Auicennae Quarti libri canonis fen prima de febribus

251쪽

quid, in quo sit virtus turbit.. Et si essivelancholia, oportet Ut administretudin ea aliqaid in primis in quo sit virtus. polypodi1, & epithymi,& similium.Eticias quod aqua casei est bonum vehiculum et . quod administratur de yirtutibus praedictis: & fortasse consert administratio eius solius quando es: caluditas violentae, & gelem abita quidem,

S aquae eius colata a decoctione sua .

forti esst loco ipsius: proprie cum est in stomacho debilitas 2 aut est illud quod vineit humor frigidus. Et vomitus iterum,S proprie ante cibum , &post cibum est conuenientior etiam: &proprie in die paroxysmi , & ante pa-xoxysmHm proprie quando melancholia est phlegmatica esst de rebus ii uantibus in ea : 3 non in prirrcio tantum, immo & in omni hora. Oportet ergo ut non laboretur in principio ,

in principijs digestionis usq; ad aduentum complementῖ digestionis , & fiat evacuatio superfluitatu cum eo quod non calefacit cum fortitudine, ne tu cum eo quod exiccat cum sortitudine ex medicina , &dimissione ciborum,

V cum eo quod debilitat ex solutio-

252쪽

ne ventris : neq; iterum cum eo quod debilitat in principio ex subtiliatione . regiminis. Et scias quod quando incipit quartano in aestate, aut hyeme stunc oportet ut in potu detur in primis de aqua hordei , & secantabim , udaperiat vias oppilatas propter prouo 'cationem, & consumatur velociter: Millud est post periodum antecedentem tribus horis, aut quatuor. Et cum a cidit quartana in hyeme , tunc est curandum cum facilitate , & non est modus ut dentur in potu trochisci.Et scias quod res frigidae, & humidae facilis digestionis, boni chymi unt conuenie tes huic aegritudini ex parte febris, &ex parte sunt contrariae uni duarum qualitatum melancholis, quae est siccitaS , quare oportet ut administrentutiterum, ubi non timetur nocumentum. digestionis : aut sit eius quantitas, ex qua non timeatur nocumentum indigestione: aut misceatur cum eis aliquisti quod earu frigiditate temperet,& non. minuat earu humiditate:& iste sunt res calidae cum aequalitate . Et alienetuComne stigidum,& siccu. Et res humidς,

253쪽

tes sunt sicut endiuia, & lactuca,& m Ion ,& Persica quandoq; Et non oportet ut deuitentur huiusmodi , nisi aut Propter Vehementiam frigiditatis,& est: illud inuentum sicut in lactuca , & non . estinuentum sicut in mesone dulci: aut propter lVehementiam prouocationis Perducentis ad ingrossationem sanguianis , & illud est inuentum in melone dulci: aut propterea quia praeparat ssunt ei quod permisceat ad putredine ede est illud inuentum in persicis : Moportet Vt obserues huiusmodi. Cibi vero calidi cum aequalitate , cum a ditione in humiditate sunt iuuantes valde: & proprie cu volunt aequation

caliditatis eoru, ubi no diligitur ut per ea fiat iuvamentu ad digestione cu sti gidis, & humidis, sicut comistio ficuacu endiuia Et no est malu in primis s mere ea in quibus est salsedo , & acredo, & incisio , cum non timetux ii crementum caliditatis: In fine autem

agrituudinis non est excusatio illius. Et trochisci de absinthio iuuatiui sine usque ad finem aegritudinis. Et deis illis quibus fit iuvamentum est sessio

in aqua calida dus ante cibu

omni

254쪽

omni die: & balneatio quae humectar non facit sudare , neq; excitat caliditatem, & continuatio deliti arum, ω qui elis , & abhorrere exercitium , dc motus corporeos, & animales. Et omnes, istae febres indigent humestantiabus: & diuersificantur in quantitate in- frigidationis , & calefactionis .. Et ne-ςessitas sua, qua indigent exiccatiuis ,

