Auicennae Quarti libri canonis fen prima de febribus

121쪽

venienti motui eius , vel ad partem ad quam ipsa monet: & si ipsa mouet,aut mouit , tunc dimitte eam & operati nem eius. Et hoc est illud, quod nominauit Hipp. furiositatem, ubi dixit roportet ut administretur medicina solutiva postquam digeritur aegritudo. I n principio autem aegritudinis non DPortet ut administretur illud , nisi aegritudo sit furiosa, & forsitan non est secundum plurimum furiosa. Et talis en ista euacuatio necessaria, quae non est in hora suadicut cibatio necessaria, quae non est in hora sua Et proportio istius euacuationis ad prohibendam. acuitatem materiae est scut proportio illius cibationis ad prohibendum vi tutem a casu suo. Cum ergo exerces

evacuationem, tunc considera horam

interpolarionis,aut horam ipsius teporis , aut frigidiorem horam, quae est in die: & non euacues per fluxum Uentris in die periodi. Neq; phlebotomes.

Et non agas cum euacuatione artis contra partem euacuationis naturae. Et non moueas humorem cum eo ,

quod facit statim dispositionem motus periodi. Et omnino caueatur a re

122쪽

no detur in potu in aqua hordei succa-ruin, neq; tuleb, ut non frangat perio dum cum costrictione meatuum : quin niam est timor : immo adiuua, nisi superflua , quoniam medicus adiutor est: natu , non impediens eam . Et oportet ut scizs, quod multoties indigetur medicina sorti debili , sed eius fortitu do est cx hoc,quod soluit humore grose sum, viscosum : & ipsius quidem debilitas est ex hoc, quod facit alcellare se

mel, aut bis. Et non evacuetur pluri mum simul; ita ut non cadat vir us. Et consilium quidem meum in phleboto mia est , ut dimittatur quantum possibile est. Si aure non est possibile, tunc multiplicatio numeri est melior multi dplicatione quantitatis : Oportet entiri Vt non evacuetur sang. multus subito, quoniam eu acuatur multu de eo,cuius non est neccssaria evacuatio. Et nonorit in sanguine, vel ex sanguine resistentia, seu quod resistit c uacuationibus, quibus fortasse indigetur: & debilitatur virtus a resis edo in crisibus expectatis. Et scias, quod quado aggregantur dolor capitis , &.sebris, tune

curatior III.

123쪽

curatio febris est dignior. Et stias, - quod solor capitis quandoq; facit redire febrem declinatam ad augmen

i tum, quare oportet ut sedetur. Et cruri infans lactens sebricitat, tunc oportet - virectificetur lac matris eius. Et quam: do urina icterici in febre fuerit cruda, significat apostemadi quare est curatio dare in potu aquam hordei , aut syr Pum acetosum. Cum ergo quiescit f ' bris,intentio sit ad apostema. Et quam: do fuerit cum febre colica , dum non , aperitur Via , non exhibeatur in pota

aqua hordei, immo ius galli,& lenis: fica cum clysteri,& multiplica unctu sitatem eius : deinde detur in potu aqua hordei, si necesse fuerit. De s . latiuis vero est potio facta ex tamarin-: dis, & tereniabin, & siracost.Et quam . Gq, ponitur in ea aqua lubleb , de ' quandoq, ponitur in ea casiafist . Et, fortasse proiicitur desisper scammo-

. nea. Et fortasse datur in potuscanim

. nea sola intuleb, Et sortasse est nece . sarium administrare ea quae susti sicut aloe , quando materia est grossa. Et - melius quidem est ut abluatur , α nutriatur cum aqua etatulae, & aqua

