Cheiroplotheke :

181쪽

Tubi is XXXVII. Declaratim 13 s

atio permittit . evacuet si ob aetas frigiditatem aliamqlle ausam, cous ultum non est ut quotidie semel vel bis materiae detur ratus,cannulae spongiola ab.nuius Fig. IV D in1ponatur,pileo-Rque Tab. lituus Fig. IV.C. addatur, ut materia omni quasi momen per erit foranaina, paulatimin citra virium iacturam, transu de r. Fig. V. Vulnerum thoracis abdominis dilatationem exhibet , vaeacalpeltis peragitur. Vulnus cuicunque thoracis loco inflictum vel penetrati pleuramersorata; vel non persorat,in eam minime pertundit. Illud iterum et est angustum vel latum in utrumque vel cum partium interna, am laetionia, vel sine ea.

Vninus thoracis fra 6 constam acceptum, in cauitatem penerans, sine partium internarum laesione satis latum, nunquam Ouattur,aut per primam intentionem curetur me materiae, quae in ca qutatem thoracis fluxit, cum aegrotantis vita pericuis, praecludatur

xitus sed immittatur prii metu runda ex lino crudo parata , filo illigata ne inspiratione in thoracem rapiatur in sanguinem sit stenibus imbuta, ut apertum maneat vulnus . Secundo, reliquis die-mS, vulnus tu runda ex linteo parum detrito consedia, Medicamento pus mouente oblinita digeratur,4 apertum conseruetur, Vt

materia collecta libere possit exire. Quod si materia mira thoracem collecta fuerit crassa , atque ad exitum per vulnus inepta, illa attenuetur iniectis per aliquot dies lauacris, ex decoctione hordei, passi ilarum helle rosato; vulneri imponatur cannula argentea, ab huius Fig. IV. B dige lituo oblinita,ipongia eiusdem Tab.Fig. IV D obturata,& pileolo, ibidem Ccooperta, ut pus iniectaque decoctio sensim sensim expurgatur

Quand purulenta materia conuenieMter expurgata fuerit , loco cannulae ex argento alatae, vulneri immittatur tu runda ex linteo incerato caua, sarcoticoque ita.buta , quae quodi die si stupra dissum, minor& breuior fiat, ne carnis gcnerationem impediat: Quando

praedictum vulnus fuerit angustum, statim scalpello,E Fig. Tuius.

Τab. dilatetur ad materiam expurgandam. Vulnere supra quintam thoracis costam penetrante, siue lato,siue angusto, tu runda foramen steguorico imbuta, dilo alligata, apertum teneatur, ut eodem , vel sequente die , sanguis in thorace nondum concretus , per applicitum canatim , abstatuus Figur. IV. A.

extrahi possit. Quod si materia ob sui crassitiem, vel sublimiorem vulneris situm per hunc canalem haud effluat, apertio thoracis mature proponat hir eaque ab aegro vel adstantibus consanguineis concessa, pera

