장음표시 사용
31쪽
citr. parum misce . Monvenit etiam decoct. ad sitim Fuum vel δε α coccim o usdem. Gargarismata quoque usui esse possunt, ut gargari a commasne FAIIeri, decoctum rosarum pro gargarismate &c. Frequens ablutio oris cum simplici aqua multum confert ad sitim fallendam Sitis ut recte monet ImImontius) non ritur a calore sed a desectu salivae, hinc guttae aliquot spir. fulp-. y lias levant sitim, quam integra mensura aquae frigidae A in eundem finem etiam conducunte segetabilibus o fmctibus , ut aceto se , aurantiorum, limionum, citro-vum; ribium, berbemm . c=doniorum &c. Prae caeteris commendabiles sunt hi succi per spontaneam residentiam post ful burationem secundnna Helinontium depurati, S. in loco frigido asservati; tamariadi quoque optime conveniunt sitim leniendo, & alvum blande laxando: haecio ac da &' refrigerantia non sunt omnibus Febricitantibus inhiscriminatim porrigenda, sed opus est maturo consilio: si enim praeter stim importunam adsit etiam summa debitnas . tum vinesa A spirituosa tutius propinanda sunt . 3Metitum avenaceum.) Art. ros. Pt fana ex hordeo omnibus aliis horbitionibus praesertur ab Hippocrate in lib. de victus ratione in ac tis; crebrior est eju1dem mentio apud veteres medicos; sed recentiores hordeo vitio vertunt eiusd*m cruditatem ac flatulentiam , eutum abenaeeum substituunt .ll Siccitas linguae s smnetiae.) Art. io . Siccitas A asperlias linguaeli d6friguntur humectantibus o lenientibus. Febris cum urun lia dicitur , ii quando lingua. crusta nunc albicante nunc nigricapte obducta , coloreis nigricante puniceo apparet tinaa; ipsa saliva infeGa videtur esse ma-lli xima causa. In prunella praeter muciiq. Odon. &c. conducit sequensi; gargarisma , Liquor. e rapis coct. exyr I. suco. feri maior. δε- purari iij. mellis d 'umat. s'. sal. armoniac. q. f. m. Sequens quo-ll que mixtura commodissima est Ath. Ουi unius, fortiter agitetur cum aqua L Armat. ranar. iV. m L ros. m. Ad linguae etiam ardorem & siccitatem quandoque in usu sunt sequentia, viz. Muci lago sequensu. Mucilag. Odon. iri pulv. tamarind. a g. dulo. excori. ana fit. Ol. i JDI'b. ter cam'an. gutt.es X. ybr. des rub. Idae q. f. misce de EI. ulmi sat. 3 gargarisma commvn. FAIIer. IoboP. rub. vel Ioboeb. vitellin. eiusdem. Nases as et omitus .) Art. Io8. Nausea & vomitus in Febribus, cumi a ci apula ortum ducant; leni vomitorio c. v. g. liquore Posset. cum folia i is cardui benedict. incoct. copiose ingesto, addendo inter vomendumi bis terve DI. et serioL vel coch. oxymei. scillit.) tutissime curantur. t ubi vero fermentum febrile ventriculum petit, 'enormes vomitionesi biliosas excitat, ut aegri vix quicquam vel medicamenti vel alimenti Yetinere valeant, imprimis convenit iusculium tenuissimum pulli affa-l tim ingerere, & postea remediis appropriatis tonum ventriculi laxatumi firmare sequens Julapium est valde enicax , a M. Sal. abs nib. 0 iv. 16 . limon. reconue evref. hii. misceantur & finita ebullitione add. a . cint nam. bord. mentb. Si 'ban. IMA j. Ἐρ. cro . g ol. pur'opb. g. vi. 3 6r. cydon. i. m. Inte Hum ad laudanum confugiendum est. Plura dei vomitione sistenda videantur alibi s s .
Diarrboea.) Art. ios in febribus aliquando accidit Diarrhoea collial qum3υa magno aegrotantium damno, quae evacuati noo natura vi, sedi morbi potius impetu & acrimonia turrentis humoris naturam stimulani te fit, adeoque symptomatica est , & sisti debet; convenit decoctum a ' hum pro potu ordinario; recte exhibentur 'uιυrees testacei absorbentes
32쪽
viendum est; en a sequens quandoque singularem praestat opem . V. .