124쪽

solatri deinde fiant ex eo pilaeae. Mi Tabolanos vero citrinos quidam a . ministrauerunt , & dum inuenitur ab eis via alia,idest administratio aliarum medicinarum ,.fiat: quoniam ipsi co stringunt poros post solutionem ventris , & exasperant viscera , quod si fuerint necessarij,.runci administrentur post digestionem integram . Et aquR. duorum granatorum est maximi iuua- menti , praecipue expressa cum pulpiS. amborum in quibusdam horis . . Et ex

solutivis est illud , quod fit ex violisti scammonea: ita ut de violis sit qua-- titas aurei .i.,& de scammmonea VRς. ad siliqua .i.&.quandoq; ponitur in eis Parum mentae.. Et quandoq; fit ex i . - frigidantibus . extinguentibus medic, ' na , in qua ponitur scammonem, sicut pilular huiusmodi Recip. . coriandri ,.spodij, rosarum ana drach. s. campho rat , tofugi idest scammoneae duodecisma partem drach.i., & usq; ad sextam partem eius : & detur in potu eis . Aliud .. Recip. siracost drach..V. tere niabin etiam drach. v. succi pomorum de seni , succi cydonioru partes aequa-las, succi coriandri humidi sextam par

125쪽

lis. Vmps, aggrega succos, & subme ge in eis siracost , dc tereniabin , & i spissetur cum ei s , donec existimetur , quod sint inspissata, deinde sumst camphorae eondus sextae drach . i.. κ. medietatis sextae , scammoneae drach. .i. & eleuetur medicina ab igne , &pulueriza desuper camphoram , &scammoneam . Et conseruetur ner soluatur cum Vapore, deinde dimittatur donec inspissetur per se cum facilitate: & dosis eius sit a drach.ij. Vsq;ad. h. & s. Et est possibilla ut fiat exter miabin, & siracost , & succharo tabam

etet natis idest formae , qua sunt sicut - penidiae, & ponitur in ea, scammoneas. amphora secundum quantitatem ., . quae cadit in una potione eius , videli Cet camphorae v k ad tofugi , .l. 6c scammonea: usq; ad sextarn drach , .i. quare fit tunc delectabile animae, non . horribile Et sebricitans quidem in .

aestate sebre stidiga no ingrediatur domum rigidam ventosam proprie qua-do sudat, ut non conueciatur.materia

a resolutione sua Ee trochiscie quidem non sunt conuenientes principi jS. harum febrium, nisi post digessionem,.

126쪽

1o LIBER IIII.

& euacuationem. Et trochisci uidem . sunt magis conuenientes ei, cuius f hris est adhaerens in suo stomacho , quasi ipsa sit hectica. Et dimissor co suetudinis in regimine suo sentit qua-doq; febrem: & non est tantum noc mentum , quoniam causa eius est diamissio consuetudinis in regimine. C A P. VIII. De cibatione febricitantium iugenerali.

SCias , quod conuenientiores cibi febricitantibus sunt cibi humidi,&proprie ei, cuius complexio est humida ex infantibus , & grassis: vel ociose viventibus: conuetuunt etaim ex hoc , quod assimilantur complexioni , & ex. hoc , quod sunt contrarij aegritudini. Cumq; accidit febris , & natura est si ca , non cibera penitus dum non egre ditur persecte faex. Et oportet ut O . Currant eis paroxysmi periodici, & pa-roxysmi exacerbationum ventribus . ipsorum vacuis : in quibus non sit c bus omnino: nam si cibati fuerint in illa hora,occupabitur natura indigeredo:& dimittet digerere, & expellere:&

confirmabitur aegritudo, & prolong - ditur.

127쪽

FENI. TRACTATUS II. Iostatur. Et propter illud oportet ut pota ponant cibationem Vsq; ad declinati nem et & in eo, quod est post ipsam. Et si accidat sorte ut hora declinationis sit hora consuetudinis in cibo, tunc est . melius quam esse potesti Et scias quod de cibatione, & regimine est, quod est. subtile valde , & de eo quod est groia sum valde , & de eo quod est inter illa r& est pars eius decliuis ad subtile plus:& pars eius declinat ad spissum plus. Et subtile ultimum in subtilitate est prohibitio cibi. Et grossum a valde est administratio ei ruinis11orum4- h minum. Et illud quod sequitre latus

subtile eius , ex eis, quae sunt media est ut sit contentus in cibo succo granat

rum , & iulab subtili valde: & post ipsum aqua hordei subtili: & post ipsam

aqua hordei grossa r & oleribus frigidis, it humidis, sicut 1 triplices, & spinachia,& bliti ,& similia: & postea okisti, hordei sicut esti, & est medium. Et illi, qui sequuntur latus grossi, sunt sicut gallinae extremitates - Et fit tiliores eis sunt sicut alchubugi,& pulli, galliculi , &subtiliores eis sunt alae

