Auicennae Quarti libri canonis fen prima de febribus

271쪽

LIBER IIII.

non auditur , neq; de quo testificatur. CXpertinentator , aut sapiens , sicut

concessio eius, quod testificatur qualis Hipp. Et iam retulit mihi fidelis qui dam se vidisse nouenam. Quintanam

vero nos multoties vidimus : & non

cogimur propter hoc dicere, quod illic fit humor aliuS.

Cura specierum butu ebris e Α Ρpropinquat huius febris curau

ia L curae quartante phlegmaticae: &indigetur in curatione eius superfluo ieiunio: subtiliatione cibi, & regimianis, somno digerente, ut resoluatur per illud materia grossa, & digeratur. Et iteru indiget ingrossatione regiminis , ut no destritatur in eo virtus:& sut ista duo sicut duo contraria. Et propterea, quod febres istae non faciunt accideri risionem virtutis, non curamus, si se tiliemus regimen, & faciamus aegrum uti ieiunio uno i empore , & succurrimus illi sicut ostendimus, ita ut cibγmus cum eo cuius bonum est nutrim tum, & velox fit , & multiplicatur: dc in

272쪽

in quo non est ingrossatio materiei. neq; additio in ea. Et de curationibus magis colaretibus ad illud est vomitus cum elleboro,& semine raphani,dc raphano , in quo sit virtus ellebori & s mine attriplicis, nuce vomica , & eu, cuatio cu hieris. Et post illud admin, stratio theriacae, & eis similium.Etcο- fert tunc sudatio cum medicinis , &cum balneo calido , absq; administratione aquae , & absq; administratione

273쪽

membris sunt humidia fates' diuersarum specierum , de quibus sunt humiditates praeparare ad nurriendum , & hu Uectandum iuncturas. Do illis ergo estuMud, quod est repositum in venisti& de illis est illud , quod est sparsui iii membris sicut ros . Et istae sunt duae diuisiones , & prima earum est mat 'pia febris putredin s , & febris ebulli, tionis , sicut sciuisti, cuna atri mentumlnon totum expandatur quando,est immo remanet de eo illud , quod est lixa semita expandendi V de remanet quod

ost in semiti recondendi Et do

274쪽

FEN I. TRACI AT Us It Lillis sunt hirmiditates proximi teporis

coagulationi:& sunt humiditates, quae fiunt actu nutrimentum , scilicet attractat ad locum, q uae sunt loco eiu s,quod est de eo resolutum:& fiunt additio sina ilis illi γ veruntamen tempus cur sus earum propinquum est et quaro sunt non coagulatae. Et de eis sunt hu, ditates , cum quibu, continuantor partes membrorum similium partium

a principio ereationis: & per ipsarunae destructionem perueniunt ad separationem . Et similitudo humiditatum primarum est oleum lucernae effusum in lucerna, si similitudo secundarum est oleum imbibitum in corpore lychnia . Et similitudo tertii humiditatis est liu militas γω continuantur parteScotti, de quo factus est lychnius . Et cum inflammantur membra radicalia ,& proprie cor, est illud ipsa aegritudo, est hectica secundum quod sciuisti. Et caliditas quidem hepatis quandoq; perducit ad hectieam verunt non es bipsa hectua , immo hectica est illa liis est causa cordis: & similiter est dispositio pulmonis,& stomaclii. Verum dum ipsa permanet finiendo humiditates

275쪽

uer LIBER IIII.

digestionis primς membrorum,& proprie cordis , sicut finit candela oleum infusum in lucerna , tunc est gradus primus appropriatus nomine generis, quod est hectica: & graece hecticos, canon habeat in speciebus suis nomen . Et cum finit humiditates , quae sunt diuisionis primae, & incipit resoluere humiditates , quae sunt diuisionis secundae , & finire eas, sicut finit flamma oleum euacuatum in lucerna ,& incipit finite imbibitum in corpus lychnii , erit gradus secundus , & no minatur debui, ει marasmus, & habet latitudinem , & principium , & m dium ,& statum . Amplius non san tur illes, qui consequitur statum t f aDdubul , J & parum recipit curationem, nisi Deus velit: & proprie quando per

uenit ad hoc, ut caro consumatur vel

liquefiat . , Cum ergo finiuntur istae, &incipit finire humiditates, quae sunt diuisionis tertiae, sicut incipit flamma adurere corpus lychnii, & humiditates eius, radicales, est aegritudo gradus tertii & nominatur almesetet, & rylias graece. Et haec quidem aegritudo est ex

sebribus, quae no habent paroxysmOS a

276쪽

neq;horas paroxysmorum. Et quidani . dixerui: febres hecticae aut pedent cum humiditatibus propinqui temporis cis Coagu latione. Aut cu eis, quae sui sicut Caro.Aut cu mebris radicalibus duris , sicut Fut ossa,& nerui. Et si ex sermone

isto intelligitur quod pendent secunda semitam,quod finiunt quod in eis est de

humiditate radicali cotinuata cum eis,

erillhaec : & intentio prima aequalis Mitvnum, & idem , & si significat, quod primum , quod sinit hectica est humia

ditas propinqui temporis cum cO gulatione , non erit sermo sanus . Et

hectica quidem quandoq; accidit post

febrem ephimeram . Et quandoq; a cidit post febres putridas : &aposte . malum. Et longinquum est ut acciadat hectica incipiendo: quare sunt me-hra radicalia ia inflamata,& non inflamatur humor neq; spiritus ante illud rimmo oportet ut calesiat illa in primis,& deinde secundu processione dieru calefiant mebra radicalia,vel principalia, ni si accidat c au is fortis valde.Et causa quidem una quandoque est causa s

hris hecticae: & quandoque est causa febris ephimeri, secundum vehement lxiam .

