De re grammatica Hebraeorum opus, in gratiam studiosorum linguae sanctae methodo quàm facilima conscriptum, auctore Iohanne Quinquarboreo Aurilacensi, ..

31쪽

. DE ILLEGITIMA SYLLABA. 13 laghes, quavis motio parua sit accentu praedita exc-plum habes nauetori dimittes eam, Exod. 13. & alia. Degenerant tamen pauca admodum participia praeteriti temporis, usu magis obseruanda, quam gram malicorum praeceptis, in quibus post motionem breuem,quanuis ipsa non habeat iuxta se accentum, se- qititur raphe, id est,littera sne puncto daghes: raphe enim lenitatem immunem omnino a puncti daghes, asperitate significat. ut, zmps numerati, EXOd. O. De a', & n.

Hae duae literae, in principio vel medio dictionis,

cum sint verae consis nantes, seriunt subscriptam, vel sequentem motionem vocalem : in fine vero post ultimas quatuor motiones magnas, habent pathali, post cuius vocem proserri debent: quare iustae tunc cum non sint consonantes, legitimam non faciunt syllabam. Habent etiam semper accentum , proXime ante Et quia huiusmodi dictiones etiam alijs una syllaba videntur longiores pathali illud dicitur nnua nos , id est, pathali suffuratum seu usurpatum, quod praeter consuetudinem aliarum, huiusmodi dictiones habeant pathali sub ultima thematis litera.

Obiter porro obseruandum est poetas in carminibus & rhythmis suis huiusmodi tanquam constituens syllabam considerare & numerare, ex illorum sententia, ut credo, qui Mitteram in huiusmodi imaginandam e si e volunt, ut post exempla sequentia statim dicemus. Excpla no legitimae syllabar supra dictae.

32쪽

DE ILLEGITIMA SYLLABA.

Legitur etiam 'op fiduciam habens fretus o Psal. i in. Videtur etiam quandoque similis illegitima stila ba fieri & videri usurpatum in ri Mappic,id est, in riin gremio habente punctum pro signo pronutiationis & consonantiae suae, post istas tres motiones magnas: post ' n, , a seipsum fatigans Prouerb. 26. Post Iric magnum ri ai splendere faciet. Esai 3. Post Olem 'ba excelsus Ecclesiast. s. Post Surec nunduanimaduerti huiusmodi syllabam. Huiusmodi quoque illegitima syllaba obseruanda est . in dictione Non desunt porro ex Hebraeis qui N imaginandum esse existimem in huiusmodi dictionibus,

inter duas ultimas literas, & hoc usurpatum adipsum Mimaginandum pertinere hoc modo, vi rinmo,yst nam' ni oz,INiῆ:r nου Π m:nsnris,n, p,risIaxes 1 In crahUri' quoque Iricliterae ad ipsum es imaginandum pertinebit hoc, modo Ceterum cum,ut iam dictu est,omnis ultima litera quatuor literis irries exceptis virtute contineat seu a, sunt qui credant vocalitatis gratia tale ' pro se-ua politum esse sub x & mn hunc modum ni pron zm N pro ἔπο&sic de huiusmodi ali)s. Verutamen utcunque res habeat, apud poetas & rhythmi cos hoc syllabam constituit. -- d , De

33쪽

DE NOMINE. De nomine. sunt apud Hebraeos tantum tres orationis partes,

, id est, nomen, by a, id est, verbii,& Nun n=ς, id est, dictio gustus sue vUnn ς dictio consignis cattua: per quam intelligunt articulum , pronomen ta caeteras partes orationis indeclinabiles, quae prosecto neque nomen alicuius rei sunt,neque verbum, sed ad ornatum & instructionem orationis nominibus& verbis ancillantur. In verbo namque vis est sermonis, in nomine vero materia, id est, verbum

est quod loquimur, nomen autem de quo loquimur. Itaque de nomine,quod sit materia ipsius sermonis, priusqua de verbo, tractate visum est. sed quia paru pegoiij est in declinandis nominibus, cum quod accidentibus , nempe qualitate, figura, & specie, cum Latinis omnino conueniant quae breuitati studentes omisimus tum quod genera, numeri, casias, declinatio & gradus comparationis breuiter tractari possint. De his & alijs orationis partibus,videlicet quatenus Hebraei in sivo idiomate a caeteris disserunt, ne chartas miseras scriptis inutilibus onerare videamur, qua breuissime fieri poterit, dicemus & primum. De genere. Hebraeorum idioma siue proprietas, generibus

duobus, quae in natura visuntur, contenta, masse.&fcem. neutrum genus nescit.

