Stratēgikos. Onosandri De imperatoris officio liber

71쪽

μόνον ολίγον ἀλλὰ κάνἀσθενὲς ἀπολείπεσθαι στρά

τευμα.

sΠΕΡΙ ΟΥ ΣΥ ΤΩΣ ΥΠΑΛΛΑΣΣΕΙΝ ΤΑ ΑΠΛΗΚΤΑ.J1. ρήσιμον δε που καὶ σωτηριον στρατοπέδω μηδ' ἐπὶ της αυτῆς μένειν παρεμβολῆς, αν μη χειμαδ si καὶ τοῖς σκηνώμασι διατην ωραν του καιροεπεπολι- σμένη τυγχάνη ' αἱ γαρ των αναγκαίων ἐκκρίσεις ἐπὶ τῶν αυτῶν προμεναι χωρίων ατμοὐ διεφθορότας ἀναπέμπουσαι συμμεταβάλλουσι καὶ την του περιέχον 43 τος--ος χύσιν. . 'Eν δὲ ταῖς χειμασίαις γυμναζέτω τα στρατόπεδα καὶ πολεμικὰ καὶ σύντροφα ποιείσθώτοῖς δεινοῖς, μη ' ἀργεῖν ἐων μητε α μει ν η μὲν γαλαργία τα σώματα μαλθακὰ καὶ ἀσθενῆ κατεσκεύασεν, η δὲ ἐαθυμία τὰς φυχὰς ἀνάνδρους καὶ δειλας ἐποίησεν αἱ γαρ δοναὶ δελεάζουσαι - καθ' ἡμέραν συνήθει τὰς ἐπιθυμίας διαφθείρουσι και τον ευ- τολμότατον. 3. ὁθεν - μακρὰν ἀπάγειν τοὐς ανδρας των πόνων ἐπειδὰν γαρ μετὰ χρόνον ἀναγκάζωνται προς τα πολεμικὰ χωρεω, ουθ' ηδέως ἐξίασιν οὐτ' ἐπὶ κολωμένουσιν, ἀλλ' ἐκδεδιοημένοι ταχὐ μὲν , Α ορρωδομι πρὶν ἡ καὶ πειρασαι τα δεινά, ταχωδὲ καὶ πειράσαντες ἀποχωρουσιν, ουτ' ἐλπίδειν ουτ φέρειν οὐ κινδύνοως δυνάμενοι.

72쪽

1. ιόπερ ἀγαθου στρατηγου καὶ τα χέ- in τότε

κατασκευάζειν - 'κ ἐπείγουσιν αἱ τῶν ἐκ παρατάξεως αγώνων ἀνάγκαι, καὶ - αχρηστα δια την των σωμάτωμασκησιν ἐπιτάττειν ωανη γαρ στρατοπέδοις ανεσις, καν σφόδρα ταλαίπωροι σιν η μη δια των δεμνῶν εἰς το αληθινον ἀγώνισμα πεῖρα γυμναζέτω δὲ τοιοισδε τισι τρόποις. 2. ἐκταπτέτω πρῶτον ἀναδους - οὐ πασιν is 45

ἐν μελέτη σφίσιν η το μένειν ἐν τάξει, καὶ ταῖς ψεσι καὶ τοῖς ὀνόμασι συνήθεις ἀλληλοι γιγνόμενοι, τίς υπο τίνα καὶ κοὐ καὶ μετὰ κόσους, ἡπ' οξὐ παράγγελμα πάντες ωσιν ἐν τάξει καὶ τάς τε ἐκτάσεις καὶ συστολας κρὰ ἐγκλίσεις ἐπὶ λαια καὶ δεξιά, καὶ λόχων, μεταγωγὰς καὶ διαστήματα καὶ πυκνώσεις , καὶ τὰς δι' ἄλλήλων ἀντεξόδους καὶ εἰσόδους, καὶ τὰς κατὰ λόχους διαιρέσεις, καὶ τὰς κατατάξεις καὶ την ἐπὶ φάλαγγα ἐκτείνουααν καὶ την ἐπὶ βάθος ὁποστέλλου- σαν, καὶ την ἀμφιπρόσωπον μάχην, τ αν οι κατ' οὐρὰν ἐπιστρέψαντες προς τους κυκλουμένους μά- χωνται, καὶ τὰς ἀνακλήσεις ἐκδιδασκέτω. 3. καθάπερ γὰρ ἐπὶ των μουσικῶν οργάνων ο μὲν ,ἀρχὴν ἔχοντες του μανθάνειν ἐπιτιθέντες τους δα- 46,τέλους πί τε τὰ τρήματα των αὐλῶν καὶ διαστήματα τῶν χορδῶν πολλάκις ἄλλον ἔθεσαν ἐπ' ἄλλην καὶ ου κατὰ την άρμονικὴν διάστασιν, εἶτα μόλις ἐπεκτείναντες βραδ μεν αἰρουσι τους δακτύλους,

