장음표시 사용
101쪽
74 DE PILORVM ipsi coagmentatur: In qua assignanda, tres
potissim am occurrunt modi loquedi, primus est comunis omnium pene, tum Philosophorum tum medicorum,qui de hac materiai, sic ratiocinantur.sicuit inquiuntὶ in magno mu-do, duplex est halitus, alter humidus que vaporem appclunt CX quo pluuiae,niues,rores, caeteraque hujusmodi meteora suscitantur. Alter siccus quem exhalationem nuncupat, qui ventorum,fulgurum,Tonitrqum, Coruscationum , & caeterorum est materia: ita in animalis corpore ; ex vapore varia catharrorum genera, quae pluuiae, nivi, rori, maxime sunt analoga: Ex exhalatione vero: pili, ungues,ungulae,cornua,& alia huiusmodi suscitantur, quae vel ad ornamentum, vel ad armaturam largita est animalibus natura.
a. Hic loquedi modus, quamuis a plerisque
hodie pastin usurpetur;non tamen ei sati,facit, qui acuratius proximam pilorum materiam disquirit. Esto enim, pilorum materia, instar fuliginis attenuata, per cutem dc beaterumpere , non tamen apparet, ex hac sententia, undenam fuligo illa eleuetur, & quaest illius materia, quod potissimum inquirimus. Accedit quod pilus ex sola exhalatione, constare non potest; siquidem cum ex Gale
102쪽
MATERI Ac Isti decreto, pilorum materia, cutis meatibusmpacta, horum impressionem suscipiat, su-ceptamque retineat, adeo ut si meatus sit bliquus,pilus ex eo erumpςns, tortUos S, & rispus fiat,sequitur materiam pilorum com-
nassabilem esse debere: Aristot. enim in Me- eor. commassabile id definit, quod alterius m pressionem suscipit , susceptamque retia et, quod autem tale est, mediocrem consi-hentiam , in mollitie. & siccitate , desiderat, Ξxhalatio autem sicca est admodum, neque otest madefacere, sed potius colorem indu-rit, ut docet idem Aristotcles i. c. Ergo exola exhalatione, non potest constare pilus. Quin etiam pilus unctuosus est, cohaerens, assilis,aliasque qualitates sortitur, quae a sola exhalatione prouenire nequeunt,sed humo- is consortium desiderant. Ergo exhalatioola non poterit esse pili materia. Gal. a. de Temp. c. q. planius, & plenius, te pilorum materi ,& generationis modo, edisserit, statuitque eam neque esse halitum, aeque humorem purum, sed aliquid mediu, quod utriusque naturam partacipet, halitus. :nim ob suam tenuitatem , cutis spiraculis etineri non potest,sed ea facile praeteruolauaurus humor, ob suam crassitiem, vel angu-
103쪽
6, D h P I L Ο R V Mstos cutis poeos subire non potest; vel iisdem impactus,eos obstruit , aut retrocedit; debet igitur pilorum materia esse instar fuliginosi, terreni, crassi vaporis, sic enim ratione H liginis facile cutem permeabit ratione vero crassi vaporis,eidem adhaerebit, A d hunc igitur Vaporem crassum,cuti impactum,alius de nouo eiusdem naturae accedens, priori se te agglutinat,& huic alius, & allus consequenter,donec lotus meatus sit plenus, adueniens igitur alia portio, viamque affectans, priores parteS extra cotem deturbat, quae in illa mora quam in meatibus fecerant, in oblongam,& teretem figuram lori instar fuerant efformatae, ergo sicut in exteriori fuligine, quae xx pinguibus corporibus eicuatur, posterior
priorem impellit, sic in continuata illa in te riorum filliginum serie , posterior priorem propulsat ; sicque consummatur pilorum ge
q. Quod si postules,ex quona subiecto, fu-digo illa eleuetur, respondet Galenus, pro pi- lorum diuersitate diuersam assignandam este materiam, fit enim si quie in niger pilus cum
deustoui caloris vapore excremetum in exactam fuliginem mutatur , flavus vero, Cum Vapor minus et retur, quippe quod tum est
104쪽
i MATERIA. mpactum flauae bilis,non nigrae faeculentum:st excrementum, Albus vero piluS,ex pitui, a riascitur: Rufus, scuti coloris flaui, albiquersh medius, Sic eius generalita , ex pituitosae 3iliosisque faecis, media quadam Datura pro'
Atque hoc est Galeni, de pilorum male ia iudicium, in quo duo potissimum sexami-aanda occurrunt,primum quid sibi velint illa erba fuliginosi,crassi,& terreni vaporis) auerum, utrum pro colorum diuersitate, quaen pilis conspicitur, diuersa materia sit assi-:nanda.Quod igitur ad primum spectat: Ari-hOreles 4. meteor. cap. 1. sic fuliginem de . init. Es autem fuligo ipsius pinguis exhalatio. Salenus verb octauo methodi cap. s. fuligi
aem ait esse vaporem terrestrem: Sic enim abet. Cum nec in iis quae extraseunt, aliter aut D.
