adeo periculosam et e medicina omnino proscribendam e h declararunt.-Plures vero eorum, qui eiusmodi de ustione ut sanitatis restituendae praesidis iudicium dederunt, sine iusta causarum et e Ventuum ponderatione, nunc tantum ob cruciatus doloresque inde excitatoS, nunCob adspectum ferramenti candentis terribilem, nunc ob infructuosam ignis, in Variis, per se in curabilibus affectibus, applicationem, imo etiam ob remedii, incongrue licet adhibiti, vel exiguum, vel interdum etiam infau-Stum essectum, ab hac morbis medendi methodo abhorruerunt, ad alIo, quam is igne minus efficacia remedia confugerunt maculam tuo illi inferre non dubitaruul. Quibus tamen semper sese opposuerunt celeberrimae fcl-mae insignisquo nominis viri, adversi exitus culpam, erroneae de eJUS
agendi modo opinioni et perversae remodii applicationi adscribentes. Atque ex his nominasse sussiciat: Guiliolinum Fabricium Hildanum, Fabricium ab Aquapondente, FaIIopium, Lansrankium, Prosperum Alpi num, Ambrosium Paraeum, Scultetum, Kaompiarum, Petrum Frankium,
prae caeteris aut m Μaxo. AorOI. Soverinum, quI Tarsiae in Calabria natus,
modicos sui temporis, qui timidi quippe et artis, quam e ercebant, sarum gnari, ab essicaeis chirurgiae administratione omnes abstinebant, Te mediisque, etiamsi non nociferis et inutilibus, effectum lamen et promptum auxiIium recusantibus, aegrotorum miserum statum producebant adeoque saepius irreparabilem reddebant, scriptis suis de ossi casti hac medicina, ex Iethargo excitaVit strenua Voce. Sed et ipse et sectatoreS eiUS, necessariae mediOCritatis immemores, ferro et cauteriis non raro Sunt Bbusi, atque hic et illic pIus noxae quam levaminis aegrotis attulerunt. Praeter Albucasem nullum prorsus habemus chirurgum, qui ferri atque ignis administrationem tam universaIem et sere omnipotentem habuerit et praedicarit, quam ipse ille Severinus. Licet autem hic clarus Vir a suis non solum admiraretur CoaeVis, sed a posteris quoquct summis efferro tur Iaudibus, cuius Scripta egregiis praeceptis et consiliis chirurgicis abundarent, accidit tamen, ut iude ab
16쪽
ipsius temporibus, Cauteriorum et ustionis in universum rara tantummodo et parca fieret mentio, usque dum recentiori aevo haec medendi ratio oticet borrimis quibusdam Chirurgis denuo traheretur in usum atque Valde . commemdaretur. Quem enim lectorum fugere possunt immortalia de hoc nostro me dicamine Clarissimorum Francogalliae Chirurgorum merita 3 Experientissim quippe hi viri summa assiduitate indefessoque studio vires impendexuntione nos, ut tale divinum auxilium ab oblivionis profecto immerita sorte xindic rent, quo DCtum est, ut haeC Chirurgiae pars, per longum temporis iniservablum plane neglecta et rejecta, denuo mortalibus uberrimus fons salutis et vitae fieret: namque rationis et experientiae facem praeferentes doctissim pyrosophiae defensores, re Centissimis annis multos ad itentaminum eXCitassyvidemus imitationem, qua nomen famamque sibi pararunt,iab iis, qui huic chirurgiae haud favent, nunquam obtrectandam Regia Academia chirurgica Parisiensis, institutum illud celeberrimum, cujuS de Chirurgia non minus, quam de artis salutaris.quacunque alia parte merita splendidissima quaelibet gens grata agnos Cit mente, ContrOVO siam illam, utrum Cauteria, quae potentialia dicuntur, quaeqΠO CauSticam suam Corrodendo exercent Vim, aCtualibus, nudo igne agentibus, aequiValeant, Vel sint penitus postponenda, duplici quaestione solvendam Curari
quarum altera CauStiCorum agendi modum, Concernit, altera Problemata spectat, an Cauterium a CtUBIU H. x ULQxὶbψo nimiom npplicatum et a re Centioribus nimium neglectum fuerit, et in quibusnam' Casibus, quibuSquo Cum . Cauilonibus illud ad Curandos morbos aliis remediis sit praeferendum -- Clarissimorum virorum Labissiere et Louis ad primam harum quaestionum responsa, multum illustrarunt doctrinam de cauteriis ita, ut Certioribus sussulti principiis, tuto et ala Criter horum pharmaCorum usum in generis humani levamen amplecti Sciamus.
