De re grammatica Hebraeorum opus, in gratiam studiosorum linguae sanctae methodo quàm facilima conscriptum, auctore Iohanne Quinquarboreo Aurilacensi, ..

11쪽

DE LITERIS ET PUNCTIs s

De his sex literis dicemus latius,quado ossiciti da-ghes puctuli inscripti meditullio literarit,docebim'.

Literae porro a & 2 ex aequo perserui suam vim ad . omnes vocales .i. non aliter sonant cum e,i,quam cua,O, u. Vna quaeque enim litera prς se fert nomen suae pronuntiationis, siue a sua pronuntiatione nomen habet. Possunt etiam hae quatuor literae )UM mutae dici, Ser ω quod quanuis motione assiciantur vocali,respectu omnium aliarum consonantium, exiguam habeant vo uenatiuasi cem,praesertim n, & R. ur

o p n x ri Omnes hae literae rursus in quinque distribuuntur classes, secundum disserentiam & diuersitatem organorum,siue instrumentorum humanae vocis. Aliae enim dum proferuntur, adminiculo gutturis potissimum egent. Vt, In κAliae palati.V Aliae linguae.vh mbram Aliae dentium.v gQ Aliae labiorum. vi, ' an Obiter porro notandum, etiam in aliis linguis namultum hoc cofert ad etymologia & vocum formationem

12쪽

rarari

tionem in illis intelligendnm literas eiusdem organi frequenter inuicem substitui & aEnes ob id dici. Volunt Cabalistae; hoc est, Hebrari qui confingunt & comminiscuntur sepa numero arcana, siue my stica sacra ex literis Hebraicis, literam x esse literarum omnium principium& finem, quod veluti punctum protrahi po G sit illa in quaelibet literarum lineamenta & figuras quaslibet. Sicut enim aiunt illi, materia sermas omnes recipere potest & principium est, sic &i est omnium formarum literaru materia&principium, in quod etiam desinunt il-lς:docent itaque illi literas Hebraicas omnes ex multiplici, distincte confici & constare posse, ut ex opposito alphabeto compertum habetur, quod quidem alphabetum accedere videtur ad scripturam illam discissam, qua Galli escriptare Disie,ou coupee appellant. Hactenus de literis.

13쪽

DE P UNCTIS. De Punctis siue Motionibus vocalibus quibus omnes poni vocis cum literarum notis terminantur. Sunt apud Hebraeos ni pa exilia siue tenuia pucta quaedam, quibus ad voces suas exprimendum faciendumque sonare consonantes,ut reserantur ipsus oris claustra,vice vocalium utuntur, quae ab illis commode etiam nuun id est, motiones vocantur, quod pereas moueantur literae. Ipsis literis quide cum illae voces non sint, sed vocum sermadarum indices, motiones ipse tanqua mortuis vitam asserui: Reges quoque aliquando easdem appellant, quod illaru veluti imperio moueantur consonantes ac gubernetur. Motiο- Quandoque etiam signa vocalium dicuntur,s p 'μm quod literae ille non sint sed signa & notae ipsaru vocalium. Illarum porro authores fuere sicut & accen- isa ha iis tuum,Hcbrari doctissimi,quos Masorethas vocat,de roappellathrquibus satis infra quando de literis unes dicetur. Eas 'liza in quinque niaup. i. paruas, quae filiae magnarum di. pq μ' 'cuntur ab Heb.doctoribus &in quinquegnas, quae matres seu basis & fundamentum loquen- ιο differt. φdi etiam appellantur,diuidunt. Hinc m-Motiones. M agnae. Cameis yza ad sere n

ius nomine

minime.

meis pere o, vel ou ra

ptai legenda

14쪽

DE DAGHES. Similis est ratio aliarum omnium literarum cum his motionibus,atque est in hac tabula cum I. H olem motio,modo super vacvt ib,illi .& dicitur in 'iiseisD-holem N p plenum: . i. siue turgidii, modo sine vas,ut 'ndi, sic, & dicitur holem non . i. imminutum sue defi-