βραδ δὲ τιθέασιν, οἱ δ' ἐν μελέτι της μουσικῆς

73쪽

τος μεταφερουσιν, πη τε βουλονται παραθλίψαι της

αναπνοης καὶ ἀνοῖξαι καὶ παραψηλαι χορδῆς τουτονδη του ον τρόπον οι μεν ἀσυνήθεις καὶ ἀνάσκητοι της τάξεως δια ταράχου πολλοs μόλις αλληλων διαμαρτάνοντες ἐγκατατάσσονται πολ- ἀναλίσκοντες χρόνον, οἱ δὲ συγκεκροτημένοι δια τάχους , ς μεγαυτόματοι, φέρονται προς την τάξιν ἐναρμονιόν τινα και καλην ἐκπληρούντες ψιν. 4. εἶτα διελὼν τα στρατεύματα προ αλλήλους

ἀσιδήρω μάχη συναγέτω νάρθηκας ἡ στύρακας ἀκοντίων ἀναδιδούς, εἰ δε τινα καὶ βεβωλασμένα πεδία εἴν βώλους τε κελεύων Φοντας βάλλειν ' οντων δὲ καὶ ιμάντων ταυρείων χρήσθων ἐπὶ την μάχην δεί-

4 ξας δ' αὐτοῖς καὶ λόφους ῆ βουνοὐς ὴ ὀρθίους τόπους

κελευέτω ἡ δρόμφ καταλαμβάνεσθαι ποτὲ δὲ καὶ επαντήσας ἐπ αὐτῶν τινας - στρατιωτων καὶ ἀναδως α μικρω πρόσθεν ἔφην πλα, τούτους ἐκβαλούντας ετέρους ἐκπεμπέτω καὶ ἡτοι τους μείναντας ἐπαινείτω καὶ μη ἐκπεσόντας ἡ τους ἐκβαλόντας. 5. ἐκ γαρ τῆς τοιαύτης ἀσκήσεως καὶ γυμνασίας πιαίνει μὲν το στράτευμα, πῆ δ' ο τι ουνήδιον ἐσθίει καὶ πίνει, καν λιτον η πολυτελέστερον οὐθὲν ἐπιζητο ' ὁ γαρ ἀπο των πόνων λιμὸς και το δίψος ἱκανον οφον ἐστὶν καὶ γλυκύ κρῆμα, καὶ στερρότερά τε τα σώματά 48 σφισι γίγνεται καὶ ακμητα, καὶ συνεθίζεται τοῖς μέλλουσι δεινοῖς, ἱδρῶτι καὶ πνεύματι κανασθματι καὶ θάλπεσιν ἀσκιάστοις καὶ κρυμοῖς ἡπαίθροις εγγυμναζόμενα. 6. παραπλvσίως δὲ γυμναζέτω καὶ το ἱππικον αμίλλας ποιούμενος καὶ διώγματα καὶ συμπλοκὰς καὶ

ἀκροβολισμοὐς ἐν τοῖς ἐπιπέδοις καὶ περὶ αὐτὰς τὰς

74쪽

ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ, I, l0φίζοις τῶν λόφων, ἐφ' σον δυνατόν ἐστι καὶ των τραχέων ἐπιφαυειν' ου γὰρ οἷόν τε βιάζεσθα, προς ανάντη καὶ κατὰ πρανους ἱππάζεσθαι. AssΠΕΡΙ ΠΡΟΝΟΜΩΝ.J7. Σωφρονείτω δὲ περὶ τὰς προνομὰς καὶ μη ἐφιετωταῖς δυνάμεσιν, ἐπειδὰν εἰς ευδαίμονα πολεμίων εἰσβάλη χωραν, ἀτάκτως φέρεσθαι προς τὰς φελείας αἱ γὰρ μέγισται συμφοραὶ καν τοῖς τοιοῖσδε γίγνονται πολλάκις γὰρ ἀτάκτοις καὶ σποράσι περ την λείαν σεσοβημένοις ἐπιπεσόντες οἱ πολέμιοι καὶ διὰ το ἀσυντακτον του πληθους καὶ διὰ το βαρεῖς εἶναι τους ἀποχωρουντας ταῖς φελείαις υτε τοῖς πλοις χρῆσθαι δυναμένους οἴτ' ἀλληλοις ἐπικουρησαι πολλοὐς διέφθειραν. 8. εἰ δέ τινες δίχα του ον στρατηγον