est propter illud quod est ita eis de vi

tute incisionis, & abstersionis , & sola tionis , & non propter exiccationem ait oportet ut observemz stomachus, cum emplastris bonis, confortantibus,, quae sunt inter vir urem caliditatis lubtilitatem eius secundurn quod exi- sit di spositio : Et observentur splen,d hepar - & regantur, Vt non indurentur,, ει apostementur . Et fortasse est necessarium ad prouocandum vomitum uti aqua raphani cum scinine suo , quae misceantnr cum syrupo acetoso . Et fortasse iuuatur cum antecessione commestionis siciae , & eius quod latitum. eia de piscibus, & sin pis , & his sim lium ante ipsum . Et adiuuatur post illud cum potu aquae multa deindo sat successio cum erupo acetoso , α

255쪽

evomat o Et de illis quae conserunt ei est ut sumat ipsum in die paroxysmizdeinde evomat super ipsum . Et securitatem facit a nocumento frigoris , rigoris, de acuitatis febris, si sumat allia, & mel, & bibat strupum acetosuimmelli num, & impleatur cibo et deinde

sumat aquam calidam & evomatcuna ergo consumitur parOXysmus , coemerem paruam, & balmetur ita mane: dc si sumat ante paroxysmum v. horis clabum,Vt evomat, fortasse iuvabit illud , licet non evomat totum . Et Vomitus ante paroxysmum qu cunq;humor sit, aut alleviat paroxysmum , aut eradi,

cad ipsum o Et de regimine bono eth quod ieiunet in die paroxysmi, si non est quod prohibeat: & non sumat c

hum, donec consumatur paroxysmus .

Et ingrediatur balneum die secundo, siquidem fuerit digestio secundum d scriptionem: & si non fuerit digestio . non fiat in eo; nisi effusio aquae calidaequantitate qua delectat corpus, & h mectat, minuS quam ut perueniat ac,

hoc,ut moueatur ex ea humoT. Et in die tertio administretur vomitus pro

pter illud quod superfluit de cibo ,

256쪽

uod resoluit, vel subtiliat i balneum: quamuis oporteat ut administretu somitiis in die paroxysmi iterum , Quod si melancholia fuerit sangui- mea , iuvabitur cum Phlebotomia ex basilica , deinde per euacuationem iubtilem cum eo , in quo ponuntur de mundificantibus sanguinem , sicut virtutes lachalia , & bedeoard , dc porypodii , & fiuniterrae , &myro- halanorum hebulorum : & hoc quiadem genus Velociter recipit curatio. Dem . Et si fuerit melancholia chol Tica , tunc tibi in st ut administres

infrigidationem , & humectationem, Ultimas ex medicinis , & cibis : Et administra aquam temperatam' s

dendo in ea, & abluendo : Et fiat le.. nificatio naturae in principio cun Cis , quae sunt sicut illud quod fit ex violis, & quod fit ex aqua casei cum virtute polypodii : aut strupus acerosus cum epithymo , & syrupus rinsitus, & aqua lilbleb , & casia fistu . . M vero solutio eius integra speratur Most xx. dies, quoniam digestio appurat in eo, scilicet quando materia est melancholia cholerica:deinde fiat gra- . datio

257쪽

dit . Et si ne cestaria est rectificatio stomachi , tunc fiat cum inunctionibus,& oleis , & epithematibus , quae non Pertranseant virtutem rehamarmillae , ω absinthii , et meliloti, et similium . Et ieunium plurimum etiam in dies Periodi, & quandoque est ex eis , quae

non conueniunt et . Et si sit ut in

die periodi sufficiat eis de cibo p

rum modicum. Et de mundificatiuis iuuantibus sunt ea , in quibus est deincoctio myrobala. et epithymi et sene in syrupo acetoso, in quo decoctae sunt violae. Et fortasse sumitur in potu assa in ieiunio proprie in die paroxysmi, edevomat ipsam , si nauseat cum ea an

ma eius. Et si fuerit melacholia phledimatica properet ad geleniabin meli, num cuIn aqua apii , et sceniculi , et si milium. Et si necessaria fuerit lenim catio , misceatur cum eo in principio virtus solutiva phlegmatis, de viri Itibus turbiti, et polypodii et et fiae gradatio pauca ad virtutem agari ci : Et fiat ut vomat cum strupo acetoso mellino de seminibus , ee

