장음표시 사용
321쪽
vero quam, per singulas partes, longioris pili distributum est, quoniam minus est respectu plurium partium in longiori pilo alendarum hoc melius, &. per tectiuS Coquitur. HM- ius ergo alimenti,benec acti, N. elaborati appulsu, distantiores a radice parte S, dum pCr- Anduntur, molliores eta ad U nt.
Secundo quoque modo durescunt pili. Etenim pili hominis,attonii, re breuiores fachi. nautis duriores evadunt, quia alimentu illud quod ad remotiores parte, amandabatur, in breuiore pilo retentum,illum distendit, quaquam proprie loquendo,pilus ea de causa durior dici non debeat, sicuti neque V ter aqua, aut flatu plenus , proprie durus appellatur;
Sed potius tensus ac renitens, ut bene obseruat Galenus loco citato. Tertia quoque causa,ad pilorum duritiem Concurrit, Etenim ad consummatam illorum productionem,necessarium est externum frigus, quod ipsorum materiam, Condenset, &sigi liet,atque conuenientem duritiem imprimat: ac propterea radix pili, quam externus aer non attingit, mollior est,&humidior alij partibus quae a cute se eXerunt, aerique eX- posite sunt.Sed& hoc loco notanda est terri adisserentia inter pilos ovium & hominum ra-
322쪽
ideo in frigidioribus regionibus maiorem sa-guinis copiam obtinent, quae in superficiem effusa molliores pilos ericit, in his autem,qui
sub calidiore caeso degunt, calor internus, ab externo, in superficiem corporis euocatur,ue evaporatur,unde incoctio,& paucitas sanguinis,& humorum ad nutritionem pili necessariorum, qui etiam si ad pilorum radices appellanta calore externo digeruntur, ac prO-
a. Quod vero pertinet ad aliam pilorum disserentiam , quae est ratione longitudinis, de breuitatis; putat Aristoteles ioc. cit. eam ex diuersitate alimenti dependere, Euin etiam, inquit, ut pili longiores,breuioremesint, causa est, quod humor qui evaporatur,non facile exsiccari po-νes, causa vero ne facile exsiccetur, duplex es sicilia .cet quantitate qualitate; nam s humor, aut multus aut pinguis est, nonfacile exsiccari potest,ucrum non omnino satisfacit, haec ratio, Etenim
multi sunt pili, quibus copiosum alimentum suppositum est, qui tamen breuissimi sunt ut sunt potissimum pili ciliorum, & superciliorum, atque etiam alij qui artubus sunt im plantati & quamuis a sola alimenti quantitate,aut qualitate,desumenda esset illa dimeretia, adhuc tamen quaeri poster,quid causae si
323쪽
a 6 DE RELIQUII cur maior alimenti copia, in hac parte,minor in illa subesset:Dico igitur totam istam dispositionem, a facultate informa trice depende re, haec enim ad uniuersi corporis fabricam, se habet, uti Architectonicus, ad palath constructionem, ut enim is praescribit hoc loco,
hoc ordine,distantia, situ, &c. fundamenta, parietes, techiam,disponenda: ita virtus infor- matrix designat, ut in equo, verbi gratia,pili prolixiores erumpant, in collo,cauda &c.Ho inini vero nulla Iuba data est ut scribit Ariastoteles problemat. 23. sect. IO. quia Cadem virtute ordinante, materia illa, quae in brutis ad iubae constitutionem demandatur, ad maxillas derivatur: Cornuta vero animalia, aut nullam aut multo breuiorem iubam obtinuerunt,quia iubarum materia in cornuum productionem absumitur; Ergo ad longitudinem,uel breuitatem pili, ista debent concurrere, primo vis informatrix decernens,& im. perans, in hac parte , prolixiores, in illa breuiores pilos collocandos, mox aliae virtutes inferiores,& administrae. conuenientem ma-tcriam, eam in partem transferunt, deniqua tertio Ioco certi accretionis termini cuilibet
