Magni Aurelii Cassiodorii ... Opera omnia in duos tomos distributa, ad fidem mss. codd. emendata & aucta, notis et observationibus illustrata, cum indicibus locupletissimis, quibus praemittitur illius vita, quae nunc primum in lucem prodit cum disser

발행: 1729년

분량: 477페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

31쪽

Ea suli ejus animi nobilitas. ea ge sngulis heia

ne merendi voluntas , ut non modo in cives . Ne metiam in Repem heneficus extiterit a &alieni eorumMi adeo providus, ut arma eius nati

Ia possessorum damna senserina . Quam ergo iu-

se laudatur apud Senatum ab Athalarico, dum provinciarum custodem appellat i His aureisam proυinei νώm vnismus e flos . Et eerte quis unquam Regiae Maiestatis assertor magis religi sus & sortis. magis honorum vitaeque suae pro

digus, quem nee vacillantis Regni principia sub

insante Rege, nec dubia rerum iacies . aut in certa vieissitudo a proposito potvit umquam de-

aerteret aeris Regil fidicimus suit eonservator Iaeris propeii provisor vel pareissimus , vel nullus; generoso namque praeditus animo . post habitis his. aliisque rationibus. quibus ad res suas procurandas duci poterat . ad altiora erigitur; ut cujus fides nullis limitibus tenebatue , nullis ipse . . o. rebus parceret pro Regis obsequio...isus, At ubi ab atmis discessum est. curam omnem, -I.ι. atque ingenium in eo posuit , ut si Ingulis pro a quitate jura tribueret quod Athalaricus ita teliatur. ar belli eura restitata est, ingratam

consutione dissoluta, eorrupta pene Gmnia . ac dissipatas leges, imo Iudicum, quos avaritia invaserat . reperit venalia iudicia . Quid veto His damna reparare, hane pestem eliminare studuie ea prudentiae de iustitiae laude ut ejus iudicio aequius nihil possent optare litigantium turbae: Si sans sine litigantium damo. quod an te me pretio constabat esse iiseeroeam . Quos inhoe seeutua sit Cassodo ua si scire velis , audi eumdem Athalari mr Talem M)telli in L a.

talem caunis in Missipania luimas nisse due rara, qai plus de Da disciplina. quam per arisma latitati stiat. Nee eos imitando tantum asias tus est , sed Ionae multumque superavit equandoquidem tam praeclarum eximis illius virtutis Athalaricus dedit testimonium, ut asseve rare non dubitet eum. dam neseiret aliena q-rare , novasse tantam propria largus offerre . Hinc, inquit cunctis ita sale benevolus, ut Darum rerum non dominus , sed distribatoν ev gias videretur. Nunquam tamen rerum feliciter procedente cursu , nee popularis aurae afflatu elata est ejus animi moderatio ; etenim solidis Christiani humilitatis sandamentis firmIter in nixus , fuit semper moderatas in prosperis . Verum quo praeeeptore has proborum morum i xes didicerat, quas saeculi prudentia respueres iee 3 Nulli, certe nis Christo Domino, quem In Lis. s./ a 3 sacris codiei bus docentem augierat . Hos igitarmores lecto diUna Iesidovis . Ex his sontibus

illas virtutes hausit, quas in aeternum politicorum omnium exemplum traduxit; & hoc eael

hi Doctore novit humilitate Christi in amplissimis honoribus mores modestissimos consormare . Istiam. Hiae miνtiatum omnium Amittiν manifesta eunt-

na e estis. His tam ChristIanae pietatis virtutibus animumdum exerceret Calliodor lux . muneris alterius partes sustinere cogebatur , quo ut nuper sub Theodori sc sub Athalarico illius mandato de nomine vatias ad Pontiscem, ad Episeopos ,

ad Clerum. Senatum . populumque Romanum , ad Imperatorem. ad Regem V vandulorum . per-

muliosque alios litteras scribebat pietate singu-

sati, de exquistis sentent Iis mirabiles, quas vLdete est libris s.&,. variarum. Ce avum, ut vidimus , annum agebat Athalari- β o. eus cum ad gubernaeula Impelii Gothiciaecellulae . mincia inis, quem Amalassint a mater in iis omnibus diseiplinis de artibus, quae Christianum de maximum Regem Aerent, erudiendum tradiderat. At Go i. . .. t hi, gens ferox, se Regi scientiis dedito parere velle sis , Arta

superbe negaverunt: putantes armorum gloriam Iario Q.

eum si uiuio litterarem state non posse, quae molliani hebetentque animi vigorem. Reginae itaque voluntati eonsilioque saluberrimo tam praefracte. tantaque semcitate cinitere , ut eorum furora cedere tandem eoacta suerit. Idcirco Athal elei mollis de suxa stas extinctis virtutum , de Opiliamarum artium seminibus ad vitia facile defexit. ae pessimum Regis exemplum cito seeuta est sub Attorum pene omnium miseranda corruptio. Depravata omnia nec sine lacrymis, nee sine acerbus mo animi sensti videre poterat Amalaciniatha. pia Imprimis Regina; ipsique de bonis ora nibus theredibilem dolorem inurebat misera tum Reaim, tum Regni facies. Summum tamen moerorem minuebat spes unica In Cassiodotii probita. te posta; noverat enim quantum Regis adole

scentiam consiliis de opera . curia & opibus scivis sit. Quot Quaesto e tactus iniquas rescidisset te ges e quot improbissime eversas jusse refixisset .

Unde vitiosas omnes de corruptas consuetudines h evi ab eo emendandas confidebat, quem tu maDeo donatum putabat, ut pristinum Reipublieae

spundorem restitueret.

Eam sane ob eausam mini, quibus chara erat v. s. patriae gloria, per Senatorem integerrimum Prae. Cro νυν--torii Praefecturam administrati optabant ardenticii me; idqtie ab Athalarico saepius postulauerant . P quorum precibus annuens Rex illum Praetorio pris fecit indictione ra. id est anno Domini 13 Haee Athalaricos non sine praeelata Cassio est

commendatione insinuat, dum ait: Diatias qui- V ν.υ s. dem disserenda pro te evinctorum vota lassavimus, ne b. ne Dolentiam in te probarimas generalitatis, ct evinctia demeratior advenires. Pari laude su dirum Rex a meit, dum Senatum admonet , qua Aunus ratione Praesectum Plaetorio illum secerat . videlicet, ut omnium votis expetitus corruptelas omnes . de prauos usus iacilius corrigeret . Huic casu sp is

ego Traefectarae et aurianae retendam tribaimas digaitatem , ae qaerelas omnes infidelium nun dinatione earlictas. Deo praestante , Da inlevitare eomponat, Deiatque tam nimium desideratas.

Docet praeterea Rex eum a se praesectum ea mente, ut provincias Iudicibus iniquis oppressas sublevaret: ut probatam 3 die em sue metu pro. LO. . EAM. videtis scisipiant, sitias hactenus improborum eo. gnavimus actιone fatigatas. Atque ut qui sordido semper quaestu abstinuit, avaritia damna re- 1sub

sarciat: golitus es quidem itista non vendere r sed nune opartet impensitis laesis per triarium subvenire.

id plura ut qui anteactis , inquit , fascisas nubis.

misatilis eontinentia exempla praebuit , incorruisptibili motum ejus integritate abusus omnes, Afraudulenta studia extirpentur. de landitus tot tantur . Invigilet incanuptibilis ferius adυersas male consueras manas cm. Hine eum Iti ΡMim I ἰῶ-riana sede , tamquam In specula a se collocatum pronuntiata ut nulla sagacem ejus prudentiam effugiat malitia, quam vel punire, vel emendareia , .. non possit: Lumen te immisimus rebus celatis , quando nec prudentiae tuae quasquam poterit illa re. nee fi is dii ad oblatione reature. Nullo tamen exemplo eum induci oportere praedicat ad ea, quae

32쪽

io M. AUR. CASSIO

magna sunt, peragenda. Quam putas ob causam 3 ipsum audi Athalarieum; mitam sane rei insesitae proseri rationem: Alioνtim tibi erem. pia non ponimas, vetera moribus tris , σ omnium vota eo listi. summi viii laudem abs in iis inam nec brevius, nec melius quis eomplecti potest . quam his paucioribus, sed tu lenti Lsmis verbis: Vetera moribus tuis, o omnium v ta complesti. I si, Mirum profecto quam eonstans semper fuerit

: at summis in laudibus Christiana Cassodotii humili

mia, .as,is. lasa nam ubi primum praesectus Praetorio creatus I . f. statim ad summum Pontificem Joannem et .mma. supplices litteras scripsit, quibus ut filius obse- at, Deum pici se enixius olet, quatenus remmis

iam sbi provinciam . ae Reipublici partes sustii, ,. nere. Pro dignitate valeat. Precor, inquit. ut τι ' vaeias oretis a ut quicquid est alienum a recto abhorreat animus; ut ingemum e lesti lumine illos ratum a vero nunquam discedat s ut talem dentque Judicem se prestet , qualem Catholica possulae Eeelesia. Sed haee melius describi non possunt,

sia m. is quam eius verbis ari mansuro incidendis, ut, mihi filio vesio intelligentiae sensus aperiat, ut ,, quae Vere sunt ut illa sequar, quae vitanda resuis piam. vigor ille rationabilis animae nobis conis silium prestet, Deies velitatis albescat : ne menis tem nostram innubilet caligo cot potes; sequa mur quod intus est, ne foris a nobis smus: in.