κελευσαι προνομεύοιεν, ουτοι κολαζέσθων. αυτός

γε μην ὀτ αν ἐπὶ την λείαν ἐκπεμπη, τοῖς ψιλοῖς καὶ νόπλοις συνταττέτω μαχίμους ἱππεῖς καὶ πεζούς, ο περὶ μὲν την λείαν - ἀσχολησονται, μένοντες δ' ἐν τάξει παραφυλάξουσι τους προνομευοντας, ἶν'

σφισιν ἀσφαλης η ἀποχώρησις 50

sΠΕΡΙ ΚΑΤΑΣΚΟΠΩΝ.J9. Εἰ δὲ συλλάβοι ποτὲ κατασκόπους, μη μια κε χρήσθω γνωμη ἀλλ ἐὰν μεν ἀσθενέστερα τα ἴδια ηπερ τὰ παρὰ των πολεμίων εἶναι νομίζη, κτεινάτω τούτους, αν δὲ καὶ πλι σμω καλω κεχρημένος η καὶ παρασκευαῖς ἐντελέσι και δυνάμει πολλ καὶ εὐεξία

75쪽

20 ONOΣΑΝΔΡΟΥ σωμάτων καὶ πει πί στρατευματι καὶ γεμόσιν ἀρίστοις κάὶ ἐμπειρία μεμελετημένη, παραλαβὼν

κατασκόπους καὶ ἐν κόσμω τὴν στρατιαν ἐπιδειξάμε- μος υκ αν αμάρτοι ποτὲ καὶ ἀθωους ἀποπέμψας ταμεν α πλεονεκτηματα των ἀντιπολέμων ἀγγελλόμενα φοβεῖ-αι συνηνάγκασεν, τα δ' ἐλαττωματα θαρρεῖν παρεστησα .s ΡΙ ΝΥΚΤΟΦΥΛΑΚΩΝ.J10. Φύλακας δὲ καταταττετω καὶ πλείους is ἐν μέρει διελόμενοι την της νυκτος ωραν οἱ μὲν πνομοί δε γρηγορεῖν α*ῶνται οἴτ ρομαναγκαστέ- Οἴθ' υπισχνουμένοις πιστευτέον λην ἀγρυπνησειν νύκτα τους αυτούς εἰκος γαρ ποτε καὶ παρὰ γνωμην ἐνδιδόντων των μελων αὐτόματον ἴπνον ἐπελθεῖν. 11. ορθοὶ 5 δ εστωτες φυλαττόντων ' αἱγὰρ καθέδραι καὶ ἀναπτώσεις συνεκλύουσαι τα σώματα μαραίνουσιν εἰς ἴπνον, η δ' ἀνάστασις καὶ ο τόνος τῶν σκελῶν ἐγρηγορσιν ἐντίθησι τη διανοία. 12. καιόντων δ' οἱ φύλακες πυρα πορρωτέρω της στρατοπεδείας ουτως γαρ τους μεν προσιόντας διὰ του φωτος ἐκ πολλο συνόψονται, τοῖς δ' ἐκ του φωτος ἐν σκοτω τυγχάνοντες Ου ἀθρ σονται, μέχρις αν εἰς χεῖρας ἔλθωσιν.

13. Εἰ δὲ βούλοιτό ποτε νύκτωρ ἀναστησαι - στράτευμα λανθάνων του πολεμίους, η τόπους προκα-52 ταλαβέσθαι προαιρούμενος η του οντας φεύγων

76쪽

μηδέπω βουλόμενος εἰνανάγκην ἐλθεῖν του μάχεσθαι, κυρὰ πολλὰ καύσας ἀναχωρείτω βλέποντες μὲν γαρ οἱ πολέμιοι τα φῶτα δοκουσι κατὰ χώραν αυτον μνειν ἀφωτίστου δὲ μεταξὐ γενομένης της παρεμβολῆς πόνοιαν ἀναλαβόντες, ῶς φευγουσιν, ἐνέδρας

τε προεκπέμπουσι καὶ διωκουσιν.

