Ioannis Tardini ... Disquisitio physiologica de pilis

71쪽

η . DE R ORVM non oritur ex deffectu materiae, ut pote quae multa homini suppetat ed ex nimia cutis tenuitate , & raritate, dum igitur cutis Regis Nabuchodonosor, crassor, & firmior euasit,

copiosi ex ea pili,& crassissimi suscitati sut,navi si apra ex Aristotel. ostensum est , crassi pili

ex crassa cute, & tenues ex tenui suscitantur. Quod autem huiusmodi vita agrestis cutem induret demon strat Aristoteles 3. degener. animal. cap. frigidi tractus contra quam homines a ciuntur:Schythae enim molli sunt ριώ; at oue auromaticae duro, causa eadem quae in omnibuου feris es lus enim indurat, propterea

quod cogendo exsicca cum enim calor eximitur humor una evaporatur: itaque non solum pilus, sed etiam cutis terrena ,dura evadit: causa inferiae vita agresis est

a. Occurrit & alia ex fine desumpta ratio: δ rs & natura mutuas adinvicem sibi nauant

operas;sicut enim ars naturae: ita natura artiS

deffectum supplet. Cum igitur Rex Nabu chodonosor, alij que agrestes homines vestimenta sibi n 5 possent comparare, hunc artis deffectum, benigna voluit suppilare natura, tegumentum ex pilis ipsis conficiendo. 3. Iam vero ut ad cutis imbecillitatem a Cedamus t sane in ea non tam desideranda naturae solertia, quam summi opificis admiranda

72쪽

SUBIECTO. ueranda prouidentia ι etenim cum humanum corpus plurimis scateat excrementis , non crassioribus tantum, qualia sunt quae per secessum,& urinas exturbantur: sed tenuioribus etiam: quae vaporis aut fuliginis instar,

extra corpus per cutem erant exturbanda,

unde & ipsam uniuersale corporis emunctorium nuncupari,insuperiori cutis historia dis ximus, hanc ipsam partem de industria de bilem effecit natura, nedum partes interiores sua recrementa in corporis superficiem deponerent,ipsa si robustior esset, reluctaretur 3 atque in huiusmodi pugna, longiorem moram fecissent excrementa, maximo ipsius Cutis, totisisque corporis dispendio. Vide obsecro quam suauiter dispenset Omnia, aeterna creatoris prouidentia, quae subtrahendo huic parti robur, eius incolumitati, & durationi consuluit. Simile, in re dissimili, habes diuinae prouidentiae argumentum,in Strutio camelo.Cum enim summus ille uniuersitatis parens singulis animalibus,maximum in fovenda prole amorem indiderit, adeout videamus ipsas aues,ouis incubantes, quasi cibi & potus immemores, vix unquam ab ipsis dimoueri: hunc ipsum fouendae prolis amorem. Strutiocamelo subtraxit druina prouidentia, eumque subtrahendo

73쪽

hendo saltui consuluit; quoniam magnum; erat periculum ne animal illud graue & ponderosum, ovis incubans, ea obrueret, quod admiratur Iob cap. 38. Penna struthioni imilis espennis Herodisse Accipitris quando derelinquuouasea in terra, tu forsitan is, puluere calefacies αε uisicitur quopes conculcet ea,aut bestia agri conterat:duratur adfliossos,quasi nonsint sui,st a laborauit ruri timore cogente ι ρriuauit eam Deus sapientia ineque dedit illi intelligensiam. . Sed ut ad cutem redeamus;eius tehhitas,& imbecillitas sunt causa, cur homo solus vitiligine teneatur , ut docet Aristoteles Problem. s. seiff. Io.Eandem quoque ob causam, sit ut affectus culanei sint nonnunquam maxime rebelles, & contumaces,ut patet in faeda scabie,area,tineis,& aliis huiusmodi, quin etiam eadem cutis tenuitas causa est, cur homines a variis aeris mutationIbus,potius afficiantur quam Bruta,haec enim cum firmissima cute obvallata sint,non facith aeris mutationes excipiunt, unde aut nihil, aut parum

admodum ab his illa assici deprehendimus:

hominis vero cutis tenuissima, facile varias illas mutationes in internas corporiS partes transmittit: unde fit ut plerique,vel a leuissima aeris mutation C varie assiciantur mutationes temporu inquit Hippocrates pariune

74쪽

s v B I E C T O. 67 morbos. Haec igitur incommoda ut deuita rent , Schytae alijque nonnulli solebane pueros recens natos in aquam frigidam domergere, ut frigore externo,cutis firmior, resolidior euaderet, quem morem expressit Virgilius his versibus, Natos adflumina primum Desserimussuos gelu duramus se undis.