struat quod ge vera sapientia sapiti illuminetis quod caele iii claritate resplendet . Talem deni- ,, Judieem suscipiat publicus actus, qualem Lia lium Catholica mittat Ecclesia . Et qui se non tantum summi Pontificis situm

sed etiam disti pulum prosi et ut , rogat hM n mine. ut si quid in obeundo munere peccμverit,sdmoneatur a magistro, ut citius possiemendare. Certum sibi esse, ait, a recto aherrare non. posse, si ipsum habeat omnium suarum actionumia monitorem. Monete me quae sunt gerenda .ri bene agere vel eorreptus exoptor quia errat disis scilius ovis. qudi voees des derat audire past ri ris; nee iacile essicitur vitiosus , evi admonitoria sns stit assiduos . Sum quidem Judex Palat -- nus: sed vester non desinam esse diseipulus. Adri dii quer Tune ista recte gerimus, s a vestris regu

se iis minime discedamus. Denique minaciter quidem, sed pergrate urget . ut preeibus eius , Sconsilis adjuvetur, quae si deesse senserit , imputandum illi fore quicquid ἱn Praefectura a recto secerit alienum . sed etim me a vobis deseram δι- a. o moneri e sitis. o adiuvari orationibas, iam

vobis applieandum est, sq.id in me faeris aliter,

quam optabatur inventum . Haec sibi a summo pontifice ideo deberi asserit, quod in Petri cathedra segeat, cujus admiratus splendorem de potestatem,

quanti eum secerit his verbis seni fieat r. sedesoLm illa toto orbe mirabilis proprios tegat affectione eastores, quae licet generalis mando si praestitis. votis etiam e noscitur Ioealito attribata. lnde eum orbi Christiano preesse dicit iure. 3e auctori. n.I. . late Pontifriar Vos enim nee latores chmisiano popula prasedetis e vos miris nemina anitero di. ιigitis. setaritas ego plebis ad melisam res eiefamam . eui dimisi vis est eam missa eustodia .chiistianissimam Epistolam his elaudit verbia ,

quibus aeternum testatue summam in Apostolos observantiam, dum eos sibi semper optat patronose Tenemus aliquid sanctorum Apostolorum pro-μ ε . pri m .... nihil rara timem. a talitas patronis, soratio non desit Antistitis. Attendat nune, obsecro, quisquis haec legerit, an vel levissima vio.

Iatae fidei, aut reli/ionis suspieio cadere possit t

in sapientissimum rerum ei vilium administrat rem; quandoquidem tam Christianae pietatis In-sgne cum Iudaeis Ostielo mirum in modum in ipsis enituisse eernimus .io eumdem plane sensum eo exelieam ad E- I. 33. piscopos, quoa spirituales Patres appellat dire-- . xit epistolam . qua petit sanctissimam exorent

Trinitatem , ut in Praefecturae suae administra I. s. . . tione Iudex semper sit incorruptus S integerri seris. mus. vos spirituales Parenses, qui Auctorem vrerum illuminata mente conspicitis , pro me saties, TYlnitati sedulo supplieahe : dignita tem conscientiae donet, qui tribunalia conteria Mre dignatus est : Deiat inosensum Iudicem , ne damnet errantem. Impetrent . ut in ivdia Uelia suis iudieantem Deum semper aspiciat, amet: Maia 3e sequatur. sit nobis prooerrame praesens , asinfatista vitia reddantur absentia r amorem δε mirabaat, at peceandi amiιlam miseratas excisis dat. Deinde plenissimam pietatis adjungit peti.

tionem . quae evidentis me demonstrat . quanta

in indictis ab Meles a jejuniis. aliisque severi

ris scaenitentiae exereitiis posita sit ips spes at . que fiducia. Quapropter animae veri Parentes . I - affectuosa petitione vos depreeor . ut indicto Mie junio Domino supplicet is, qui vitam Plineia upum nostrorum florenti Res no protendat. ho. stes Reipublici defensor imminuat . donet quieta tempora, de ad laudem sui nominis em μ

integra destriuenda solet Epistola . s vellem

intimos pietatis 3e sanuitatis sensus aperire, qui hus M. isodotii animus assiciebatur : sed quoniam eam stio loeo perlegere est unicuique per vium, unum illud adlicien flvm puto . quo Prae.

sules orando monet , paternae charitatis assecta

populum se diligant. ve a Regni tamen legibus non discedant, aut indulgentia mollior aliis pr beat oceasionem errandi. Ita tamen , verba Casi ι iasiodoris ipsssima sunt, ne et ad accidit per xi. mium pietatem , dam miseris δεμ re etiaritas. Ioeam legibus auferatis; nam se utiqaid affetidia festa distriatim . tolia dote cunctis montra . . itidieta reddere pristis feriata . Nee quisquam

igitur erit, ut arbiιror . adeo morosus censor ,

qui Cassiodoris ossiciosam fidem in obsequio Principis eortu pil d: Ariani damna 34m putet cum religionis aut conscient In integritatem . quam

diu illi fidus adhaesit , nusquam iasile repelia is

Quas & summus Pontifex . fle F piseopi litteras u 34. Cassiodorio reseripserint, non o utrit . Hi . s 2. - . quae sunt . haud dubium quin in ipsius laudes longius excurrant. Iterum tamen ad Ioan pMUM.

nem a. Eirexit litteras. ut eum ad mysteria Catholica religionis omnibus explicanda indueeret. Id coniicere licet ex ea, qua extat apuὁ sarmnium Joannis Papae Epistola Cassiodorio, di non a nullis senatoribus suadentibus , rogantibusque scripta, qua fidem orthodoxam citra sanctissimam Trinitatem susus exponit.

priusquam ad Ioannem Papam & Episeopos l. 33. seriberet . M. senator misit ad Senatum littera, Pserati animi fgnise time plenas, quod a Patri-s,-bus suisset in Pi totin Praesectum postulastis: b ianeficiorum tum maxime se memorem praebens ιμι

apud eos, qui de Ipso bene metuerant. Sed di iu-s ras E. stitiae amantissimum se probat litteris spillatim β' scriptis ad provinciarum Magistratus. & Iudieria ι E' i. atque Edicto per provincias promulgando . eos

serio admotiet , ut ad rectam virtutis regulam actis, suos solliciti componant . gradete cuncti tis. it te. s.

asibus bonis, i Urite semper inserit. Adlitque

33쪽

ne ducti eupiditate peeuniae iniqua I uera eausis μισι injustis quaerant . a id litibus honesta eo nouditis sa quaeritis Iaera, vitate potius damnosa listia .

tincta se ad aequitatis leges expensurum iisdem litteris profitetur : Omnia vobis itistia . omnia moderata promittite; nam nundinatis a me De. da nescietur; cujus prae laram reddit rationem . non enim Mea verba mora visiam supensa vem a tur . Nullam passuros damni insutiam a praetorianis pollicetura etenim ne salsa Omeit . atque operae impensae sprete pecuniam Iniusth ex Leant . a se provisum est . Non vos quUquam mitirum pro sua voluntate caneutiet a non eaea-

nus . subdit cur ea non verbis tantum, sed suo potissimum firmaverit exemplo. Ostendimus, Deo avante, continentiam, Aa eum sane pado e imperare posmus . Praeterea tot votis expetitam promotionem suam publieae fore incrementum rei, non privatarum facultatum imminutionem, S sne pecuniae largitione, non empto alterius patrocinio, non venali eloquentia, sed proprio cuique ore eausam agere liberum fore promittit . ordinatio nostra utiliastem pablieam tantummodo respiciet, non furta privata .... autbstreansis non redempta, sed propria liη is titet tiν . Nemo a nobis , quam vexerat , mιnus locupleriον redibit. Denique eos obtestatur, ut ad recta consilia . propositumque servandae justitiae consensione animorum aecedant. Patrem ut se

potius . quam Iudicem praestet : Vos ad omnia gesto estote demoti, ut me pravisciaram Tunem aetatis esse, quam DLeem. Alterum ad Judices provin ales Edictum protulit , tam praeclaris illusstatum sententiis, de piis adeo documentis plenum, ut illud ab Ecclesiae Praesule , non a palatii Prasecto dictatum esse crederes . Singula hie deseribere loneum esse te id tamen prae υι. 11..p. s. xxxm ttere non possumus, quo sub se eotistitis tos judices se alloquitur. Jadicium quas iuris dictam cognosite meitatam a Prusalem agerenan decet , qaod alieν accuset . a id timeat retis, eum viderit crimen in fascibtis constita

s. Caeterum singulis Magistratibus scribens Senator. . f. -- eos adhortatur ad aequitatis observati nem ea vi'. I., .. . Verborum, eo mentis vigore, ut mirati satis quiser aritio . non possit ardens justitiae studium. quam quidem

unam spirare, eui uni se totum a puero mancipasse videbatur. Et vero nullus ab iis , quos Cancellarios suos creaverat . promptiorem in ex giendis mandatis voluntatem. de in reserendis ad se supplicum petitionibus fidem magis incorruptam exigebat e nullus districtus prohibebat, ne pecuniae, aut munerum largitione manus Inficerent :nullus praecipiebat sollieitius commissum offetum sic obirent , ue cunctis probari posset summa tum Cancellariorum, tum Praefecti praetorio aequitas .