νς risio= cies, reperitur. Surec autem nunquam nili ex gremios G ' vas videtur, quod tunc nota vocalis longet est, non aureae ghς , ita litera, ut Nab, utinam

pd quia raro γ i in hoc cotingit, non in eo in- De ori

ai ab Punctulum inscriptum meditullio literarum ab Michol in Hebneis daghes dicitur, cuius quidem capaces sunt ri ' omnes liter praeterquatuor gutturales 2PUloisse Illud porro est duplex, alterum hin, id est sorte, cuius a 'ςium ς ',Vx liter , cuius glemio inscribitur,eimis pia intende se & conduplicare videatur: ut 'Io Sibber. ad fruturin Alia eius ossicia sacile usus te docebit. Alterum ba id L: IA' est, lene est, cuius tantum sunt capaces literae sex nanquatuor verὸn , dum ponuntur & locum habet duntaxat in prin- P MA cipio dictionis, vel post seua quiescens plurimum,na

donatum est. P. M

alias in istis lex literis, si inueniatur daghes, erit Ior-D hei, si te & illas geminabit.utriet , recordaberis .masculinit . a. gene. &sic de aliis. Has enim sex literas ita mutat d potest, i sidii glies lene & robur adfert ut sonent.

15쪽

Regula. Nunquam daghes in ultima litera aliqua apparet, praeterquam interdum in his sex naz an. unius exemplum in praesentia sussciat, o i z. Quomodo dagbes vocalitatis gratia ponatur in prima, vel secunda, vel tertia natiua litera,videbis in fine huius operis.

Non te conturbet, dictu esse literas gutturales no

admittere daghes, videasque irequenter ri cum pun phola tims-ctulo in gremio: illud enim no est daghes, sed p)ata . i. gnificat :ni signit pro nuriationis siue consonat ire ri dicitur a Gra-maticis, & est tunc ri relatiuum, sceminini generis, ter ram au-tiae persona singularis numeri. vi, an si ius eius: quod dithν tamen puncto vocali notari non debet,nam tunc non

esset relatiuu. ut, ubes Deus: de cuiusmodi notatione E diri dicetur infra, ubi deri & I agetur: sunt insuperqua-ωa dicithrtuor verba, quae habent pro tertia litera thematis Π, C. L. tali puncto inscripto eius gremio, net , rina, rizz, ma, ta, ct mo quod quidem punctum indicat in illud nunquam ex . 'cidere, sed consonum semper esse, aliter quam in O- .dhhesib mnibus aliis verbis habentibus ri pro tertia thematis huiui labrilitera, quae nonnunquam in illis exidit & tollitur der medio aut expressa desinit esse consonans & fit otio- burissa: de quibus latius suo loco. dero tuas

Duo punctula, quorum unum alteri superponitur, Seua appellantur: dicitur etiam minister sue seruus motionum omnium, eo quod modo prς ponatur, modo postponatur decem motionibus vocalibus &sicaeque, illis inseruiat. Eius natura est, ut ad venustatem pronuntiationis certis in locis quiescat, siue non legatur

agitur.

16쪽

gatur & dicatur m Sup Seua quiesces,sue taciturnum α non prc nuntiandum, & certis in locis legatur &vocetur xa ου Ῥ Seua mobile, siue legendum de pronuntiandum.