Quantum porro debemus doctissimis disquisitionibus et experimentis diliguntissimis Poutem et Percy, qui, ingenii acumine nobiles, scriptis non
minus, quam faCtis, pyromedicinae restitutores et reformatores Summo jure habentur. Nullus enim dubito, quin medicina ct et inprimis chirurgiae strenuo Cuilibet Cultori, notissima sint, quae clari hi viri, non solum ab instituto isto Parisiensi excitati, sed etiam scientiarum amore ducti, fecerunt inVentast eruditorum iudicio subjecerunt. Profecto aere digna et summi pretii nobis: Visa Sunt SemPer ea, , quae ingeniosissimus Percy in introductione in
17쪽
1ibrum, qui prodiit sub titulo: Pyrotechnis chirurgicale - pratique, oul'art d appliquer Ie seu en Chirurgie, notissimum, de Causa neglectus hujus ecticacis chirurgiae partis disputat, et Certe non ingratum erit te Ctori, Si, quae huc Spectant, ipsius auctoris VerbiS, repetimuS: DC' est esseCtivementiste public, dicit, C' est Son influencst Sur un ari qui ne deuroit recevoir desselota que de Ia natura et du gente, qui a fati disparoitre, de I exercios de ista chirurgie, I'antique et precieux us age de l'adustiora. La me decine Ca- Messant Ies gouis, saltant les caprices de ce dispensateur de la lovange et sedu blame, Sacrifia, la premiere, I'austerite de ses principes, au desir de
sede celtu fermete a Ia fois intrepide et Compatissante, qui eleve thommeis audessus de lui-msime, qui tui fait braver les mouvemens de Ia nature, et ne tui Iaisse sentendro que I a Conscience du devotr et tu cri de la hienses-ris ance. - Neque Vero his tantummodo verbis, sed tota de Cauteriorum necessaria aestumatione do Ctissima illa disputation se, quae lauream ipsi vindicavit meritissimam, satisfecisSe auctorem saga Cissimum, et quaestioni propositae, et rei ipsius dignitati, nec non humanitatis et medici prudentis ossi- Cio, quis eruditorum est, quem fugere possitῖ - Silentio denique pram terire neutiquam possumus, quae Suo quo Cunque tempore eundem in finem diligentissime con Ceperunt, nobisque Cognita reddiderunt Aul agni ef, Ches-neau, Cotheri et, Delonnes, Larrey, Marmarid, Paroisse, Valentin, Petit, Richerand , Rustius et multi alii iique expertissimi chirurgiae magistri.
18쪽
Λntequam vero hunc relinquamus locum, non possumus, quin adiiciamus nonnulla de multiplici materia, qua Chirurgi Suo quique aevo ad stiones moliebantur, quippe quae itidem ad historicam argumenti nostri pa
Magna fuit morborum, Contra quoS veteres Cauteriis pugnabant, Caterva; numero SiSSimae quoque fuere gentes, quae illa adhibuerunt, et variae quoque in hunc finem vocabantur in usum materies, quarum ope Per si Ci ustiones solebant. Quum enim omnibus fere Corporis partibus appliCarent ignem Et adaptandam esse existimarent materiae formam ejus partis se mae et Stru Cturae, qnae Cauterii administrationem postulavit, instrumenta Pararunt Variae formact et magnitudinis, quorum plurima in instrumentorum Chirurgicorum pristini temporis Colle Ctionibus adhuC reperiuntur. Ac primum quidem usi sunt artis magistri metallis, inprimis auro, argento, Cupro, aere, ferro et Chalybe, quorum forma aut plana, aut ac minata, rotunda, aut cylindrata Coni Cave, pro loci urendi varietate Varia
orat. Alii Cauterigabant lapidibus, lignis, plantarum radiCibus, Sic e. s. Rases ligno myrrhae humido, Hippocrates non raro buxeis fusis aut fungis; alii medici Aegineta referente fungosa materia; Aetius ligno juglandis regia alii rursus radicibus asphodeli, dracuntii, et gentianae, item sarmento Vitis,DIiVae nuCleo, ligno quovis oleoso, ovi Corti Ce, nec non aquae et olei sese
pras lana aut stercore DioscorideS fa Cit mentionem. Linum Crudum suadet
Pollinius; A gyptii vero utebantur secundum Alpinum, Segmento panni ex lino aut gossypio parati, longitudine et latitudine digitorum circiter trium, quo involvebant aliquid Ianuginis gossypti et ex quo formabant pyramidem,
cuius basin cuti exa Cte adaptabant Ianuginemque Cum panno Comburebant. Post inustionem parti exustae appliCabant ossium medullam, donec eschara Caderet. X F)Japones instituunt ustiones ope.Moxae. Collecta nimirum mense Julio Artemisiae folia lanuginosa siccant, deinde a foliis abradunt texturam lanuginosam, quam tundunt, terunt et inter digitos volvunt, indeque conum , qui glandis magnitudinem Labet, formant, Cujus basin aqua vel saliva humectatam Cuti as nectunt et accendunt. Hanc procedendi methodum de-