Elucet hoc perspicue in eius Epistola ad Ioan- Us. a g. r. 6. nem: ver te nostris auribus iasiderium supplui innotescat: eussu nostra L. e studia venalitatis expedias . Omniaque se geras . tit nostram posseam mendare iustitiam. Ge. Quid vero in ometo

praestandum loanni nominatim designat I praecipit que ut expendat diligenter. quam debeat monitis luis esse intentus , ne cuiquam d spliceat . aut improbetur evectus ab eo ad publici hujus hono. L . .Fp , iis gradum. Eodem pene exemplo scribit ad Ambrosum vices suas Romae agentem, ut in pro- euranda populorum quiete labori. non parcat radjiciens non eum latere . quantum ometa justitiae legibus Judicum nee litentia; detque Operam, Tom. I.

ut suo splendori jussitia restituatur et rabar vea tia n. stre pracu et mihi omnium quietem . Scitis quae turpia negrestis intulerita scopulas vitandas est, ubi alter offendit.

videbantur tributa contra jura aequitatis Im- ε. ar. pune delinquendi exactoribus praebere occasionem: Minis , effquae res animum Proesecti vehementer movit ad hane licentiam procul amandandam . Scriptis itaque litteris Iudices provinciarum admonet ali ara νιχι ut in hae parte contra peccantes severius agant;

jubetque ut possessi,r nihil aliud, nisi quod publiee debetur exolvat . Suis diligentis me praescribit vectigalia quique persolvi temporibus: ne fraudulenta venalique expectatione pondus abominabilis nundinationis imponeretur magis, quam Ohususmodi onera sublevarentur . Abse a hostias 'temporibas det sabuis . o fugies da rurestitia . stetit si alia orera nulla oceamne volumus agistravari r ita constitutis temporibtis . pris finitas u-lutiones maeeipimus. Deo itivante, compleri. Impia hae lucta lueuleotissima ratione proscribit i ni . De qaitate potius . quam de rapacitate profici-ιών. suid enim. Ο aureum dictum, aequiri puta ν , ubi hone conscientia perditur iacit inqvia pane post homo prosterae , s innocentium probatas factit amisisse 3 Nolite sue praemis credere, qua videηων ud bonam conmentium peristinere. Atque ut animos addat Judicibus, quos tam aeriter monet esse tecti observatores . reis muneratorem bene se iam fore se pollicetur illius, quem in munere implendo fuisse noverit justitiae nabis tenaeiorem: Remunerotογem illi esse promitto , quem se aliqua honestate tractus cognovero. Ase vero , videamus, quam electa mens se- ' .

na totis fuerit ad amorem iustitiae, qui eo Pro itiaberis cessit, ut publicum commodum in rebus minoris etiam momenti procuraret. Quapropter gaictis Hia -- duobus praeeepit, ut annonae imponeretur mode mem/ rata pretii taxatio; veritus, ne pauperiores opis primerentur immani redemptorum avaritia . pri

ri Edicto providit, justo ut pretio res venumdarentur; de ne in alienum sensum verba Eds-δεέ detorquerentur, tollit omnem dubitationis ambagem, dum singulas rerum species ad aequa bilem ponde, Is censuram exigit a sancitque sensu verborum cuique statim obvio , sub animadversone gravissImae poenae , ne quis pretium a se constitutum minuere, vel augere usquam au- i

deat .

Altero Edicto cavet, ne iustam publici pretii Lis. r. Emmensuram excedρnt in hospitibus exeiplendis caupones: Reeipiatur hospes ad Delia definita . iniqaitatem non patiatar aυarum, qai invitatarad gratiam. Huius decreti violatores iisdem subisjicit poenis, quas pro prioris conservatione deiseerali r & ne eul ullus quaerelarum relinqueretur locus , Praetorianum militem ad publiea diversoria. de hospitia destinavit . quo eum primarii es-ves. de Episcopi annonae pretium statuerent. sie enim ipse: Quam miles abstὸν in rem directas pretia eam eivibus . atque Episcopis locorum habita νatione crastierit . Nec omittenda ratio , quam subjicit a Suscere enim debent omnibus honesta Aera d/ titabus. ne obsessa potias etideun- ών itinera esse Iistrarum. ideirco Iustitiae amantis; mum fuisse lateamur necesse est , quam rebus in ungulis administrati,

servarique voluisse testantur ab eo sancitae leges. edicta, decreta; & quamvis totus esset ad humunitatem compositus: relo tamen aequitatis incit tus ad severitatem aliquando flexit animum. v rum eum ardore Iustitiae vir prudens tam aequabili temperamento paternum in subditos amorem

34쪽

ii M. AU R. CASSI ODORII sENATORI s

elavit, ut res, quae difficultatis aliquid paterentur. suo ipse iudicio expenderet, aut ad solos E. piscopos . qui Patres spirituales sunt . remitteret. 9, 3' Admiranda sui e rha cives amoris argumenta L-.M. A. tum praebuit, cum summa annonae dis ... ci seustate Roma lahora ter: quod ubi primum in. . rivi . tellexit, omnem operam sollicitus impendit , ut Urbis inopiam subleuiuet; nihil non molitus , ut quam celeriter publico malo mederetur , etiam suscepto longo. de arduo itinere. ut ipse ad Ambrosium suas in Urbe vices petentem 1cribens te. is statur: ideo enim peregrinationis incommoda ,

, ideo tot angusta cogitationis intravimus, ut po-- pulus ille antiquis delectarionibus assuetus bea. istissimis Regnantium temporibus , explosa n ..ces ratibus pet uatur. Et ex ea ratione , quam adducit, liquido constat. quam paterna charitates me conse los. Urbis rerum Dominu ineolas so- ., veret. Alt enim: Procul sit, ut aliquo illius eluita- , , tis e suile me. satiemur: illorum, quod abiit. ln-

ditentia nostra penuria est. Quid plura Laeti M inquit, esse non possumus . nis N illos haudentes, communiter audiamus. Quis ur quam illorum ,

quibus sua erga Rempublicam eharitas patris p puli gloriosissim um nomen comparavit incredibilis amoris sensus verbis ardentioribus explicavit Atque ut maximae civium omnium egestati pro votis oceurreret , tantam frumenti vim in Urbem transvehi eurauit providus Praefectus, ut felix rerum copia miserorum gitaret inopiam. Atque ideo, ut mandat Ambrosio, tanta vitaeitate inearrapta species framenti congregetar, ut pani, inde eoaus non horiori, sed detietis iideatur esse preposius. Et quia a militibus vectori. husque emolumenti aliquid ei tra praestitutum pretium ex asportatra frumento haudulenter percipi posse, plebemque damni aliquid inde passuram esse praevidebat; praeeepit. ut Praefecti vices terens in Urbe id mali pro sua auctoritate quamgiligentissme praeverteret . Quicquid enim , inquit, ibi male praestimita, . in mei animi Icoaegrassatών. Additque pro summa in populum Romanum benevolentiar In nobis Deilius consenti. mus excedi, quam RomanoνΛm virilitates patiamur imminui. Negat tamen se rebus Romanorum ideo consulere, ut popularis aurae favoremeaptet: sed ut propensum in suos voluntatis stu dium possit ossiciosa amoris significatione demonstrare. 2bn xt favorem, verba ipsius sunt. plati.

sumqtie popularem . sed at . iuvante ora , meam in illis templeam dilectionis apstiriam . Et te quigem ipsa quam longe abesset ab humanae existimationis ambitu. quae sequuntur verba satis annuunt . quibus non sua providentia quidem, sed proborum hominum precibus de laia

erymis essectum dicit. ne diutius actibus famis incommodis Roma premeretur. Ita enim ille ad

Joannem 2. Papam scribens: Eeeles illieis sq.id moriuniis fames est exel a popalaris, decoris latomis

ratam est , ne traheretur distatis quod gravasat. Cum Praefecturam tam pitellare Cassiodordis ..is. b. adminis latet. ex Athala iei obitu ingentem animi dolorem sulcepit . Primo enim aetati et sole levit, εἰquo eum annum ageret deeimum sextum. Regni au-jἱΣαἰ..., lem ma vum, omnium opinionem interitio ..... '' Rex adolescentior. Non pepercit forenti prin.

- c Aia. cipis aetati, non reverita est Reelam dignita

ν,4 M.famia. tem praemat urae mortis dura conditio . In veristam quidem tertio vidit tune Ca sl odorius Regni saelem a nulla tamen rerum mutatici firmin imam grandis animae constantiam . Immo reelari unam labe iactavit.