eatur;modo sub explicatione Fig. III.&IV.huius bausius tradito

182쪽

13 6 Amra menta ii chirurgisti

Hoc praesidio Chirurgiae praesentaneo non admistb, cum materia per vulneris orificium vel ex se satis latum, vel scalpello frustra dilatatum effluere 'queat, illa praedicto vitae aegrotanti periculo, iureticis potius per os exhibitis tentetur euacuari, quam clegmatibus expectorari. In vulneribus thoracis cum parua pulmonum, vel diaphragmatis ad partem carnosam incisione, non solum procuretur materie vel per uulnus ex se latum,aut scalpello dilatatum,vel per foramen nouum, vel per vias urinarias exclutio, verum etiam per Siphonem in thoracem infundatur, primὁ de coetum venas sanguinem fundentes constringens, secundo materiam crassam attenuans, tertio vulnus interitur detergens, Henique quarto illud consolidans. Ex vulnere abdominis penetrante,vel prolabitur omentum, vel intestina . Si omentum prolapsum sit , considerandum erit, an sanum adhuc sit. vel putrefactum . Si fanum,tunc statim, vino calido lotum. blade manuum digitis intro pellendum;deinde vulneris labia ad nutatuum contactum ducenda, adduetaque suturis, Tabul.XXXIX. Figur.V. de lineatis, conservanda. Quod si omentum putrefactum , sit erit extrahendum, filo, ex serico simplicii rubeo, sortissime constringendum tum vero portio corrupta supra filum adstrictum. scalpello amputanda, reliquum vero , quod sanum est, vino calido abluendum, blandeque in abdomen reducendum ullo longo extrorsum propendente deinde vulnus suturis modo citatis coniungendum, sic tamen, ut aliquod spatium, ubi filum propendet relinquatur. Quod si intestina fuerint prolapsa, statim intequam flatibus repleantur.digitis citra violentiam impulsa, in abdomen recondantur. Si foramen , seu vulnus abdominis sit angustum in intestinum pro. Iapsum & ob longam extra ventrem moram, a frigidi aeris contactu, satibus repletum. adeo turgidum, Ut manuum opera ipsum miro mittere impossibile sit, tunc diu oueatur spongia vino albo ia lenti expressa , aut massa uni crudi in lixivio acri decocta vi flatus dissi sentur, deinde reducatur.& vulnus abdominis debite consuatur. Si hac ratione intestini prolapsi rediictio non succedat, vulnus syriia-gotomo G a dilatetur, ut intestinum intromitti,4 vulnus dilatatum . iuxta Galeni regulam,consui queat. Fig.VI. H . Quod si sub vulnere abdominis penetrante,intestina erassiora casim ulnerata sint, tunc blande protrahatur. consuantur eo modo quo pelliones pelles consuere solent relicta apertione fili ex lino contorti, ut extra vulnus abdominis propendeat; postea vino calenti abluantur,& sensim in suum locum reponantur; Vltimo repositorum sutura inspergantur pulueres ex thure, mastiche,

Pyrethro,&c vulnusque abdo nis fibulis niendum

185쪽

Papilla ct intium I non raro intra mammas ita Occultantur, vel plas infans recens natus neque re apprehendere , neque ex ijs laesugere valeat. In simili casu vel nutrix infantis vitri, Tab. XVI. Fig. V depicti.basin admoueat papillae occultatae,& orificium fistulat ore apprehendat, suctuque papillam extrahat vel natu grandior vitrum oblongum K papillae applicet, dascia mamillae alliget. Quo facto, angustiorem vitri partem labijs apprehendat, pariterque sugendo papillam euocet latentem . Amatus Lusitanus vitrum angustioris orifici a feruenti aqua implet, quam eo impense calefacto, rursus et fundit, vitrique orincium statim papillae admouet: hoc namque subito papillae firmiter adhaeret,eamque tam valide extrahit,ut ore in .fantis facillime apprehendi possit Dicta instrumenta non solum pa. pillas, verum etiam lac euocant. Quod si igitur necesse non est, ut simul cum papillis lac extrahatur, tutissime papillis extrahendis applicatur digitale,ex ligno hederae paratum.

De abscissione mamma carcinomate exulcerato secta, perforatiam fundi fistularum subter costas reptantium, consirictione umbiliet Celsina, ct inguis umbilicati. FIG. I. ostendit mammae dextrae carcinomate exulcerato affecte basin duabus acubus Tab. XII.Fig. VIII quae filum ex lino con

tortum trahunt,tra ectam.

Fig.II. monstrat quomodo Chirurgus filorum transmitarum e pila collecta,manu sinistra apprehendat,& dextra scalpellum, Tab. XII .Fig VII .adigat,eoque cancrum radicitus abscindat. Fig.III exl bet cancrum a pectore abscissiim, qui sex libras Medicinales pependit. Fig. IV. docet, quomodo Chirurgus, post abscissionem mammae exulceratae locum serramento candente leniter adurat vid.inf, sing. histor. saltem pro corroboratione partis. Fig. .est instrumentum Hieron. Fabr. ab Asuap. quo pertunditur uia thoracis , quae a spatio intercostali superiore subtus costa navel alteram, vel etiam plures, sese insinuat,videlicet inter pleuram αcostas, donec in aliquod costarum subiectarum spatium terminetur.

