Codicem manu scriptum Digby 86 in bibliotheca Bodleiana asservatum descripsit, excerpsit, illustravit E. Stengel

발행: 1871년

분량: 154페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

11쪽

restituendum momenti adferre reliquis tribus, qui Oxhibente armen, libris nup0r recte demonstravit Paulus Moyer. Sunt autem praeter l10s libros primi ordinis multa alia scripta litterarumquo m0numenta atque ea non parvi pretii in biblioth 0ca illa asservata, ex quibus compluria in lucem iam prolata sunt. Sie Frane. Michel odidit carmen De Horubono milite Ghanson de Hor , duo carmina in Tristanscripta, tum carmen, cuius est titulus Le lais dii corn cf. insta p. 28 denique proverbia rustici Proverbs dei vitain cf. infra p. 65 . H. O. Coxe, vir grarissimus, qui toti biblio-t recae nunc praeest; carmen in Eduardum Eduardi III filium a p0eta, qui Chand08 v0eatur, angio normanIiice conscriptum I ondini 1842 circuli Roxburgensis gratia edidit, qua in re id unum dolendum est, quod iis qui continentem incolunt aditus ad eum librum prope interclusus est. Delius, Matin, Villoniarqusi, Bartseli sex du0bus libris manu scriptis, quos Bodleianae bibliothecae D0uce, investigator librorum abseundi-t0rum Sagagis8imus, testamento reliquit, poetarum, qui trou-budours et tro unῖres dicuntur, carmina lyrica ediderunt.

Eidem Delio sancti Nicolai viis a Wace poetice scripta editionem debemus cf. infra p. 66 , Ρeignε- Delaco uri carmen de sancti Elisti vita typis exhibuit, sed tam indiligenter, ut carminis illius ad linguae stanc0galli eae cognitionem maxime negessarii n0va editio valde d0sideretur Non multo accuratius Matthem Cooke in lucem protulit carm0nde vita sancti Mariae egyptiae et miraculum Sardentenso Lomi, uete de Sari nav) et carmen, quod inscribitur ehaseaud amour cs infra p. 49).η Th. Wright Aneedotis suis litto- rariis inseruit carmen, cuius titulus est, Rasten ι te bon es infra p. 6 T). Denique Nighois legum angi 0n0rmannicarum

I) Quum laborem carminis denuo edendi ire mecum statuerim, librum manu clarissime seriptum eum libro edito diligenter consuli et, luibus in rebus inter se discrepent, perscripsi. Unam et alteram partem spatio eius laboris conficiendi aliquando dato exemi, i causa

ponam.

2) Necesse est, ut, si quando iterum earmina illa edentur, multorum aliorum librorum manu multo melius seript0rum ratio habeatur.

12쪽

corpus, quod inscribitur Le Dritton, a bibliothoearum umbris et obliviono vindicavit. Ox0n. 1865 II v0ll.)Αecedit, quod Warton iii c0mmentariis ad hist0riam anglicarum litterarum additis, Michel, Hippeau, Saclis, maximequ0 Paulus Meyer in libellis alia id genus opera quum

commem0rant tum excerpta tradunt.

Sed praeter ill0s codices manu scriptos partim editos partim in sicaras multo mai0r exstat e0pia librorum Rouianistis qui dicuntur prorsus ignotorum, ut ad studia quae eo pertinent adhiberi n0n potuerint.' Quid, quod Saclis et P. Meγer viris doctissimis, qui, ut inter latin0s, anglic0sali 0sque libros manu scriptos unum et alterum stane0galli est Scriptum reperirent, e0rum librorum eatal0gos ampli88imos perscrutari 0perae pretium ducebant, y haud pauca suis add0nda sunt 3 Velut illesaurus, quem RaWlin80n ultimo saeculo bibli 0-thucie Bodleianae legavit, circa quinquaginta Dancogallicos

lit, rus manu script08 exhibet, qui a R0inani Stis qu08 vocamus adhuc prorsus neglecti sunt. Nec mirum. Parva enim

pars catalogi istius thesauri publicata stst, aliarum sectionum vel descripti 0 manu scripta vel brevis index exstat, sectionis vero quae appellantur Rawἶinson Miscellanea, ne indicem quidem habemus. Facilitate et studi0 viri officiosissimi Par-ker, qui in fungend0 muneris 0fficio illo thesauro multum occupatus erat et qu0dvis Danc0gallice scriptum inusinit, adnis attulit, lactum est, ut numerum illum, quem supra commomoravi, librorum manuscriptorum francogallicoruni ex illo thesauro colligerem. Sed tamen multa sunt alia, qua