In locis tamen in quibus legitur Homni Iehudaeorum de eius lectione relicta superstitione morosia, curiosa, molesta& Proteo mutabiliore ex pessimo linguae & verae pronuntiationis custode vulgo,quod magis balbutiet & malae consuetudini inseruire studet,quam rationi, cum doctissimis praeceptoribus nostris Regiis pro se sibi ibus dicimus ipsum sonare ut ebreuistinati, ita ut dum profertur, magis fallere,quam ferire aures percipiatur, obiter quando legi debeat, regulas certas subscribentes. Primo, legitur siue pronuntiatur scua, quoties subprima dictionis litera ponitur.vt,d T verba. Secundo, quando praecedit ipsum una magnarum motionum. vi, o custodierunt. Tunc auto proprie duplex exprimitur accentus in dictione, quorum primus M ethegi, id est frenum dicitur vel aliquando aliquis alius, raro tamen & comes est ille syllabae longae,ad docendum lectionem ipsius Seua proxime sequentis, de quo fraeno paulo post in seu a composito, secundus vero nativus accentus est ipsius dictionis,attollens syllabam, quoniam accentus nativus dictionis apud Hebr os semper est in penultima,vel in ultima, nunquam autem in ante penultima: post pa uas enim motiones semper silet scua: silet quoque illud, post motiones icissi uas, si deinde sequatur da-ghes timuisti Deut. 28. 1 pati a inferior sum Gene. b3 32.

17쪽

31. post Seua mobile enim, ut paulo post docebitur, sequi non potest da glies Tertio, quado ponitur sub litera cuius meditullio

inscribitur daghes. vi, 2D narrauerunt. Quarto, si eadam literabis continenter scribatur& prima habeat sub se seua,habet illud mobile. vr,irari ecce me, mri laudate.

Quinto, si bis Seua contineter in medio dictionis exprimatur, primu quiescet & otiabitur, alteru vero legetur. vi, zbi diset. In fine aute dictionis si bis co currat, utruq; semper quiescit soletque fieri huiusmodi duplicis Seua concursus,quando duabus conssinantibus clauditur dictio. vi, nil &fleuit, Genes. 7 a. nAddas: etiam sub litera habenti in complexu suo da-ghes in fine dictionis Seua non legitur, sed semper quiescit & otiatur. ut, et Τ& bibit,Genes i. Regula. Nusquam inuenitur setia expressiim in fine dicti nis,praeterquam in literis nφ2 az,exceptis tantum tribus dictionibus,ta p veritas,Prouerb. 22. pem & potum dedit,Genes .axi. a nξυ. Uρον declinabit Prouer. 7.

Omnis ultima litera quatuor literis v N exceptis virtute continet seua quiescens,nam resertur siue trahitur extrema illa litera ad proxime antecedetem syllabam siue toga, siue breuis suerit illa: Seua vero illud apparet & exprimitur si quippiam adiligatur otiaturque siue quiescit, aut legitur secundum superiores canones lectionis illius. ut i & in in s addatur syllaban, indice secundae personae praeteriti masculini generis

18쪽

DE SE VA.

netis elucesciti & in Nun setia quiescens. vlim a1nn Sic quoque in bara prouerbium, si adhibeatur pronomen,conspicuum erit Seua legendum sub , sie prouerbium tuum Di a visitauit te virum vir. Sic etiam sentiendum de literis aliis. Regula. Nota dum insuper post seu a mobile nunquam se- qui daghes,unica tantum dictione excepta n nidi duae, ubi post seu a mobile ponitur daghes. Iehu daei tamen in partibus Orientalibus exulantes, dicuntes cum mmotione breui in hac dictione intelligendu sic pro dino ut da glies in P sit post seu a quiescens.

Quare seua inter motiones vocales non numeretur,ratio est, quoniam aliquando legitur se ua, aliqua. do vero non legitur, sed quiescit & trahitur quando quiescit cum sua litera ad pr cedentem syllabam, accum illa veluti commiscetur eamque constringit. Motiones vocales vero omnes semper leguntur. Praeterca non numeratur inter notas vocalium ipsum Setia,

quod dictio nunquam cum seua solo inueniatur, sed opus est adhuc aliis motionibus,antequam dictio aliqua stare possit: quapropter seu a siue simplex siue co- positum sit, dicitur nunquam aedificare sibi domum ab Elia, Cantico sexto. De hoc adhuc infra dicemus, quum dehate plicam eis dicemus. Non desunt porro ex Hebraeis, qui ipsum Seua DIU.i. captiuum vel etiam filium affictionis appellent , propter miseram & onerosam seruitutem, quam seruit. Puncta rapta, id est,raptim legenda quae etiam semipuncta dici possunt.