Athalarico Theodahatus ab Amala sum ha conia sobrina suffectus est in Regnum circa medium . vel finem anni 1sq. Cuius 1 et sicilis vae Cas mdotii epistolis probatio eruitur. Patricium squidem indictione a 3. quae in annum 333. incidit , V νυλ io. Quaestorem instituit Theodahatus: anno vero su- et r. periore, hoe est 334. ab Athala)ico Cassiodorius praetorio praepositus est indietione II. qua idci eo Athalaricus ipse detessit. Non ignarus novus Princeps quantum opera ., de eotissio antecessores iuvisset Senator apud se eons liuit prestantissimum virum re hiis moderan- Cissia tis dis adhibere, ratus non discessurum ab obsequio de ossiciis, quibus Theodorieum . Athala=ieum TM MMA que demeruerat . Quapropter ubi primum fusieepit Regni administrationem; praeter adeptas . quas gerebat flignitates , illum in litteris ad imperatorem Justinianum. ad Senatum , diversosque alios mittendis ad utorem habere voluit a quo in munere Amala sum hae Reginae nomine scripsi ad eumdem Imperatoiem, Senatores, ut sui3tagio suo, atque auctoritate Theodahati Re- eis electionem ab ea factam dignarentur. Quinetiam Gudelin. Theodahati uxori a A Justinia- mim, x Theodoram Augustam . litteras rupit foederis ipsum imperatorem inter . de Theodaha

tum eonciliatrices scribenti variis temporibus manum commodavit. Theodahatus enim illatae ne

eis Amala sunt hae, cuius beneficio Regni gubernaculum tenebat, iure in suspicionem venerat .

Hine est , quod graviter ostendit apud Justinianum imperatorem, qui praecipuo semper honore prosecutus est Reginam, quam noverat eximiis stipta sextim dotibus exornatam. Quid causae ad id sapitii Theodahatum impulerit . non est in promptu. Forte aut sociae Regni impatiens aut memor iniuriae , qua eum paulo ante ancerat Amala sunt ha, quam Imperio praeficeret , impias sanguine regio manus conia minare non formidavit. Ut ut sit propter extinctam miserabili ea su Retinam . cujus ObserVantiam in se maximam saepenumero comprobarat Cais odorius, non est dubium quin tristitia suerit perculsus lucredibili r eoaetiis tamen est tandem dolori modum imponere, cui nullum Iam suppetere remedium cognosectat. Itaque Theodahatus rerum nominus tertium . . , praetorio praefecit Senatorem : sed an uno , vel e μά-; pluribus annis hane sub eo Rege dignitatem aini gesserit, satis non liquet. Nimirum rem obseu tam faciunt diversae auctorum opiniones, quosli,

ter de Agapiti Ponti fieatus. ει legationis ejus

ad Iustinianum tempore non convenit . Attamen ut negotium e Cas odorii scriptis pro m re nostro totum confieicimus. Epistola as. libriit. de Epistola v. libri ra. Indictione II. datae . eum anno 333. Praetorio posuisse aperte nobis indicant. Amala sunt hae Rerini interitus Gothox adso ditiosos tumultu , atque Imperatorem ad ultio nem tanti sceleris bello repetendam provocabat. Armorum insuetus Theodahatus , imminentem praeliorum molem expavescens. ad parem quibuncumque potuerat modis, at frustra. Iustinianum sollicitaverat . itaque eo an ian invadebat Dalamatiam Mundus, Belisarius Siciliam: quibus ut Rex obsisteret, primum iussit tributa ad belli expensas subditi penderent; dissicis limamque m. tendae a barbaris, di Prineipi suo insensis gentibus pecuniae provinciam commisit Senatori . Durum quidem mandatum illud visum est viro amantissimo populorum . necnon de Theodahati observantissimo. Impositum tamen onus ea in.

35쪽

dustria tulit, ut maximam omnibus moverit ad amitationem, nullius ossentionem subierite ea selicitate ut Deo pro insperato successu , quam

maximas potuit gratias epetit. Sie enim exorditur secundam libri a a. Epistolanir Gratias Diis minituri νefero. quia σ Photinetistis feertiniqua montii. er ego completii omnia qua promi'. Tum & suam. di suorum in exirendis vectigali.

hus commendat integritatem , dum populos res rige asses,osos Iudicear se vero natium coe

terrores fecisse ignora i : a se non publιtis , non privatis quemqtiam afflictiam esse commemorat . Addit exeuntionem nullam esse posse Iudiei abo me. o declinanti; nil le . nil evidiam 14dbeem deeraea a Itidiee Dibunalia consendi . ut moram gν Abas emebatuν ; eraras νeddi macula

qaa reprehensione sordescat. Postmodum eos, quibus imperata tributa suerant. non asperis, non minacibus, non eontumel olis, sed senibus , sed ossicio us , de servandae erga omnes aequitatis

praenuntiis verbis compellat: Possessoν mahi meti. nias pubrisas tib/ns offerar: ego tui in eoaventa tistitia tribata persolvam .

Qua cura utilitatibus Phineipis. &subditorum Cassiodo ius servierit, modo vidimus: verum ut . conditis rebus Conditorem ipsum Ionge praestate eonfitebatur; se Ecclesiae Dei commoda negotiis reliquis semper anteponenda iudicabat. Locupletis mum hujus rei testimonium habemus. Metuebat Senator, ne variae Gothici Regni vicissitudines. 3e Italiae bella scientias divinas scelesiasticasque Roma tandem expellerent, quibus populorum i et ab ipso paeis & litterarum nomine abhorrentium eo mes barbaries succedet et . Quare nullum non lapidem movit eum Agapito Papa . ut exponendis seripturis sacris scholae institue. rentur. At consita, quo capiuntur salubrius . eo dissicilius ut plurimum perfici tum maxime sens t. Id enim quominus fieret Italiei tumultus impedimento sisere, ut ipse in Praesitione librasserit. Nisus sum eum Bia M' - tiis mo Agapito urbis Romae Ponti hos ut si-- cut apud Alesandriam multo tempore sui ge,, traditur institutum . nune etiam in Nisbi ei. - vitate Syrorum Heberis sedulo sertur expo-- ni; collatis expensis in urbe Romana prosen ,, sos dociores scholae potius acciperent Christia- is nae. unde anima susciperet sternam salutem . - & casto. atque purissimo eloquio fidelium lin-- gua comeretur. Sed eum pio pter bella servenia δε tia, & turbulenta nimis in Italico Regno ceria tamina. desiderium meum nullatenus valuissetis impleri, quoniam non habet locum res pacisis temporibus inquietis, ad hoc divina eharita-ώ te probor esse compulsus. ut dec. Quo potuit

altius ploriam sponsa Christi seelesae piissimus

filius efferre . quam ut sacrae adolescentum edueationi consuleret, quo scientiarum omnium in.

saniti luminibus , ut illissimum aliquando Matri praestarent obsequium e verum etsi tam rectum tam sanctum desiderium. bellis pagm Iragantibus . lmpleri tune non potuit: potuit tamen an

dem aliquando in Monasterio uiuatiensi, ubi saetas a Cassiodotio Abbate scholas apertas fuisse videbimus. h. 4r. Componendis Impetii. R reelesi rebus cumsti αδε - laudabiliter vacaret Senator. totus erat in ave

tendo suis a finibus bellΛ Theodahatus. Imbellis

isse Prineeps pacem ab imperatore diu flagita

bis μγ e . verat: sed irritos conatus animadvertens, Ata sis .i ι ν.. pilum s immum pontificem addurit , ut Con.

PRIMA. 13

stantinopolim peteret . eonvenltetqhe Iustinia. Graiaanum, quo saltem Christi Vicarii precibus conee u. deret , quod Rex ipse arte nulla eonsequi po. tuerat. Scriptores quidam sentiunt Papam prosectum ella ipso Initio Regni Theodahati. At id

salsum quidem: quoniam Regem cum Imperato re plures Legatorum voce sermones habuisse ante Agapiti discessum Cassiodorit litterae , promispiusque tellantur. Qui uid si, Senatorem tunc temporis praefecturam Praetorianam administras consat i qui si Thetida ha tum a consilio mittemdi Constantinopolim Agapitum removere minus potuit, Enctissimo eerte Legato omnia pietatis persolvit ossicia. Regis enim voluntati parere eoacths Atapl-tus, umeri priusquam se eommitteret, pretinia obeundae legationi necessarias conficere in eassum

cogitavit, adeo erat exhausu in Romanae Ecele-sae aerarium t Qua piopter sacram supelleti itemsseo cum obligasset I M . Cassodorius. quem tan. tae ignominiae labes. Ecclesiae boni specie inusta vehementer commovit . pro sui a tictolitate om-eii 1elo Religionis accensus, si lata aetatio Regio vasa sancta ut templo Divi petri restituerenial tur, a Rege alioqui peeuniae avidi ismo tandem impetravit. Hane in rem ad Thomasum se trum Regiae pecuniae praepositos litteras protinus dedit, quibus saeram suppellectilem . dc obliga-H. v. tionis chirographum reddi praecepit . Oaapropter a

diturione restincte. Quo in facto longe majori existimatione dignus habitus est , quod laudem sibi promeritam Regi tribui totam voluerit . Nam iisdem litteris significat Theodahatum ex hibuisse se Christianae pietatis Alarico longe observantiorem, qLod hic reverendoram sanctorum

vasa diripere notait, qui tanta se ethbis vina-ι one ditaverat: ille a tem religioso proposuνec didit vasa, qua iure pignoris propria lidebaniat ν effecta. Memotandum sane prx interis hoc pietatis exemplum protulit Casi odorius. qui gl-gnitatis honorem gratiamque, qua valebat plurimum apud principem, in optimos usus tran serie consueverat. Cum enim nec utilius , nee praeclarius pro sui nominis angenda gloria, quam in Ecclesiae commoda auctoritatem, qua De coriiseedente pollebat, impendisset: ea tamen animi moderatione se continuit , ut non modo non

tanti honi auctorem, sed nee participem se v luerit reputari. Argumentum pletatis eximis iterum edidit . h. 43. In iuvandis Montalibus, quae tributum unde sol verent non habebant, ob damnum auris illatum intempestiva exundantium aquarum eluvie . a ti, o duri

stinianum deprecant ut Religiosae sceminae. ut apud Theodahatum velit auctoritatem interponere. Ea rum preces audit Imperator, ad Regem supplices litteras eum in finem mittit, quibus permotus Rex protinus ad senatorem seribit. ut pro ossicii munere rem expendat. Sanctimonialesque . ii quid O ,esi injusti patiantur. ab imposito tributi onere pro- : 'sus eximat. Ρotentibus adeo stimulis opus non erat, ut pietate notissmus Cassiodorius ad innatam muniscentiam in sacras virgines exhibendam in stitamur. Nam quo magis sanctitatis propositum in illis venerabatura eo magis in eas laretis suit. &beneficus. Et certe nemo non sicile intelliget.

quam singulari charitate Monialibu subvenerit Proesectus noster. s modo meminerit paterni eiu amoris in subleuandis Romanis annonae dissicultate pene deficientibus: si noverit etiam . qua

s is

36쪽

M. AUR. C ASSI ODORII SENATOR Is

sollielio dine Ligurum . Mediolanensium, Venet tum fame oppressorum inopiae. invecta frumenti copia uberrima. tempestivam opem tulerit.