Foeminina vero ea sunt nomina & participia, quae terminantur inn praecedente π & accentu in ultima. ut, ri 3's iustitian preginam rivisitans scem. vel in n praecedente V. Quae omnia semper accentu habent

34쪽

ar DE NOMINE bent in penultima. Vt, Nan pulchritudo, dia. dema. mpta vistans seem. Et carent semper numero plurali regulariter sue legitime formato, nisi n sinerit litera etiam nativa siue radicalis non solum generis sceminini index, tunc enim pluralem numerum habent & pauca admodum numero sunt huiusmodi. ut, a n πῖ arcus, si regulariter in plurali, arcus, Esse. II. Reliqua omnia nomina & participia cuiuscunque fuerint terminationis, generis erui masculini: nisi quod aliquando squemadmodum apud

Latinos ) quaedam sunt Heteroclita siue enormia, quorum genus facile inter legendiam vel ex adiuncto verbo, vel participio, vel ex pronomine vel ex adiectivo, non autem exterminatione cognoscitur. vi, p) 'IN lapis preciosus, et. Samuel. ia. ubi est adiectivum flamininum cum substantivo terminatione masculino. Et ignis egressus est. Num. is. ubi est verbum sceminaeum cum nominatiuo masculino terminatione. Et alia inter quae recensenda sunt nomina, que natura in animalis corpore gemina sunt, quae quanuis signa praedicta foeminini generis no habeant, ex orationis contextus silo S constructione plurimum generis foeminini deprehenduntur & pe cipiuntur. ut, m)6 n liNl & auris sapien- tum quaeret scietiam studet cognitioni )Prouerb. I8.n et uncin intingat se pes tuus in sanguine , vel rubeat, Psal. 68. ny a y'in in brachio magno, id est,

aggravata erat inualuerat nimis manus lassi ictio)Domini illic. i. Sam .s . ubi vides, in his exemplis di

35쪽

DE NOMINE.ctiones res in animalis corpore geminas significates, non ex signo generis sceminini, sed ex adiuncto verbo sceminino, vel adiectivo, esse generis foeminini. Eadem de alijs est ratio. Item, omnia nomina regionum, & urbium, cui uocunque sint terminationis, generis sunt staminini. ut, lab Istu Moab sis latibulii illis, Esa. i 6. ubi ruici est nominatiuus nonae regionis,cu imperatiuo foeminaeo, ab tam siue ri suit. 23 Nm Ierusalem ipsa sest Iebus, i. Paralip. H. ubi est nomen urbis cum relativo foeminino. Sic de alijs idem esto iudicium. aedam etiam sunt nomina , quae una Voce sexum utrunque significant & sunt eorum non ulla promiscui, siue incerti & confusi generis, in quibus visu

sexus non discernitur. ut, lepus, Leuit. ii. N5- nulla vero communis generis reperiuntur, & in illis visu discernimus sexum. vi , Ninsius, Prouerb. u. &nonnulla alia.

Notandum insuper, plurimum genus scemininum a masculino formari adhibito ri, praecedente et & accentu. ut, a by a magnus, fit n, m magna, a Ira bonus, fit 'diu bona. & similia. Obseruandum porro est Hebraeos in contemptu& dedecus malorum hominum crebro foeminino genere pro masculino uti tam in nominibus quam verbis , participijs & pronominibus , ut liquet ex Amos . cap. verse i. ex Ieremiae s. a versu 3. & deinceps : ad laudem vero & gloriam strenuarum mulierum, quae fecerunt aliquid laude dignu crebro usur, pare

36쪽

3; DE NOMINE.pare masculinum genus pro taminino, ut videtur de Aegiptiacis obstetricibus Exod. i. versu penultimo, R ut hae primo versu . & 8. & alias saepissime a bene consideranti linguae Hebraicae conuenientiam & co-

structionem. De numero.