FoLr . rub. m. ij. coss. in Iast. Gabb. in colatura dimotu.gvj. m. f. enema diutissime retinendum. Hic etiam plurimum facit, mihique in frequenti usu fuit, enema de malicorio Fullera . In genere obse vamus in Febrium initiis a Uum 1axiorem quam adstrictiorem meliorem esse, in progressu vero morbi peiorem. Unicum hic notatu dignum obis servare liceat, . nempe in diarrhoeis colliquativis in declinatione Febrium aecidentibus, ct diu, non obstantibus remediisquibuscunque adhibitis , perseverantibus, solam sorbitionem iusculi pullini prohibitis omni alio vi tu & potu quocunque diarrhoeam brevi penitus tollere, &aegrum restituere, ut experientia me docuit. DFfuria. in Art. IIo. Interdum Dysuria est symptoma molestissimum. Emulsiones communes effervescentiam humorum in Febribus ardentibus plurimum compescunt ', α hoc vexatissimum symptoma plerumque sublevare solent . ut etiam oleum amrad. dulc. crem Dr. de alib. Dysuria ex applicatione vesticatoriorum in Febribus gum. Arab. commode
medetur, solutum scilicet ad gii. in decobi. bord. Ibii. pro potu communi . Emplast. epispastic. Fulteri est omnium longe optimum & certissimum . Operae pretium esset fortasse experiri vires Camphorae intermiscendo ipsam in compositione epispasticorum, num stranguriam vel ardorem urinae insecuturum praecavere potis esset.
Sudor. ) Art. III. Sudor in Febribus, qui vel morbi initio vel
quovis alio tempore ante diem criticum , nec adhuc vissis coctionis si is profluit, est 16 myromaticus, & frequenter colliquativus , qui aegrotum gravat & morbum exasperat, ideoque si modum excedat, arte, si1 fieri possit, cohibendus est: prohibetur surgendo ex lecto; corpus a nimiis integumentis liberando , aerem frigidiusculum admittendo ; a calefacientibus abstinendo : leniter astringentia oe blanda acida capiundo Sc. egregiam vim in sudoribus sistendis habet Saccharum Saturni. Dolor capitis, sc. ) Art. II a. Immanis capitis, lumborum vel artuum dolor in Febribus maxime in initio ut plurimum Venaefectionem Postulat; manente nihilominus cum vehementia dolore injiciendumenema laxans ; fortassis lavamen aliquale dolenti capiti conferre potest sequens epithema ah. Sem. papaver. alb. Parum contus. placent. rosac. st j. vitet. ovi unius , acet. Iambucin. q, s. misceantur super
ignem, & f. epithema fronti admovendum, & saepius renovandum. Vigiliae. ὶ Art. 113. Vigiliae pertinaces in Febribus succurrendae furet, ne dissipatis spiritibus vires frangantur. Investiganda est causa vigiliarum ,l si a fervore & siccitate proveniant; conveniunt refrigerantia & humectantia : si a dolore, propriis remediis leniendus est do. Ior ; non nisi necessitate cyacti ad optata confugimus. Obiter monendus est medicus, ne criricis vigiliis seu ab inquietudine critica suscit iis auxilium h=pnoticis praebere satagat. Coma. ) Art. II 4. Praedicto malo contrarius est solor nimius in Febribus , seu coma, flve assidua somnolentia; quando sopor morbosus evadit, excutiendus est omni arte, ne calor nativus opprimatur; injiciendi sunt obsteres acres s eha passica variis partibus admovenda sunt, ct cata I ma de bal cibus sive de rapban. Fuileri plantis pedum a plicandum , interne conveniunt salia volatilia , cephalica . ore.
Art. 298. ) Delirium . in Art. 1 Is . Pervigilium. frequentissime est causa deliri xii , non ideo delirium hunoticis curari tentandum est ; nam id esset temerarium , sed indaganda est causa , ct remediis appropriatis
33쪽
CAP. I. De Febribus eruptivis. αρ
auxilium ferre conandum est . Camphora inquit Quine delirio
Febrium somnum conciliat opto neutiquam proficiente . Dtilirii in Febribus imminentis signum est , urinarum, quae antea valde tinctae erant & flammeae , in tenues A aquosas mutatio.
v mi. Art. ras. Convulsiones quoque interdum superveniunt , t tremores item & affectiones spasmodicae ; in tali rerum statu diligenia i ter expiscanda est causa horum symptomatum , unde medicus inteli ligat , quibus remediis internis opem serre valeat , interim plantis
pedum applicari possunt duo columbi pullive recens mactati & per me- dios secti, vel toti pedes involvi possunt caIidis pulmonibus agninis, vitulinis, vel vervecinis ; renovari debent hae applicationes saltem texin die.
DE FEBRIBUs ERUPTIVIS IN GENERE.