μ' . n. Dibrabuntur varias in sectas auctores . dum

.. 1 ....a desniunt, quo potissimum tempore amiliam pio viri, ni M viticiam egestas a filixerit. Si Baronio eredimus, eodem anno. hoc est 33. . Mediolanenses , quo ru a Romanos premebat. In anno ues . nonnulli re ponunt, asseruntque tune tantum Datio Mediolarensi Episcopo hae de eausa seripssse Cassio. dotium . Sed ut ingenue dieam quod sentio , Baronio assentiri minime possum . dum famem hane Athalarieo Imperante grassata esse conten .dit , cum eam Theodahato Rege . Cassi odorio autem praesecto praetorio Ontie isse videamus . Nam ad Senatorem nostrum , hac iam ornatum dignitate misit Epistolam Theodahatus . quae in libro decimo vigesima septima oecurrit ἰ qua Tisino S Dertona in I lauriam. de aliunde ven tias subebat frumenta deportari . Cui quidem Epi solae titulus hie . Donorio vγHecto . legitur praefixus in impressis eodicibus: sed mendum tr. reps ne colligitur ex quihusdam editis , in quibus ad marginem habetur, Senatori Tr fecto Praetorio. Deinde erratum hoe manifeste in/icant Manu seri pii Codices. quos vidi; habent enim , senatori Hasecto Tratoris . Adde quod Rostae tune praesectus fuerit Honorius . ut ex Ep. 3 . lib. I . constat, ad quem proinde Ora provinciarum dissiarum, qualis tune erat Liguria, non spectabat. Denique in eundem sensum quo Cas odorius ad Dallum Episcopum Medi lanensem seribit Theodahatus: aut certe iuxtalpsius Theodahati mandatum . quod habet prior sata Epistoldi Rehiae, scripsi Senator distrahen dum sti licti ex Tiemens bus , de Dertonens bushorreis frumentum , ut inopiae Mediolanensum succurretetur I prospexit quoque Venetis, scuterat a Rege imperatum ut legere est Ep. 24. Sq. 4 . a . Lib. I a. verum quid diutius haeremus in designando ν η - fame penuriae tempore, eum potius necesse si intelligamus, quantum sollicitus Presectus laborave iit. sum/s V ui eorum o uireret calamitati. quibus Dei punientis manus gravior imminebat Ubi enim quanta veneti time de inopia premerentur ah Rugustino accepi tr iis statim se consultum est voluit, ut ne minimum quidem pati possent in. gravescentis annonae damnum. Non solum au. tem maximam rei frumentaria copiam iis suppeditari curavit: sed summa etiam jussit heni. - . IF. ii. gnitate omnia illis tributa relaxari. crudele ,

tiacia nascitur indigere. Luculentissimam humanitatis sum hanc eontinuo subjungit rationem rtalitas enim solus lacomas exigit, qui qaad

non invenitur, impaxit. Noverat vigilantissimus senator Datium tam ardenti charitatis zelo servere erga commissas sibi oves, ut earum rehus consulere nemo posset dilectione ma)ori. Quamobrem ad eum scri .psit, ut eos lecta ex civitatibus Tieitio, de De tona frumenta ipse distribuere curaret egentibus. Epistolam hee praeclaro auspicatus est exordio.

nostram maxime spectat. orat ne pet fraudem

quidquam geratur, uentibas xifum est, non diis tibas subtienire. Ideo PMurianos milites da os ad Me earuυimus destinare , qai sanctitatis ve-sra ordinationabus obsectili, nihil ex se saeiani .

Denique non ignarus, qua sint veneratione colendi Praesules; exeusatum se rogat . quod eanti viri opera videatur uti athetius e Quapropter Anaitas vestra mi eratiociis vicia non pistis im

tas invenitur. Nec contentus admirabili vigilantia providisse talaborantibus tot provinciis, Edictum ad Ligures direxit, quos iames vehementior urgebat , reereatque amoena consolatione, qua Principis laudat pietatem; quippe qui subditorum egesta tem tam larga ubertate compensaret , ut penuriae incommoda persensile non viderentur. Ex eurrit longius in Regis commendationem,quem cum Josepho Patriareha conserae non dubitati immo huis maniorem Josepho conatur demonstrare . quod ille anptios quidem egestatis difficilis tempore adiuvisset : Rex vero frumenti eopiam . adjecta etiam condonatione tributi suppeditaret . Tacetanti patris dixerim, quanto praestantius est liberitate sulυo frumentum vendere. Cr propter Adti

gratiam tribata relarare . A/dit sane eumulum commendationis , dum plura suis omnibus sub ditis . quam Josephum fratribus Iarhi tum suille Theodahatum eonfidentius asseverat . Trus iste Theodahatus, geηeraliteν con titit tribatariis .

germanis. Eam tamen indulgentiam a Principe, se postulante . donatam Senator modeste com memorat . Inde factum puto quod Epist. dis. Lib. Io. legimus eoncessile Theodahatum Cassi

dorio, ut propter annonae caritatem rerum venalium pretium iusta moderatione temperaret .

Hane ille Principis largitatem in plebis commmdum eonvertit ea liberalitate , ut tributa penitus relaxet; eo humilitatis sensti . ut quam sbi propriam facti hujus laudem detrahebat , in a

lium derivaret. Nec regnantem modo abigebat penuriam. sed Α & imminentem sagaci providentia praeveniebat . de eaula futuram agrorum stem latatem ex ι- δε aeris inelementia, temporumque dissicultatec n- νῶι.jiciens, ad Ambrosum scripsi, ut uberem seu menti copiam anno superiori eollectam, anni sequentis egestati profuturam eonderet in horrcis. Atque ideo, inquit, de veteribus frugibus piu- v. o. a.dentia tua suturam vineat inopiam e quia tanta fuit anni praeteriti felix itherias, ut et- iam venturis mensibus provisa sussciant. Hsne Ε- pistolam s quis legerit ex integro . mirari non desinet indefessam Senatoris sollieitudinem ei rea populos , quos eodem dilectionis affectu , quo pater liberos , amplexabatur . Etenim & cibos esurientibus, ct indigentibus peeunias funiciebat, ut Liguribus , quibus auri libras centum distriia Lari Ep. t bul iussit. Devotae Liguriae necessitatibus con- sulentes. centum libras auri per illum atque

illum pietate solita destinarunt glorios stimi MDomini ; ut judicio vesto quibus est causa

notissima , tanta unusquisque huius muneris participatione laetetur, quanta necessitate gra. Mvatus esse cognoscitur. M . a Q. Vere paterna praeditum fuisse pietate Cassim D i, M., dorium latearis oportet . quam ut amoris tene-Εee is ea.

titudo laudabilem reddidit , se νυ silanimitasti η non infecit damnabili eriminum indulgentia. id saperte probat lex illa, sive Edictum contra bonorum Ecclesiae raptores .promulgatum , quo se- .erius in illos jubet animadverti, eorum tortunas fi lco adiudicari. Ipso ossietis omnibus exui. Rationem addit memoria dignam, & aeli singularis in tutandis Ecclessae bonis tessem . Dii,is emnes e delitates est, divitem verti fini de ex agnitate mendiei i Ecclesiae facultates non auru

37쪽

emptas, sed pia fidelium lareitate veluti men

dico . ultro concessas demonstrans. Tum praecla

I. 3D. At his Chiisianae pietatis operibus misericordem virum non avertebat tempotum iniquitas , non taliorum exitialis furor, quo pene totam

in g, τι,.. cutiebatur Italia; siqui flem bellicosissimo, Belira

accerrime urgebat Theodahatum . quem con-

, . iuratione facta impio ferro sussuleiunt Cottii a causati lena viam eius, & in propellendis hostium viribus imbeeillitatem; cuius in locum vitigeni , clupeis more militari sublatum subroga.

verunt I ut colligitur ex Ep. 3I. Lib. I . Vamar. Probatam antecessoribus Cass odorii fidem licdem etiam honoribus asseeit vitigis Rex; isitim enim a Theodahato Praetorio Praesectum anno 337. cum invenisset , eam dignitatem reliquo

anni tempore non tantum administrare voluit,

sed de me ipsum litteras ad subditos seripsit , quibus militum suffragio electum se Regem s- amficabat, de ad imperatorem, ut ab illo pacem petereis de ad Praesules. ut eorum se orationibus commendaret ; aliis de eausis ad alios nonnullos.