numeri,aut fuliginem uideo, quam fumum sustia dicam ex materiis semiusis fuliginem vero, mmodice usiis. Est namque fuligo, vapor ferrestris Cumus,missio quaedam,ex rerrestri,ct a mea,seu Fri,a. SanE, prima fronte, haec duae fuliginis de initiones oppositae, imb &dontrariae appa ent , siquidem fuligo ex mente Aristotelis. pinguis exhalatio, omne autem pinguCierium est ergo siligo erit exhalatio corpo
105쪽
νῖ DE PILORUM ris aerij. Galenus vero, vocat vaporem ter restrem : Sed & illud dissicultatem auget, quia Aristoteles vaporem ab exhalatione distinguit, quod haec , sit sicca, ille vero humidus: Ergo fuligo, quae ex corpore pingui, quod acrium est, & consequenter humidum suscitatur erit humida, sicque potius ad vaporem , quam ad exhalationem reserenda. Atistoteles autem , fuliginem inter species exhalationis recenset. Caeterum haec omnia facile conciliari possunt si dicamus in pingui corpore e quo tum secudum Aristotelis,tum secundum Galeni mentem, fuligo suseitatur duo esse consideranda : portionem scilicet aeriam, quae multa est, dc copiosa, in pingui corpore: &portionem terrestrem quae pauca admodum est,respectu prioris ei Ex quo fit, ut dum caloris ministerio , corpus pingue in halitum conuertitur: in hoc ipso halitu, tum
vapor tum exhalatio contineantur : nam ex portione humida,& aeria vaporio portione terrestri exhalatio eleuatur,haec enim terre na portio, cum pauca admodum sit, virtute
caloris qui facile a pingui corpore suscipitur attenuatur,& in halitum conuertitur,& fuligo nuncupatur. Cum igitur Aristoteles;fuliginem derint; ipsius pinguis exhalationem, signi-
106쪽
MATERIA. 79stnificat eam nihil aliud esse, quam terrena illam portionem, pingui corpore inclusam, quae vi caloris attenuata est,quod quidem nihil est aliud dicere, quam fuliginem, esse va porem,aut potius eXhalationem, terrestrem, sicut delfinit Galenus. Ergo, ut ad rem accedamus, cum Galenus statuit pilorum materiam esse fuliginosam,& terream; nihil aliud vult quam pilos constare solida, firma,& terrestri materia; quae tamen vi caloriS attenuata sit, & q uasi in halitum couersa. Quoniam autem pilus qui flexibilis est,cohaerens,ductilis,commasiabilis, sol a exhalatione , admodusicca, costare non potest , ideo addit Galenus pilorum materiam debere esse instar fit liginosi terrent, N. crassi vaporis, Atque his verbis bene expressit Galenus praecipuas conditiones quas pilorum materia desiderat quaenam autCm illa sit deinceps inquirendum.