'ptivae, quorum crines per eruptiones culaneas expectandae sunt quales sunt variolae , morbilli , Febris scarlatina , Febris cum rubeolis, crystallis, Febris miliaris ,&e. in praeter symptomata aliis Febribus communia hoc habent peculiare & sibi proprium, nempe , ingentem p ctoris oppresionem, quae harum febrium est signum fere patis gnomonicum ; nimirum est quidam validus naturae conatus materiam morbifi-i cam a centro ad circumferentiam propellendi unde certamina gra- Vissima , aPietas praecordiorum , pectoris aneustia & oppressionesi maximae t tacta autem eruptione, statim haec dira symptomata eva-i nescunt. Eiinnodi pectoris oppressio in aliis quoque febribus est criai fium praecursor s unde dictum illud, nox ante crisin est molestissima
in his tamen serius accidit , scilicet sub morbi finem ; in eruptivisi Vero non procul ab initio, imo frequenter propemodum in primo insultu; quoriam efflorescentia in propinquo est. SFmptoinata quaedam insigetiora oe fere propria. ) Art. 118. Pr i se ter symptomata aliis febribus communia inquit Mortonus ) in i ,, febribus eruptivis adsunt signa quaedam quasi 'albogVomonica, talial se sunt pullas debilis, ct celeri, respiratio cita & anhelosa, hypochoni se driorum oppressio & angustia, urina pallida ac tenuiS, coma, seul se Vigiliae pertinaces , subsultus tendinum, nonnunquam spasmi manil ,, festi, & deliria prorsus efferata, pravativa palpebrarum debilitas, ol , , culorum rubedo , punctura dolorifica, & lacrymae involuntariae, ini se gutture dolor ulcerosus, raucedo clangosa, tussis Perpetuo molesta i ,, De febre miliari & petechiali alibi. Art. 1 Io. In erysipelate, variolis, morbillis , febre scarlatina , Sc. inquit D. Freind. Hist. Med. p. 73. ) si symptomata Vehementioral fuerint, si caput aut pulmones vehementius urgeant , aliaeve partes ingenti dolore supra modum assiciantur; ratio postulat , ut vena incidatur , ac tuto fieri licet. Et teste experientia nihil enim frequentius expertus sum audacter amrmo me nunquam observare potuisset eruptiones istiusmodi ex venaesectione retroire .
34쪽
D denbami sententia . Febris Dariatina. Art. lao. Febris scolatina quovis avni tempore, sed ut plurimum sub autumnum, se prodit, infantes prae caeteris infestans rigent horrentque in inuio, ut in aliis Febribus, neque vehementer aegrotant; postea cutis universa maculis parvis rubris interstinguitur, latioribus magisque rubentibus , at non perinde uniformibus , ac sunt in morbillis: ad duos tret,e dies perdurat rubedo , & deinde evanescit. cutem relinquens aliquanto asperam & furfuraceam. C ratio , b Art. 1a I. Quoad curam naturae prorsus relinquenda est, vel, si medicatione opus sit, cum morbillis satis convenit.
Efflorescentiae modus. λ Art. 13a. se Febris. scariatinae inquit M' se imus ) a morbillis minime distat, nisi efflorescentiae modo morbiiii se confluentes dici potest. Idem postulat regimen , eandemque medendi se methodum. Efflorescentia in morbillorum interstitiis figuram dive
, , sam Viz. oblongam , quadratam , vel multangulam obtinet , unde cutis variegata est: in Febre autem una continuata inflam,
matione & rubedine cuticula perfunditur.
S1denbami sen/entia .. His a morbiliorum accumaea. Art. 123. In morbillorum apparata primo die calor & frigus se mutuo expellunt, die secundo Febris sen-11bilis adoritur vehementi aegritudine, siti , inappetentia , lingua albae non vero sicca tussicula, capitis atque oculorum gravedine ψ & si mnolentia perpetua stipata, plerumque etiam a naribus & oculis stillat humor signum certismum morbillorum ingruentium ) insuper maculae Iatae & rubrae in facie & pectore conspiciuntur . stemutat aeger , immmescunt palpebrae viz. paulo ante eruptionem) vomit, saepius tamen Iaborat diarrhoea cum dejectionibus subviridis coloris . Ingravescunt symptomata ad quartum usque diem , vel aliquando ad quintum, quo
tempore maculae pulicum morsibus similes prodeunt, quae tam numero quam magnitudine auctae racematim coalescunt, es faciem maculis x
bris variae figurae interstinguunt, quae quidem maculae a parvulis quibusdam papulis rubris haud longe ab invicem dissitis super cutis superficiem paululum elevatis conflantur, digitorum levi taliu depreheuduntur, oculis remotis fugiunt; a facie sensiim ad pectius, ventrem, , crura, &c. se distundunt. Die sexto aut circiter asperescit facies emis-rientibus pustulis octavo in facie penitus evanescunt, nono vix ullibi inveniuntur; tunc temporis augetur Febris, & 'irandi difficultas , urget tussis, dic. Morbilli omni vacant periculo, fi modo porite tractentur .c Curatio. Art. 124. se Morbilli ab Avicenna υariolis obolericae adia pellati cum ipsis variolis coaevi sunt, Art. I3o. & quoad curam se his cum illis satis convenit; Dia dium quotidie vesperi exhiben- iam est: linctus quoque & apuetemata pinoratia propinari possunt ad tussim leniendam. Sin vero ex calidiore regimine, vel aliter, FebriS, dyspnoea, aliave aecidentia post morbillorum decessum supersint , ve-sula curuitur, qRae uino motu in dinodis audactetr celebranda. est .