In praetor lana sede anno 133. a Vilige iterum collocatur M. Senaior, ut indicant 'Epist.

x ε. de as. lib. ia. lndictione x. hute anno correspondente notatae . Nec tamen eum tunc a

maioribus Quaesturae curis vacare Rex voluit , ut ex praesit var. quam tune scribebat, arguitur; tibi de negotiorum . quibus opprimebatur , pondere se loquitur , addimus etiam quod freqaea-ro Quassura visibus ingraυata C c. q. Ir. Hane Persecti P aetorio dignitatem priusquam

suam ννοε monasti eum a m pidictet et ut institutum, immeniis pene labor. hus conlLctatus ultimum tenuit .

R., . a isi copiis ii qmdem ingentibus. quas Beligarii vitias . D. bus Op neret . Viti eis Rex totam premebat Italiam; unde necesse habuit senator praeter reliqua offeti onela, sollieitius intendere. ne quid garint a militibus inserietur , tributa non gra vate solverentur, tot copiis alendis peeuntas a sque provinciarum vexatione cogeret , denique leges. quae vulgo flent inter arma, curaret, ut res de tempora serebant , observari . Tot euris pressus . tam ponderosa rerum mole gravatus , abiectus nescio quis non desecisset animus ι at vero constantem solidumque mentis vigorem tenuit inter ardva tot. de molesta negotia erevias.. S ad magna compositus Caisogorius. Noe quidipe supremo anno , quo Praefectura sungebatur , more sderia lucidissimi r eurus claritas eo splenis didior emicat, quo propius vergit ad occasum , puriorea virtutis sparso videtur radios vir probitate conspicuus. , . interea Brutios de Lucaniam VitlἔIs exeret- - depopulabatur: quibus auditis, ita statim in

e . a a. Credabilis Praefecti prudentia tanta aequitate pi tirum Daxario vidit , ut nee milites indigerent , nee ineolae gravarentur , his tributorum parte remissa , il-

' lorum stipendiis procuratis. Quatreas nee possδεν διίpendia, nee erreetias laborans sumune possit inopiam . Adhaec . si quid peccarint milites , praesectos eorum iubet damnum . iniuriamque illatam reparare, ea strens sque diseiplinae observaniatissimi ut sint . imprimis praeeipit: custodi a dimis . μιν isam, unde rebustias matar exercitas. M net quoque Magistratus cives intra omeli limi tes coerceant, rusticosque bstinatae mentis ho-1λλα mines, a tumultu de seditione cohibeant 1 - ,

dam bestigerat Gotiaram exercitas , si in pace

sie erat acerba temporum eonditio. ut a Re- β. 33.

sutura prospexisset , rebellionemque populorum avertisset oculatissima M. Cassiodorii vigilantia Quare sceibens ad Judices, A Magis ratus, con- IMAM.tinere. inquit , possessistim intemperatos moras . ament quieta. qaos ntilius ad inerata praecipitat. Et ne Grte. vitiorum licentior grassaretve lues.

intonares scilicet noverat vir eximius tutam tranquillamque pacem trahi , eum omnes suo continentur in ossicio. improborumque motus de conatus prohibentura addit ergo , Omnia paea

tu vos redditis , si duees seelertim comprimatis . Atque ut anim s ad his inflammet ardentius . γadjieit fieri posse , ut provinciarum adminissraiationem medix eonestionis ingenia sustineant , dum pacata vigent tempora: sed inter bellorum tumultus, ad id munus operosissimum vidi sunseere ingenii non vulgatis de pre batae peritiae viros. At memorandum sane illud est . qtiod sis, iungit , & virtutis CaσMorio dignae argumentum, nempe quod vir alioqui dignitatis. N auia ritatis notis mae suos millus caeteris usquam μι- tractari nolit. Mihi enim, inquit propria cuia ta dilapsa est, postquam generalem coepi gitare custodiam: opto meis bene , sed quod μpossit esse commune r quia magnae iniustitiae μLen us est . aliud sibi Iudicem velle . quam p est genera litas sullinere. MLontum esset pluribus hie Cassodorii aequita- .... ' .iem verbis prosequi, quam etiam non modo a sub se Brutiis de Lucanis Iudicibus, vetumeliam ab iis j. Misis i omnibus quos ossicii alicuius beneficio a meiebat,sis. I. ,δεν voluit diligenter exerceri . At Mias esse dux tua eis Mil. ea flere , quae uni ex Cancillariis suis seripsit in h. verbae persona tua se refugium odi La. a. u. apresso. infirmo defensio, praesidium aliqua ea. μlamitate eoncluso; se enim nostros proprie cancellos agitis. si laesorum impia elausta stilia Multis . Eum deinde monet persuasione potius vcoreionatoris Eecles assi et . quam auctor tale Iudicis Pittoriania ne avaritia sneret seco tagione usquam afflati: Reginam illam pro Cactum vitiorum avaritiam suge . eui eurcia - ιμι crimina de tefabili devotione timulantur; quae dum pectis hominia Ingressa fuerit, gregatim suoque malefidas cohortes admittit. Ferti non potest recepta quia nescit esse solitaria. Ag- men.habet blandissimum. a.ma suscipit ex ta lantis; de per guleedinem superat . quos ama . ra dereptione captiuae. Eodem mentis ardo. re singulos iussitim administros semper adhortabatur , In ea colenda fidem se praestarent incor ruptam . ut nemo a Cassodorio destinatos ad exerrenda iudieia Mahlstratus improbaret. Red' au i a. u.ε.

ri. Et quantum boni. sublato semel omnis injuriae metu, servataque semper aequitate, conse

rent fle sibi. de Reipublieae . aureis demonstrat

vos naua privata mala eoneatient. Hunc sepius iterare se sermonem dieit, quia bae eos annua sermone conmensa legat. qtiod bovaram peram sal in. a.M. i.

i. satietas est.

Temporum neeessitati tribuendum puto. qnod 'synde fiseci inserendam . de indictam aleodis regiis exercitibus pecuniam paulo acrius aliquando prae- , --- ceperit existi desnito tempore. Ea tamen ani- ω mi benignitate temperavit iussionem, ut de am inani seria

38쪽

, s M. AU R. CASSI ODORII SENATORI s

- νε--s- ee prior fieret populis , di imperatum sibi vecti. n. msuin a gal snguli lubentius exolverent . Legenda hanc e--a In rem 1 a. Epist. t ε. ubi non obscure demonstrat necta late eoae pulsum fuisse se ad repetenda viectigalia et ea lege . ut nee exactionis

anteverterexue tempus. Ree ad iniquum tribu

rum quisquam cogeretur . Et sane quam longe aberat ab inserendo euiquam damno , qui datas ι; hi oecationes subvenienti provinciis animo propenso nunquam non arripiebat s Tesses Brutii , restis Lueania, quihus dimidium eensum remist: rectis urbs Rhegium . erga quam eodem indulgentiae bene telo usum esse virum munificenti ir mum comperimus. Quinetiam eo usque progressa est Pixsecti nostri liberalitas, ut etiam privata quorumdam piadia ac possessiones calamitate a fictas, relaxata penitus indilione tributi. stu- FA7. duerit mesaulare . Cumque areepisset uberiores

solito fruges Istilensem agrum protulisse ; quo vita. fructus facilius colligerene incclae , pecuniam ad illo, Aesinasse legimus. Id tandem l Quam ampla praemia militibus suis, aliisque Praetorii administris contulerit, sa-cile prorsus advertet, qui Epistolas s ε. . libri undecimi perpenderit. Nullam ibi ortam Pri. miserinio pecuniae summam eoni ituite sed eum tantumdem mercedia jubet percipere . Et est iusta lusaribus perfruetiar posteris eius exemplum libera I malistionis aceipiant; cum eum pro

ael ieet aliud a munificentissmo Praesecto expectares, qui natus solum ad tribuenda larga manu sangulis beneficia videbatur. qui aequi simum dicebat tit laboris sit pretia recipiant, qui pa-blaeis titilitaribus obsee adunt

34. supererat ut quam pius, quam benignus esset, Ductis ιον- vel ipsi Rei eomprobarent. Id feliciter quidam experti sunt earceribus , vinculisque detenti . quos pio miserationis sensu permotus iussit sol vl. sceleram vitiionem. inquiebat . omni quidem

c H. Vis venit, quam severiores ad paratam : Λι ad Re demptorem omniam remisonis itinere perveaire posmas . Deinde tam praeelato ornatoque seriamonis cultu indulgentiam ipsam per Apostrophen alloquitur. ut mentem subeat sngula hie eius verba iecensere. Sed ne nos aequo prolixiores te. εentibus sorte videamur, sententias aliquot ex longiori Orationis ductu proseremus. Mase . in

quit . Indulgentia , qaa solvis , O v astis es ;

gais ιtio non Qeas manere , eam si peccare commuηe i Remittenda aliis, nobis parcimus . Dein. ae Alutos vinculis reos compellat , ut concessum laci;itate Iudicis uitae beneficium , in peccandi licentiam non transferrent a quin potius

perditos mores , perversamque vitae conditionem deponerent, quae eos caueri R neel addixerant,

debitam sceleribus daturos poenam . nisi ipsa supervenisset indulgentia r Odis deberis , qΛωτοι Dadissit neci . Postmodum hoc effato ser-imonem concludit, quod non modo rei vinculis constringerentur: veru metiam quod patiatuν omnis homo perieulosos neaetis . quibus nos convenit eximi; ut scut vincti naturae . nos caelestis: gratia libertate gauderemus r clausea reos disimiliaAt, nos vincula improba eogitationis absol

vant.