128쪽

pauca, labrilia, & pisces parui. Et sutatilius eis est. hisch.hordei sicut est. Et subtilius eo est panis similae solutus iii aqua bene frigida solutione bona Qbtili . . Grossi autem est cibus fortior . . Et hista quidem. hordei est bonus ciatius: ipsum enim aggregat ad spissitu

dinem suam , & continuitatem suam Mlenitatem , & lubricitatem , Mabster-sionem , it humectationem, Sueuit tem dc contrarietatem febris , & sed tionem sitis , & velocitatem penetrationis , & ablutionem I de risn est in eo , stypticitas di qua propter imn residet,

neq; figitur in poris,& meatibus quainuis sint constricti , di non est in eo ad' haerentia cum incidit per meri, ω fortasse abstergit illudi , quod est sicut phlegma. Et quando bona fit eius de- coctio non inflat omnino. Et antiqui iquidem ubi necessaria est istili tio regiminis intilioris , quam resimen. cum hisch hordei, & aqua eius, , usi sunt aqua mellis . plurimi aquae rquoniam nutrimentum eius est paruu r& ipsa facit penetrare aquam et &eius humectatio, & abstersio , & eius .

aeertio , di prouocatia est multa ,

129쪽

caliditas eius est contacta. . Et ipsaei proculiubio quandoq; addit in virtu te additionem quandam , quamuis sit parua . Et sequitur eam strupus ac tosus de melle, seJest grossior, & n tribilior i & sortioris incisionis, & ab - . stersionis et & non est in eo de cales

ctione, & de nocumento Viscerum c

lidorum, quod est in melle .sed in hoc

loco mel cannae, quod est succharum, α proErio mundificatum, est melius. melle apis x licet eius abstersio sit mi nor abstersione mellis et 8c similiter sy-

rupus acetosus de succharo e. sed con

tentari in sympo acetoso quandoq; faciet incurrere rasuram intestinorum, di hoc quidem timorosum est in aegriatudinibus acutis.Et nos ponemus aqueli dei potationem , & syrupi acetosi sermonem singularem. Et subtiliati nem quudem regiminis significat naintra materiei aegritudinis: & applicatio, Vel permanentia naturae, in digerendo ipsam , di resoluendo , Seuacuando eam. Et dignior horarum ad subtili tionem est status et hic enim est vehementia occupationis naturae in pugnat materisi. Ex non oportet ut ab ea re--

L si cedens

130쪽

cedens occupetur in re alia , & proprie apud crisim: ante vero illud pugnia, nondum est confirmata. Et de illis, quae significant, & faciunt pertinere ad subtiliationem,est ut si sit necessitas

phlebotomiae, aut solutionis ventris, aut clysteris , aut sedationis doloris , tunc oportet Ut deS Operam ad expediendam,vel complendam illam necessitate1n : deinde ciba si necessarius est cibus , nisi sit prohibens aliud. Et in- grossatione quide regiminis significat

vel requirit virtus.Et dignior horaium ad ingrossandum est hora, in qua vi tus non est valde occupata in milieri arte est principium aegritudinis . Et oportet Ut succurratur nocumeto illius ingrollationis cum separatione, vel partione,quoniam est leuius super vir. tutem iterum. Et aestas quidem pro

pter suam resolutionem indiget addi tione cibationis , & separatione eius nam virtus non sufficit ad digerendi illud, quod multum est semel. Et quoniam resolutio in ea est per partitione: tunc oportet ut cambium sit per pamtitionem. Et in hyeme est res e comtrario, quoniam propior paruitater