35쪽
est. In regimine intense calido exanthemata aliquando livescunt, si inigrescunt, in adultis phlebotomia & temperatiore regi ne sublevan- tur aut pereunt in puxipneumoniam incidunt j Art. ras. - Μorbilli nonnunquam inquit Sylvius & omnes hoc sci- , mus ) per aliquot dies distingui non pomini a variolis, ne quid mi ,, a medicis peritissimis , atque diu in praxi ver satis: longe proinde falli, , tius est in re dubia medicum vel suspendere suum judicium , velli , dubie duntaXat respondere , ,il Moerioni sententia .i s Curasis in singulis stadiis. J Art. 126. Quoad curam morbiliqium , ini primo stadio, scilicet, ante efflorescentiam paucissima remedia sunt adi bibenda, nisii gravissima symptomata superveniant, uti spasmi , enori mes humorum colliquatibnes, Sc. spasmi. Si spiritus nimis irritentur, & in spasmos rapiantur, rei mediis appropriatis compescendi sunt, nempe julayis ex aquis cephalicis cum tinctura cumr. , pulvere ad Guttestam , &c. Et si nisus spirituum inde non minuatur, guttae aliquot laudant liquidi propinari debent. Alvi fluxus. Ad diarrbaram quod attinet, satius est palliativa cimi ratione eiusdem molestiam , quoties insolito more saeviet , minuere ,
quam contra naturae legem eam penitus tollere, atque ita aegrotantemi occidere: abstineat aeger a cervisia, bibatque decoctum album , δ exhibet antur pulveres testacei, non nisi extrema necossit te ad laudoum peri veniendum est. Tussis. Ad tussim ferinam ab acri lympha ortam quadantenust cohibendam conveniunt mucilaginosa , pectoralia , oleum amradularum dulciMm, sc. privatim f=r . e coral. ει tinisura ejusdem ,, tussi morbillorum pathognomonica, saepe permolesta, S convulsiva, ,, & nonnumquam lethali nullum remedium praestantius novi sinquit ,, Marris quam gummi tragacanthum copiosius sumptum in linctu vel , decocto pectorali solutum, dc pulveribus testaceis mixtum. Id enim
,, Rummi catarrhum maxime lenire solet, tussimque inde prognatam, , , symptoma morbillorum Primarium , nstere aut levare aptum l is tum est longe melius tutiusque narcoticis, quantumcumque haec la i ,, dantur a clarissimo Sydenhamo, &C.
feri neumonia.) Art. 127. Efflorescentia iam incepta, imo eruptione plena e istente quandoque susnorit per 'neumonia cum respiratione anhelosa, strangulatione sudocativa, deglutitione laesa, Sc. quo in casu, mul- to usu fretus omnibus author sum , ut sanguis copiosius educatur, aeque ac si aeger morbilloso affectu correptus non fuisset. bibalmia. in Ubiba ta molesta ac periculosa faciendum i moneo. Ad alυi fuxum in hoc stadio compescendum non minus t iusquam necessarius sst o atorum usus. Ultimum stadium . ) Efflorescentia peracta, si febris venenatis sym- plomatis Rdiuncta remaneat, actum est de agero. Contra . si crisis fuiti persecta, cathartica hydragoga adhibeant ad lymphae colliquatae affe- stus exitiales impediendos: non tamen praepropere massa sanguinis , gitetur, antequam venenum fuerit omnino subactum . Tussis ferina , superstes. ) Quoties aeger post morbillos tuis ferina, 'perpθtuu vexetur primo in loco υenaefectio celebretur, & , si opusi fuerit, post unum vel alterum diem iteretur, & una cum lmctibus ori me isamentis lenientibus quemadmodum in datarrho exhibere solein
36쪽
mus) cortex Peruvianus copiose exhibeatur, & optatum hora decubitus
V. S. ) Art. 128. ,, Ad praecavenda drra symptomata in hoc an ,, ctu evenientia, ab authore nostro enumerata, puelebotomia mature, M in morbi initio, celebrata, ct vomitorium exhibitum feliciter pleri rumque suecedunt. vid. Art. 11 p. Art. 1ap. se Qui Variolis laborarunt, non sunt adeo morbillis post- ,, ea obnoXii, quare aetate grandiores non ita prompte inficiuntur.