ia illud denique nobis praecipue considerandum l quod curis gravioribus eum teneretur; nec l ' e horarum momenta praestarentur: sed , ut ipse ira ;- is ait , dum alter eum frequentia Invidiosi in- iPν fur. i. M terpellationis exaggerat, alter miseriarum diu. l

n sis nule ea si gat, alter sociosa contentionum sed - aiore cireum dat: dum ipsas quoque noctes in- explicabilis cura circumvolat, re dest alimois nia ciuitatibus a uno verbo dum Praetorianae μPersessium immenso Onere gravaretur : rogatur

ab dimi eis ut varias litteras publici auris sa rea. quaa sub Imperio, vel ex mandato Regum seripserat . quorum favore S henefieio ad cimplios mas Repni gignitales fuerat evectus . Absque ulia familiarium ossensione i entes Illas curas.

illam gravem negotiorum . quihus oneratus tunc erat, molem jure Cassiodorius excusasset pro sua tamen erga omne. animi benevolentia., libros duodeeim spissolatum edidit . quos ritulo Variaram in seripsit, propter diversa . quae in

eis continentur. rerum argumenia. Quinque priotibus libris litteras , de edicta complexus est , qu 2 sub Theodoricos octavo , nono . de decimo ea, quae sub Athalarico Theodahato , de viti-pe scripsi: sextus, de septimus dignitatum eo

tinctae pormulas, quae sub Cothoeum Imperio vi-hebam a undeeimus denique, de duodecimus Col lactas habent epistolas , de deereta . quae ipse tum Praetorio praeesset . ad plures destinavit . Nee alium se ius est ordinem in colligendis litteris, quam ut eas simul componerer, quas sub Iopulis Regibus scripserata non secus ae in unum eas congessit. quas Praefectus Praetorio mist ad diversos, omissa temporis ratione , quo singulae s liptae suetant. Id constat ex hoe aris gumento. qaod unum ad probationem rei iussi-eiet. Siquidem Epistolae et O. Libii Q. ad Thoma. rem, de Petium directae In eum finem . ut vasa sacra redderentur, quae ab Ailapito papa sistosuerant addicta , praeposita reperitur a s. ejundem Lib. I a. data sub indictione i. hoe est an. 333. cum ad Thomacem de Petrum scripserit anno ad summum 336. Hane Variarum collectionem vix absolverat ;cum iterum postulantibus amicis. librum seripse de Anima. & virtutibus eius; in quo tam Te- conditos pietatis senius aperit. in ultimo piaesertim capitulo, de in libri conelnsone, ut eum a viro altissimae eontemplationi tantum dedito compositum potius diceres , quam a Praesecto Praetorio tot curis diurnis ae nocturnis impedito, ut ne momento quidem ιibi a publieo labore vacare posset. Scio eum in extremo libri hujus capite, atque etiam in Commentario in Psal. mos opinari Iustorum animas in sinum beataeaeis ternitatis prius non esse admittendas, vel in aeternae Glamitatis abyssum Impios demergendos . quam extremi dis ilione iudicii factorum omisntum fructum capiamus . verum nemo nescit , quae sint hae de re sanctorum Patrum opinio nes . quae quidem a crimine facile purgabunt Cansiodotium. Hie lectorem silo . illumque etiam , atque etiam obsecro ultimas huius libri paginas evolvat attentius. ut expressa pallam humilitatis .caeterarumque virtutum insignia perspissat s o servetque quam fuerit sejunctus a terrenis , M. Casso dotius, quam expeditus a vanis cupidita. tibus , qualis salsae honorum Imaginis contem -ptor. Et sane mirari desnet, quod vir praestantissimus, ad culmen dignitatum earum evectus quae amplisi mae omnium censentur , euius adeo

felix fuit fortunae eonditio. ut eam rerum temporumque mutabilitas non attigerit, quem ama. verunt de coluerunt Reges quatuor; quibus reis

snantibus, tam libera, ct plena suerat potitus auctoritate. ut famam sbi gloriae sotularem . clarissimosque titulos co Maget ; non mirabl-

in a

39쪽

tui, inquam, quod his omnibus postpositis ho norum gradibus. spretisque divitiis ab Aula se eesserit, ut intra Claustri ambitum. solitudinis, Ee tranquillitatis amore, se cohiberet, uni Deo

ae e litibus vacaturus.

g. . Anno igitur vel 33s. deposita praese sti. ἡδε Θ cturae gignitate. sareuloque valere iusso. Magnqs Aurelius Cassiodorius in urbem squillacium vitae quietioris desiderio contendit s juxta quam eonstructum a se Monasterium veluti tutissimum salutis portum ingressus est . Ingentem tanti viri jacturam aegre admoqvm tulit Cothorum gens, eorumque Regno, cuius decus, de ornamentum extiterat , ardentissimum Deit sui des derium; nec multo post ejus discessum subseeuta est Reani jam deficientis ruina . Contra vero Monastieae professioni magna iacta est ho

horIs. & splendoris aecessio in elaeἱ ἰmi huiu viri sti eptione I eurus vita In instituto Coeno hiali tantum fuit conspicua Monasticis virtuti bus, quantum ornamentia probitatis inter pro ceres claruerat gloriosa . Ad annum aetatis εs. vel o. processerat . quando in Monasterium se recepit, eo animi vigore, & robore praestans; ut iniustus habebatur, quisquis eum saeculi tempestatibus subduxisse ea put, & Imperil oneribus humeroseo potissimum tempore subtraxisse dicat, quo patriae famulam manum amplius commodare sessus non valeret . Etenim in altera huius historiae parte quam mulistos labores & quam duros constanti animo peris tulerit in professione Monastica, ubi ad annum 93. & amplius vitam produxit , Deo juvante . demonstrabimus.

MAGNI AURELII

SENATORIS

VITAE

PARS ALTERA

π π Actenus tam claris in Aula Regum & pie a M., c. I A tatis , & dignitatum collucentem decori

Aria ovim hus, suspeximus Maenum Cassiodorium; ut aia. Morsumn is solutissimum , quod admirari magis. quam imi- tari vel sapientis imi quique viri possint , prudentiae editerarumque virtutum exemplar eum vocare non duhitem; quandoquidem nee humilitatem Christianam eum purpurae fulgoribus eruishuit insuetae societatis vinculo colligare I nec minori devotione sacris Evangelii oraculis, quam justitis humana legibus obtemperavit . Intueri eum nunc lubet abditantem se honoribus saeculi de aulam coenobio, eontubernio Monaehorum so . etatem Principum servorumque irequentiam , divitias paupertate eommercio silicassimo comis ab . mutantem. aia,ti, Gothorum Imperium, quod vἱrtutum suarum .mri , o diu munimine suffulserat Cassiodorius , certissi- ω- Das , mam ad ruinam tandem inclinabatur, ardebatquem' risu bellorum

igni hos Italia sere iam eonsumpta, quos lo ι. Iustinianus, Uitigisque Rex passim accen

MA.,. . . derant. Interim solatium haud exiguum amicti, temporibus cepit Imperium ex instauratione M nasiis disciplinae, quam pene collapsam in occidente D. Benedictus pristino splendori restituere,& sanctissimis legibus communire satagebat. principem hanc orbis legionem hellieus suror depraedabatur, sunestoque languentes populos involvebat inrandior at grassantes impune flammas nemo non confidebat brevi extinguendas a novo Legislatore Benedicto, qui constitutus in monte, ut alter Moyses , supplices manus ad caelos tenis flebat. largissimam gratiae copiam impeι aturus . Ea erat Italorum calamitas , ut undique arm eum audiretur fragor ubique fames . ubique mors dominaretur: at coelesti Mysiae Benedicio terrenus aderat Angelorum chorus, hoc est, pia Monachorum turba , sanctiss. Magistri verbis S mxemplis erudita, quorum ad Deum suis preces assiduae in selirem patriam haud dubium erat, quin Tom. I. auxiliis sublevarent opportunissimis. Haee ita cum essent . non temere posset quis hic amrmare conia temptum saeculi, fastidiumque Cassiodotio eonclaratum fuisse tum ex eontemptatione Regis ad .l versa succumbentis ea si bus, re Gothi et Regni tot ubique tumultibus bellorum insonantis: tum ex fama D. Benedicti, & dileipulorum ejus, quorum incredibiles triumphos stupentes omnium In tu bantur animi, plaudentia omnium ora loquebantur. Nam quod ex inaudita Regum Italorum erudelliata te innoeentissimos quosque viros furori maetan- l lium suo, in elaustris latitandi ansam arripue ie -- -- Cail odorius 3e fortunae mobilitatis testis oeula- Ν-a, o citus e summo illo dignitatis fastigio se ad Mona. μυμ ilicae conditionis humilitatim demiserit, ne&ipse Gm . quoque inconssantissimae rerum humanarum dominae ludibrio soree. ficta est prosecto, 3e temera ria Centuriatorum sabusa. Scilicet cum praecla rissimum at posteris consignandum huius nobiliti simi viri factum praetermitti sient Io non posse animadverterent, illum tam frigide memoraverunt homines invidi, ut opibus, potentia, &. quod maia jus est , virtutibus eonspicuum senatorem , pro pterea quod iniquae fortunae dissideret , ainplissima munera, facultates amplissmas abiecisse flix rint. Nee mirum, quod quibus Monasticae vitae institutum nauseam saeit, ii fastidioso verborum ambitu dignum Cassiodorio secessum renuntient.