1 in Indiei quem feeit librorum manu scriptorum, qui ad Brittonpertinent, addendi sunt codd. Oxon. Digby 136 et 154 et Coll. Uni vers. 72 et cod. bibl. p l. Cantabrig. Dd. IX 38, M.

23 Ut unum ex multis exemplum asseram: Τli. Wright, viro de litteris angionurinannicis 0ptime merito, quum chronicon a Pierro I ang- tost factum nuper citeret, liber manu scriptus Laud 6. 7, in quo multi errores evitati Anni, incognitus erat. Eiusdem chr0niei pars inessin libro manu seripto eollegii Omnium Animarum 39. 3ὶ Et Saelis et Meror multo maiorem mss. numerum insi exernni, quam se inspexisse videntur eonfiteri.

13쪽

sactis of Meyer ignorant. Meyer quidem carmen quoddam a Raus de Linham laetum, quod Art de Kalender inscribitur, in libollo do bibliothoea Glasgorica composito describit nulla

pius rei menti0no facta alium eiusdem carminis librum m. s. esse in Bodistiana, unde rem ei incognitam esse regis conjicitur. Sod tantum abest, ut laudi viri doctissimi obtrectetur,

ut contra ostendatu , quam difficile sit ad universum c0uspectum cognitionemque librorum mss., qui exstant, siue peculiari descripti0ne pervenire. Maxime vero et mei purgandi cauSa haec praefatus sum, qu0d, quamquam alii liquo doetissimi riri de bibliothecis 0xon. eiu8que libris mS8. retulerant, lassien laborem dimcillimum iterum suscipere mecum constitui neque Oxon. librorum mss. catal0g0s ingenti magnitudino et pondere eximios refugi, dummodo materiam ad catalogum peculiarum frang0gallic0rum librorum mss., qui in Bodleiana multorumque collegi0rum bibliothecis asservantur, componendum congererem.

Sic e0ntigit, ut circiter quingentos libros mss. hanc0- gallico scriptos, qui aetate argumentoque valde inter se discrepant, invenirem et colligerem. Quorum librorum argumenta, quamquam notata et descripta habeo, tamen nihil ministratum est nisi stirps ac semen peculiaris, qualem desideramus, catal0gi atque opus est materiam repsirtam diligentor poliro et ad certam rati0nem revocare. Plus etiam temporis in notulis de editionibus librisque mss., qui in reliquis bibliothecis Brittaniae, Galliae, Italiae, Hispaniae, Germaniae,

caet. Sunt, quam c0pi08issime addendis consumetur, praesertim quum omnes vires ei rei h0c ipso tempore tribuere non possim neque tanta librorum ad id negotium necessariorum copia quae antea mihi in manibus sit. Itaque utile mihi visum est operis particulam, unius libri ni. S. descriptionem, edere elegique c0d. m. s. Digby 86,

I Cod. Bodl. 399. Tertius liber exstat in cod. bibl. pubi. Cantabr. Gir. I, I. Quartus erat in codice Cotton. Vitellius D. III, qui ineundio perditus eSt.