Art. 13o. M Nihil de Variolis ante medicos Arabes scriptum in- ,, Venitur. Hic vero morbus antiquior est , quam vulgo creditur. Au. M thores iisti existentiam ejus usque ab initio septimi seculi tempo- ,, ribus Mubammedis investigarunt. Vid. Freiad. hist. med. p. 188. ,, Vol. 2. ) Variolae ita appellantur quassi parvi vari, quod cutem D Varient. Homini omai. soli & semel conveniet Variolis & morbii.
Chio em Ροx ; In hoc autem censu non supputandae sunt pu- ,, uulae variolosis similes , quas vulgo vocanti Cbic eni Pox ; puerisse familiares sunt; Variolis veris quidem similes sunt, quoad magnitu- , , dinem & figuram; sed in eo ab iis distinguuntur, quod Variolae,, cum rubore & inflamm*tione insigniori appareant, hae vero albi- ,, diores sunt, & veluti vesiculae seroso humore repletae, quae intra ,, triduum disrumpuntur , & exsiccantur, nullumque asterre solent pe- riculum , ct plerumque sine Febre erumpunt. Morbus est adeo beni- ,, guus, ut Uunquam sub curam Medicam cadat. Variolae sinquit Dolarus ,, quoad ortum suum seminarium habent nobiscum connatum, quod ali- ,, quandiu sepultum jacet, donec nacta emergendi occasione, ex lati- , , bulo erumpat ,& massae languineae commixtum symptornata terribilia, ,, & saepe mortem perducat: Inter multas hominum myriadas Vix unus A alter per totam vitam ab his immunis manet. Ex cadaverum sectionibus patet viscera universa in corporis cavitatibus contenta pustu- , lis variolosis consertim assici, aeque ac cutis externa. D
. Ddeniami sententia. Variolarum discretarum historia. ) Art. 13r. Variolae sunt dissinctis vel confluentes: Distinctae seu discretae cum rigore ac horrore invadunt; sequitur calor intensius capitis & dorsi , dolor vehemens, yomituritio , dolor circa scrobiculum cordis , siqmnolentia , in infantibus praesertim ', quandoque etiam paroxusmi epileptici , qui Variolas mox prorupturas, easque futuras esse mites ac benigniores plerumque praesapiun , quarto utplurimum die ab invasione erumpunt ,& symptomata febrilia evanescunt, nisi quod adulti in sudores sint propensi. In facie primo conspiciuntur pustulae subrubrae, deinde collo, pectore, &universo corpore, quae magis magisque inflammantur. & subalbidae fiunt, cute in interstitiis fatis floridum colorem exhibente; die undecimo faciei tumor ac inflammatio recedunt. & pustulae exarescere incipiunt; in hac Variolarum specie si quando die I . vel IS. Pe
Confluentium biforia.) Art. 13a. Confluentes cum discretis symptomata communia habeat, nisi quod hic atrociora sint omnia , tertio die
37쪽
ierumpit haec species, aliquando citius, raro serius; interdum Vero , licet oppido raro, ob gravius aliquod symptoma, lumbaginem dolo-
remve lateris, Rc. serius erumpunt , neque periculo vacant. Febris et iamnum durat, crescente morbo pustulae non in spectnilem molem at olluntur, ut in discretis, sed sibi invicem impἡcitae vultum omnem leontegunt, & illum in tumorem elevant, dein ad instar pelliculae albae in cutis superficie conspiciuntur. Praeterlapso die octavo pellicula alba quotidie exasperatur, & ad colorem suscum vergit, eoque magis Va- iolae confluxerunt. Magnitudo morbi a facie maxime aestimanda es, po irius Vream reliq&o corpore. In hoc genere adest in adultis salivatio, in infantibus diarrhoea ; salivatio nonnunquam sub primum eruptioniS sempus se prodit, interdum post diem unum vel alterum; die fere undecimo saliva viscidior facta dissiculter excreatur , aegro si istiscationem intentans, & circa id temporis ut plurimum cessat, & tumor faciei paulatim subsidet, & tunc ejus loco manus intumescere solent , aut de- ,ent di arrhina non ita mature infantes invaditisub vesperam 'xacerbatur morbus. Variolis discretis laborantes octavo , confluentibus itero undecimo die maxime intereunt. Interdum accidit pleuritis, interdum coma, interdum macula purpureae stolidem quasi i*baoeli) pustulis interspersae, mortis fere