19쪽

Hareph pathali, id est, raptum seu mi A Lparuum pathah. Haleph segol, id est, raptum seu Sems ginparuum se gol. Pathali & segol quae hic vides composita cum se- Notandisinua & etiam saepe numero ut paulo post videbitur, να--ili.

nihil aliud indicant quam ipsum se ua. alioqui celerri

me breuissime& obscuro sono magis fallendo quam litervi nom-

feriendo aures,legendum, clarius & lentius sub literis e gutturalibus legendum & proserendum esse ad illa tu ifaciliorem pronuntiationem: habent enim quatuor Mi ρ ρ gutturales Inns, cum ventosae sint litςrae, minus vo - bis, cis & consonantiae quam aliae consonantes,& tardio plurimum ris moret disti cilioris que lunt prolationis: quod vide

licet vix aliquo reliquorum organorum humanae vo- nepe pathah.

cis iuuetur adminiculo: a,pbn porro, hoc est debiles C/ τ ρquatuor gutturales vocat Aben Ezra in libro de Lanae cibus, hoc est,de diligeti linguae Sanctae examine: ex- Musi Ol. tra eas raro admodum haec puncta composita inueni untur: quare peculiaria gutturalium appellantur: ea daghes nunquam sequitur, rato seu a, quod cliam sub primae lyllabae Iiteranili paucis in locis illa praeceditsi 'eam his aziu deserere te Ierem. a. Seua praecedens & ctiam se teph mctiquens punctum raptum in uno vocabulo conspici UIS 'turri Inn in mense eius Ierem. r. hoc autem quod sci am,nsi nisi cum conspicitur: in medio dictionis autem saepe illa precedere potest. vi, a III & clamaue runt,Ionae i. S alias. Ponitur etiam methegh . i. frenuaccentus protractionis ad cohibendum stllabas inuetus,ne pronuntiatio nimis excurrat & fiant transposi

tiones

20쪽

i DE sEMIP UNCTI s. tiones literarum aut syllabaru, vel etiam motionum festina pronuntiatione, tui instar lineae perpendicula- ais pingitur,cum motionibus quae praecedunt puncta rapta, de quo adhuc ubi de acentibus tractatur,sub finem dicetur. z ann .i.duo puncta rapta etiam mutuo nusquam sese consequuntur.

Aliquando tamen literae gutturales in medio dictionis reperiuntur cum puro & simplici seua, quanuis super tota puncta rapta dicantur gutturalium literarum peculiaria. In principio dictionis nunqua cum simplici seu a videntur, quonia quoties seua debet legi sub gutturalibus literis quod pre caeteris aliqud difficul tatis & tardioris morae in sui pronuntiatione habeant illς,debet componi seu dilatari per ' aut per Vaut per π, seu a enim simplex legi nunqua potest sub aliqua ex gutturalibus literis. H oc autem tribu regulis in fine huius operis demonstramus ostenditur illis canonibus tribus enim, gutturales literas posse haber e seu a simplex de non compositum in medio dictionis. Quod literae gutturales se & praecedentes literas

semper non nolent percipiatur exemplo ex Iona paulo ante citato & ex v ndi munera date Iob 6. propter

huiusmodi enim dictiones, in quibus huiusmodi assinitas notationis non videtur, in ipsa marginis annotatione appositum est vocabulum: plurimum.

Dictum est supra,rarb admodum haec puncta composita siue rapta reperiti sub aliis quam gutturalibus

literis. Reperiuntur tamen, potissimum quando eades equitur consonans in eadem dictione: tunc enim ex

his praecedens habet quandoque haleph palbab. vis