ΠΕΡΙ ΣΤΡΑΤΗΓΩΝ ΚΟΙΝΟΛΟΓΟΥΜΕΝΩ ΤΟΙΣ ΩΝ ΕΝ ΤΙ- ΣΤΡΑΤΗΓΟΙΣ.J14. ραν δ' ἐκ των αυτῶν μένων εἰς οψιν ἔρχηταί ποτε - των πολεμίων στρατηγP, κοινολογησόμενος, ῶς -τος εἰπεῖν η ἀκοῶσαί τι βουλόμενος, ἐκλεξάμενος τους κρατίστους καὶ ἀξιοπρεπεστάτους τῶν νέων, εὐρώστους καλοὐ μεγάλους πλοις διαπρεπέσι κουφως ἔχων περὶ αυτόν, παντάτω πολλάκις γαρ τοι baόνδετο κἀν απομ-- οφθέντος ηλπίσθη, καὶ Ουκἐ ων κουσεν ό στρατηγος ἐπείσθη, τί δεῖ ποιεῖν, αλλ' ἐξ ων εἶδεν, ἐφοβηθη. Imri WTOMOMERI 15. Τῶν δ' αυτομόλων εἴτινες η καιρον ἀφικνωνται μηνύσοντες φωραν ἐπιθέσεως, τοδον ἐπαγγέλλονται

καθηγησασθαι καὶ διασκοπῶν αοράτων τοῖς πολεμίοις αξειν δηγμα--ς ἀγέτω, --ο ποιῶν σφισι φανερόν, άς, ἐὰν μὲν ἀληθεέσωσι, καὶ ἐπὶ σωτηρί καὶ

νίκη πάντα ποιηρσωσι του στρατευματος, λύσει τέ-ας καὶ δωρεὰς δώσει καταξίους, ἐὰν δ' ἐξαπατ. 54σ- καὶ ην-σωνται τοῖς σφετέροις ἐγχειρίσαι βουλόμενοι το στράτευμα, παρ αυτον ἐκεῖνον - καιρον

77쪽

22 ΟΝΟΣΑΝΔΡΟΥ οντες ἐν δεσμοῖς - των κινδυνευόντων κατασφαγήσονται πίστις γαρ αυτομόλου τι μηνύοντος αὐτ βεβαιοτάτη, το μη αὐτον εἶναι τηλαυτολψυχης κύριον, αλλὰ τους οδηγουμένους. ΠΕΡΙ ΟΥ ΟΡΑΝ ΚΑΙ ΗΝ ΩΝ ΠΟΛΕΜΙΩΝ ΠΑΡΕΜΒΟΛΗΝ.J16. Oράτω δὲ καὶ την των πολεμίων παρεμβολην ἐμπείρως μητε γάρ, ἐὰν ἐν ἐπιπω καὶ κατὰ κύκλον

ω κείμενον βραχύν την περίμετρον καὶ συνεσταλ- μενον χάρακα, δοκείτω τους πολεμίους ολίγους εἶναι - πῶς γὰρ κύκλος ἐλάττω την του σχηματος ψιν ἔχει της ἐξ αναλόγου στερεομετρουμμης θεωρίας, καὶ πλείους δύναται δέξασθαι το ἐν αὐτβ περιγραφόμενον ευρος, άδων αν τις ψει τεκμηραιτο - μπε, δν οἰ πλευραὶ του χάρακος ἐπὶ μηκος ἐκτείνωσι καὶ κατά τι μέρος στεναὶ τυγχάνωσιν Ἀσκολιαὶ καὶ πολυγώνιοι καὶ ξυγώνιοι, κω πληθος ἐλπιζέτω της μὲν γὰρ στρατοπεδείας νοψις μεγάλη φαίνεται, τους δ' ἐν αὐτῆ περιειλημμένους ἄνδρας ου πάντως πλείονας ἔχει των ἐν κύκλφ περιγραφομένων. D. οἱ δ' ἐπὶτων ορῶν καὶ λόφων χάρακες, ἐὰν μη συμφυεῖς ἁσι πάντη, μείζους μὲν ὀρῶντα των ἐν τοῖς ἐπιπέδοις, ἐλάττω δε ἡ κατὰ τημ οψιν ανδρος περιέχουσιν '

πολλὰ γὰρ ἀνθρώπων ἐντος -ομπεται γυμνὰ μέρη

των γὰρ τοιούτω . - πων ανάγκη πολλὰ μὲν εἶναι

βάραθρα, πολλὰ δὲ κρημνώδη es αραχέα καὶ ἀκατα-

σκηνωτα του δὲ χάρακος προ των ἀνθρώπων τιθε - μενου, τούτου το μηκος ευλόγος ἐπεκτείνεται 18. μητ'

