장음표시 사용
21쪽
fuisset, si nemine invito, eum eligere datum esset. Chirurgiae vero Clinicae Schola in Nosocomio Sancti Jacobi In curabilium instituta fuit, et Chi rurgiae in Archigymnasio Professori commissa cio. In posteriori itaque , ac Superiori hujus am
plissimi aedificii loco, qua praeterfluentem Tyberim
spectat, vetustique Pontis TriumphaliS rudera conspiciuntur, inter septentrionem , et meridiem , qUatitor aSSignata fuerunt diversae amplitudinis cubi cula ab aliis omnibus divisa , mutuoque inter Sejuncta , aditu tamen non facili , ac veluti occulto . Horum primum lectionibus atque interpretrationi bus clinicis inservit: alterum , quod majori amplitudine gaudet, viros eXcipit tertium nimiS Certe angia Stiam foeminas; quartum tandem sequioris Se XUS Custodes . AEgri ad alumnos erudiendos OP- PortunioreS eliguntur a communi S. Spiritus Noso-COmio Primo eorum ingressu, atque a privatis domibus . Acuto morbo laborantes iis , qui chronicis assectionibus detinentur , praeferri solent , Sed his quoque ingredi licet. Eorum numerus illum lectulorum Superare nequit, qui duodecim sunt pro Viris , BC tres tantummodo pro foeminis . Ex pariete, Cui le-Ctuli aegros excipientes innituntur, singulae tabellae Pendent, Seu Schedae, quae rite dispositae pluribusque lineis in totidem loculamenta diSpertitae, ea omnia inscribenda praebent, quae de morbo Scitu ne CeS-
o Cl. Joseph Sisco expertissimae manus, et magni nomini SChirurgus hoc honore primus dedoratuS .
22쪽
tem , CaUSAS, denominationem , medendi m0thodum etc. Quae aegri ingressum in Clinicum valetudinarium praecessere, ejuSque Corpori S Statum, Causarumque actionem reSpiciunt in prima, et Superiori schedae parte leguntur ea, quae in dieSPost ejusdem ingressum, Vel ex morbi natura, vel ex adhibita medicina contingunt, in inferiori Schedae Parte referuntur . Quatuor hinc medicinae alumni ea lege operam suam Clinico Instituto Prae- Stant, Ut SeXta quaque hora unus alteri succedat aegris invigilans, remedia adminiStranS, atque ea omnia pendentibus schedis inscribens, quae Vel
di agnosi , Vel prognosi, vel curationi instituendae
Conferre possunt. Verum Praeter hoS quatuor alum-DOS , quorum Unus , aut alter in Clinicis Cubiculis ver- Sari perpetuo debet , aegrorum omnium non minUS , quam physicorum in Strumentorum Sedulus relator ,
duo insuper adsunt bajuli, qui in Virorum cubi- Culo aegris famulantur vilioribus operibus addicti; ac duae ad eumdem sinem ex Orphanotrophio Sorores in mulierum cubiculo . Tali ratione non modo aegrorum Commodo , Sed etiam alumnorum
eruditioni optime prospicitur et a diligenti etenim assidentium opera quidquid Persiciendum est perficitur , quidquid adnotandum adnotatur. Neque desunt Chirurgus, ac Medicus a Ssisten S , quorum
Primus externas affectiones explorare, auxilia chirurgica subministrare , mortuorumque Cadavera dissecare debet i alter vero aegroS morbo ma-
i Cujμιanus Flaiani multa eruditione , ac dexteritate praedit Instituti Clinici Chirurgus assistens , et cadaverum PrOSector .
23쪽
gis oppressos saepius in die in isere debet, et Pro. fessoris absentis viceS gerere 3PUd aegrotos 19 .