pilo praescribuntur; ut iam supra demonstratum est
324쪽
pILOR vM DIF F ER E N TII s. α ν3 Crispitudinis quoque varias causas colligo, tum ex Aristotele, tum ex Galeno, ille quidem loco citato duas causas assignat, primam quide diuersum motum, diuersaru partium, quae pilum constituunt. In flectitur, inquit, pilus quia duplici delatione sertur, terrena enim portio deorsum deprimitur, calida vero ,& Iumosa eXhalatio,sursum attollitur, cu-que pilus, prae sua imbecillitate, inflecti facile possit, intorquetur, quod pili crispi tuda est: Hanc rationem, praeclara similitudinctab aqua bulliente petita possumus illum are,
haec enim duplici etiam latione ferturomam. rasione vaporis calidi, vi caloris eleusari illa sursum attollitur, ob naturalem vero, & insitain grauitatem deprimitur, atque in duplici illo motu incrispari videtur. Alteram crispitudinis causam refert Aristoteles, in siccita re quod, inquit, in pilo parum humoris mul-
tum autem portionis terrenae inest, essicitur ut pili re siccati ab aere ambiente contrahantur; In flectitur enim quod rectum est si evaporatur,& contrahitur; atque conuellitur pilus, quemadmodum cum igne aduritur, utpote cum crispitudo conuulsio sit, ob humo 'ris inopiam. Hanc eandem rationem assignae Galenus a.de Temper. cap. . quam etiam illu
325쪽
DE RELI I s. strat similitudine corrigiae, quae cum ignCplus iusto siccatur, intorquetur: Atque haec ratio, in AEthiopibus, in quibus maxime conspicua est crispitudo, locum habet, eorum enim capita admodum sicca sunt,ita ut caluaria AEthiopis deffuncti ab altera possit, hac
nota diicerni,vi docet Herodotus in Thalia, Ibi ego inquit rem miradam vidi, at indigenis edo-τZm ; Ossa eorum qui in acie ceciderunt cum Iac
ren: fusea, et ab initio diuincta fuerunt, sieorsum
erant Persarum, aliorsum i QIptiorum; Sed Perserum capita adeo jugilia siunt, ut si velis ferire,
mel calculo perforarepos B; Egiptiorum au-ιera m firma , ut ea vis icta lapidis elidas, cuius res causam hanc illi reddebant f facile mihi persua-An es p od i Egipt patim a puersae capita raί- re incipiu3t, se os capitis, ad flem redditur com- faciam, V .e eadem causa est, non calusendi ; nam ex omnibus hominibvspaucissimos quis Egipti oscalmos vidcat, his igitur, hoc causae cur ros a capita gessetat: At Persis cumragiliasint capιta id in causa est. quod a principio in umbra nutriti, assues uni operire capis agi antes pilea, se Daras. Tertiam causam affert Galenus ibidem, meatuum in quibus pili radicantur obliquitatem , quam duabus ex causis oriri statuit, nempe vel ex debilitate fuliginis, per mea-
326쪽
PILOR vM DIFFERENTIIS. 27'tum erumpentis; vel ex desitate cutis si enim exhalatio imbecillioe est quam ut recte viam sibi moliri possit, pro modo quo inflectitur, etiam meatum suum figurat; si vero exhalatio satis valens est, sed duriori cuti occurrat, non poterit recta ferri, sed in latus re fl ectetur, & obliquu transitum sub cute molietur; ales autem,inquit,in radice pili finguntur tales rationabile est perpetuo fore, verum haec Galeni ratio non admodum verisimilis apparet . Videmus enim in plantis ex anfractuosis, & obliquis radicibus, rectum stipitem exsurgere. Itaque forte melius alij, aliam crispitudinis causam, in virtutem informatricem referunt, cum VideamuS, natos CXthiopibus, etiam in regione temperata, crispitudine,parentes referre. Atque ex his sa-cile innotescet,quid de caeteris pilorum qualitatibus sit iudicandum. Sed lubet tot m istam disputationem, curiose quodam dubitatione, quamuis Theolo gica potius, quam Physiologica concluderct Cum enim sacrae paginae testentur , in Sansone abrasis capillis, virilitem illam,& insigine robur,quo pollebat,concidisse,& crcsccte capillo illud redijile; quaerct aliqui 3, an in pisisSansonis robur illud inditum fuerit, ad quod