Numerus in nomine triplex, singularis. ut, mille, 'NI centum. Dualis. ut, d)a,N , duo milia, dynsn, duceda. Pluralis. vi, nos, ου plura milia quam duo, 'Sta pluries centum.

Notabis interim, pauca quaedam heteroclita per defectum singularis & pluralis numeri, pectivalem duntaxat numeru declinari. vr, z caeli, Pip aquae, tam Z meridies, dim duae molae pristini, inferior &superior, n)ans tabula, vel lapis super quem fingit figulus vasa sua, qui plurimum in modum duarum molarum est. & alia. Sic per dualem inflectuntur numerum nomina significantia res natura geminas. ut, zm' duae manus, in cuiusmodi formatur semper nu-

merus iste dualis a singulari, addendo zν syllabam,

pathali &acce tu expressis sub litera mox praecedeti. vlba manu ς, singulari: formatur duale cim: duae manus, pes, coar duo pedes, ab lὶὸ auris , duae aures, a ' oculus, :p et duo oculi. ab ' naris, c)ῖου duae nares, a rigidi labium, d nso duo labia. a a ala, CG duae alae, & alia. Quando porro pluralitur per dualem numerum loqui volunt, dualibus nominibus , adhibere solent numeralia nomina hoc mado. zi, Iz ου Quatuor pedes Leuit. ii. Est tamen cotra rationem grammatices m pro sub , pro-e pter

37쪽

DE NOMINE. ΞΑpter accentum distinguentem Quatuor alae Ezechiel. I. Ran: septem oculi Zachariae 3. Vbi etia, ut supra propter accentum G est pro suba. Regulariter namque dicitur & cta rucum' in penultima. Pluralis numerus masc. nominis& participh magna ex parte sermatur sub iungendo literanan, vltimae literae singularis , quae tunc affici debet hiric magno. ut, a prir iustus, sermatur plurale o) mr iusti, a bci, rex, stura,ci reges. Exipiuntur pauca , quaedam , quibus non adest Iod comes Iric magni v K nain Ccti Genes. L pro n):)a , sic etiadiciture ορο a principes Genes. 17. pro tam θ. Quae dam etiam sunt, quae 3 comitem Iric magni perdunt impresso dages alteri 1 insupplemetu illius,ne duplexi concurrat vidi H leuitae, pro zmb, et lada Des nullo impresso, ut c)u gentes pro Sunt nonulla etiaquae non adhibito o, sed i , insignitaque ultima litera singularis hiric magno , formant plural. numeri mascul. via D cursor, sermatur: & i curso . res,q. Reg. H. ab et aceruus sit c y, Psal. 79. &itui acerui, Mich. 3. & alia in Miciol a Davide imio numerantur: In quibus omnibus, accentus semper est in ultima. Ista porro mascul. plural. terminatio in i praecedente hiric magno Hebr.& Caldaeis communis est: Caldaeis tamen est magis familiaris. Reperiuntur denique pauca quaedam dualia, cistiam pluralia masculina quae non desinunt in z auti praecedente Iod mobili, ut communiter sit in duali. bus aut Iric magno, ut ex frequentiori usu sit in

38쪽

DE NOMINE.pluralibus masculinis,sed desinunt in Iod coalescens post patha. ni 'a Um Certe detectos in) nate sabbget , id est, detectis natibus. Esaiae ro . pro m)srem mera Et principes ex Iisacharis tribu Iudicum F. procra v. sic in duali iv Axillae manuum , id est, brachiorum: est enim pars pro toto per