107쪽
r jDuobus modis inuin i in tes esse totalis ma
m pilis sed duobus modis po- diri test intellki primo virum hu
mor ille, cuius colorem 1pilius dicitur retine .re,sit totalis materia ipsius pili, verbi gratia, utrum albus pilus, ex sola pituita: niger ex solo atrae bilis recremento, constet λ & sic de de alijs. a Intelligitur quaestio, an pilus, Colorem dutaxat, ex his humoribus mutuetur: ita tamen, ut aliam habeat mateἔiam, eX qua
108쪽
eoagmentetur. Ergo si hoc posteriori modo; intelligat Galenus, pro colorum diuersitate, diuersam esse assignandam pilorum materia,
non erit reiicienda ex toto haec sententia, vectarius exponemus, cum piloru colores eXaminabimus. Si autem quaestio, primo modo intelligatur , ut plerique Galeni menteni ita videntur interpretari. a. Dico,absurdum esse, existimare pituitatu esse totalem materiam pii i albi; melancholiam adustam nigri,&c. probatur variis ratio nibus. Prima quia radix pili est semper albasti pes niger, aut subflauus, aut alterius colo ris : & cuspis etiam, saepe numero distinctaen habet colorem,ab ea parte,quae radici proxima est . ergo radix ex uno humore; cuspis ex alio, & quod inter utrumque situm est, alio etiam humore costabit,quod sane absurdum est. Secundo frequens docuit experientia, in pilis subitaneas contingere colorum mutam tiones. Refert Suetonius in Galba cap, Io; cum Galba in Hispaniam Tarraconensent ingressus, sacrificaret intra aedem publicam, accidisse, ut puero e ministris acerram tene-ti,Capillus repente toto capite canesceret.&milem euetum commemorat Scaliger Exeri
3I2. Historia bnqhitin est nostra tempestata δεθ
109쪽
81 Dη PILORVM Francisco Gontaga Mantuae Principe. Is a nem suum ,suspectam coniurationis, cum in turri portae Caesareae , a quaestioneinuisuppliciumseruari iusii set; nunciatum es mane, totum repente canum factum,quod qua siprodigium sexit principis animu.
Similes, i uent uS commemorant Levinus
Lemmuλ Conciliator aliique permulti: ex quibus tale argumentum potest colligi s non potest molancholica fuligo quae adusta est, dc siccisi ina derepento in humorem pituitosums i frigidum, humidum, commigrare
Ea go colorum mutatio in pilis, non arguit humorum mutationem. Quin etiam,quaminabadmitteremus; subitaneam illam mutation- humorum in corpore; cum tamen pili , ex Galeni decreto, a sola radice capiant incrementum, & huic tantum se ales humor agglutinet di fieri n- poterit colorum muta . tio nisi in sella radice aut in ea parte, quae ra dica proxima est: Atqui haec mutatio a cuspide inchoatur vi docet Conciliator diffe
3. 'lam Vuro, pilum ex sila pituita constare non posse,id declarat,quod pili lirauro abluti re si, i expositi. ivriama serti imbuti, aut vapore sulfuris sufiumigati,ex nigris fiunt albi,aut saltem plurimum de nagredine depo
110쪽
nunt:& contra, aqua Digida abluti,diutius nigri permanent; Atqui nemo dixerit, a li-xiuio, sole, aqua forti, vapore fui furis, pituitam induci , neque ab aqua stigida adustam fieri fulginem, Ergo pilus albus, non sit a pituita. Secundo probatur quia pituita indurata, non potest eas qualitates sortiri quas itipitis deprehendimus, illa enim seiabilis est,ut patet in lapide renum,aut Vesica at Vero pilus,trahibilis, flexibilis, & ducibilis est, ita ut ex iis confectos aliquando fuisse funes prodat historici. Refert Lactantius,capta a Gallis Roma, cum Capitolium obsidione arctius
premeretur, iamque pene ad CXtrema ventum esset:ex mulierum capillis cofectos fuisse funes, quibus tormenta bellica alligarentur,in cuiuS rei memoriam Veneris caluae simulachrum excitarunt. Simile narrat Plutarc. de mulieribus Charthaginensium, qui multo consultius,quam Romani,' huiusce rei memoriam, in posteros transmitterent armatam Venerem effinXerunt. Similiter Iulius Capitolinus scribit Aquileienses, neruorum inopia, funes ex mulierum capillis, vibrandis sagittis confecisse; quin & trahendis nauibus factos ex pilis funes commemorat Pausanias. Quae omnia libenter profero;