semper praenuntiae,) quandoque mictuS sani:uineus , & aliae Haernorrhagiae, quae idem ominantur, nonnunquam utinae suppresso. Art. 133. In confluentium renere ut dixi) maxime periclitatur sal ximo insultu computatione facta) die undecimo viz. in maXime Vullari eonfluentium genere , in crudiori adhuc 14., in crudi stirim 17. , r8issime a I. Ego Variolosum ab usu te stuli interdiu semper arceo usqUC d sextuns diem a prima morbi invasione, quartum ab eruptione, quo empore omne pustularum agmen in conspinu est: posthac eumdem lectulo committo usque ad morbi finem. rutis.) Art. 134. In confluentibus ut recte inquit Dolaeus)li periculosae plena res est aleae, & medicus occasionem habet suas tun- tandi vires, & ostendendi, quid in arte medica calleat. Indicationes curativae duae sunt, nempe, 1. ut aequabilis tenor ebullition sonservetur ; a. ut pustulae debito modo sustineantur regimen calidum
litandum est; gradus caloris earum expulsioni AccommodatissimuS natura-js omnino est ; non opus est, ut aeger ante diem quartum 183.) le- o addicatur; neque ut ad propellendas Variolas ullum remedium su- Τat; quarto vero die, si eruptio ex votis haud succedat, exhiberi li-j:t cardiacum aliquod blandius . Discretum genus ex sua natura ple-
lmque omni vacat periculo. In confluentibus aeger, a sudore, quan-lim fieri potest, prohibendus est, & ptyalismus in vigore conservan-
as; promovetur autem affatim bibendo cerevisiam tenuem vel liquo- .l:m alium non nimis calefacientem. i Adultis propinare soleo varegoriaim cum lati n. liquid. gtit. xiv. υel ior. de mecon. j. hora sexta vel ptima vespertina singulis noctibus post plenam eruptionem ad morbi us - 4 ae finem; temporius autem is noticum quam pro recepto more PrΘ . ribo, quoniam exacerbatio caloris quotidie sub vesperam fere reperiir, ex quo non modo incommodi nihil sed magnum emolumentUm,
Jaod frequentius experientia didici. In hoc genere diarrbaea in infantibus it falutaris , s non temere suenda. contra in discretis . s ta bene . De venaesectione die octavo, & de aurae liberaliori ex- , senendo, si quis Vesit, authorem consulat, pag. I u. Scc. Cum saliva
i modum viscida evadat, uti soleo gargaromate te lente; C0rp.
38쪽
a fili. . f. gargarisma. interdum propinandum est . In M-rinae suppressione aeger e lecto debet eximi. Pustularum depressio &arrhoea in Variolis discretis medic Menta postulant . Fecris Illa, uuae die Undecimo, Sc. adoritur, diversa optionem praecedit, nihil enim est aliud , quam Febris 'utrida propraedicta haec Febris secundaria ; ad hanc autem fugandam nihil e scactu praestat , quam copiosa san2uinis eductio: non enim tunc cum Vario-llis res est sed Febre putrida; mittendus est itaque sanguis ad Z X. Vel xii. & anod tum bis in die propinandum . ob immensam alvi constipationem praescribere soleo elect. iis . in aqua laliis solui. Nihilominus stato tempore continuandum est si prima vice votunon respondeat , iteretur die proximo: atque hac sectio quam carbaos per intarvaella repeti possunt, prout Febris me ,tque aegri inquietudo postulare videantur, donec tandem res si Sched. mon. p. 81. &c. In Variolis confluentilaus magna est Virtutigi, iii li a s. vel morbi die usque ad finem copiose In cere visia ten. exhibiti commoda ct incommoda huius rem it, P. 52O
Ac. ubertina recensentur . . in C
Variolae anoma dis oretae . ) Art. Τὸ s. Variolae 'nom et, hae a legitimis discriminabantur, quod erumpebant die iliae 4., Plutat: mitiores fuerant; saeviebant tamen mavis, di ante mRturatIOnen frequentius nigrescebant, ptyalismus ut in confluentibus ) aderat inis Con uentes. ) Confluentes hae ab aliis di repabant, quod nunc di secundo nunc tertio se primum monstrabant tumore subrubro atqui uniformi, quibusdam in locis', in femoribus praecipue, Vesiculae , ambustorum ad instar sero limpido distentae eminebant quod disrupi. Dellicula copiose effluebat, subjecta carne nigredine & 'bacelo quas aflecta , periculo non vacant ante diem septimum , m aliis connuentibus dies undecimus sui plurimum) est criticus. xis naturae sunt magis inflammatoriae ; ideoque dulgendum est. Imdrogata ex tertia parte aquae coctis aegri palato & votis ut plurimum respo et, & ptyRltimum leliciter promoVet. Mortoni sent una P Utuor stadia Variolarum. ὶ Art. I Variolarum quatuor fur stadia, vir. apparatus, eruptio, m3tur 'i , si ri varia occurrunt ij inplomata, quae diversam medendi methoclum psi