14쪽

ptus enim ost in Nartou, history of the Enytish litterature ed. 1840 v. II p. 326, quamquam, qui descripti0nem fecit,

rem non absolvit; praeterea multae c0sticis partes ab aliis sunt edita3 - sed quia summa argument0rum varietato et Dr- mula rationeque scribendi ea est, qua cognoscendi studium incondatur et adaugeatur. Est enim unum ex vetustissimis libris mss., in quo carminibus stancogallicis immixta angli ea et latina eaque anglicis litt0ris scripta reperiuntur. Nescio an cum h00 libro, de quo agimus, manu scripto unus et alter c0dex m. f., in qu0 carmen anglicum a Laciamonsactum c0ntinetur, aliqua ex parte gomparandus sit, priuier- quam qu0d normannicis litteris videntur scripti esse. Iam vero ne in libro m. s. describendo rebus, quas 0mnes sciunt, repetitis cuiquam molestiam asseram tenuitatisque crimen in me c0nseram, ad libri, de quo agitur, m. s. argumentum addenda qua)dam esse c0nstitui. Ac primum quidem titulis singularum sectionum, Siquidem nondum editae erant, min0res mai0resve textus partes addidi, quibus argumenta sectionum perspicua fierent et ansa ad rati0nem, quae inter secti0nes huius, de quo agimus, lilirim. s. et inter caeteros c0dices eiusdem argumenti intercederet, c0nstituendam praeberetur. Tum graviorum neque, quod sciam, unquam editarum Sectionum textum edidi integrum.

Deinde omnium sectionum jam ab aliis sex lioe liliro editarum collati0nem diligentissime institui orroresque, quos in editionibus reperi, nisi nimium spatii ut in secti0nibus I 5et 46 occupabatur, omnes prop0sui. Notulas de libris mss.librisque typis expressis, qui ad argumentum sectionum libri,

IJ Quum quae ratio inter hunc caeterosque oeto libros mss. inter-eoderet, in sectione tricesima explicare conat essem, textus exempla afferre supersedi. 2) Majorem 1 rancogallieorum vel anglOnomanni eorum numerum attuli propterea, quod angliea earinina, quae si linguam reKpicimus, plurimi facienda sunt, propediem me oditurum esse spero. Sectionem 62 integram me edidisse doleo, quia eam jam editam esse nuper reperi.

15쪽

d0 quo agitur, manu Scripti pertinent, in quam fieri potuit copiosissimas inserui atque carminum particulis electis lecti0uum varietates e caetoris libris mss., ad qu0s aditus patuit, petitas adieci. Denique appendice, quam addidi, tria carmina, quae ad hunc librum ms. pertinent, ex aliis libris mss. petita primumque aut denuo edita et reliquiae carminis angi0normannici in sanctum Eustachium scripti c0ntinentur. Re , quam principio mihi proposui, sic amplificata

septuaginta octo aut, si diligentius observes, octoginta novem vel n0naginta illae sectiones eo consilio enumeratae sunt, ut ansa mihi esset ad textuum Specimina, integra carmilia, emendati0nes animadversionesque, quas viris doctis gratas acceptasque lare sper0, p0rrigendas. Iter per librum m. s. additamentis illis aliqua ex parte h0rridum ut expediretur et qua ratione angion0rmannica, anglica latinaque scripta singulis in sectionibus exhiberentur, quam maxime perspicuum esset, tres singularum Secti0num indices, unum sermonis latini, alterum angion0rmannici, tertium anglici adieci.

Difficultas legendi ut tollatur, hoc loco pauca do sormula

scribendique rati0ne, quam supra commemoravimuS, Videntur dicenda esse . Mirum est, quant0pere singuli textus et lacunis et additamentis corrupti sint et quemadmodum librarius ille angius inconstanti scribendi ratione e0s depravaverit. Quantum eius rei librario, quantum sermonis consuetudini, quantum poetis imputandum sit, jam in medio relinquamus reservemusque ad disputationem de linguae angion or- mannicae historia posthac instituendam. Nam constat, vinculo, qu0 Franc0galli Anglique coniuncti erant, soluto lactum

esse, ut ea lingua Sensim em0reretur vitamque usque ad

I) Hoe in Ioeo aptum mihi videtur esse . ni in sectione 33 deversionibus germanicis legendae de signis ante diem iudicii, a viro duetissimo Goldhech in Ma igneri libro, qui inseribitur Alieniolisehe Sprach- proben silentio praetermissis commonefaciam. Vide de iis Wackerna- gel, Gesehielito der deuischen Litteratur p. 160. Etiam carmine allemannico nuper edito a Nik. Senu v. Buclis-Werdeliberg, ilui inscribitur Das jMissi e Gerichi, deseriptio quindecim signoruan continetur. lic

16쪽

saeculum XVII vix toleraret. Magna est igitur similitudo linguae angionormannicae cum lingua francica in Gallia perc0mplura saecula usitata, praeterquam quod ex litterarum monumentis 08tendi non potest, quemadmodum em0rtua sit.