277쪽

itiam suspensionis vel dc pendentiae ipsus,& debilitatem suspensionis, vel dependentiae suae sicut ignis : nam ipso: obuiat lignis secundum duos modoS,

quorum unus est secundum modum e quo calefacit eae , & facit ex eis eu

porationem:& secundus est secundum .semitam inflammationis . Et febris quidem putredinis & apostematis permutatur multoties ad hecticam propter voliementiam Lbris, & vehementia subtiliationis cibi in ea , & pro-sibitionem aquae frigidae , & paucitatem' obsertiatio aik lateris cordis cum

unctionibus, emplastris , & epith matibus P & proprie in aegritudinibus membrorum vicinorum conii , sicut diaphragmatis . Et multoties facit c dere in ea necessitas medicorvi propter sum virtutis, & frequentiam synco. pis ad danduin in potu vinum,& aqua carnis, & medicinam de muscho , &his similia . Et quandoq, componitur hectica cum febribus putredinis , &a postematum Et hectica quidem in priueipio rei est dissicilis, cognitionis P facilis curationis. Et in fine sui est facili geognitionis, & d issicilis curati

278쪽

PENI. TRACTATUS Πί. ii

curationem penitus,

C A P. II. Signa. . Visus quidem est minutus, 'durus se frequens, debilis , fixus secundum dispositionem unam . Intacta vero eorum) est illud,qubd sentitur de caliditate minus caliditate syhochi'& ei 11 miliuni inflammatarum in materia: Sc ire principio' dum' tangitur est magis

suauis: &ὶ cum remanet sup2r eum nAnus hora una apparet cum sortitud in mordicatiocie , & non- cellat augmentari: & est calidius quod est ii e eo locus venarum, & arteriarum'. Ezest eorum caliditas similis , non enim minuitur , verum ipsae rando superuenit e tam augmentatur velociter:

ω fit fortis pulsus valde, & incipiet magnificari : Sc propter illud accidie ignorantibus medicorum , quod proinhibent os cibum propter illud quod accidit eis de eo ex accidentibus, qua se perdunt eos', sicut.' augmentatur flamma propter iniectionem olei, Mfrixio sartagi nis curti effunditur aqua super eam. Et istae quidem significa-- tiones

279쪽

S 6 LIBER IIII.

tiones eius sunt sortes. Et cibaas ita reliquis quidem febribus proculdubio

non incendit hac incensione , sicut ii uenitur hula: quamuis necessario facit diuersitate per motus naturae. & hec im i flammatio non est sicut incensio rei, quarum febrium post coarctationem, neq; secundum periodos notos, immo cum comedunt , & in quacunq; hora sit. Et est habens aegritudinem non

vehementer discernens illud, quod est in eodem de caliditate, quoniam facta est complexio membro conueniens: &iam sciuisti in libro . I. qualitatem dispositionis in huiusmodi et verum ipsa

apparet apud susceptionem aIicuius ci- horum propter exacerbationem suam. Et de significationibus permutationis i Febris ephimerae ad febrem hecticam est vehementia sortitudinis caliditatis in iii. valde: nam secundum plurimum incipit febris post xii. horas declinare. Cum ergo pertransit febris xii. horas, di non apparent signa declinationis , immo continuatur u , ad tertiam

omni die , & fit fortis: tunc illa est ii etica. Et de significationibus compo, sitionis hecticae cum febribus putre

280쪽

dinis est remansio caliditatis siccae post finem declinationis , & post sudorem

exuberantem et & additio in ares ctione , & extenuatione , seculadum illud quod facit necessarium illa aegritudo : & Vnctuositas in Vrina is s& egestione. Et si fuerit hectica ain Parens , & alia occulta, tunc significat ipsam coarctatio accidens in pa-roxysmis : huiusmodi enim non est inuentum in hectica omnino . Etscias, quod quandoq; incipit hectica rete, . lacum stomacho , quare corrumpit: complexionem hepaeis per vicinita

SIgna vero aldubui sunt,quod quatia

do febris expellitur, vel permutatur ad aldubul , vehemens fit durities pulsus, & eius debilitas, & paruitas ip- 1ius,&eius frequentia : & proprii' quando causa casus in hecticam est apostema,quod non resoluiturma illud, scilicet frequetia additur valde, & similiter velocitas: & fit pulsus eius de ge nere eius,qui nominatur cauda muris