Sine dochen Ezechiel. i3. pro zm). Caeterum quae π habent non ante huiusmodii coalescens, sunt in accentu distinguente, qui pleriique, ut suo loco dicetur, conuertit syllabam breuem in longam. vi, iii fenestrς Ieremiae et r. pro d)ail n, & pauca alia. Quaedam porro quae in Iod praecedente Hiric sine d seque te,desimunt,sunt vel singularia pro pluralibus, vel habent illud Iod pronomen, paucissimis exceptis quaere vera pluralia sunt, inter quos est bis'. i.duces 4. Reg. II. pro z p, de quo in lib. Radicum, in Miciol&Thesauro Sanctis in radiceri . Foemininorum nominum & participiorum , itidem pluralis numerus, a singulari fit mutando ri id estri & m in n). ut, a nn o bona, fit plurale nio a bonara Mi a magna , ni,v a magnae: quae accentum etiain ultima semper habent. N otandum etiam adhuc pauca quaeda anomala siue Heteroclita a superioribus excipi regulis, quae cuin singulari fiat generis masculini, innumero plurali

foemininorum terminationem sortiuntur. ut, Σου pater. In plurali foemininam habet terminationem n IN patres, frequens in biblijs. nox, noctes, IO nor. 1. & similia Udiueiso, quaedam staminina sunt

in singulari, quae tamen in plurali masculini generis

39쪽

DE NOMINE. 36sunt. vi,nbna formica. nil na formicae, Prouerb. et O.

mi, columba muli columbae, Canti c. I. Item alia sceminina ex contextu scripturae, siue ex filo orationis & constructione non ex terminatione

deprehensa cum in singulari terminationem habeant mascul. in plurali scenain. sortiuntur. vi, Inri gladius.

Quaedam praeterea Heteroclita per superabundatiam generis & numeri in plurali terminationem masculinam & sed min. habent. ut, rivi aetas. In plurali

m ορο anni, Levit. 21. & EUn nut anni vitae,Prou. 4. Alia sunt etiam quae carentia singulari in plurali mascul. sunt. ut, di)n vita, quod nomen dualem magis habet terminatione, quia duplici vita viuimus, Psal. ai. t aibann virginitas, zmnia adolescentia, Esa. 3 . 'a pi senectiis, Gen. 37. Huiu simodi carentium singulari numero, quaedam masculinam & scemin. habent terminationem & significant pluraliter. ut, populi, Psal. ii 7.& nizes familiae, Num .as. aut Dem. tantum. vi. ni bin propagines, siue generationes. Genes. 1. & plura alia, quibus omnibus agra' malico, ut habeant unde formentur & deducantur,

singularis analogia siue proportio fingenda est, puta in istis: nzου, ns, lipi, binn, NIO,)n, quae in usia in sacra tis libris nusquam reperiuntur, sed docendi gratia ex grammatica proportione proponuntur. & alia, quae usus & lexicon iacile suppeditabunt. Regula. Omnia nomina propria. ut, on N Abraham, Q nMaria,

40쪽

37 DE NOMIRE. Maria,carent numero plurali: quibus adiungeda sunt nomina specieru metallorum. Vt, zm aurum, 'DI argentum , nTna aes, ferrum, bina stannum, mydis plumbum. Quae omnia nomina uno continentur versu, Num. 2I. Inuenitur tamen 'nn in plurali nu. mero compositum cum inseparato pronomine bis,

Genes a. Similiter , I semel, Esa. i. Huius classis carentium plurali numero insuper sunt pauca quaedaalia nomina, quae innumero singulari tantum reperiuntur. ut, πω sol, 33 luna. Quanta is tamen pro me si bus dicatur in plurali diruu menses, Exod. a. ori, panis, vinum.& quaedam alia. Notandum etiam obiter, nomina specierum animalium crebro collective capi, hoc est, in singulari multitudine significare. ut, manu homo,& nonnu- quam homines, ovis, & grex ouiti.& similia alia. Ad haec obsieruare debet diligens grammaticus quandoque nomen proprium pro pronomine sumi.

sermonem meum, id est, uxores meae auscultate sermonem meum, Gen. q. Vbi etiam est tertia persona

pro prima: frequans enim Hebraeis est persenarum inuicem sustitutio. Appendix. Omne nomen proprium semper expers est quatuor sequentiumreru, regiminis, siue syntaxos, pluralis numeri, affixi, sue prono m. corrupti, & y in id est, ri connotativi. Dequo latius sub finem huius operis dicetur,quando de natura literarum Ibtinera

agemus.