Caeterum hunc morem detestatur Galenus I. de sanita. tuenda. tum quod infans in aper tum mortis periculum coniiciaturitum quod ad conseruationem vitae, necesse sit ut cutis non omnino induretur, quod scilicet debeant peream multa eXcrementa evaporari, vult igitur ad mediocrem cutis indurationem sufficere modicam salis aspersionem. Ergo inquit recens natus infantulus fasisse dele tur 'edcorpori prius toti sale modice insterso quo cutis eius densior solidiori νι quae intus sunt partibus

reddatur.

75쪽

j In internis quoi tam soli sonte exeunt, vetpo inpartibus, pili mon- cum vnna. nunquam generantur. 1 E mammis etiam exit

a Pilos in renibus geni- pilus, quem Arastotele ἰtos, cum Urina exturba. ut', nonnulli, in potu ri, docent Hippocrat. - absumptum , ad uberalen. se absconfluxisse existimant 3 Invasis quoque sper- σ Multo probabilim est malicis producti cu vri- huiusemodi pilum intra na emittuntur. mammarum substantia. Etiam intra mesicam fuisseproductum. generantur pili, qui vel ,

Vanquam ex ordinario naturae instituto pili in ea tantu cutC qua supra descripsimuS, enascantur, non infrequenter tamen in partibus internis quoque suscitantur; saepe enim

76쪽

SUBIECTO. 49 non infrequenter exeunt. Esthomaco quoque glomeratim impliciti aliquando eiecti sunt,cordi, & testibus adnatos deprehenderunt Anatomici: & quod horum omnium admirationem longe superat, in Plica nota tantum pili cuti implantati, arcte inter se implicantur ; sed quod maxime miserum, maximaque commiseratione dignum est, in iis qui huius morbi saeuitia extincti sunt,uen copiosis pilis infarctae visuntur. Quae quide, quia noua& sorte plerisque parum fide digna videbuntur,grauissimorum virorum a thoritatibus sunt nobis fulcienda. a. Pilos igitur cum urina exturbari, monet Hippocrates Aph. 76. sect. 4. Euibus cum uri na crassa, exiguae carunculae, aut veluti pili exeunti his a renibus excernitur, quem Aphoris Galen. explicans, asserit se in urina cuiuspiam talia corpora pilis similia conspexisse, quae ad dimidium cubitum extenderentur ac propter ea huiusmodi affectionem τεικὼmν. siue capillitium a recentioribus fuisse appellatam; de qua eadem affectione differens 6. de locis assect. cap. 3. asserit, se in urina pilos tantae magnitudinis conspexi sita, ut ingenue fateatur causam tantae magnitudinis sibi esse in-Cognitam. Cardanus comment. ad eundem

Aphoris Capillos,inquit,primum flavos i ad

77쪽

0 DE PILORVM

palmi maioris longitudinem vidimus,& aliorum colorum. Brassauolus Comment. in supradictum Aphoris. In urina sinquit) Principis ae Elleonorae Estensis veluti capilli videntur , quandoque ad spithamae longitudinem

extensi, qui tamen potiuS matulae adhaerescunt, quam per urinae substantiam disper gantur, ipsaque in dies aperientibus potion1-bus sumptis,& ex febre, & ex horu capillorugeneratione liberatur. Idem docent Actuar. LI. c. 2I. d causis urinarum; ChristophorusAuCga cap. 4.comment.de Vrinis. IOubertus cap. 1 O. de Urinis qui omnes huiusmodi pilos in renibus efformatos decerniant. 3. Fernelius vero huiusmodi filamenta cum urina CXturbata,in vasis spermaticIS elaborata suisse opinatur 3. Patho. cap. 16. Alamenta inquit albis capillis similia,a renibus reddi , author est Hippocrat. At gsi animaduertimus,e pius ex s vasisermaticis derivari qua parastatae dicuntur , in quibus teretem Ruram sortiuntur ex seminis materia,quae vi morbisensim de lues, calore crus cit. Apparent autem in js plurima, quineis, exulcerat Gono vi correpeti non ita pridem fuerunt,ct ijs mulieribus quibus albicantes menses profluunt; aut uterus feda colluvie turget, nonnunquam S urina quae primast a concubitu,tale qui dam refert aut aliquantum flamento crassem. Hoc . Feriae