Primum. Primum stadium est a morbi ipsius insultu usque ad exuptionem reneralem. In hoc stadio urina tenuis & pallida , praeiertiati adsit frequens minuritio, male ominatur; urina rubicunda oc Cortentis saturata contrarium indicat insolitus aliquale dolor vehementura sertim colicum aemulans, est pessimum signum . As Diar ora. Diarrhoea in hoc stadio non permittenda est, qu dococto albo & repetitis laudana dosibus est cohibenda , vel astringent.
s Vomitio. mitio in hoc stadio non statim supprimenda est, let
ro nisi valde enormis fuerit) cum r*petiti baustibus ιιquoris pa
39쪽
,tici carduati, ver cum pauco sale vitrioli leniter promovenda ests,vacuatione autem hac levi peracta, vel ii vomitio ex morbi ipii
lenio modum excedat, illico tumultum spirituum compescere oportet, torumque vires conservare aleXiphArmaco aliquo remedIo cum optato
iommixto, di post iusta intervalla repetito, sequens est formula mihi
de quo capiat aegrotus coch. ij. iij. Vel tu quarta quaque hora, iiddendo singulis dotibus laudan. liquid. pultas aliquot pro re nata. Sanguis tanquit Liver in Variolis non proprie mittitur, sed exi accidente tantum ut symptomati alicui 'ehementiori succurratur. - miores spa modici. In dolore capitiS. artuum vel lumborum , item in dolore pleuritico, seu peripneumonico, ut etiam quandoque iii colico necessaria est enefectio , ut i Nomata ista averruncentur; inicatoria etiam & optata diac locum habeat , praecipue autem in at-I istibus comatosiS.
Vigilia. ) Ubi vigiliae in hoc stadio pertinaces fuerint, non raro'
proximo stadio exanthemata conflaunt , quorum eruptioni detria, spasmi, caeteraque fuaesta symptornata superveniunt: quo no-une hoc symptoma venaesectione Sopiatis , ut spirituum virestinuantur, opportune cohibere par est, adhibitis interea vesicatoriis alexipharmacis. Insolitu9 aliquali' dolor vehemens ante eruptionem Variolarum, privatim c0licam passionem aem&lans , pes
simum signum , & fero semper lati te, ut plus semel observavi , praesertim si adfuerit etiam micturitio . se ' Stadium secundum . ) Art. 138. in stadio secundo exanthemata pamiliae instar acupuncturarum primo in facie, collo , Pectore, erumpunt more renitente & rotundo ; die secundo bases suas ampliant , , tertio' altra quem hoc stadium non excurrit in summitati,is acuminantur ;- loagius est hoc stadium , hoc periculosior est etentus ; in hoc stis Io in benigniori saltem genere , ubi nullum adest funestum symptoma, faud par est ullo remedio naturam lacessere , utpote quae propriis Vi-ibus instructa sine artis suppetiis satis veside suo officio fungi potis est . M Stadium tertium. 3 Art. 13'. Triduo eruptionis elapso Variolae , sicuti iae quaevis tubercula inflammata con qui incipiunt, lympha vel nata per glandulas culaneas naturae legσcollata acrimonia sua cuti- illam a vera cute separat; unde apices exanthematum, Paucarum horum spatio, primum albescentes vadantenus intumescunt; dein lymisia eadem pro morbi indole & naturae viribus citius vel serius in pus utata navescunt, aut saltem colorem cinericium vel subfuscum ἡ-ibent, ubi desinit hoc stadium. Durante maturatione variolamin b gnarum nulla exsurgit indicatio, nisi forsan adhiberi possunt laudant vidi guttae aliquot ad dolorem, leniendum. Inter maturandaS Vario- , si tarde procedant,. V. Lexmum crasse c6ntus ficuum ping. par, . raf. C. coq. in liquore posset. Tij. bibatur copiose ad libitum, si adsit pi'alismus commode usurpatur gargarisma sequens, V. -- tim crasse contus rad . alib. Acuum ping. par. vj. ei Vii. bordis puniat. p. i- gθοrrbid. ras. ij. csq. in q. s. aq. font. ad colaturisit. Mel. ro . his . m. vel gargarism. Variolos. Fulier. Vitentur ae idni gargarismatis, nisi in maxima deglutiendi dissicultate , deficiente sa- atione, Promoveatur urinae profluvium exhibendo dosin unam vel