Duo etiam habentur accuratioriS Ordinis Causa ex
Archigymnasii Professoribus Clinici Consulentes ,
qui Institutum quandoque adire , ac de ejus regimine inquirere debent. Omnis vero Clinica disciplina duobus medicinae Professoribus ex eodem Archigymnasio accitis commiSSa tali ratione, ac lege ad effectum perducitur. Mane SCiliCet, aCVeSpere hora Statuta , Clinicum nosoComium eis adeundum , omniaque de more peragenda . Quarto tamen qUoque men Se Professores sibi invicem
Sia CC edunt, Cum alternatim mUnus SuUm obeant
trimestri spatio . Divisus namque labor levior sit, ac diligentius exercetur, Unde tironum, aegrorumque incresCit utilitas . Zgris itaque utriusque sexus diligentissime eXaminatiS, ac phaenomeniS omnibus , quae in
singulis cujusque horae momentis eveniunt ad notatis ab assidentibus, atque expensis a ProfeSSO- Te , ea omnia , quae morbo eXpugnando apta Videntur, illico decernuntur, atque sChedis mBDdRntur . Absoluta matutina aegrorum visitatione, in
alterum lectionis cubiculum transitus sit, ibique
i) Unus ex Noso omit S. Spiritus Medicis Assistentibus , qui
pro tempore Clinteo etiam Instituto operam navare debet . Omnium primus host munere defunctus fuit , nec sine laude , D. JOSePli Falcioni juvenis medicus optimae spei . et) Cl. Viri Petrus Lupi , et Dominicus Morichini, quorum normina felici per urbem praxi , atque editis operibus inclEruere , ad hoc munus primi fuerunt vocati .
24쪽
lecta Primum unius , Vel plurium aegrorum historia , de iis sermo in Stituitur , eorum eXCreta , Si
dicamenta exponuntur , futura Praenunciantur , extispicia interpretantur . Singulis diebus novus aliquis aeger admittitur, et subsequenti die ut plurimum Professor de eo, ejusque morbo diSSerit. Cadavera in Communi receptaculo mortuorum ΝΟ- socomit S. Spiritus transferuntur , ibique , recitata historia morbi, Coram alumnis disSe Cantur , et in eadem Scheda, omnia , quae notatu digna Con-SPiciuntur , adnotantur , ut recta de iis interpretatio siexi queat. Si quae sunt parteS, Vel ViSCera a morbo nimis praeternaturaliter immutata , in Aluseo Pathologico asservantur . In cujusque men Sis sine obServationes meteorologicae ex Baro metro, Thermo metro , 'grometro desumptae recolliguntur de anni temporis qualitate , de ventorum directione , et Vi, de caelestibus , ac terrestribus Phaenomen i6hras habetur sermo ; deinde hae C Omnia Cum regnantibus morbis conferuntur , eorumque relatiODOS EXPenduntur. Noso omium S. Spiritus Phar- ΠRCa , et Vi Ctum suppeditat: quae vero Sit diaetae Tatio, anneXa Tabula ostendit.
Instituti Clinici Romani constitutione , a C Ordine declarato , nonnulla de Urbis situ, aeris , et
Soli natura, incolarumque victu declaranda Sunt, Ut quantum experientia rationi respondeat in momborum geneSi, et natura, remediorumque USU, facilius unusquisques intelligat. Quae Omnia, quam Vis per multa volumina , Perque m3gnae Conten-
25쪽
tionis disputationes a medicis saepe tractata sint atque tractentur , attamen breviter , Candideque eadem , ut opportunissima hic exponere, operae pretium ducimus . Docet namque Celsus post Hip-Pocratem , di ferre Pro natura locorum genera medicinae , et aliud νus esse Romae, aliud in AEgγ-Pto , aliud in Gallia cio . Hinc Baglivius noster
jure meritoque non semel hisee utitur verbis in suis Praxeos Medicae libris : Romae sCribo, atque
in aere Romano . Lancisius vero ait Nemo Clinicorum alicubi esse Potest Nel mediocri fama
CelebratuS , quin ante Omnia locorum , in quibus se Nelis exei Cere, tum Positiones, ac NeΠtOS, tum G quaS, et Caeteras aeris, et alimentorum qualitates Probe
Vanis itaque eorum disquisitionibus praetermiS- sis , qui Romae situm necessitate PotiuS , quam Con- Silio statutum fuisse putant, vel eorum , qui ha DC
ipsam urbem inter spatia totius orbis terrarUm , Te
gionumque medio ponunt, et cordis , vel umbilici instar in media, nobilissimaque Italiae Parte eam Collocant, illud ratum, certumque habemus 649 , ejus Latitudinem , seu distantiam ab Tquatore Ver-
dinem Vero , seu distantiam ab Insula Ferri For-
1 In Praefat. lib. I. a) Ρrax. Μed. lib. I. de feb. mali g. , et meSent . ο) De nativis , deque adventitiis Romani caeli qualitatibus : in
26쪽
tunatarum ultima esse gr. SO ' So . Idcirco non in quinto Climate , ut Perperam opinati sunt nonnulli, sed in sexto, imo inter Sexti sinem, aC Septimi principium Statuta est urbs Roma, cujuS tum dies, tum nox longissima horarum est quindecim, et paulo ultra quod ipse Galenus probe novit, scribens ci9 : Romae maximi dies , ac noctes Paula majores quindecim aequinoctialibus horis sunt, COH-tra minimi Paulo infra nor em . Urbis circuitus
moenibus undique Cinctus sexdecim Circiter PaSSUum millibus Constat; unde quam lata , Vel eX-ten Sa ea Sit, unusquisque facile mente conspicit.