78쪽

sv BIECTO.

chus refert. 8. Sympos . Problem. q. de quodam Ephebo Athenis degente qui villosum quendam vermem cum copioso semine

emisit. a. Caeterum, quoniam nullus eX authori

bus iam citatis aperte assirmat huiusmodi piloS cum urina exturbatos, veros esse pilos , reeiusdem conditionis, cum iis qui cuti innascuntur; Authorem dabo qui manifeste decernit pilos huiusmodi per urinam excretos veros,esse pilos,& eiusdem naturae, cum pilis externis,is est Schenchius qui lib. 3. obseruationum Medicinal. Obser. 313. silc habet .Domi meae,inter reliqua κειμηλια, asseruo fascisculum verorum pilorum, subflauorum , t nerrimorum,digiti longitudine, quibus hinc inde accreuit calculosa materia,qUalis matulis urinariis alias adhaerescere solet,colore, dc odore propemeda sulphuris; in vesica cuiusdam mulieris Argentinς,in nos comio mensibus aliquot decumbentis, natos & cum urina CXcretos, quos ab eiusdem nossecomqMedico industrio Thobia Cneulino , consilium ad rarum hunc affectum a me petenti transmissos accepi. Ex quo enim illa anno i 373. in Xenodochium recepta fuit, primis duobus mensibus,tanta urinae reddeche dissi-

79쪽

DE PILORVM

cultate,cum tam intensis implacabilibus doloribus coniuncta,urgeri caepit;ut non nisi praesentissimis remediis adiuta, diu duratura, suffecturaque haud videretur: itaque faba rum aqua, cum aliis exhibita, urina quidem propulsa; sed una quoque pilorum fasciculus collo vesicae iam iniarchus, de bona sui parte propcdens, a medico forsicula praesectus est, fasciculum hunc pilorum, celeberrimis eius Reipublicae medicis ostendit, rem ut accidit recenset, & cum illis communicat, qui in

commune consultantes, rarum , & inauditum affectum admirantur, quibusdam ad re-nUm τρικὶαων referentibus; alij veros pilos esse animaduertentes, ad tu cantationem potius , dc magicas praestigias retulerunt. Profertur interea morbus ad plures menseb,quibus misera mulier nihildum remissis cruciatibus licet non admodum tabescente corpore,per interualla, plures huiusmodi glomos, iam vi quadam e collo vesicae extractos ; iam sua sponte cedentes exclusit saepe. Tentantur multa & varia remedia quibus leuari quIdem sibi aliquando visa,sed quς allectum tollerent omnino comperta nulla. Et paUcis m-teriectis. Pilos ego igni admotoS, Verorum more flagrantes, N. nidorem CX 1e remittentes.multis aliis videntibus consp xl, cuius rex

80쪽

-m πιικος testis ipse esse possum, & petentibus vel hodie periculo facto ostendere queo. Quare nullus dubitauerit quin veri pili sint& plurimum a Galenicorum, & scholarum renum Trichiasi,affectus hic di1tet. S. E mammis etiam pilos cum lacte erumpere scribit Aristoteles 7. de Histor. Animal

C. II. quanquam non in mammis genitos,sed potu adumptos ad ubera denique cofluxisse existimet verbaArist.subiicio.nera tot ungos ita sunt, visi in poculo,pilusorte hauserit mulier, dolor moueatur in mammis, quod malum pilare V pellant, nec sedatur, donec pilus vel pressu exeat φθnte, vel cum lacti exugatur, Aristotelis sententiae subscribit Alsaharauius trach. I 4. cap. a. Practicae. Pilus hominis sin quit bibitus a muliere cum aqua, vel umpim cum cibo,cuius signum

es in mammista ruberi, mammisiae fortis doloriebris , se dolor capitis, quouis egrediatur pilus, sequando egressu uerit flatim desinunt omnia huiusmodi accidentiar se mihi quidem iam visium fuit, Gr non fuit, apud me dubium fuisse lum hominis,

O hoc notum sapud mulieres.

In eandem quom sententiam sic scribit doctissimus Thomas Auega in Caput 8. 6. de locis affectis persuasum vulgo est, mulierum biben-ιirem pilum,inflammari τbera, ct cum multo dolore febrire etente pilo lactantium Gerum laxitatem,