258쪽

digeri . Et sit vaporatio stomachi , accius emplastratio cum eo quod est fortius . ita ut cum dactylis, di hcubus, α similibuς : Et similiter inunge ipsum , cum oleis calidis, perueniendo usq;adoleum de costo Et fortasse est necessarium in eo prouocare Vomitum cum α0rupo acetoso . & sit in eo virtus 11- napis, & ellebori albi: immo quandoque est necessarium ut in potu detur elleborus cum dispositionetua, cum non t imetur dispositio debilitatis virtutis . Et si fuerit melancholia me- ilancholica pura de genere faecis semguinis tunc rectificatur solutio eius. in primis cum aqua lubleb , & p nidijs et & est conueniens administratio MIeniabin mellini , &succh rini. Et in fine eius evacuetur cur eis , quae sunt sicut decoctio lmyrois balanorum citrinorum , & nigrorum , de fumiterrae , &passularum. Cunia. ergo aegritudo digesia est , tunc bonum est phlebotomare ex basilica is Et administretur vomitus super cibum cum sortitudine 2 aut leuiter, secundum horam , & necessitatem

Et oported ut assiduet ipsum , quo niari

259쪽

hiam est radix se Et euacua cum medicinis, de clysteribus Ercisus: Et meis dicinae qux administrantur in huius. modi hora land epithymum , & p lypodium, & agaricum, & stichados.& lapis armentis , & lapis laetuli abiunii , & non abluti, & succas soliorum , centaureae cum strupo mellinoossit foristasse necessarius est olleborus niger , o fortasse lassicit in cholerica sene, Sc iis mus terrae cum epithymo , in syrupo acetoso.Deinde habeas consilium tuac apud evacuatione,& da in potu phlegmaticae, & melancholicae ex ea theri eam, & mithridatum, & medicamenta.

de asta, & sulfur , & piper solum bibatur in aqua , Et de illis est sinapis,quae administretur non assidue , Immo in oomnibus tribus diebus & in primis α .& ante illud in spatio longiore:& simb. Iiter diapepereon, & similia illi de ei

ctuarijs o Et non festines cum aliquo horum ante digestioneminam situ dederis in pota theriaram , & similia illi in primi&, compones quartanam cum quartana ς & sortasse attrahes aegritudines alias, , & proprie in hyeme o Ez

ia fine eius si necessaria fuerit phlebor

260쪽

dicti capparis,et granoru albemet se sceniculi omniu ana drac. iiii. conficia. tur cum aqua apii, et fiant trochisci, et detur in potu cum aqua foeniculi et e diuiae,et cuset ς : et haec quidem medicina iuuatiua e si modis pluribus. Et quando materia fuerit digesta , tunc fac istud.Recip.myrrhae drach. xv. sp Ca , drach. xiii. agarici,costi, sumitatum squinanthi omnium ana drach. V. petroselini drach. xv. anisi. drach. T.

conficiantur cum vino antiquo, aut

melle, ae ZinZibere. Et quadoq;dabis iapotu in fine , et conualescentibus , et apud paucitatem nocumenti iis ea . . et multitudinem caliditatis cum subistiliatione materiar medicinam huius.

modi. Recip. seminis hyusquiami abbi , mandragorae amborum ana sit, qua l.et assar circiter tertiam fabs unius Et de hoc genere esst ut sumantur it rum calamenthi domestici aure. iiii. et

seminis urticae aure. xx. et epithymi

aure.i.fiant trochisci parui valde, et sit dosis drach. i. Et ex eis quae bona inveis , est ut administretur post: appar,

tionem digestionis usque ad finem eius istud . Sumatur pessularum de serui a