Εjus colles , praesertim interni , non admodum diversam inter se altitudinem exhibent , ac tali dispositi sunt ordine : Aventinus, Coelius, et Palatinus in Aleridionali urbis parte extant; Capitolinus quasi in centro Esquilinus, ac Vimi
nalis in Orientali; Quirinalis in Septentrionali pla
ga . Pincius Vero , atque Ianiculus , qui extra Urbis moenia olim erant, ideoque externi dicebantur, modo ille partem urbis Septentrionalem , hic Occidentalem Circumscribunt. Tyberis flexuoso itinere urbem inaequaliter dividit, quamvis a Septentrione eam ingrediatur, ac versus Meridiem egrediatur ab ea . Hinc ejus deXtera Occidenta lem, Sinistra vero Orientalem urbis partem alluit. Vetus Roma pene omnis in montibus, atque in
Spatiis inter montes Continebatur recens Vero in
27쪽
planitie, ac praesertim in Campo Martio prope Tyberim, Transtyberim, in agro Vaticano. Montes
namque magna eX Parte deSerti Sunt, et sacris aedibus, paucisque aliis exceptis, fere omnes hortorUm, BC Vinearum culturae addicuntur. Media
Romani soli planities altior est mare ped. Par. Circiter 6O: Tyberis enim intra urbis moenia sublimioreSt mare, ex quo distat i5 millia passuum, Ped Par 24 Altitudinis discrimen, quod inter singuloS Romae Colles intercedit, est pedum circiter fio : AltioreS namque, Ut Ianiculus in Eccl0sia S. Petri
ploratorio p. 185, et Esquilinus in Basilica Libo riana P. t 77; humiliores vero, ut Capitolinus in Ecclesia Aracaeli p i5i , et Quirinalis in aedibus Pontificiis p. 108 eminent Supra mare l9 .
Verum diversa admodum est praesenS Romanorum Collium altitudo ab illa, quae vetustissimo tempore fuit hinc qui olim montes, ColleS hodie dici solent . Temporis enim vi montes ipsi desiciunt , ac subsidunt ; valles, quidquid montibus abraditur, excipiunt, atque ASSurgunt eamque ob causam Romani soli planities saeculorum lapsu sublimior , atque aequalior extat. Extra urbiS moenia hortuli, vineae, ac dumeta Primum OCCUrrunt dein immensus Romanu S ager, qui alterna Vice magna ex Parte PaSCUUS , minima frumenta-TiUS, PeCoribus magis, quam hominibus alendis aSSignari videtur . A montibus Ciminis , Sabinis,
i) opusc. Astronom. , e fisici di Calandrelli , e Conti Tom. I.