Sed & eum Trithemius lib. s. de vir. Illustr. vi

id. s. Bened. cap. 7. refert eonsilium ad asy- iri inlum sacrae Religionis ex aulae periculis confugien aria Hodi tandem iniisse, quoi nimirum clarisi. severi. no Boethio necem Theodoricus intulisset. verum s Trithemii , viri alioqui doctissimi , de de ordine nostro meritissimi sententiae nullus. opinor, subia scribet; praesertim eum ab utriusque obitu Theodoriri videlicti & Boethi ι, multis decoratum hil holibus ab Athalari eo , Theodahato , Ultim .l maximorumque oueratum Regni negotiorum molet Caseiodotium fuisse nemo est qui nesciat.

Di illa o hy

40쪽

M. AUR. CASSIO D

3. Itaque similius veto nobis videtur ianium vi ν-a eis a tum fluxas opes, dignitates guxas Aespexisse. ut

per religiosam humilitatem summo rerum Moia' dera toti se mancipater. Sciebat enim vir sapienistissimus, praestantillim Is quibusque Imperiis longe maestantiorem esse Chtistianam servitutem a eamque omnibus saeculi dignitatibus , divi. tiis mund I , di carnis deliciis cur praetulerat non obscuram . ut puto . reddit rationem,

etim in fine libri de Anima Christum humilis di scipulus humilem Magistrum se alloquitur: TLbi utilius es semire , qtium de na mandi ea- passere.

l. 6. Iam vero quo Ioel, dum e proeellosis undis Cas--ἰum iaculi litus emergeret, velut ad portum tutissi- ρυμ 1 --- pulerit, non satis eonstat. Nonnulli Au-

st.. thores , ut Trithemius, Battius, Rubeus. Ugel- -s... M. Cuspinianus eum in Coenobio prope Ravenisnam constructo, monasticas vestes induisse volunt ratii vero quos sequiniqr , in Bruticrum regione juxta Myllacium, natale solum, suum. in quo religiosam vitam egit, Monasterium redigeatum a Ad an. CD. Casiodotio fuisse mutori jugiclo censent . Gero misa sitam hanc opinionem r x one firmat Baronius. Altera est, quia Coenobium Castelli ense ,

quod prope My acium stum sulci epistolis

duabus D. Gregellia Magni, relligeret est Casi mdotius Ipse suum appellae. Altera, quod incres iis bile sit virum aulici hellieique strepitus jam dudum impatientem, tranquilla sanctoe solutidinis otia toto passotis aestu jam tandem anhelantem,seeessum sbl apud Ra Mnntra . infulitis armorum

quassatam motibus , deleesse.

q. 7. At certe baroni* PHena qtia parte Italiae suasti m Meνias aquas volveret, haud innoteli, euius tamen fluen-

δε nons am , t a Monasterio vivariens admodum vietna sena- . . 'sa -- tor noster . adeo ut amnis adire noderatas ia' honos, tam necessarius iudieaνὸιιν facile insaerae. Sed & seriptot Italus hievi editurus saeram Brum ' Mi iloium historiam, ut ad nos Millae lotescriptum est . qui quidem haee oeulis perlustravit loca , dicit

luce clarius patet e si uvium Pelenam eum esse , quem hodie Seyllae it amnem v ant. A: vicinum Monastello vivariensi aesum labentibus leniter aquis arrigare. Unde Coenobium, ad quod e tumidia laeuli fluctibus Casi odorius felicitet ena- vitavit . non plocul Scyllacio distare nova eertaque prohatione confici potest aeum S illuA Peleianae undis pervium fuisse vel ipse commemoret. me. η. ITH. o. His adde, quod mons vulgo Moselo dictus de s. Castelles, euius ad radices ut varia effoderat . cu ius in vertice Monae hia ad eremit leam vitam acoeno hirica transire eupientibus eellas destinarat Cassodorius, declivi saeilitate ad Uibem Mylla. elum deprimitur. Et sane Geographis tum antiis quis, tum hodiernis planus est ubique . de palustris. nee montibus ei reum vallatus ager Ravenna tensis; eum tamen eoo terminum , immo inelusum sestis Monasterii sui fuisse montem Mosei seu Castelle si Senator asseveret. Denique contra Uetellum . Augustitium Florentinum . S alios quosdam probat citatus Author Italus ad Cceno-hium Classense . D. Apollinati sacrum . tertio milliari proeul Ravenna extructum, nusquam seeontulisse monastieae disciplinae eangidatum Cassodotium; quod seri non possit, ut in Monasteario, quod anno tantum 343. exellatum . cujus basileam anno 3 s. eonsecratam. In quo Monaehos anno 19 . in Canonicorum loco subregatos novimus, Monasticae militiae nomen anno 338. vel

13s. Claustri novus Ineola dederit .

. , Caeterum in dissolvendis nodis. qoibus histo. le. δά. γ rias implicuere Scriptores quampluit mi , disseti l

o R I I SENATORI s

tientes a nobis, s quid Ae temporis. 3: Iabolis casia.. i. posuimus, lector benignus excusabit, dicam tpergratum sibi sectile nos aequus latebitur; quis ' pe qui lueem non modicam attulerimus iis . quae iam apud Paulum Diaeonum de gestis Longobar rum , tum apud Abbatem Uspereensemio Chron leo ad annum a . sae Obscuris ver-bdrum ambae ibus leguntur: casAdoricis, inquiunt , apud Romam tam saeulari, qaum dimina scientia elaruit. Quas quidem voces nolim se intelli eas , quasi Romae monachum egerit , aut Monasterium condiderit , quod , se uti ex dictis liquet . erexit juxta scillacium : sed aut

quantum gloriae non Romae solum , verum et is iam in Italia tota divitiarum contemptus, secensusque in solitudinem piissimo ae sortissimo trans fugae pepererit , indieate voluisse doctissimos

viros: aut certe tempus , quo amplissimis sulgebat honoribus, scribebatque Regum nomine litteras elegantes, atque sermones habebat, et quentlae tum sacrae , tum profanae testes , ab eis suisse designatum . non incertus , non ambiguus interpres divinaverim.

Igitur patrio in solo prope Myllaelqm IMCoenobium extruxit M. Cassiodorius , ubi olim eum Lueanis . Ae Brutiis esset Daepositus . uno eliciter ab urbe milliat I versus Mylla um sinum. ad Moseli mone.s radiues. Vi Uaria juge piso uri, meat effodi. Illud enim terrae spatium , quod a L.ι. 22. Vari vitate ad mare pio enditur, totum Sena toris . . I.

possessionibus annemeratum suisse Iaudatur author It tua tradit. Quin enim illie hiate cerni tur prael; um alias sebilitano nune Mallati nuncupatum , subjaeens Monasterio Vivariensi .eulvi sti lundo fit tim est; quare Monaehis cenissum annuum ineolae persolvere quondam tene han

l tur, ut colligitur, ex epistola D. Gregorii ad Joannem Episeopum Syllaeeum, quae erigesimal tertia est lib. 7. Remst . Indict. i. Ibidem l peiam cena villa. Castelles appellata . visitur ,

quam Cassiodotius olim. nune tenet clares noti l litate eivis Myllacii . ex antiqua oriundus Geronga fami 1ἱa. quae Arnalgum Gerondam NON l mannum. Rogelio Comiti quondam imprimis

earum , auctorem agnoscit.

nasse piaediis probabile omnino est. Annuos erit e- reditus superbissimis , tesse Fabro, aedificiis res-C ma rio. pondisse eopiosa mos non dubitanter ammave rim . Si tum vero gratissimum exhibebant moniatis , re arasque vieinia , & Pelenae aquis irrigua planities . At ingenium soli vivatiens a tam docto , tam accurato exaravit calamo Cassi dorius Ipse ea p. et s. lib. de div. llet. vi illud quale si, non legere magis. quam ipsus oeuistis cernere lieeae . Quare ne jam actum agere videar, sumes at hie ex innumerabili laudum e pia ea Commemorare . quihus tanta ale fuisse loci felle a commoda . tantamque ubertatem . ut aliis , etiam persectioribus Aserils posset non immerito invidiam saeere I suos enim . postia

quam vivatienssa Iora deseripsit , se alloquitur u

Monachos: Ita fit , inquit. at Monasterium se r as. stram potias quaeratar ab aliis , quam vos ex

seri queant, non immerito sertan addubites . .l Nam ursiqne sententiae favere Senator ipse vis detur, dum modo his utitur verbis r Monas

SEARCH

MENU NAVIGATION