οὐν ἐπειδὰν ων βραχύω καὶ συνεσταλμένον, κατα-

78쪽

ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ, I, 2 23 φρονείτω συλλογιζόμενος καὶ τον τόπον καὶ - σχημα bbμφ' αν κάὶ παραμηκη, καταπληττέσθω. 19. ταλα μεντοι γιγνώσκων ευκαίρ ποτὲ στρατη-

γα χρησάσθω, καὶ κατ-τρα-kεδ σας ἐν ὀλιγφ κατατο προειρημένον σχῆμα, καί, εἰ δέοι, καὶ συνειίψας το στράτευμα μη προαγέτω μητε δεικνυτω τοῖς ἀντε- στρατοπεδευκόσι, καὶ δ προκαλουμενοι εἰς μάχην μη ἐξαγέτω δοκείτω δὲ, δεδιεναι. 20. πολλάκις γαρ οἱ πολέμιοι καταφρονησὰντες, ολίγων οντων ων ἐναντίων, μει καὶ ου ἐμπειρία στρατηγικῆ τα πράγματα κρίνοντες βα- τερον ἀνεστράφησαν ἀφυλάκτως κανατάκτως της ἰδίας προτόντες παρεμβολῆς, ως ου 'λμησόντων σφίσι των πολεμίων ἐπεξελευσεσθαι, η καὶ τ- χάρακι περιστάντες πολιορκουσιν ἀπροσδό-

- του μέλλοντος ἐκχυθησεσθαι πλήθους η δ' ἀνελπιστία των δεινων ἀμελεστέρους ἐποίησε του στρατιωτας ἔνθα δελτον καρον αρπάσαντα κατα πολλὰς ἐκδραμόντα του χάρακος πυλίδας ἐν τάξει των υποκειμένων ανδρείως ἔχεσθαι πραγμάτων. 21. ο δ' εἰδὼς

ουτω στρατηγεῖν εἴσεται, καν πο των πολεμίων ἐν

τοῖς αὐτοῖς καταστρατηγῆται, καὶ δρασαί τι φρόνιμος ἔσται καὶ φυλάξασθαι προμηθης ἐξῶν γαρ αυτος εἴσεται, τί δεῖ ποιεῖν, ἐκ τούτων ἐτερου πιιουντος γνωσἐται, τί τρη μη παθεῖν αἱ γαρ ἰδιαι προς το λυπει, ἐμπειριαι καὶ τὰς των πέλας ἐπινοίας τεκμαί

ρονται.

22. Προάγειν δ' εἰ δέοι νυκτωρ η μεθ' ημέραν ἐπί

80쪽

γνώμης ηιέναι νομίζωσιν ἐπὶ τους κινδύνους αυτοὶ γὰρ ὀπιπευονται κατ' ἰδίαν ἔκαστος καὶ σημεῖα καὶ φωνὰς παρατηρουσιν, χ' υπὲρ πάντων καλλι- σις καὶ τοὐς ἰδία δυσθυμῶντας ἀνέρρωσεν. 27. ἐὰν δ' ἐπὶ τουναντίον τα ἱερὰ γένηται, μένει ἐπὶ τῶν αυτῶν, καν σφόδρα τι ἐπείγη, κἀν πομένειν - δύσχρη

στον --θὲν γα δύναται παθειν χειρον, ων προμηνύει το δαιμόνιον - - αν γέ τι κρεῖττον ἔσεσθαι μέλλη των παρόντων, ἀνάγκη καλλιερεω, --θαι δὲ τῆς αυτης ημέρας πολλάκις ωρα γαρ μία καὶ ἀκα- sρης χρόνου η φθάσαντας ἐμπησεν Ἀστερήσαντας. 28. καί μοι δοκεῖ τὰς κατ σὐρανον στέρων κιννσεις καὶ ἀνατολὰς καὶ δυσεις καὶ σχημάτων ἐγκλίσεις τρι--- καὶ τετραγώνων καὶ διαμέτρων η θυτικη ασπλαγχνων ἀλλοιομόρφ θεωρία προσημαίνειν αἱ παρα μικρον διαφοραὶ καὶ δυνάμεις καὶ ἀποθειώσεις ἐν μιρα μια μαλλον δ' ωρε καὶ βασιλεις ἐποίησαν καὶ αἰχμαλώτους.

1. μειδη δὲ κολλάκις μομένοις ως μεν εἰς μάχην καλα γίγνεται τα ίερά, δια δὲ μάχης ολον ἐπωτε στρατευμάτων ολεθρον προσημαίνει, των ἀναγκαιοτάτων πονροι περὶ τουτου φράσαι. 2. της γαρ συμπάσης οἰκουμένm κολλὰς καὶ παντοίας εἶναι σουμβέβηκεν ἰδέας