28쪽
Tusculanis, atque Albanis ad maris usque litora ille protenditur. Ingen S aquarum Copia eum undique alluit quarum fontes Vel a propinquis
collibus derivantes, vel sponte ex ejuS Sinit erumpentes , vel arte aliunde influentes , modo StagnanteS , modo CUrrenteS Sunt , potabiles, aut medicati
pro diversis Substantiis mineralibus, quae in iis diSSolvuntur , quaeque a vulcanica soli indole , qua
Vagantur originem ducunt. Venti , qui Romae frequentiuS, aC Vehementius perflant, australeS Sunt , aeState PraeSertim , atque autumno ; hieme Vero Septentrionales . Quamvis enim omnibus Pene ventis Urbs pervia Unde quaque exiStat, Cum neque interni, neque eXterni montes tales sint , ut diversorum ventorum flatus repellere Valeant , attamen cum ex meridionali
plaga late pateat Romanus ager usque ad maris litora, neque ullo prorSUS montium propugna Culo gaudeat, hinc meridionales venti liberius in Ur bem , ejusque agriam Spirant, iis potissimum anni tempestatibus , quibus valetudini infensiones es- Se Solent . Nam quod opinatus fuit Lancisius ,
quam Vero noxioS, nisi Per palustria loca tran elando , CoenoSiS, gravibusque effluviis inquinentur, experientiae omnino adversatur . Neque Solum
post illatas clades a Gothis , Longobardis , Sara
Ceni S , aliisque , ait Stros nocentes fuiSSe Credendum,
quia multa tunc prope moenia Uda loca Patebant , ut ipse ait. Jam usque ab Augusti temporibus noXius erat Romae auster ; ideoque Hora-
29쪽
tius modo Plumbeum clo, modo COI Poribus nocentem si merito eum appellat. CelsuS Vero de eo sic loquitur ci : Auster aures hebetat, SensuS tardat , cultis dolores mos et, at um SODis , totum corpus licit hebes, humidum, languidum . Praeterea et in Graecia haud salubres esse poterant
australes venti. Hippocrates namque saepiSSime eos Vituperat, morbi ferosque nuncUPat, CUm aph. 5. Se Ct. S. legatur : Austri auditus hebetantes , caliginosi , CVut grabantes , Pigri, dissol eΠteS : et aph. 17. seci. S. Austrinae constitutiones dissolseunt corρο-ra , et humectant, auditum obtundunt, CVut -- graseant, Certigines faciunt, OCulis, atque Cor Oribus dissicilem motum Praestant, et GDum hume
Quaecumque igitur fuerit hujusmodi effectuum
CaUSSa, Vel marina australium Ventorum origo,
Vel locorum, Per quae transeunt graVitaS, Vel eXCedens calor, vel ingens humiditas, hi venti in-Salubres certo Romae Sunt, SemperqUe fuere , magis tamen , vel minus, prout lenius , Vel Vehementius perflant, similibus , vel dissimilibuS Concurrentibus causis. At septentrionaleS quoque Venti vehementissime non raro debacchantur in urbe, hiemali non minus, quam vernali tempore. Et licet Sint austris minus infensi hominum valetudini , attamen Si repentine, ae Violenter flant, plura in ,
G Satyr. 6. lib. I. α) Carm. lib. I. Ode I 4. v. I 5.
30쪽
ducunt corporibus mala , destillationes , febres inflammatorias, dolores, anginas, pleuritides, ut Hip-Pocrates , aliique quamplurimi docent. Hin C venti aquilonarem, atque auStralem UrbiS partem, qua Tyberis ingreditur, atque egreditur , facilius Permeare videntur, ae majori proinde frequentia, aevehementia eam dominari solent. Verumtamen ex tam facili Contrariorum Ventorum aditu, nec non a libero caeterorum flatu ingens oriri debet in Romano aere mutabilitas , VelinConstantia, quae non solum a Corporibus no
stris percipitur, sed etiam a physicis instrumentis indicatur. Quae sane Romani aeris inconstantia salubris haud putanda erit cum Cagnato, ac Lan- Cisio , qui eam formandis incolarum CorporibuS , animisque Summopere utilem existimant cio. Ratio etenim , eXperientia , atque Summorum VirorUm
testimonia docent, valetudini infensam Plane eSSe, a C pertimescendam . Motiet Hippocrates aph. 8. Se et S. In constantibus temPoribus quum teri estii etemPestipa redduntur , morbi constantes, et boni jumdicii sunt ; in inconstantibus autem, inCOHStaΠteS , GC mali judicii. Aph. 4. Sect. 5. In temPoribus quando eadem die modo Calor, modo frigus D, morbos e PeCtare vortet. Celsus vero ait Ur LX temPestatibus optimae aequales, siue frigidae , sia e calidae;