Immittitur cannulae argenteaei incuruatae a, extremitas, usque ad

fistulae iandum, ut exterius spectet dein per cannulam fistulae immissam impellitur acus, b, longi quae longe a cuspide foramen habet & filum ducit hvt fistulae landus perseretur,& filum per superi rem inseriorem sinus portam exeat Persorato fistulae sundo,eximatur acus per nouu sinus foramen, fli extremitates colligantur,

186쪽

i; Armamentari chirurgici,

ut fistulae foramina teneantur aperta, materia purulenta per anfi, estus es fluat,donec sinus subtercostalis, vel carne repleatur. vel aggli tinetur de reliquis thoracis fistulis vid infra ab. XXXIX. Fig. IV. Fig. VI. est Sostrati vinculum, quod maxime conuenit, ubi pectus inorbo afficitur,qui deligationem requirit. Hanc Galen. l. de fasci js, c. 8a.describit. Maxime conuenit,Vbi medium pec is, vel dorsum,aut Iatera seu thoracem, ob vulnus praecipue thoracis, autfracturam cona volumus deuincere:duas igitur fasciolas, tres digitos latas rustae l5gitudinis summis humerorum capitibus ini j cimus, earumq; ambo capita reeta sinimus dependere . deinde fascia glomerata, vel unius capitis thoracem totum datera, ut contegantur, extremamque s sciam modo alligamus,capita vero,quae&a priori posteriori parte pendedant,fasciae circuitibus assuimus,ac si longiora fuerint, sursum conmersis,qua iugulum cum lato scapularum osse committitur, inter se colligimus. Fig. VII ostendit quomodo Celsus prominentiam umbilici Ch Murgia curet Resupinato corpore aegrotantis vr siue intestinum,sive omentum,sive utrumque per umbilicum plerumquedilatatum prola-.hitur,recondatur umbilicum sorcipe apprehendit, ad se trahit, ad sin acus quae duo fila serica, simplicia citaseeta,ducit traiicit postea filorum ansam scalpello incidit;& colligatis utriusque fili extrea nitatibus umbilici exaltati basin validissime constringit, ut ad, quod supra vinculum est,emoriatur,& decidat. Quia tamen dictam Celsi Chyrurgiam tam facile non admittunt aegri, mitiorem a me saepissime expertam excogitauit Hieron .Fabr.ab Aqua pendente,quam administrat medicamento cingulo sequentis Figurae. occasione huius materiae, rarissimam in infante, umbilici relationem,& intestinorum extia corpus propendentium. p. n. prolapsum, ex matris repentina imaginationis impressione, mihi I . Ian. 16 3 a Clarissimo Domino Doctore Iohann. Georgio Cocholio Reipubi vostra Physico ordinario Medicoque assiduo, Collega me pluriamum honorando,acceptam, non immerito hic inserere placuit. Villica sita sonabant verba quaedam Berens attensis. Vimanae ditionis, Iacobi Hockeri coniux , praecedenti messis tempore sed primis gestationis mensibus,subulbanis rusticisque operationibus incumbens, is iumenti per agrum hinc inde sparsos manipulo colligens, sub

eorundem no reptatium viperarum aceruum subito animaduertit,

harumque Motum liguram, umbilicati regioni superimposita manu, ita strenue sibi imaginata est, ut toto quidem quo utero gerebat tempore, Vtcunque bene habuerit, at hem,circa crepusculum Vespertinum, filiam, sacra moxynda Barbaram initiatam, quoad reli qua vividam quidem peperit,sed ex radicata illa amaginatione, non bene

189쪽

Tabula XXXIX. Declaratio. 33s

bene formatam,adco ut omnia natae huius intestina,alias, secutiduni

Daturam, in inferiore ventre occultanda,hic, preter naturam, per relaxatum umbilicum, extra corpuS, tanquam magno in culeo recondita , soloque peritonaeo in uestita, conspicienda se recitat quae etiam extra iam uterum posita materno videlicet Talutari calore destituta, a circumstante insuper aeris frigidiore laesa,& coarctatas nec hypocausti calidioris beneficio, non tegumentis, non ullo Medi coin artificio. auxilio, in suo naturali statu conseruari potuerunt.

Huic elapso biduo, tequenti Dominico die , vix hunc ingress

Mundum. ad beatorum sedes migrauit. Fig. VIII. A. est cingulum umbilicate ex linteo duplici ossi pino paratum, quod ea partessi, qua umbilicum contegit, scutum, veluti placentam,duriusculum obtinet, in cuius centro globulus ex adstricto linteo est, qui in umbilici dilatationem sese insinuet ut intestinum, aut omentum, vel utrumque rursus exire prohibeat sed prius ceratum costrictiuum super alutum extensum, debet opponi, postea,

cingulo applicato, abdomen constringi Aliqui cingulo vitabili cali R. addunt fascias scapulares B. C. quae tribus transuersis linteis D, colliganturin cingulum humeris annectunt. ne descendat sed firmi ter regioni umbilicali inhaereat. Sed ee necessariae non sunt,quoniam ossa illi descensionem cinguli, subliSamina F. Gi vero eiusdem ascensiouem,prohibent

De cingulo prominentia umbilici applicito, modo perforandi abdo men incidendi stulas thoracis externas, suendi vulnera abdominis, applicandi bracherium, euocandi urinam suppressam. FIG. I. ostendit cingulum umbilicate, Tab. praeced. Fig VIII. iro applicitum: quo solo plurimas mediocris umbilici prominentias

tam in viris quam feminis, cum in aduliis tum pueris,curaui,&iores,ne creverint,lIohibiti.