327쪽
18o DE RE LIMPILQR. DIFF ER. Respondeo negative. Sed cum Sanson, cinterorum Nazaraeorum more, votum haberet de non tondendis capillis, quandiu votum obseruauit; gratiam illam, & supernaturale
cidit, & robur illud pristinum. Ergo ut in eo qterminetur, a quo coepit praesens disquisitior Tibi Deus, optime, maxime, qui mirabilis es in sanctis tuis, & sanctus in omnibus operibus tuis 3 qui etiam in minimis maximus es, qui eligis abiecta mundi, ut confundas fortiat Tibi inquam gratiarum actio, honor, gloria, majestas, In sempiternas ae
328쪽
CAPvT PRIMUM. Ita in minimis diuina elucet prouidentia. pet δGalenus ex contemplatione pilo--- Π qui cilise , o supercili junt
implantati ad cognitionem Dese erexit. pa.s Non solum eandem magnitudinemsed eundem, ordinem,numerum colorem,stre,siemper retinenthi pili. pag. Alius usus horum pilorum ex Platonicorumpntentia,qua a Peripateticis rei,ditur. pag. FSolus homo pilos habet in pupebra inferiore. p.σGMale Galenus diuinam omnipotentiam materiae conditionibus assigauit. pM I
329쪽
INDEX a Barba, virilis maiestata Imbolum. pag. loy obrutis etiam, tamου eminentia notam iura feminam obtinuit. payya. Pili capitis sunt ornameto corpori uniuersi. ib.
s quaevian Religiosorum familiapilos se bar
bam abradant,quaeda prolixiores alant pilos. I. 6 Cur pili cupitis non habeant certum accretionis terminum sicut pili ciborum. pag IF 7 Pilorum contemplatio, se Philosepho,se medico digna. pet Isit Duplex militas ex hac contemplatione. pag. IS' ' C A p v T II I.
1 Disributio totius operis, de materia primo agendum , quae cum duplexsit, in qua, or ex qua,rimateria in qua,prim erendum. ρ - 2 t Valeriapilorum in qua,e s cutis interio Hora tur Hippocratis locus luesio de natura pueri. p. fy Enarratur cutis historia ex Anaumjco vcre D. L ndre.e Laurenti'. pq- s
a Viplantae in terra ,scpili in cute certam temperiem desideran in activis qualitatibus. pag. affa In passivis quoque, mediocriser dei et se habere
330쪽
cutis,ad emundendos pilos. pag.ν Etiam in secundis qualitatibus, raritate scilicet, densitate; tenuitate or crastis deber esse tem rata. pag. M. Exprimis qualitatisu calor, se siccitastromouendis pilis benefaciunt. petasts Cutis hominis,cumsit temperatissima,debet comparari cum terra in eo flatu flectata quem Ioniatur Vere. - pag. 3σε Curicum cerebrum modum sit, ct h. dum Pericranium tamen imisuperpositum , copiose prolixos,o crassos pilos emittit. 'cir Ex secundis qualitatibus,raritas,is crassues ad
pilorum productionem maxime coducuntlag. II CAPUT V. I Cutis humana,tenui ima se admodum imbecillis,a natura sticia est pag. . a Tenuitatis causi e ut tactus exactioriqualitarum exsuperantias perciperet, ct decies ad intelligendum necessariassubminis rer. pag.3εῖ Bruta, assor si firmiori pelle donata quam homines, quia arte i vestimenta comparare non poterant. Cur pili singulis annis in illis 't δε-cidui, temere natura incusetur, quod tenuiorem hominibus cutem dederit. . Exa-