Imprimis memorabile est litteram si h etymologia neglecta multis vocabulis praescribi, quam pr0prietatem jam in carmine vetusto do passione Christi 0bservare licet et Londinensis serm0nis genus quoddam etiam nunc habere n0tum est. Quae res in Anglicis sectionibus iam observata a Maefguer in annotationibus libri supra c0mmemorati, in an onormannicis quoque sectionibus observari potest et probabitur

his exemplis: hautre, hen, heris morali , ho fasu , bounias,

scitur ex vocabulis: Me, sole, tere, feme, comauridem ut, amase, fusent caet.

Contra litterae se e geminationem ante si h litteram mediis in vocabulis in sectionibus et anglicis et ans0n0rmannicis animadvertimus veluti: pecche, pecchereSSe, pecche-h0ur, tecche, nisi, pr0pterea quod littera sic a littera set h0c in libro m. s. vix discerni possit, pro litteris is cch lif- terra setch scriptas esse malis, qua quidum re hodiernam linguae anglicae pronuntiati0nem jam illo tempore a scriptoribus anglicis usurpatam osse probari videatur. Videtur n0n praetereundum esse, litteram sic Saepius pro sis littera ut in vocibus cenetire sinister', cessimesseigilans, litteram ses ' pro sic littera ut in: se=ιt oceu- trium, fest factus, litteras isset et sessi pro seci et ii ut in vocibus: devosciolin, perdisciotin, evessicile, litteram is k pro littoris vic et seq. ut in vocabulis: eves e, forni actoun, karole, he, litteram si i vel si j pro littera , g linguae stancogallicae hodiernae ut in verbis: damate,

rate, seinourie, seriaunt, substitutam esse litteramque is S, quum consonantes praecederet, saepe abjici, qua ex re linguae hane0gallicae, qua nunc utuntur. Similitudo lacile animad- Duili su by Corale

17쪽

vertitur; quae quidem detractio ex vocibus: checun, mediς, fredouμ , b pieme, dime, meymeS, cet, coruumere, ho utet, tritour facile cogn0scitur. Considerantibus n0bis, quas commutationes vostales habuerint, 0ccurrit vocalis se a ante nasales mutata in is au et vocalis si ancogalli eae linguae iste in Me, quod pr0bari non necesse est, tum vocalis francogallicae linguae selli muttita in se ei -ey, ' veluti in: evme, cstricius, nicin, Seinto, mauros, styt, inciso treu, eheuist S, deindo vocalis sis in is ei, ut in vocibus: Mite, chleste, eorὶeitre, meitrie, triste, p0rr0 vocalis is 0i in se e se ut iii: crere, mirer, ista, denique vocalis

frit, et eit, quor, Sere Soeur9. Denique mirum videtur, quanta sit constantia in permutandis syllabis se hi et silio ' ita ut semper sero seri occurrat, ubi si ancogalli dicunt seque, et in vicem silio ' vocis hancogalli eae sequi locum Sa pissimo occupet, atque mirum est, unde factum sit, ut multis vocat vilis vocali His e se c0ntra etym0l0giae pnucepta sit adiuncta veluti v0cibus: scre, sc . dam restat, ut exponatur, quibus rati0nibus in textuum tractandorum c0nsilio ductus sim. Formulam rationemque scribendi, quamquam sibi nequaquam constabat, tamen intactam integramque reliqui et quae in grammaticae praecepta librarius peccaverit, tanto minus corrigenda esse statui, quanto plura esse animadverterim. Contra id operam dabam, ut metrum, qu0d v0catur, restitueretur et prossessorem Toblor imitans, qviu addita volui angulatis uncis, qvie sublata, rotundis includebam. In qua restituendi rati0ne, ipsa librarii verba quam Sanctissimo Servabam, ac si mutatione opus erat, sic mutabam, ut priori textus sornatu quam minimam vim inferrem n0n state ignarus ratione depravatas sententiaApenitus emendandi saepe exigi, ut ad vivimi resecaretur. Sed famen n0n eo c0nsilio hunc lab0rem subii, ut librum, qui criticorum in gratiam reciperetur, ederem, Sed qui pr0priam Diuitiam by Co le