16 Prosp. Alpinus de messiein. Aegyptior. εκ essit. Venet. 1591. L. III. c. 12.
19쪽
scribit Pu annus, secundum quem et Indiae gentes eandem adhibere solent Artemisiae lanuginem. Κaempserus δη) narrat, Arabes et alios Orientem inhabitantes populostistionem panno gos Sypino is alide tincto peragerct sic, ut per horae qΠ
drantem, immo etiam per longius tempus relinquatur in cute hic incensus fomes, quo et vehemens dolor producatur et altΘ adeo SubieCta Caro pes Sime assiciatur, ulcusque Sordidum saepeque insanabile oriatur, quale ipsi aliquoties in istis terris obvenit, Cuique medelam studuit afferre. Turcae linteolo intorto se ureres solent ob defluxiones et Capitis artuumque dolorem. δ') Eundem in finem uti etiam solent aCCenso fomite, ex SterCOre Caprino Siccato'et gossypio Confecto. *φ)Hispani testes Μurray ecliinopo sphaero cephalob quodam adurunt
corporis sui partos. φλ)CalmuCci autem oum artemisiae quadam speCie cauterigant, Vel ex Ianosis Centaureae sybirica se foliis aut Vorbasci lanugine glutinis Cuiusdam Ope turundam parant mollem,' Cutiquct imponUnt. Ostiacis et Lapponibus agarici muscarii segmentum eXSICCatum, MO-riginibus lignum quoddam, quod Puno vocant' o Cauterii materiem praebet, atque nonniillos horum popuIorum iisdem ad hunc usquct diem uti so-Ιere ad urendum substantiis, Prosper Alpinus, Homberg, Kaemplar, tenRhyne et Scam passim testa Πtiar Ex GraeCorum antiquo more, Cauteria in Oleum semens immorgendi,ox quo peculiares vires illa aCCipere arbitrati Sunt, error i Ste Graecorum saeculi septimi exortus videtur, qui Variae cuilibet affectioni, quae Cauterii applicationem postulabat, Variis etiam radicibus aut lignis SuCCurrendum esse Censebant, unde factum est, ut V. C. Theophrastus hederam, Coelius Aurelianus Eaponariae radicem, Paulus Aegineta. radicem origani eligeret in usum ustionis.
17 Purmanni chirurgia curiosa ete. P. 724. 18) Amoenitat. EXol. I. 1.
20쪽
Transiit haec erronea opinio a Graecis ad Arabes et ab his deinde ad Italicos scriptores, acciditque, ut ex his Thomas Fienus, Mercatus et
praeprimis Severinus cuilibet naturae trium regnorum substantiae aut corpori peculiares et Ionge inter se diversas adscripserint virtutes. Atque in hoc ΠOVa et graVis causa quaerenda est, ex qua summa imminebant adurendi arti pericula. Ex hac enim ab omni ratione omnique experientia PIane aliena agendi methodo artis ipsius contemtus et neglectus necessario Sequebatur.
Licet autem permuItas ad cauteria actuaIta conficienda adhibitas a Variis esse materies Videamus, earum simplicissimos tamen ObserVamuSessectus; hinc etiath recentiorum auctorum de nulla alia medicamenti cuiuS-dam simplicis aut arte parati vi medica tantopere inter se conVeniunt opinione S, quam de illa cauteriorum actione; neque hoc est mirandum, istos Siquidem conspicuos effectus nunquam materiae, quam in uSum Vocamus, non ferro aut cupro aut alii cuidam substantiae, sed soli igni adscribendoses SD, cujuS Solummodo conductores ista sint, facile patet; discrepantia enim, quae in effectu ignitae materiae, corpori animaIi admotae, Ob SerVa tur , non nisi ab applicatae materiae vario caloris gradu, istiusque diuturniore Vel breViore actione pendet. uum enim variae fluidae atque Solidae in hunc finem applicaudae substantiae disparem in se recipere VaIeant Cato
eo fortius incaIescant, sponte apparet, tenacitate sua discrepantium rerum ignitarum applicatione earumque vel momentanea vel diutius protracta Viagendi, diversum essectum impetrari.