40쪽
et Stadium ultimum. ) Art. 14o. Stadium ultimum variolarum est e dium declinatio, in quo exanthemata pure maturo & laudabili refertat primum incrustari , & scabie subflava obduci incipiunt i, dem post unum
vel alterum diem pure concrescente exsiccantur, & in arma tuberculae ubique mutantur, quae sensim emollita sponte evanescunt. Raro qUI1- viam hoc morbo interimitur, nisi in declinationis stadio, scilicet in variolis benignis de his etenim ut plurimum hactenus locuti sumus. Declinatio cum Oi πυρεξια , & appetitu restituto optime nenificat. Petechiae seu vesiculae miliares in hoc stadio erumpentes funestum eventum cle- nuntiant; deliria, vigiliae, subsultus tendinum, &c. m hoc stadio pe) us ominantur, quam in praecedentibus, paucissimi enim vel nulli hoc moedo affecti convalescunt; scabies diu pure scatens, atque Inde saepe de-:cidens, & renascens, meliorem sortitur eventum, quam ea, quae cle-Tepente exarescit Variolae , quae scabie sessili di adhaerenti obducun i
tur, male praesagiunt, . . in . .in α'ri
Variota benignae. ) Art. 141. ubi variolae fuerint ligurr exactissimi
rotundae, discretae, & margine admodum rubro circumcinctae , neque pe techiis, eruptionibus miliaribus , vel quavis alia nota exitiali, Inter putabae , & primo maturationis die in summitate albae , tumore turginae ct die secundo circa basin aucta' , & in summitate acuminatae , Pellucidae, & tertio materia in pus conVertatur, eVentus felix duode cimo saltem morbi die insecuturus expectandus est.
Variolarum malignarum quatuor gradus.) Art. I 2. Quatuor 1 nt Ua Tiolarum malignarum gradus , viz. confluentes universaliter , conssuen res particulariter , diseretM verum admodum parvae ct cohaerent , mariime consertim ubique erumpentes, & denaque discretae cum petechii; & eruptione miliari coniunctis. . . e cc Gradus primus. ) Primi gradus sunt, quando cutis universa eryl pelatoso tumore maculis nigris hic illic interspersias cum aequali si perficie quadantenus crassescit I post triduum cutis albescit, & perpetraenae speciem inducit; atque hae sunt Variolae maxime exitiales aegrulultra secundum maturationis diem nunquam superstitem noui. Secundus. J Variolae secundi gradus magis Vulgares sunt, quanc cutis faciei sola erysipelatosa est, & primo maturationas die pergami Dae speciem refert, dum in artubus 8c trunco corporis exanthema luerint fere discreta, non tamen regularia ; ViX enim oculo distinguuitur ab efflorescentia morbillosa , vix apices tollunt, sed saepe livscunt, unde mortem instare certo praesarire licet. Teritas. ) Variolae malignae tertii gradus ubi quasii discretae veru admodum parvae & cohaerentes, quae non a minantur, sed cute solui modo conspiciuntur ac si1 ab urticae plaga exasperatae , donec sub iitium maturationis albescentes confluant, & speciem pergamenae exhheant. Rarius quenquam hac specie affectum, nisi ope Ptyalismi diuti protracti, ingentis urinae profluvii, vel intumescentiae artuum diuti nae, ad decimum quartum vel decimum quintum morbi diem supers
s Gradus ultimus. ) Art. 143. Gradus Ultimus est , quando VariCerumpunt quidem discretae figura ct magnitudine regulares, Verum λsiculis aqueis , vulgo ibo mitb-bives , petechiis, vel maculis livia in interstitiis, praesertim in collo, pectore, & artubus distinctae; atqhae non minus sunt exitiales quam confluentes. Curatis 11mptomnium'. ) Ait. I 44. In variolis malignis Febris cc
tinua inali mori , post eruptionem remanet cum lingua arida, pulsu c