Fig. II.& III monstrat locum,modum instrumenta paracente-seos, m abdomine hydropicorum peractae Circa hanc ope Iationem chirurgicam etiam quatuor consideranda sunt,primo an sit facie da secundo quo tempore tertiis quo in loco quarto quo modo An se cienda, significabunt morbus aegri vires. Morbus est Ascue tanta aut cum reliquis hydropis speciebus aqua permista est si scilicet tumor abdomi vij, a copiosissimo praesertim aquae potu, breui temporis spatio ad insignem magnitudinem peruenit,in medicamenta per Sexhibita non iuuant eo quod virtus eorum, calore naturali humoris c0pia oppresso, in actum deduci minime possit. Vires constantes sint

190쪽

r o armamentari chirurgisi,

sint oportet, quas cognoscimus, quando aeger adhuc erectus stare; aut sedili sine incommodo assidere potest. In malo itaque inueterato,' triumque debilitate quam indicant senium, pueritia.tussis, ventris fluxus chachexia, sebris ardens priegressa, viscerumque schio rhusin corruptela operatio nullum habet locum.Tempus est statim, antequam scilicet in abdomine conclusus humor, visceribus4 cinteris interioribus partibus noxam notabilem inserat Locus, in quo

fit paracenthesis, vel est in umbit: co,vel sub umbilico,tribus aut qua tuor digitis aegra transuersis interpositis, idque vel in dextra, vel in sinistra nunquam media abdominis parte ad lineam albam. ubi umbilicus ita laxatus est aut tumens, ut inter exteriorem partem, ac internam cauitatem aquam , tenuissima tantum cuti intercedat,

quae vel ipso tactu, digitique compressionein perspicuitate depre nenditur, commodissime in umbilico aperitur. Verum si laxitas illa umbilici non appareat, tum abdominis pars umbilico inferior vid extra perforetur cum lienis vitio finistra,si hepatis culpa ascites or. ta fuerit Modus comprehendit situm patientis, instrumenta, operandi rationem AEger, qui propter aquam abdomen valde tu mi dum distentum habet, supinus in lecto collocetur, vel scabello insideat Instrumenta,quibus hydropicorum venter commodissime a peritur, sunt duplicia , videlicet vel instrumentum ex cannula alata H lacu I. compositum, Tab.XILFig XVII. pro per ratione umbi lici: vel scalpellus Κ ad cuspidem parumper recuruatus &ex natantum parte aciem habens Tab. XII. Fig. I. pro apertione abdominis infra umbilicu Vmbilicus tuti illime persoratur, si instrumentum Tab. XII. Fig.XVII cannulatum fasciae assiuatur, illudque in medio ipsius adigatur L usque ad cannulae asterismum, postea acus e cannula ex si matur, cannula usque ad alam abdomini immittatur, ibique relinquatur Sectio infra umbilicum necessaria variat. Fallopius se .ctionem administrat hac ratione. Secat prius cutem per tranulersum

abdominis ad pollicis magnitudinem, gladiolo falcato,& ex altera parte obtuso,qua incisa,reliquum caute perforat scalpello quo Germani venas ad emittendum sanguinem incidunt,phlebotomo nimia Ium Vulgari Hieron. Fabrit ab Aquap. eodem utitur gladiolo,quo Fallopius, sed illud quadante nus oblique incutem demitt:t,donec ad

cauam Vsque regionem penetrauerit,& peritonarum etiam perfora

rit. Ad cauitatem scalpellum penetrasse, non solum aquae exitus indicio est , vertim etiam dignoscitur a Chirurgo in sectione absces-

suus excitato. quando prementi nihil renititur Sectione facta,gladiolum extrahit, cannulam argenteam, tersam,alatam a lateribus

perseratam , longiorem prima vice inposterum breuiorem N qua δantummodo iniquitatem pertingaryad extremum, obliquam suu