18쪽

XIII

libri m. s. Arinam naturamque quam sanctissime obtineretot sorvaret. Erat igitur, si quae mutavi vel correxi, haec una voluntas, ut quae vitia in Verbis inessent, lacile porciperon-tur neque id studui, ut liber omni ex parte absolutus et perlaetus in luesem prodiret. Jam pauca do interpungendi

rati0ne, qua usus Sum, videntur dicenda esse. Parvas textus partes earum potissimum Sectionum, quae orati0nst soluta seripis sunt, eisdem distinctionibus quas liber m. s. exhibet exstruebam, ad ea tamen carmina, quae integra vel quorum maiores partes tradidi, interpungendi rationem nune usitatam adhibebam. Accent0rum vero rationem n0n habendam sed eos pr0rsus omittendos esse arbitratus sum.

Quum externo impulsu tum difficultates quasdam, quae Anglis Francogallisquo in libris germanice scriptis ridentur inessu, minuendi studio adductus sum, ut c0ntra ipsam animi sententiam int0rpretationes latine scriberem. Barbarismorum, Si qu0s c0mmiserim, Veniam ex consuetudine

anglico vel Dancogallice et dicendi et scribendi prope continua, qua politior latini Serm0nis elegantia tolli solst, petere

velim. Accessit ut, quum eo ipso tempore Oxonio relicto Basileam me conferrem, otium ad animum c0lligendum et studia tranquille exercenda necessarium mihi n0n esset. Quaro factum est, ut verba: Etiam dubium - editionis nostrae in. 28 I. 1 - 6) per errorem inserta reman8erint et complura menda typographica ex c0mmentariis, qu08 adieci, sublata non sint, qu0rum, quoniam lacito animadverti poSsunt, mentionem facere non videtur opus esse. C0ntra textuum exempla, quae ministrata sunt, gravi0rum vitiorum expertia esse recte videor c0nsrmare, prieterquam qu0d in tertiae secti0nis vorsu paenultimo is en ' pro heu legendum est. Emendationem, quam versu 94 sectionis 20 pr0- tuli, irritam emo jubeo et amici, qui verba: tu n'asin verba tu nen as mutari vult, sententiae assenti0r. Deniquo grati animi benoficiorumque memoris esse existimo in medium proferre, quanta humanitate, qui bibli 0- thecis ox0niensibus praesunt, viri officiosissimi suas opes milii in usum tradiderint, ac vehementer doleo, qu0d Richard Diuitiaco by GOrale

19쪽

Robingon A. M., qui collegii regii bibliothecae praepositus erat, has gratias iam non potest exaudire sed acerbissimis . morbi doloribus fractus de vita decessit. Ave atque vale pia anima. Basileae ante diem decimum Kalondas Decembres Edm. Stenget. Diuitiam by Cooste

20쪽

MS. Bodl. ex collectione Κ. Digby. Νr. 86. Voltum XIII saec. exeunt. Eduardo I rege ess 205 v'J in Φ' 207 ss duabus partim columnis exaratus, figuris quibusdam rudibus Ornatus. In sol. 205 v' figuram humanam rei erimus, sor lasso librarii, nam notula addita est haec: si scripsi librum in anno et III

mensibus. μI. Traetatuli eo distinetlono preeatorum, de septem preeatis mortalibus, de institutione consessioliarit, do deeem mandatis, de duodeelm articulis fidei, de septem saeramentis, de formulis quibusdam eonsessionis ἔ in prom cMUIOMrm.

SEARCH

MENU NAVIGATION